Aşağıserdarlı, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Aşağıserdarlı | |
---|---|
Aşağıserdarlı | |
Mahallenin haritadaki yeri | |
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Aşağıserdarlı Aşağıserdarlı'nın Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Tortum |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1788 m |
Nüfus (2022) | 594 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25430 |
Tarihçe
Bugün Aşağıserdarlı ve Serdarlı adlarını taşıyan yerleşimlerin eski adı Odeki (ოდეკი) veya Odik'tir. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bu yerleşimler Odik (اودك) adıyla tek köy olarak kaydedilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise bu köyler sırasıyla Aşağı Odik (آشاغی اودك) ve Yukarı Odik (یوقاری اودك) olarak geçer.
Odik köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Günümüze kalıntıları ulaşan kiliseler ve kale de buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde tek yerleşim olarak geçen Odeki veya Odik, Tortum sancağına bağlı Hahuli (Haho) nahiyesinin köylerinden biriydi. Büyük bir yerleşim olan köyün nüfusu 611 haneden oluşuyordu. Köydeki 7 hane Müslüman olmuş, 604 hane Hristiyan olarak kalmıştı.
Odik köyün 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde de tek köy olarak geçer. Bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı olan köydeki 145 hanede 387 Müslüman erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Odik köyünün nüfusunun yaklaşık 774 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Odik köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Aşağı Odik ve Yukarı Odik şeklinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Aşağı Odik bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Azort nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Bu yerleşim 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 981 kişiden oluşuyordu. Ödik veya Ödük Türkçe olmadığı için Aşağı Odik köyünün adı 1950'lerin ilk yarısında Aşağıelmalı olarak değiştirilmiştir. 1959 yılında ise köye Aşağıkatıklı adı verilmiştir. Nitekim genel nüfus sayımlarında köy 1955 yılında Aşağıelmalı, 1960 yılında Aşağıkatıklı adıyla geçer. 1965 genel nüfus sayımına göre Aşağıkatıklı köyünde 1.319 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 219 kişi okuma yazma biliyordu. Köyün adı yakın dönemde Aşağıserdarlı olarak değiştirilmiştir.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tortum Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur. Mahalle, TÜİK kayıtlarında 2008 yılına kadar, Aşağı Katıklı adıyla Serdarlı Bucağının bir köyü, 2008 yılında ise Serdarlı Belediyesi'nin bir mahallesi olarak görülmektedir. Bugünkü adını 2013 yılında almıştır.
Aşağıserdarlı köyünde iki kale ve dört kilisenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Köyün merkezinde bulunan Odeki Kalesi, “Katıklı Kalesi” adıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2017 yılında korumaya alınmıştır. Diğer kale ise yerleşimin 3 kilometre güneyinde bulunmaktadır. "Katıklı Kalesi" içinde bulunan Kale Kilisesi'nde Gürcüce yazıt tespit edilmiştir. Köyün yerleşim alanında bir köylünün bahçesinde bulunan Odeki Kilisesi'nde de Gürcüce yazıtlar bugüne ulaşmıştır. Diğer iki kilise ise köyün Marabgil ve Kale mahallelerinde yer alır.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 94 km, Tortum ilçe merkezine 42 km uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un kuzeybatısında olup, numaralı Uzundere-Serdarlı il yolu kenarındadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 594 |
2021 | 724 |
2020 | 1.034 |
2019 | 705 |
2018 | 581 |
2017 | 553 |
2016 | 594 |
2015 | 617 |
2014 | 672 |
2008 | 732 |
2000 | 2.045 |
1990 | 1.692 |
1985 | 1.304 |
1965 | 1.319 |
Kaynakça
- ^ a b c d "Erzurum Tortum Aşağı Serdarlı Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h i j . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Asagi_Katikli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 141-145. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 141-146. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Yunus Özger, XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu"". 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Aşağıserdarlı Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Aşağıserdarlı". Aşağıserdarlı. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Aşağıserdarlı, Tortum için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagiserdarli Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli bir kirsal mahalledir AsagiserdarliMahalleAsagiserdarliAsagiserdarli nin Erzurum daki konumuMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuAsagiserdarliAsagiserdarli nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceTortumCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1788 mNufus 2022 594Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25430TarihceBugun Asagiserdarli ve Serdarli adlarini tasiyan yerlesimlerin eski adi Odeki ოდეკი veya Odik tir Nitekim 1574 tarihli Osmanli mufassal defterinde bu yerlesimler Odik اودك adiyla tek koy olarak kaydedilmistir 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ise bu koyler sirasiyla Asagi Odik آشاغی اودك ve Yukari Odik یوقاری اودك olarak gecer Odik koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Gunumuze kalintilari ulasan kiliseler ve kale de buranin eski bir yerlesim oldugunu gostermektedir Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli ve 1574 tarihli Osmanli mufassal defterinde tek yerlesim olarak gecen Odeki veya Odik Tortum sancagina bagli Hahuli Haho nahiyesinin koylerinden biriydi Buyuk bir yerlesim olan koyun nufusu 611 haneden olusuyordu Koydeki 7 hane Musluman olmus 604 hane Hristiyan olarak kalmisti Odik koyun 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde de tek koy olarak gecer Bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasina bagli olan koydeki 145 hanede 387 Musluman erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Odik koyunun nufusunun yaklasik 774 kisiden olustugu ortaya cikar Odik koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Asagi Odik ve Yukari Odik seklinde iki ayri koy olarak kaydedilmistir Asagi Odik bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasinin Azort nahiyesine bagli koylerden biriydi Bu yerlesim 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 981 kisiden olusuyordu Odik veya Oduk Turkce olmadigi icin Asagi Odik koyunun adi 1950 lerin ilk yarisinda Asagielmali olarak degistirilmistir 1959 yilinda ise koye Asagikatikli adi verilmistir Nitekim genel nufus sayimlarinda koy 1955 yilinda Asagielmali 1960 yilinda Asagikatikli adiyla gecer 1965 genel nufus sayimina gore Asagikatikli koyunde 1 319 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 219 kisi okuma yazma biliyordu Koyun adi yakin donemde Asagiserdarli olarak degistirilmistir 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Tortum Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Mahalle TUIK kayitlarinda 2008 yilina kadar Asagi Katikli adiyla Serdarli Bucaginin bir koyu 2008 yilinda ise Serdarli Belediyesi nin bir mahallesi olarak gorulmektedir Bugunku adini 2013 yilinda almistir Asagiserdarli koyunde iki kale ve dort kilisenin kalintilari gunumuze ulasmistir Koyun merkezinde bulunan Odeki Kalesi Katikli Kalesi adiyla Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan 2017 yilinda korumaya alinmistir Diger kale ise yerlesimin 3 kilometre guneyinde bulunmaktadir Katikli Kalesi icinde bulunan Kale Kilisesi nde Gurcuce yazit tespit edilmistir Koyun yerlesim alaninda bir koylunun bahcesinde bulunan Odeki Kilisesi nde de Gurcuce yazitlar bugune ulasmistir Diger iki kilise ise koyun Marabgil ve Kale mahallelerinde yer alir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 94 km Tortum ilce merkezine 42 km uzakliktadir Mahalle Tortum un kuzeybatisinda olup numarali Uzundere Serdarli il yolu kenarindadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 5942021 7242020 1 0342019 7052018 5812017 5532016 5942015 6172014 6722008 7322000 2 0451990 1 6921985 1 3041965 1 319Kaynakca a b c d Erzurum Tortum Asagi Serdarli Mahalle Nufusu Nufusune com 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b c d e f g h i j Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Asagi Katikli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 25 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 94 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 141 145 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 235 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 141 146 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Yunus Ozger XIX Yuzyilda Tortum un Nufus Durumu 7 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 252 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 263 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 Asagiserdarli Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Asagiserdarli Asagiserdarli 26 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarAsagiserdarli Tortum icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft