Aşli veya Aşlı (Tatarca: Ашлы) gizemli bir orta çağ İdil Bulgarları kasabasıydı. Rus kroniklerinde Oşel (Rusça: Ошель) olarak geçmektedir.
Arkeolojik kazılar kentin 11. yüzyıl civarında ortaya çıktığını ortaya çıkarmasına rağmen, Tatar efsaneleri ve Rus Tver Kroniği kentin Büyük İskender tarafından kurulduğunu öne sürmektedir. En parlak döneminde Aşlı büyük bir ticaret ve siyaset merkeziydi. 1220'de Vladimir III. Sviatoslav birlikleri tarafından yakıldı ve harap edildi. Tver Kroniği, Aşlı'dan söz edilen tek yazılı kaynaktır.
Düşüşü
Şehrin yıkılışından, şehrin tek yazılı kanyağı olan Tver Kroniği'nde bahsedilmiştir. Vladimir prensi Yuri Vsevolodovich, kardeşi Svyatoslav'u Aşlı'yı ele geçirmek için sefere gönderdi.
Prens Svyatoslav, kardeşi Yaroslav ve voyvoda Yeremey Glebovich yönetimindeki Ruslar, tekneleriyle Volga tarafından şehre ulaştı. Şehrin doğusunda Volga'nın düz kıyısına indiler. Rostovlular sağ kanadı oluşturdu, Pereslavlılar sol kanadı; prens ve Muromlular merkezde kaldı. Bir alay, tekneleri korumak için geride kaldı. Ruslar ormana ulaştı ve başlarında prensleri bulunan atlı Bulgarlarla karşılaştı. Bulgarlar okla saldırı yaptı ve kaleye geri çekildiler.
Ruslar sert bir saldırıyla duvarlara ulaştı ve duvarlara ateş etmeye başladılar. Ancak ateş, duman ve rüzgar o kadar güçlüydü ki Ruslar geri çekilmeye ve şehre başka bir taraftan girmeye zorlandı. Bu sırada Aşlı prensi ve süvari birliği dumandan yararlanarak kaçtı. Ancak saldırı sırasında piyade birlikleri ve siviller öldürüldü. Yangın o kadar güçlüydü ki şehri soymak için Aşlı'ya giren birçok savaşçı öldü. Ruslar birçok sivili esir aldı ve Volga tarafından geri çekildi. Başkent Bilär'den gönderilen Bulgar takviyeleri çok geç kalmıştı.
Araştırma ve kazılar
Uzun bir süre Aşlı olarak tanımlanan şehre dair bir kalıntı elde edilmedi. Vasily Tatishchev, bugünkü Kamsko-Ustyinsky Bölgesi'nde (Kama-Ustjin Bölgesi) Yantikovsky (Kirelsky) yakınındaki harabelerin Aşlı'nın kalıntıları olduğunu düşünüyordu. Bu düşüncenin bir başka destekçisi A. Smirnov, şehrin adının İdil Bulgarlarından Esegel kabilesinden geldiğini ileri sürdü. Yantikovsky kalıntıları 1950'lerde Kuybışev Rezervuarı'nın inşasıyla sular altında kaldı, ancak kalıntılar tamamen araştırılmıştı. Yantikovsky harabelerinde söz konusu büyük yangına dair bir iz bulunmadı.
Bugün kalıntıların Tetyushsky Bölgesi, Bogodashkino Köyü yakınlarında olduğu varsayılmaktadır. Bogdashkino, Kilna Nehri'nin üst kısmında, Prory - Kasha ve Iokovo köyleri arasında, Uryum Köyü'nün yaklaşık beş kilometre kuzeyinde, Tetyuşi Mordvinlerinin yaşadığı topraklarda, Tetyuşi'nin yaklaşık 16 kilometre güneybatısında yer alan bir köydür. Bogodashkino kalıntıları 1909 yılında Ğäynetdin Äxmärev tarafından bulunmuş ve kazılar 1949-1950 yıllarında Nikolay Kalinin yönetiminde gerçekleşmiştir. Kalinin, ayrıca Yantikovsky'nin kalıntılarını kazmış ve Aşlı'nın Bogodashkino'nun yakınında olduğunu belirtmiştir. Kale kalıntıları, evler, atölyeler, dökümhaneler ve çanak çömlek parçaları ortaya çıkarılmıştır. Orada bulunan Müslüman mezarlığı, 11-13. yüzyıla kadar tarihlenmektedir. 1987 ve 2003 yıllarında yapılan son araştırmalar tarihçiler için iyi sonuçlar ortaya çıkardı.
Tartışmalı teoriler
Bazı Cäğfär Tarihi tabanlı versiyonlar Aşlı'yı modern Kazan'a yerleştirmekte ve Bulgarların Gabdulla Chelbir yönetimindeki zaferini ve Rusların ve Udmurt yenilgisini ifade etmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d (Rusça) Газета "Республика Татарстан" Под град Ошель на Волге… 20 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Aşlı/Ашлы". Tatar Ansiklopedisi (Tatarca). Kazan: Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi.. Tatar Ansiklopedisi Enstitüsü. 2002.
- ^ (Rusça)Сколько же лет Чебоксарам? 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asli veya Asli Tatarca Ashly gizemli bir orta cag Idil Bulgarlari kasabasiydi Rus kroniklerinde Osel Rusca Oshel olarak gecmektedir Arkeolojik kazilar kentin 11 yuzyil civarinda ortaya ciktigini ortaya cikarmasina ragmen Tatar efsaneleri ve Rus Tver Kronigi kentin Buyuk Iskender tarafindan kuruldugunu one surmektedir En parlak doneminde Asli buyuk bir ticaret ve siyaset merkeziydi 1220 de Vladimir III Sviatoslav birlikleri tarafindan yakildi ve harap edildi Tver Kronigi Asli dan soz edilen tek yazili kaynaktir DususuSehrin yikilisindan sehrin tek yazili kanyagi olan Tver Kronigi nde bahsedilmistir Vladimir prensi Yuri Vsevolodovich kardesi Svyatoslav u Asli yi ele gecirmek icin sefere gonderdi Prens Svyatoslav kardesi Yaroslav ve voyvoda Yeremey Glebovich yonetimindeki Ruslar tekneleriyle Volga tarafindan sehre ulasti Sehrin dogusunda Volga nin duz kiyisina indiler Rostovlular sag kanadi olusturdu Pereslavlilar sol kanadi prens ve Muromlular merkezde kaldi Bir alay tekneleri korumak icin geride kaldi Ruslar ormana ulasti ve baslarinda prensleri bulunan atli Bulgarlarla karsilasti Bulgarlar okla saldiri yapti ve kaleye geri cekildiler Ruslar sert bir saldiriyla duvarlara ulasti ve duvarlara ates etmeye basladilar Ancak ates duman ve ruzgar o kadar gucluydu ki Ruslar geri cekilmeye ve sehre baska bir taraftan girmeye zorlandi Bu sirada Asli prensi ve suvari birligi dumandan yararlanarak kacti Ancak saldiri sirasinda piyade birlikleri ve siviller olduruldu Yangin o kadar gucluydu ki sehri soymak icin Asli ya giren bircok savasci oldu Ruslar bircok sivili esir aldi ve Volga tarafindan geri cekildi Baskent Bilar den gonderilen Bulgar takviyeleri cok gec kalmisti Arastirma ve kazilarUzun bir sure Asli olarak tanimlanan sehre dair bir kalinti elde edilmedi Vasily Tatishchev bugunku Kamsko Ustyinsky Bolgesi nde Kama Ustjin Bolgesi Yantikovsky Kirelsky yakinindaki harabelerin Asli nin kalintilari oldugunu dusunuyordu Bu dusuncenin bir baska destekcisi A Smirnov sehrin adinin Idil Bulgarlarindan Esegel kabilesinden geldigini ileri surdu Yantikovsky kalintilari 1950 lerde Kuybisev Rezervuari nin insasiyla sular altinda kaldi ancak kalintilar tamamen arastirilmisti Yantikovsky harabelerinde soz konusu buyuk yangina dair bir iz bulunmadi Bugun kalintilarin Tetyushsky Bolgesi Bogodashkino Koyu yakinlarinda oldugu varsayilmaktadir Bogdashkino Kilna Nehri nin ust kisminda Prory Kasha ve Iokovo koyleri arasinda Uryum Koyu nun yaklasik bes kilometre kuzeyinde Tetyusi Mordvinlerinin yasadigi topraklarda Tetyusi nin yaklasik 16 kilometre guneybatisinda yer alan bir koydur Bogodashkino kalintilari 1909 yilinda Gaynetdin Axmarev tarafindan bulunmus ve kazilar 1949 1950 yillarinda Nikolay Kalinin yonetiminde gerceklesmistir Kalinin ayrica Yantikovsky nin kalintilarini kazmis ve Asli nin Bogodashkino nun yakininda oldugunu belirtmistir Kale kalintilari evler atolyeler dokumhaneler ve canak comlek parcalari ortaya cikarilmistir Orada bulunan Musluman mezarligi 11 13 yuzyila kadar tarihlenmektedir 1987 ve 2003 yillarinda yapilan son arastirmalar tarihciler icin iyi sonuclar ortaya cikardi Tartismali teorilerBazi Cagfar Tarihi tabanli versiyonlar Asli yi modern Kazan a yerlestirmekte ve Bulgarlarin Gabdulla Chelbir yonetimindeki zaferini ve Ruslarin ve Udmurt yenilgisini ifade etmektedir Kaynakca a b c d Rusca Gazeta Respublika Tatarstan Pod grad Oshel na Volge 20 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Asli Ashly Tatar Ansiklopedisi Tatarca Kazan Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Tatar Ansiklopedisi Enstitusu 2002 Rusca Skolko zhe let Cheboksaram 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde