Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır.Aralık 2014) () ( |
Aşure Günü veya Aşura Günü (Arapça: عاشوراء, ʿĀshūrāʾ; Farsça: عاشورا), hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. İslam inancında bugün de birçok önemli olay meydana geldiğine inanılır ve bugüne kıymet atfedilir. İslam peygamberi Muhammed’in torunu Hüseyin’in Yezid’in ordusu tarafından öldürüldüğü gündür. Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.
Türkçe: Aşure Günü Arapça: عاشوراء ʻĀshūrā’ | |
---|---|
Ülke | İslam ülkeleri |
Kutlayanlar | Şii Müslümanlar (azınlık Sunni Müslümanlar) |
Tarih | 10 Muharrem |
Tanımı ve özellikleri
Aşure/Aşura Arapça’da on anlamına gelen "aşara" kelimesinden türemiştir. Kelimenin Sâmî diller arasında ortak bir kelime olduğu düşünülmektedir.[] Ayrıca, sözcük (ve gün) Musevilik inancında Büyük Kefaret Günü için kullanılmıştır.Hüseyin bin Ali ve beraberindeki 72 kişi hicri 61'de Muharrem'in onuncu gününde (10 Ekim 680) Kerbelâ'da Yezid'in Ordusu tarafından katledilmiştir. Bunun dışında Aşure Günü'nde gerçekleştiğine inanılan dini açıdan önemli bazı rivayetler bulunmaktadır. Bunlar; Âdem'in işlediği günâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi, İdris'in diri olarak göğe yükseltilmesi, Nuh'un gemisinin tufandan kurtulması, İbrahim'in ateşte yanmaması, Yakup'un oğlu Yusuf'a kavuşması, Eyyub’un hastalıklarının iyileşmesi, Musa’nın Kızıldeniz'den geçip İsrailoğulları'nı firavun'dan kurtarması, Yunus’un balığın karnından çıkması, İsa'nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesidir.[]Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri, İslam peygamberi Muhammed’in bu günde oruç tutmayı tavsiye ettiği, Yahudilere benzememek açısından orucun Aşure günü ile bir gün öncesi veya bir gün sonrası ilâve edilerek tutulması gerektiğine inanılır.[]
Şiîlik inancında Aşûre Günü
Şiî inancında Aşûre Günü'ne, diğer İslam mezheplerinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. İnanca göre Şiîlik'te önemli bir figür olan İslam peygamberi Muhammed'in torunu İmam Hüseyin Kerbelâ'da muharrem ayının onuncu gününde öldürülmüştür. Muharrem ve Safer aylarını matem ayları olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, mâtem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Bazıları için her ayın onuncu günü Aşuradır; kelime Muharrem ayında işlenen Hüseyin cinayetinden sonra tutulan geleneksel yasın diğer adı olarak yerleşmiştir. Türkiye'deki en büyük anma merasimi İstanbul Halkalı'daki Aşura Matem Merasimi'nde yapılır. Bu tören Aşura gününü en iyi şekilde anlatması yönünden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi seçilmiştir; ayrıca törende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da Guinness Rekorlar Kitabına girmeye aday olmuştur. Anadolu'da çeşitli hububatlardan pişirilen, Aşure Nuh tufanı ile ilgili bir rivayet dolayısıyla yapılır. Rivayete göre gemidekilerin yiyecekleri tufan boyunca bitmiş, erzak çuvallarının dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan içerisinde birleştirilerek yemek yapılıp yenmiştir.
Alevî inancında Aşûre Günü ve Muharrem Mâtemi
Alevîlerde, Hüseyin'in Kerbelâ'daki acısı başta olmak üzere On iki İmamlar'ın acılarını anmak ve anlamak için Muharrem Mâtemi tutulur. Muharrem Matemi'nin amacı: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir. Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak Mâtem Orucu'nun temel ilkesidir. Sağlığı yerinde olanlar oruç tutarlar. Matemden amaç, kendine eziyet yapmak değil, kötülük ve katliamların bir daha olmaması adına anmak ve unutmamaktır. Kerbelâ katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali'nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah'a şükredilir. Bu nedenle Muharrem mâtemi, aşûre geleneği ile biter. 12 gün orucun ardından Aşûre Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşan aşûre yenilir ve dağıtılır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Evrensel Aşura Matem Merasimi (Halkalı/İstanbul) Resmi Sayfası8 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Aralik 2014 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Asure Gunu veya Asura Gunu Arapca عاشوراء ʿAshuraʾ Farsca عاشورا hicri takvimin ilk ayi olan Muharrem ayinin onuncu gunudur Islam inancinda bugun de bircok onemli olay meydana geldigine inanilir ve bugune kiymet atfedilir Islam peygamberi Muhammed in torunu Huseyin in Yezid in ordusu tarafindan olduruldugu gundur Muharrem ayinda oruc ibadeti de yapilir Turkce Asure Gunu Arapca عاشوراء ʻAshura UlkeIslam ulkeleriKutlayanlarSii Muslumanlar azinlik Sunni Muslumanlar Tarih10 MuharremTanimi ve ozellikleriAsure Asura Arapca da on anlamina gelen asara kelimesinden turemistir Kelimenin Sami diller arasinda ortak bir kelime oldugu dusunulmektedir kim Ayrica sozcuk ve gun Musevilik inancinda Buyuk Kefaret Gunu icin kullanilmistir Huseyin bin Ali ve beraberindeki 72 kisi hicri 61 de Muharrem in onuncu gununde 10 Ekim 680 Kerbela da Yezid in Ordusu tarafindan katledilmistir Bunun disinda Asure Gunu nde gerceklestigine inanilan dini acidan onemli bazi rivayetler bulunmaktadir Bunlar Adem in isledigi gunahtan sonra tovbesinin kabul edilmesi Idris in diri olarak goge yukseltilmesi Nuh un gemisinin tufandan kurtulmasi Ibrahim in ateste yanmamasi Yakup un oglu Yusuf a kavusmasi Eyyub un hastaliklarinin iyilesmesi Musa nin Kizildeniz den gecip Israilogullari ni firavun dan kurtarmasi Yunus un baligin karnindan cikmasi Isa nin dogumu ve olumden kurtarilip goge yukseltilmesidir kaynak guvenilir mi Musevilerin de bu gunu orucla gecirdikleri Islam peygamberi Muhammed in bu gunde oruc tutmayi tavsiye ettigi Yahudilere benzememek acisindan orucun Asure gunu ile bir gun oncesi veya bir gun sonrasi ilave edilerek tutulmasi gerektigine inanilir ozgun arastirma Siilik inancinda Asure GunuBahreyn deki Muharrem Matemi torenleri sirasinda Siiler sine vururken Sii inancinda Asure Gunu ne diger Islam mezheplerinin atfettigi onemin disinda bir onem verilir Inanca gore Siilik te onemli bir figur olan Islam peygamberi Muhammed in torunu Imam Huseyin Kerbela da muharrem ayinin onuncu gununde oldurulmustur Muharrem ve Safer aylarini matem aylari olarak kabul ederler Iki ay boyunca dugun ve benzeri eglenceler yapilmaz matem gunlerinde taziye meclisleri duzenlenerek mersiyeler okunur ihsan yemekleri verilir Bazilari icin her ayin onuncu gunu Asuradir kelime Muharrem ayinda islenen Huseyin cinayetinden sonra tutulan geleneksel yasin diger adi olarak yerlesmistir Turkiye deki en buyuk anma merasimi Istanbul Halkali daki Asura Matem Merasimi nde yapilir Bu toren Asura gununu en iyi sekilde anlatmasi yonunden UNESCO tarafindan en iyi Asura Merasimi secilmistir ayrica torende yapilan Asura tiyatrosunun ve izleyicinin sayisi bakimindan da Guinness Rekorlar Kitabina girmeye aday olmustur Anadolu da cesitli hububatlardan pisirilen Asure Nuh tufani ile ilgili bir rivayet dolayisiyla yapilir Rivayete gore gemidekilerin yiyecekleri tufan boyunca bitmis erzak cuvallarinin dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan icerisinde birlestirilerek yemek yapilip yenmistir Alevi inancinda Asure Gunu ve Muharrem MatemiAlevilerde Huseyin in Kerbela daki acisi basta olmak uzere On iki Imamlar in acilarini anmak ve anlamak icin Muharrem Matemi tutulur Muharrem Matemi nin amaci Bu turlu acilarin bir daha yasanmamasi icin gerekli olan insanlik degerlerini ve Alevi ogretisini ozumsemektir Matem suresince bicaga ve kesici aletlere el surulmez kurban kesilmez ve et yenmez Matem boyunca hicbir canliya eziyet edilmez Kimsenin kalbini kirmamak dili ile kimseyi incitmemek kimse hakkinda dedikodu yapmamak Matem Orucu nun temel ilkesidir Sagligi yerinde olanlar oruc tutarlar Matemden amac kendine eziyet yapmak degil kotuluk ve katliamlarin bir daha olmamasi adina anmak ve unutmamaktir Kerbela katliaminda hasta olmasi nedeniyle Imam Zeynel Abidin in kurtulmasi ve Ali nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah a sukredilir Bu nedenle Muharrem matemi asure gelenegi ile biter 12 gun orucun ardindan Asure Gunu yapilir 12 degisik malzemeden olusan asure yenilir ve dagitilir Kaynakca Cesitli din ve mezheplerin onem verdigi muharremin onuncu gunu TDV Islam Ansiklopedisi 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2021 Tevrat Levililer 16 29 vd Arsivlenmis kopya 25 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2010 Dis baglantilarEvrensel Asura Matem Merasimi Halkali Istanbul Resmi Sayfasi8 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde