Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Large Electron–Positron Collider, büyük elektron-pozitron çarpıştırıcısı (LEP) şimdiye kadar yapılmış en büyük parçacık hızlandırıcılarından birisiydi.
CERN'de inşa edilip çalıştırılan, dairesel bir hızlandırıcı ve çarpıştırıcıydı. Çevresi yaklaşık 27 km olan bir tünel bu hızlandırıcı için yerin yaklaşık 100m altında, İsviçre-Fransa sınırında kazılmıştı.
LEP, 1989 yılından 2000 yılına kadar çalıştırılmıştır. Bu güne kadar yapılmış en yüksek enerjili lepton çarpıştırıcısıydı.
Tarihçe ve çalışma
LEP çarpıştırıcısı, 45 GeVlik elektron ve pozitron demetlerini çarpıştırmaya Ağustos 1989'da başladı. LEP'in amacı kütlesi yaklaşık 91 GeV olan Z bozonunu üretmek ve incelemekti. Daha sonraki yıllarda demet enerjisi arttırılarak kütlesi yaklaşık 80 GeV olan W bozonu çiftleri üretildi ve incelendi. LEP çarpıştırıcısının maksimum enerjisi 2000 yılının sonuna doğru 209 GeV'e ulaştı. 2000 yılından sonra LEP kapatıldı, söküldü ve içinde bulunduğu tünele Large Hadron Collider (LHC) hızlandırıcısının kurulmasına başlandı.
LEP deneyleri
Sonuçlar
W ve Z bozonlarının kütleleri yüksek hassasiyetle ölçüldü. Standart Model'de hafif kütleli nötrinosu olan aile sayısının 3 olduğu bulundu. Higgs bozonunun kütlesinin 115 GeV den ağır olması gerektiği bulundu.
Dış bağlantılar
- LEP Working Groups 5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Large Electron Positron Collider buyuk elektron pozitron carpistiricisi LEP simdiye kadar yapilmis en buyuk parcacik hizlandiricilarindan birisiydi LEP tuneline LHC icin yeni miknatislar yerlestirilirken CERN de insa edilip calistirilan dairesel bir hizlandirici ve carpistiriciydi Cevresi yaklasik 27 km olan bir tunel bu hizlandirici icin yerin yaklasik 100m altinda Isvicre Fransa sinirinda kazilmisti LEP 1989 yilindan 2000 yilina kadar calistirilmistir Bu gune kadar yapilmis en yuksek enerjili lepton carpistiricisiydi Tarihce ve calismaLEP carpistiricisi 45 GeVlik elektron ve pozitron demetlerini carpistirmaya Agustos 1989 da basladi LEP in amaci kutlesi yaklasik 91 GeV olan Z bozonunu uretmek ve incelemekti Daha sonraki yillarda demet enerjisi arttirilarak kutlesi yaklasik 80 GeV olan W bozonu ciftleri uretildi ve incelendi LEP carpistiricisinin maksimum enerjisi 2000 yilinin sonuna dogru 209 GeV e ulasti 2000 yilindan sonra LEP kapatildi sokuldu ve icinde bulundugu tunele Large Hadron Collider LHC hizlandiricisinin kurulmasina baslandi LEP deneyleriSonuclarW ve Z bozonlarinin kutleleri yuksek hassasiyetle olculdu Standart Model de hafif kutleli notrinosu olan aile sayisinin 3 oldugu bulundu Higgs bozonunun kutlesinin 115 GeV den agir olmasi gerektigi bulundu Dis baglantilarLEP Working Groups 5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde