Ağal - Yakut ve Altay mitolojisinde "Ruh çağırma".
Tanım
Özellikle ataların ruhlarının yardım etmesi için bazı ritüellerle çağrılmasıdır. Yaygın olarak kullanılan iki anlamı vardır.
- Bir saygı sözcüğüdür. “Aal” biçimiyle Yakutça’dan geçer. Ruhların, kutsal mitolojik varlıkların, Tanrıların ve Tanrıçaların adlarının önünde bir saygı ifadesi olarak yer alır. Tıpkı "Hazreti (Hz.)" kelimesinin taşıdığı gibi bir anlamı bulunur. Ör: Aal Luuk Mas (Ağal Ulu Ağaç).
- Ayrıca ruh çağırma anlamına da gelir. Yakut geleneğinde yaygın bir uygulama olarak görülür. Öteki alemle bağlantı kurma anlayışı, insanoğlunun daima ilgisini çekmiştir, çünkü bilinmezlik daima merak uyandırır. Bunun yanı sıra modern toplumlarda, hatta kendilerini elit olarak gören sınıflarda dahi ruh çağırma uygulamalarının zaman zaman moda olması dikkat çekicidir. Fakat ilkel topluluklarda dini bir ayin olarak görülen Ağal ile bu tip modaların birbirinden farklı yönleri olduğu kesindir.
Pekarski'nin Yakut dilinde "ruhlan çağırmak" anlamında kaydettiği "Agal" sözcüğü "Dede Korkut Kitabında bazı araştırmacılar tarafından "gözyaşı dökmek" anlamında olan "Ağlamak" fiiliyle bağlantılı gösterilmiştir. Aslında ise buradaki "Ağlamak" fiili, "dua etmek, çağırmak" anlamındadır ve "Ağal" ile aynı kökten türemiştir.
Dede Korkut Kitabında şöyle Kazan Han şöyle seslenir:
- Han Kazan aydır; "Oğul, oğul, ay oğul! Sen gideli ağlamağım gökteyken, yere indi"... Ağ alnını yere koydu. Namaz kıldı. Ağladı, Kadir Tanrı'dan hacet diledi."
Ruh Çağırma
Ruh Çağırma – herhangi özel bir törenle ve bazen de çeşitli araçlar kullanılarak doğaüstü varlıkları dâvet etmektir. Târih boyunca insanoğlu, savaşlarda ve giriştiği toplumsal mücâdelelerde kazanan taraf olmak, düşmanlarını cezalandırmak, en çok da geleceği hakkında bilgi sahibi olmak, ölmüş yakınlarını yeniden görmek gibi gerekçelerle doğaüstü varlıkları çağırmaya teşebbüs etmiştir.
Etimoloji
(Ağ/Ak) kökünden türemiştir. Ağmak, akmak, beyazlamak, ışımak, yükselmek, yukarı çıkmak veya aşağı inmek gibi anlamlar taşır. Ağalbay sözcüğü, saygıdeğer demektir.
Dipnotlar
- ^ a b Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 30)
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agal Yakut ve Altay mitolojisinde Ruh cagirma TanimOzellikle atalarin ruhlarinin yardim etmesi icin bazi rituellerle cagrilmasidir Yaygin olarak kullanilan iki anlami vardir Bir saygi sozcugudur Aal bicimiyle Yakutca dan gecer Ruhlarin kutsal mitolojik varliklarin Tanrilarin ve Tanricalarin adlarinin onunde bir saygi ifadesi olarak yer alir Tipki Hazreti Hz kelimesinin tasidigi gibi bir anlami bulunur Or Aal Luuk Mas Agal Ulu Agac Ayrica ruh cagirma anlamina da gelir Yakut geleneginde yaygin bir uygulama olarak gorulur Oteki alemle baglanti kurma anlayisi insanoglunun daima ilgisini cekmistir cunku bilinmezlik daima merak uyandirir Bunun yani sira modern toplumlarda hatta kendilerini elit olarak goren siniflarda dahi ruh cagirma uygulamalarinin zaman zaman moda olmasi dikkat cekicidir Fakat ilkel topluluklarda dini bir ayin olarak gorulen Agal ile bu tip modalarin birbirinden farkli yonleri oldugu kesindir Pekarski nin Yakut dilinde ruhlan cagirmak anlaminda kaydettigi Agal sozcugu Dede Korkut Kitabinda bazi arastirmacilar tarafindan gozyasi dokmek anlaminda olan Aglamak fiiliyle baglantili gosterilmistir Aslinda ise buradaki Aglamak fiili dua etmek cagirmak anlamindadir ve Agal ile ayni kokten turemistir Dede Korkut Kitabinda soyle Kazan Han soyle seslenir Han Kazan aydir Ogul ogul ay ogul Sen gideli aglamagim gokteyken yere indi Ag alnini yere koydu Namaz kildi Agladi Kadir Tanri dan hacet diledi Ruh CagirmaRuh Cagirma herhangi ozel bir torenle ve bazen de cesitli araclar kullanilarak dogaustu varliklari davet etmektir Tarih boyunca insanoglu savaslarda ve giristigi toplumsal mucadelelerde kazanan taraf olmak dusmanlarini cezalandirmak en cok da gelecegi hakkinda bilgi sahibi olmak olmus yakinlarini yeniden gormek gibi gerekcelerle dogaustu varliklari cagirmaya tesebbus etmistir Etimoloji Ag Ak kokunden turemistir Agmak akmak beyazlamak isimak yukselmek yukari cikmak veya asagi inmek gibi anlamlar tasir Agalbay sozcugu saygideger demektir Dipnotlar a b Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 30 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi