Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fenomen sinematograf'ın binası veya Kukla Tiyatrosu binası, 1910 yılında Bakü'de inşa edilen ilk sinematograf binasıdır. Bina, İosif Ploşko'nun projesine göre Fransız Rönesans tarzında inşa edilmiştir. Şu anda binada Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu faaliyet göstermektedir.
| Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu'un binası | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Neftçiler Bulvarı 36, Bakü, Azerbaycan |
| Kuruluşu | 1909—1910 |
| Mimar | İosif Ploşko |
Tarihi
XX. yüzyılın başlarında, Bakü'nün planlaması ve eğlence tesislerinin inşası için yeni bir mimari konu olan sessiz sinema gösterimi için sinema binası inşa edildi. Herkesin erişebileceği uygun bir sinema hızla izleyicilerin güvenini kazandı. Bakü'deki ilk sinema binası 1909-1910 yıllarında yeni bir bulvar üzerinde mühendis İosif Ploşko'nun tasarımına göre inşa edildi. Bu binanın inşası çok tartışmalara neden oldu. Sinema binasının projesi şehir lideri tarafından onaylandıktan sonra 1909 yılında yeni binanın inşasına başlandı. Ancak şehir yönetimi, "gezi ve dinlenme alanı olarak ayrılan bulvarda böyle bir yapıya izin verilemeyeceğini" belirterek pavilyonu bulvarın görüntüsünü bozacağını ve kalabalık yaratacağını iddia etti ve bu nedenle yıkılmasını talep etti.
Bina bulvarın sonunda "Kafkas ve Merkür" şirketinin depolarıyla birlikte inşa edildi ve 1910 yılının haziranında "Fenomen" adı altında sinema faaliyetine başladı ve farklı görüşlerin ortaya çıkmasına neden oldu. Bulvarın böyle tesislerin oluşturulmasının imkansızlığına dair tartışmalar olsa da, İ. Ploşko'nun Fransız Rönesans tarzında yetenekli bir mimara ait olan ustalıkla inşa edilen şık sinema binasının, "Kafkas ve Merkür" şirketinin çirkin depolarıyla yan yana bulunmasının gereksiz olduğu düşüncesini yarattı. "Fenomen," yeşilliklerin henüz bol olmadığı yeni bir bulvarın ortasında ortaya çıkmıştı. Bahçelere ve parklara ayrılmış olan bulvar, estetik bakımdan büyük bir ilgi uyandırmıyordu. Bu nedenle sinema binasının mimarisi daha zarif görünüyordu. İnce ayrıntılarla süslenmiş cepheler sahil boyunca hakim bir konumdaydı. "Kafkas ve Merkür" şirketinin depolarını göz önüne almasak da, "Fenomen"in binası diğer binalardan daha elverişli bir konumda bulunuyordu.
Mimari özellikleri
Büyük iyonik sıvalarla süslenmiş, uzun bir stylobat (sütunlar için bir taban) üzerinde duran ve balyustralarla süslenmiş bir attika ile tamamlanan ana cephe, sahil boyunca oldukça etkileyici ve büyüleyici bir şekilde görünüyordu. Bu iki sıra payanda, şehirdeki tüm binaların mimarisinde yaygın olan geleneksel kompozisyon tekniklerini belirli bir derecede sürdürdü. Bu yöntem, şehir yapısının bireysel mimari bütünlüğüne hizmet ediyordu. Ana cephenin merkezi bölümü, yarı daire şeklindeki tuğla bir kapı açtırdı ve açık geniş pencereleri bulunan pillerle süslenmiş giriş portalını gösteriyordu. Cephenin kompozisyonunun simetrisi, köşe duvarlarında bulunan heykellerle daha da güçlendirildi. Vurgulamak gerekir ki, Bakü'de mimari ve heykel sanatının sentezi özellikle İ. Ploşko'nun yaratıcılığında görülmüştür. İ. Ploşko daha sonra bu konuya tekrar dönmüş, ancak eserleri heykelin binanın mimari kompozisyonunda etkin bir katılımı olmadan sadelikle sınırlanmıştır.
"Fenomen"in izleyicilere yönelik galeri alanı olan cepheleri de klasik tarzda güzelce işlenmiştir, ancak kabul edilmiştir ki, küçük sıralama ana cephedeki büyük sıraya uymuyor ve bu da merkezi ve yan bölümlerin ölçek uyumsuzluğunu ortaya çıkarıyor. Aynabentli galerilerin oluşturulması ve oraya restoran yerleştirilmesi kuşkusuz ki binanın büyük ölçekli anıtsal karakterini bozar ve onun mimari dengelemesini zayıflatır.
Sinema açılışında yönetim, yeni sinemanın teknik ve mimari özelliklerini geniş bir reklamla duyurarak, salonun geniş ve zarif bir odadan oluştuğunu, her 15 dakikada bir hava değiştirdiğini çünkü orada son havalandırma teknolojilerinden ve özel ozonatörlerden yararlandığını belirtti; zararlı olarak kabul edilen çekirdek havalandırma tasfiye edilmiş, hava salonuna ozonatör, soğutma kanalları ve filtreler aracılığıyla sağlanmıştır.
Binanın sonrakı kullanımı
Fenomen binası, 10 yıl boyunca sinema, kumarhane ve benzeri amaçlarla kullanıldı. 1921 yılında mühendis Ziver bey Ahmedbeyov'un projesi üzerine büyük bir yeniden yapılanmaya tabi tutuldu ve "Satiraqit" adlı tiyatroya dönüştürüldü. Daha sonra 1932 yılına kadar Bakü Türk İşçi Tiyatrosu ve Müzikal Komedi Tiyatrosu burada faaliyet gösterdi. 1941-1945 yılları arasında ise "Müdafiə" sinema salonu olarak hizmet verdi ve savaş sonrasında Azerbaycan Tarım Müzesi olarak faaliyet göstermiştir.
Azerbaycan Tarım Müzesi kurulduktan sonra, binanın önündeki ve Ploşko tarafından yerleştirilen 4 heykel kaldırıldı ve onların yerine çoban ve sütçü heykeli konuldu. 1970 yılından itibaren binada Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu faaliyet gösteriyor. 1980'lerde binanın tadilatı sırasında heykeller yeniden restore edildi. Ancak, 2007 yılındaki kapsamlı bir onarımdan sonra 1910 yılında binanın önüne yerleştirilen heykeller kaldırıldı.
Galeri
-
![image]()
1917'ye kadar -
![image]()
1917'ye kadar -
![image]()
1917'ye kadar -
![image]()
1917'ye kadar -
![image]()
1918-1920 yılları -
![image]()
2014 yılı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Şamil Fətullayev. Bakı memarları XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində (PDF). Bakü: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
- ^ "Театр-синематограф «Феномен» (Баку) - Кукольный театр им. А. Шаига". ourbaku.com. 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ . azerhistory.com. 9 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
Binanın (Kukla Tiyatrosu) drone görüntüleri.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fenomen sinematograf in binasi veya Kukla Tiyatrosu binasi 1910 yilinda Baku de insa edilen ilk sinematograf binasidir Bina Iosif Plosko nun projesine gore Fransiz Ronesans tarzinda insa edilmistir Su anda binada Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu faaliyet gostermektedir Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu un binasiYerel adKonumNeftciler Bulvari 36 Baku AzerbaycanKurulusu1909 1910MimarIosif PloskoTarihiXX yuzyilin baslarinda Baku nun planlamasi ve eglence tesislerinin insasi icin yeni bir mimari konu olan sessiz sinema gosterimi icin sinema binasi insa edildi Herkesin erisebilecegi uygun bir sinema hizla izleyicilerin guvenini kazandi Baku deki ilk sinema binasi 1909 1910 yillarinda yeni bir bulvar uzerinde muhendis Iosif Plosko nun tasarimina gore insa edildi Bu binanin insasi cok tartismalara neden oldu Sinema binasinin projesi sehir lideri tarafindan onaylandiktan sonra 1909 yilinda yeni binanin insasina baslandi Ancak sehir yonetimi gezi ve dinlenme alani olarak ayrilan bulvarda boyle bir yapiya izin verilemeyecegini belirterek pavilyonu bulvarin goruntusunu bozacagini ve kalabalik yaratacagini iddia etti ve bu nedenle yikilmasini talep etti Bina bulvarin sonunda Kafkas ve Merkur sirketinin depolariyla birlikte insa edildi ve 1910 yilinin haziraninda Fenomen adi altinda sinema faaliyetine basladi ve farkli goruslerin ortaya cikmasina neden oldu Bulvarin boyle tesislerin olusturulmasinin imkansizligina dair tartismalar olsa da I Plosko nun Fransiz Ronesans tarzinda yetenekli bir mimara ait olan ustalikla insa edilen sik sinema binasinin Kafkas ve Merkur sirketinin cirkin depolariyla yan yana bulunmasinin gereksiz oldugu dusuncesini yaratti Fenomen yesilliklerin henuz bol olmadigi yeni bir bulvarin ortasinda ortaya cikmisti Bahcelere ve parklara ayrilmis olan bulvar estetik bakimdan buyuk bir ilgi uyandirmiyordu Bu nedenle sinema binasinin mimarisi daha zarif gorunuyordu Ince ayrintilarla suslenmis cepheler sahil boyunca hakim bir konumdaydi Kafkas ve Merkur sirketinin depolarini goz onune almasak da Fenomen in binasi diger binalardan daha elverisli bir konumda bulunuyordu Mimari ozellikleriBuyuk iyonik sivalarla suslenmis uzun bir stylobat sutunlar icin bir taban uzerinde duran ve balyustralarla suslenmis bir attika ile tamamlanan ana cephe sahil boyunca oldukca etkileyici ve buyuleyici bir sekilde gorunuyordu Bu iki sira payanda sehirdeki tum binalarin mimarisinde yaygin olan geleneksel kompozisyon tekniklerini belirli bir derecede surdurdu Bu yontem sehir yapisinin bireysel mimari butunlugune hizmet ediyordu Ana cephenin merkezi bolumu yari daire seklindeki tugla bir kapi actirdi ve acik genis pencereleri bulunan pillerle suslenmis giris portalini gosteriyordu Cephenin kompozisyonunun simetrisi kose duvarlarinda bulunan heykellerle daha da guclendirildi Vurgulamak gerekir ki Baku de mimari ve heykel sanatinin sentezi ozellikle I Plosko nun yaraticiliginda gorulmustur I Plosko daha sonra bu konuya tekrar donmus ancak eserleri heykelin binanin mimari kompozisyonunda etkin bir katilimi olmadan sadelikle sinirlanmistir Fenomen in izleyicilere yonelik galeri alani olan cepheleri de klasik tarzda guzelce islenmistir ancak kabul edilmistir ki kucuk siralama ana cephedeki buyuk siraya uymuyor ve bu da merkezi ve yan bolumlerin olcek uyumsuzlugunu ortaya cikariyor Aynabentli galerilerin olusturulmasi ve oraya restoran yerlestirilmesi kuskusuz ki binanin buyuk olcekli anitsal karakterini bozar ve onun mimari dengelemesini zayiflatir Sinema acilisinda yonetim yeni sinemanin teknik ve mimari ozelliklerini genis bir reklamla duyurarak salonun genis ve zarif bir odadan olustugunu her 15 dakikada bir hava degistirdigini cunku orada son havalandirma teknolojilerinden ve ozel ozonatorlerden yararlandigini belirtti zararli olarak kabul edilen cekirdek havalandirma tasfiye edilmis hava salonuna ozonator sogutma kanallari ve filtreler araciligiyla saglanmistir Binanin sonraki kullanimiFenomen binasi 10 yil boyunca sinema kumarhane ve benzeri amaclarla kullanildi 1921 yilinda muhendis Ziver bey Ahmedbeyov un projesi uzerine buyuk bir yeniden yapilanmaya tabi tutuldu ve Satiraqit adli tiyatroya donusturuldu Daha sonra 1932 yilina kadar Baku Turk Isci Tiyatrosu ve Muzikal Komedi Tiyatrosu burada faaliyet gosterdi 1941 1945 yillari arasinda ise Mudafie sinema salonu olarak hizmet verdi ve savas sonrasinda Azerbaycan Tarim Muzesi olarak faaliyet gostermistir Azerbaycan Tarim Muzesi kurulduktan sonra binanin onundeki ve Plosko tarafindan yerlestirilen 4 heykel kaldirildi ve onlarin yerine coban ve sutcu heykeli konuldu 1970 yilindan itibaren binada Azerbaycan Devlet Kukla Tiyatrosu faaliyet gosteriyor 1980 lerde binanin tadilati sirasinda heykeller yeniden restore edildi Ancak 2007 yilindaki kapsamli bir onarimdan sonra 1910 yilinda binanin onune yerlestirilen heykeller kaldirildi Galeri1917 ye kadar 1917 ye kadar 1917 ye kadar 1917 ye kadar 1918 1920 yillari 2014 yiliAyrica bakinizIsmailiye SarayiKaynakca a b c Samil Fetullayev Baki memarlari XIX esrin sonu XX esrin evvelinde PDF Baku Serq Qerb nesriyyati 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Eylul 2023 Teatr sinematograf Fenomen Baku Kukolnyj teatr im A Shaiga ourbaku com 9 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan azerhistory com 9 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarBinanin Kukla Tiyatrosu drone goruntuleri