Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Melik Aziz İmadeddin Ebu'l Feth Osman bin Selahaddin Eyyubi (Arapça: "الملك العزيز أبو الفتح عثمان عماد الدين بن صلاح الدين " el-Melik el-Aziz İmadeddin Ebu´l Feth Osman bin Selahaddin Eyyubi; Haçlılar: Melik el-Aziz veya Aziz Osman) (1171 – 29 Kasım 1198) Selahaddin Eyyubi'nin ikinci oğlu olup onun 4 Mart 1193'te ölümünden sonra Eyyubiler Mısır Sultanı oldu. 1198'de bir attan düşme kazası geçirerek öldü ve yerine oğlu Mansur bin Aziz geçti.
| Aziz Osman bin Selahaddin عثمان عماد الدين بن صلاح الدين | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Eyyubiler Mısır Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 1193-1198 | ||||
| Önce gelen | Selahaddin Eyyubi | ||||
| Sonra gelen | Mansur bin Aziz | ||||
| Doğum | 1171 | ||||
| Ölüm | 27 Kasım 1198 (27 yaşında) | ||||
| |||||
| Hanedan | Eyyûbîler | ||||
| Babası | Selahaddin Eyyubi | ||||
| Dini | Sünni İslam (Eş'ari) | ||||
Yaşamı
Eyyubilerin Arap tarihçisi (ve Melik Efdal bin Selahaddin'in oğlu olan) Ebu'l-Fidâ Aziz Osman'ın Selahaddin'in ikinci oğlu olduğunu ve ağabeyi olan Efdal'dan iki yaş küçük olduğunu bildirir.
1186 civarında Selahaddin Eyyubi Mısır'daki devlet işlerinden kendini ayırarak yakın akrabalarının bulunduğu Şam ve Halep civarına çekilmişti. Burada iken kurduğu devletin kendinden sonra ne olacağı hakkında önemli kararlar aldı ve bunu kardeşi Adil'e de kabul ettirdi. Bu kararlara göre birinci oğlu Efdal Suriye ve Filistin'in idaresi için Suriye Şam Emiri, ikinci oğlu Aziz Osman Mısır Sultanı; üçüncü oğlu Halep Emiri olacaktı. Kardeşlerinden Turanşah Yemen Emiri ve Adil'e Elcezire ve Diyarbakır yöreleri olan Mayyafarikin Emiri olarak hükûmet edeceklerdi. Kardeşi Adil'e ayrıca Ürdün'de Kerek ve kaleleri verilecekti. Tarihçi Ebu Feda'ya göre 1189/87'de Selahaddin 14 yaşındaki oğlu Aziz Osman'ı Mısır valisi yapmış ve genç Aziz Osman bu görevi amcası Ebubekir Adil ile paylaşmıştır.
Selahaddin 1193'te 2 Mart'ı 3 Mart'a bağlayan gece Şam'da öldü. Selahaddin'in verasetine göre ikinci oğlu olan Aziz Osman, Eyyubi Mısır Sultanı olarak "Melik" unvanı ile Mısır'da idareye başladı.
Fakat özellikle, kardeşi Efdal'a miras edilmiş Şam Emirliği ile baştan problemler çıkmaya başladı. Efdal'a bağlı olduğu kabul edilen Elcezire ve Diyarbakır yöreleri emiri olan amcası Adil bu bağlantıyı kabul etmedi. Zaten bu iki yörenin Selahaddin Eyyubi tarafından idare edilmeye başlamasından önce hüküm süren sülalelerin mensupları da (yani Musul ve civarında Zengiler hanedanından olanlar ve Diyarbakır yöresinde Artuklular) Adil'e ya da Efdal'a bağlı olmayı kabul etmediler. Diğer taraftan bazı tarihçilerin gençliğine, tecrübesizliğine hatta dengesizliğine dayandırdıkları nedenler dolayısıyla, Efdal'ın iyi bir idareci olmadığı ortaya çıktı. Efdal Şam'da emir iken kendi idaresini pekleştirmek hedefi ile babası Selahaddin'e destek sağlayan emir, vezir gibi yüksek devlet memurlarını işlerinden uzaklaştırdı ve yerlerine kendi adamlarını koydu. Bunların başında "Ziyaeddin bin Esir" gelmekteydi ve bu vezirin genç Efdal'ı hükûmet işlerinden uzaklaştırıp sarayında içki ve eğlence hayatına girmesine neden olduğu iddia edilmektedir.
Şam'daki işlerinden atılan idareciler Mısır'a gidip Melik Aziz Osman'a kardeşinin tutumundan şikayetçi oldular ve Aziz Osman'ın Şam'a gidip idareyi ele almasını teşvik ettiler. Mayıs 1194'te Melik Aziz Osman ordusuyla Suriye'ye girip Şam'ı kuşatmaya başladı. Efdal, şehir halkının kendine destek vermeyeceğini anlayınca, amcası olan Adil'den yardım istedi. Adil de, Efdal'ın koruyucusu rolüne girerek, Melik Aziz Osman ile Efdal arasında arabuluculuk yapıp iki kardeş arasında bir anlaşma yapılmasını sağladı ve Malik Aziz Osman tekrar Mısır'a çekildi.
1195'te Melik Aziz Osman yine ordusuyla Suriye'ye kardeşine Efdal'a hücum etmek için sefere koyuldu. Fakat kendini bir arabulucu olarak gören Adil yine iki kardeş arasına girdi. Mısır'dan gelen ordunun komutanları emirleri Malik Aziz Osman'ın emirlerini dinlememek için ordudan ayrılmalarına teşvik etti. Böylece ordusu çok zayıflayan Melik Aziz Osman yine Mısır'a çekildi.
Bu sefer kardeşinin hücum edemeyeceğini ve hatta kendi idaresi altında olan alanları koruyamayacağını anlayan Efdal kendi Suriye ordusuyla Mısır'ı ele geçirmeyi planladı. Fakat Eftal'ın güç kazanmasını istemeyen amcası Adil Eftal'ı bu plandan caydırdı.
Adil bundan sonra Mısır'a geçti ve yeğeni Melik Aziz Osman'in yol göstericisi rolünü aldı. Suriye'de Efdal uygunsuz idaresi ile Şam'daki halkı gittikçe kendinden bezdirmeye başlamıştı. Bunu fırsat bilen Malik Aziz Osman ve amcası Adil, Haziran 1196'da Suriye'ye sefer hazırlıklarına geçtiler ve Mısır ordusu ilerleyip 3 Temmuz 1196'da Şam'ı ele geçirdi. Efdal küçük bir emirlik olan "Şarkhad"'a sürüldü. Orada daha önce sefahatla zamanını geçirmiş olan 26 yaşındaki Efdal, iyice dindarlığa dönüp namaz niyazla günlerini geçirmeye başladı. Melik Aziz Osman tüm Eyyubilerin Sultanı olarak kabul edildi ve amcası Adil ise Şam Emiri olarak göreve geçti. Fakat Eyyubiler devletinin esas iktidar gücü Melik Aziz Osman'ın elinde değildi; iktidar amcası Adil'in eline geçmişti.
Melik Aziz Osman Mısır'da hükümdarlığı sırasında Gize Piramitleri'ni yıkarak taşlarını kendi yaptırdığı binalarda kullanmaya başladı. Bazı tutucu Avrupalı yazarlar onu Piramidleri yıkıp onları ortadan kaldırmayı hedef almakla, ama Piramidlerin çok büyük olduğu için bunda başarı kazanamamakla, itham ederler. Bu arada Mikerinos Piramidi'ne büyük zararlar verdi. Melik Aziz Osman Filistin'deki "Banias" ve "Subaybah" şehirlerinde büyük yapılar yaptığı bilinmektedir ve bunlar günümüze kadar gelmiştir.
Kasım 1198'de Malik Aziz Osman Kahire yakınlarında Piramidler civarında bir sürek avı sırasında ciddi bir attan düşme kazası geçirdi ve 23 Kasım 1198'de öldü. Adil'in Mısır'a gelip sultanlığa el koymasını önlemek icin, yerine Mısır'in ilerigelen idarecileri tarafından oğlu olan Mansur bin Aziz Eyyubliler Mısır Sultanlığı tahtına geçirildi.
Mezarı, sultan olmadan ölmüş olan ağabeyi "Muazzam bin Selahaddin Yusuf"'un türbesindedir.
Kaynakça
- ^ a b Ebu Feda (1869) Tarih-ül-muhtasar fi Ahbarı'l-beşer 2 Cilt, İstanbul. Bu kaynağın basit özeti [1] 11 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Foundation for Medieval Genealogy (Ortacağlar Soyağaçları Vakfi" websitesinde bulunmaktadır.
- ^ a b c d e Grousset, Rene (1935) Histoire des Croisades et du royaume franc de Jérusalem (Fransızca)
- ^ Way, The. "Why Western Art Is Unique, and Why Muslim Immigration Threatens It" The Brussels Journal 29 Haziran 2010 <http://www.brusselsjournal.com/node/2128 4 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .>.
- ^ Sharon, Moshe 1999, Corpus Inscriptionum Arabicarum Palaestinae: CIAP. Leiden: Brill, Print.
- ^ Humphreys, R. Stephen.(1977) From Saladın to the Mongols: the Ayyübids of Damascus, 1193-1260. Albany: State University of New York.
- Fransizca Vikipedia "Malik al-Aziz" maddesi 20 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
- İngilizce Vikipedia "Al-Aziz Uthman" maddesi 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayınları,
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt - Akkâ Krallığı ve Daha Sonraki Haçlı Seferleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları
- Grousset, Rene (1934-1936)Histoire des Croisades et du royaume franc de Jérusalem [2] 27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 3 Cilt. Paris: Plon. OCLC 37267632 (Fransızca)
- (Fransızca)
- http://www.hukam.net/family.php?fam=20 12 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Arapça)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Selahaddin Eyyubi | Eyyubiler Mısır Sultanı 1193-1198 | Sonra gelen: Mansur bin Aziz |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melik Aziz Imadeddin Ebu l Feth Osman bin Selahaddin Eyyubi Arapca الملك العزيز أبو الفتح عثمان عماد الدين بن صلاح الدين el Melik el Aziz Imadeddin Ebu l Feth Osman bin Selahaddin Eyyubi Haclilar Melik el Aziz veya Aziz Osman 1171 29 Kasim 1198 Selahaddin Eyyubi nin ikinci oglu olup onun 4 Mart 1193 te olumunden sonra Eyyubiler Misir Sultani oldu 1198 de bir attan dusme kazasi gecirerek oldu ve yerine oglu Mansur bin Aziz gecti Aziz Osman bin Selahaddin عثمان عماد الدين بن صلاح الدينEyyubiler Misir SultaniHukum suresi1193 1198Once gelenSelahaddin EyyubiSonra gelenMansur bin AzizDogum1171Olum27 Kasim 1198 27 yasinda Tam adiEl Melik el Aziz Imadeddin Ebu l Feth Osman bin Selahaddin EyyubiHanedanEyyubilerBabasiSelahaddin EyyubiDiniSunni Islam Es ari YasamiEyyubilerin Arap tarihcisi ve Melik Efdal bin Selahaddin in oglu olan Ebu l Fida Aziz Osman in Selahaddin in ikinci oglu oldugunu ve agabeyi olan Efdal dan iki yas kucuk oldugunu bildirir 1186 civarinda Selahaddin Eyyubi Misir daki devlet islerinden kendini ayirarak yakin akrabalarinin bulundugu Sam ve Halep civarina cekilmisti Burada iken kurdugu devletin kendinden sonra ne olacagi hakkinda onemli kararlar aldi ve bunu kardesi Adil e de kabul ettirdi Bu kararlara gore birinci oglu Efdal Suriye ve Filistin in idaresi icin Suriye Sam Emiri ikinci oglu Aziz Osman Misir Sultani ucuncu oglu Halep Emiri olacakti Kardeslerinden Turansah Yemen Emiri ve Adil e Elcezire ve Diyarbakir yoreleri olan Mayyafarikin Emiri olarak hukumet edeceklerdi Kardesi Adil e ayrica Urdun de Kerek ve kaleleri verilecekti Tarihci Ebu Feda ya gore 1189 87 de Selahaddin 14 yasindaki oglu Aziz Osman i Misir valisi yapmis ve genc Aziz Osman bu gorevi amcasi Ebubekir Adil ile paylasmistir Selahaddin 1193 te 2 Mart i 3 Mart a baglayan gece Sam da oldu Selahaddin in verasetine gore ikinci oglu olan Aziz Osman Eyyubi Misir Sultani olarak Melik unvani ile Misir da idareye basladi Fakat ozellikle kardesi Efdal a miras edilmis Sam Emirligi ile bastan problemler cikmaya basladi Efdal a bagli oldugu kabul edilen Elcezire ve Diyarbakir yoreleri emiri olan amcasi Adil bu baglantiyi kabul etmedi Zaten bu iki yorenin Selahaddin Eyyubi tarafindan idare edilmeye baslamasindan once hukum suren sulalelerin mensuplari da yani Musul ve civarinda Zengiler hanedanindan olanlar ve Diyarbakir yoresinde Artuklular Adil e ya da Efdal a bagli olmayi kabul etmediler Diger taraftan bazi tarihcilerin gencligine tecrubesizligine hatta dengesizligine dayandirdiklari nedenler dolayisiyla Efdal in iyi bir idareci olmadigi ortaya cikti Efdal Sam da emir iken kendi idaresini peklestirmek hedefi ile babasi Selahaddin e destek saglayan emir vezir gibi yuksek devlet memurlarini islerinden uzaklastirdi ve yerlerine kendi adamlarini koydu Bunlarin basinda Ziyaeddin bin Esir gelmekteydi ve bu vezirin genc Efdal i hukumet islerinden uzaklastirip sarayinda icki ve eglence hayatina girmesine neden oldugu iddia edilmektedir Sam daki islerinden atilan idareciler Misir a gidip Melik Aziz Osman a kardesinin tutumundan sikayetci oldular ve Aziz Osman in Sam a gidip idareyi ele almasini tesvik ettiler Mayis 1194 te Melik Aziz Osman ordusuyla Suriye ye girip Sam i kusatmaya basladi Efdal sehir halkinin kendine destek vermeyecegini anlayinca amcasi olan Adil den yardim istedi Adil de Efdal in koruyucusu rolune girerek Melik Aziz Osman ile Efdal arasinda arabuluculuk yapip iki kardes arasinda bir anlasma yapilmasini sagladi ve Malik Aziz Osman tekrar Misir a cekildi 1195 te Melik Aziz Osman yine ordusuyla Suriye ye kardesine Efdal a hucum etmek icin sefere koyuldu Fakat kendini bir arabulucu olarak goren Adil yine iki kardes arasina girdi Misir dan gelen ordunun komutanlari emirleri Malik Aziz Osman in emirlerini dinlememek icin ordudan ayrilmalarina tesvik etti Boylece ordusu cok zayiflayan Melik Aziz Osman yine Misir a cekildi Bu sefer kardesinin hucum edemeyecegini ve hatta kendi idaresi altinda olan alanlari koruyamayacagini anlayan Efdal kendi Suriye ordusuyla Misir i ele gecirmeyi planladi Fakat Eftal in guc kazanmasini istemeyen amcasi Adil Eftal i bu plandan caydirdi Adil bundan sonra Misir a gecti ve yegeni Melik Aziz Osman in yol gostericisi rolunu aldi Suriye de Efdal uygunsuz idaresi ile Sam daki halki gittikce kendinden bezdirmeye baslamisti Bunu firsat bilen Malik Aziz Osman ve amcasi Adil Haziran 1196 da Suriye ye sefer hazirliklarina gectiler ve Misir ordusu ilerleyip 3 Temmuz 1196 da Sam i ele gecirdi Efdal kucuk bir emirlik olan Sarkhad a suruldu Orada daha once sefahatla zamanini gecirmis olan 26 yasindaki Efdal iyice dindarliga donup namaz niyazla gunlerini gecirmeye basladi Melik Aziz Osman tum Eyyubilerin Sultani olarak kabul edildi ve amcasi Adil ise Sam Emiri olarak goreve gecti Fakat Eyyubiler devletinin esas iktidar gucu Melik Aziz Osman in elinde degildi iktidar amcasi Adil in eline gecmisti Melik Aziz Osman Misir da hukumdarligi sirasinda Gize Piramitleri ni yikarak taslarini kendi yaptirdigi binalarda kullanmaya basladi Bazi tutucu Avrupali yazarlar onu Piramidleri yikip onlari ortadan kaldirmayi hedef almakla ama Piramidlerin cok buyuk oldugu icin bunda basari kazanamamakla itham ederler Bu arada Mikerinos Piramidi ne buyuk zararlar verdi Melik Aziz Osman Filistin deki Banias ve Subaybah sehirlerinde buyuk yapilar yaptigi bilinmektedir ve bunlar gunumuze kadar gelmistir Kasim 1198 de Malik Aziz Osman Kahire yakinlarinda Piramidler civarinda bir surek avi sirasinda ciddi bir attan dusme kazasi gecirdi ve 23 Kasim 1198 de oldu Adil in Misir a gelip sultanliga el koymasini onlemek icin yerine Misir in ilerigelen idarecileri tarafindan oglu olan Mansur bin Aziz Eyyubliler Misir Sultanligi tahtina gecirildi Mezari sultan olmadan olmus olan agabeyi Muazzam bin Selahaddin Yusuf un turbesindedir Kaynakca a b Ebu Feda 1869 Tarih ul muhtasar fi Ahbari l beser 2 Cilt Istanbul Bu kaynagin basit ozeti 1 11 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Foundation for Medieval Genealogy Ortacaglar Soyagaclari Vakfi websitesinde bulunmaktadir a b c d e Grousset Rene 1935 Histoire des Croisades et du royaume franc de Jerusalem Fransizca Way The Why Western Art Is Unique and Why Muslim Immigration Threatens It The Brussels Journal 29 Haziran 2010 lt http www brusselsjournal com node 2128 4 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde gt Sharon Moshe 1999 Corpus Inscriptionum Arabicarum Palaestinae CIAP Leiden Brill Print Humphreys R Stephen 1977 From Saladin to the Mongols the Ayyubids of Damascus 1193 1260 Albany State University of New York Fransizca Vikipedia Malik al Aziz maddesi 20 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Ingilizce Vikipedia Al Aziz Uthman maddesi 16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Ayrica bakinizEyyubiler Misir SultanligiDis baglantilarMaalouf Amin cev Ali Berktay 2006 Araplarin Gozunden Hacli Seferleri Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayinlari ISBN 975 08 1121 6 Runciman Steven cev Fikret Isiltan 1992 Hacli Seferleri Tarihi III Cilt Akka Kralligi ve Daha Sonraki Hacli Seferleri Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 975 16 0511 3 Grousset Rene 1934 1936 Histoire des Croisades et du royaume franc de Jerusalem 2 27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Cilt Paris Plon OCLC 37267632 Fransizca Fransizca http www hukam net family php fam 20 12 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arapca Resmi unvanlarOnce gelen Selahaddin Eyyubi Eyyubiler Misir Sultani 1193 1198 Sonra gelen Mansur bin Aziz