Azerbaycan-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilişkileri, Azerbaycan'ın 1991'deki bağımsızlığının ardından iki ülke arasında günümüze dek süregelen ilişkilerin bütünüdür. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler üyesi olan ülkelerden yalnızca Türkiye tarafından tanınan, sınırlı tanınırlığa sahip bir ülkedir. 1983 yılından beri de facto bağımsız olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Azerbaycan tarafından tanınmazken ülkeye bağlı bir özerk yönetim olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti meclisi, yetkisi olmamasına rağmen KKTC′yi 1992 yılında tanımıştır. Dönemin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Başkanı Haydar Aliyev'in aldığı bu karar, resmiyet taşımayıp sembolik bir tanıma olmuştur.
Kuzey Kıbrıs | Azerbaycan |
---|
Tarihçe
Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ilişkiler, ilk defa Azerbaycan'ın 3. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev tarafından söylenen "bir millet, iki devlet" anlayışı çerçevesinde gelişim göstermektedir. 2004 yılında Annan Planı doğrultusunda Kıbrıs′ta yapılan referandum sonrasında Azerbaycan ve KKTC ilişkilerinde gelişme ve atılım yaşanmıştır. İlerleyen yıllarda 3. KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, verdiği bir konferansta Haydar Aliyev'in sözüne atfen "üç devlet, bir millet" sözünü telaffuz etmiştir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2004 yılında adanın ikiye bölünmüşlüğünü sona erdirmek için yapılan Annan Planı'nda Türk tarafının "evet", Rum tarafının ise "hayır" demesi durumunda Azerbaycan'ın KKTC'yi tanıyabileceğini söyledi. Azerbaycan'ın KKTC ile ilişkileri bulunduğunu belirten Aliyev, KKTC'de başta kültür ataşesi olmak üzere çeşitli resmî görevlilerinin bulunduğunu, çeşitli uluslararası toplantılara KKTC'den de heyetleri davet ettiklerini, KKTC'deki millî günlere katıldıklarını belirtti. 24 Nisan 2004'te yapılan halkoylamasında Türklerin %65'i evet derken, Rumların %76'sı hayır dedi.
Azerbaycan, 2005 yılında KKTC pasaportlarını tanıyacağını duyurup KKTC'nin 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı'na resmî temsilcilerini gönderdi. 27 Temmuz'da ise yüz kişilik Azeri iş adamı heyetini taşıyan Azerbaycan'daki 'na ait uçak Bakü'den KKTC'ye doğrudan uçuş yaptı. Bu, KKTC'ye Türkiye dışında bir devletin yaptığı ilk doğrudan uçuş oldu. Azeri heyeti KKTC'ye vardıktan sonra eski KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile görüştü. Talat, heyeti kabulünde: "Bu, Kıbrıs Türkünün haksız tecridinin bitmesi için atılmış bir adımdır" ifadelerini kullandı. Imair Havayolları Başkanı Fuzuli Fazullayev de uçuşların her pazar olacağını, ancak düzenli uçuşların üç ayı bulacağını açıkladı.
Durum Kıbrıs Cumhuriyeti'nde de yankılandı. Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Tasos Papadopulos yapılan doğrudan uçuşları protesto için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e bir mektup gönderdiğini belirterek: "Zamanı geldiğinde biz de bazı adımlar atarız" şeklinde bir açıklamada bulundu. Ayrıca Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ne Azerbaycan'ı şikayet edeceklerini belirtmesi üzerine Azerbaycan'ın dışişleri, yapılan ziyaretin devlet politikasını yansıtmadığı ve konunun iş adamlarının özel girişimi olduğu açıkladı. Dışişleri sözcüsü Tahir Tağızade, Bakü'nün Kıbrıs politikasının değişmediğini belirterek "Azerbaycan'da serbest pazar ekonomisi uygulanıyor. İş adamlarının faaliyetine karışmak devlet politikamızda yok" diyerek ziyaretlerin sorun olmaması gerektiğini belirten Tağızade, "İki amacımız var. İlki, Kıbrıs sorununun çözülmesinde destek vermek. İkincisi, BM'nin belirttiği gibi Kıbrıs Türklerinin insani ve ekonomik tecritten çıkarılması, Annan Planı'nı destekleyen Türk toplumuna yaklaşmak" dedi. Tağızade, konuyla ilgili Yunanistan'ın bilgisi olduğunu ve bir tepki alınmadığını belirtti.
2011 yılında Bakü'de Türkiye'den gelen gazeteciler ile bir araya gelen Siyasi ve Toplumsal Çalışmalar Daire Başkanı , gazetecilerin Azerbaycan'ın KKTC'yi neden tanımadığı sorusunu, "Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs'ı tanımamızı beklemeye hakkı var. Biz bunu anlıyoruz. Sanmayın ki Kıbrıs bize göre sizden az önemlidir. Sizin devletinizi yönetenler şunu çok iyi bilir ki bugün bir tek Azerbaycan Kuzey Kıbrıs'ı tanırsa, 15 devlet Dağlık-Karabağ'ı tanıyacak. Bunu koyun terazinin gözüne. Türkiye onu istemez." şeklinde açıklamıştır.
Kaynakça
- ^ Thomopoulos, Elaine (13 Aralık 2011). The History of Greece (Greenwood Histories of the Modern Nations). Greenwood. s. 162. ISBN . 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ "Europe, the US, Turkey and Azerbaijan recognize the "unrecognized" Turkish Republic of Northern Cyprus" (İngilizce). REGNUM. 22 Eylül 2006. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2013.
- ^ Yalçın Tahiroğlu (25 Nisan 2004). "Azerbaycan'daki Kıbrıs heyecanı". Ntvmsnbc. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Çakmak, Haydar (2008). Türk dış politikası, 1919-2008. Platin. s. 958. ISBN . 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ "Eroğlu: Artık 'Üç Devlet, Bir Millet' Sözü Daha Rahat Telaffuz Ediliyor". Haberler. 18 Şubat 2012. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2013.
- ^ a b "Aliyev: KKTC'yi tanıyabiliriz". Radikal. 15 Nisan 2004. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ a b . Radikal. 30 Temmuz 2005. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ a b c d Birol Bebek (29 Temmuz 2005). "KKTC'de 'Azeri' bayramı". Radikal. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ a b DHA (28 Temmuz 2005). . Vatan. 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Habertürk:22 Temmuz
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti iliskileri Azerbaycan in 1991 deki bagimsizliginin ardindan iki ulke arasinda gunumuze dek suregelen iliskilerin butunudur Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Birlesmis Milletler uyesi olan ulkelerden yalnizca Turkiye tarafindan taninan sinirli taninirliga sahip bir ulkedir 1983 yilindan beri de facto bagimsiz olan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Azerbaycan tarafindan taninmazken ulkeye bagli bir ozerk yonetim olan Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti meclisi yetkisi olmamasina ragmen KKTC yi 1992 yilinda tanimistir Donemin Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti Yuksek Meclisi Baskani Haydar Aliyev in aldigi bu karar resmiyet tasimayip sembolik bir tanima olmustur Azerbaycan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti iliskileriKuzey Kibris AzerbaycanTarihceAzerbaycan ve Turkiye arasindaki iliskiler ilk defa Azerbaycan in 3 Cumhurbaskani Haydar Aliyev tarafindan soylenen bir millet iki devlet anlayisi cercevesinde gelisim gostermektedir 2004 yilinda Annan Plani dogrultusunda Kibris ta yapilan referandum sonrasinda Azerbaycan ve KKTC iliskilerinde gelisme ve atilim yasanmistir Ilerleyen yillarda 3 KKTC Cumhurbaskani Dervis Eroglu verdigi bir konferansta Haydar Aliyev in sozune atfen uc devlet bir millet sozunu telaffuz etmistir Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev 2004 yilinda adanin ikiye bolunmuslugunu sona erdirmek icin yapilan Annan Plani nda Turk tarafinin evet Rum tarafinin ise hayir demesi durumunda Azerbaycan in KKTC yi taniyabilecegini soyledi Azerbaycan in KKTC ile iliskileri bulundugunu belirten Aliyev KKTC de basta kultur atasesi olmak uzere cesitli resmi gorevlilerinin bulundugunu cesitli uluslararasi toplantilara KKTC den de heyetleri davet ettiklerini KKTC deki milli gunlere katildiklarini belirtti 24 Nisan 2004 te yapilan halkoylamasinda Turklerin 65 i evet derken Rumlarin 76 si hayir dedi Azerbaycan 2005 yilinda KKTC pasaportlarini taniyacagini duyurup KKTC nin 20 Temmuz Baris ve Ozgurluk Bayrami na resmi temsilcilerini gonderdi 27 Temmuz da ise yuz kisilik Azeri is adami heyetini tasiyan Azerbaycan daki na ait ucak Baku den KKTC ye dogrudan ucus yapti Bu KKTC ye Turkiye disinda bir devletin yaptigi ilk dogrudan ucus oldu Azeri heyeti KKTC ye vardiktan sonra eski KKTC Cumhurbaskani Rauf Denktas ve donemin KKTC Cumhurbaskani Mehmet Ali Talat ile gorustu Talat heyeti kabulunde Bu Kibris Turkunun haksiz tecridinin bitmesi icin atilmis bir adimdir ifadelerini kullandi Imair Havayollari Baskani Fuzuli Fazullayev de ucuslarin her pazar olacagini ancak duzenli ucuslarin uc ayi bulacagini acikladi Durum Kibris Cumhuriyeti nde de yankilandi Kibris Cumhuriyeti cumhurbaskani Tasos Papadopulos yapilan dogrudan ucuslari protesto icin Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev e bir mektup gonderdigini belirterek Zamani geldiginde biz de bazi adimlar atariz seklinde bir aciklamada bulundu Ayrica Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu ne Azerbaycan i sikayet edeceklerini belirtmesi uzerine Azerbaycan in disisleri yapilan ziyaretin devlet politikasini yansitmadigi ve konunun is adamlarinin ozel girisimi oldugu acikladi Disisleri sozcusu Tahir Tagizade Baku nun Kibris politikasinin degismedigini belirterek Azerbaycan da serbest pazar ekonomisi uygulaniyor Is adamlarinin faaliyetine karismak devlet politikamizda yok diyerek ziyaretlerin sorun olmamasi gerektigini belirten Tagizade Iki amacimiz var Ilki Kibris sorununun cozulmesinde destek vermek Ikincisi BM nin belirttigi gibi Kibris Turklerinin insani ve ekonomik tecritten cikarilmasi Annan Plani ni destekleyen Turk toplumuna yaklasmak dedi Tagizade konuyla ilgili Yunanistan in bilgisi oldugunu ve bir tepki alinmadigini belirtti 2011 yilinda Baku de Turkiye den gelen gazeteciler ile bir araya gelen Siyasi ve Toplumsal Calismalar Daire Baskani gazetecilerin Azerbaycan in KKTC yi neden tanimadigi sorusunu Turkiye nin Kuzey Kibris i tanimamizi beklemeye hakki var Biz bunu anliyoruz Sanmayin ki Kibris bize gore sizden az onemlidir Sizin devletinizi yonetenler sunu cok iyi bilir ki bugun bir tek Azerbaycan Kuzey Kibris i tanirsa 15 devlet Daglik Karabag i taniyacak Bunu koyun terazinin gozune Turkiye onu istemez seklinde aciklamistir Kaynakca Thomopoulos Elaine 13 Aralik 2011 The History of Greece Greenwood Histories of the Modern Nations Greenwood s 162 ISBN 0313375119 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2013 Europe the US Turkey and Azerbaijan recognize the unrecognized Turkish Republic of Northern Cyprus Ingilizce REGNUM 22 Eylul 2006 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2013 Yalcin Tahiroglu 25 Nisan 2004 Azerbaycan daki Kibris heyecani Ntvmsnbc 4 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Cakmak Haydar 2008 Turk dis politikasi 1919 2008 Platin s 958 ISBN 9944137251 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2013 Eroglu Artik Uc Devlet Bir Millet Sozu Daha Rahat Telaffuz Ediliyor Haberler 18 Subat 2012 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2013 a b Aliyev KKTC yi taniyabiliriz Radikal 15 Nisan 2004 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 a b Radikal 30 Temmuz 2005 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2014 a b c d Birol Bebek 29 Temmuz 2005 KKTC de Azeri bayrami Radikal 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 a b DHA 28 Temmuz 2005 Vatan 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2014 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Haberturk 22 Temmuz isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme