Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
BL Lacertae nesnesi veya kısaca BL Lac nesnesi, bir tür aktif gökada çekirdeği (AGN) veya böyle bir AGN'ye sahip bir gökada olup, adını prototipi 'den almıştır. Diğer aktif gökada çekirdeği türlerinin aksine, BL Lac'ler hızlı ve büyük genlikli akı değişkenliği ve önemli bir optik polarizasyon ile karakterizedir. Bu özelliklerden dolayı, sınıfın prototipi (BL Lac) başlangıçta değişen yıldız olarak düşünülmüştü. Güçlü emisyon çizgilerine sahip daha parlak aktif çekirdeklerle (kuasarlar) karşılaştırıldığında, BL Lac nesneleri tüm elektromanyetik aralık boyunca nispeten özelliksiz ve termal olmayan emisyon sürekliliğinin hakim olduğu spektrumlara sahiptir. Spektral çizgilerin bu eksikliği, tarihsel olarak bu tür nesnelerin doğasının ve mesafesinin anlaşılmasını zorlaştırmıştır.
Radyo gürültülü aktif gökada çekirdeklerinin birleşik şemasında, BL Lac'lerin gözlenen çekirdeksel fenomenolojisi, gözlemcinin görüş hattına yakın bir şekilde hizalanmış olan etkileri olarak yorumlanır. BL Lac'lerin doğası gereği düşük güçlü radyo gökadalarla aynı olduğu düşünülmektedir. Bu aktif çekirdekler, büyük kütleli eliptik gökadalarda bulunur. AGN sınıflandırması açısından BL Lac'ler, blazarın bir alt tipidir. Bilinen tüm BL Lac'ler çekirdek baskın radyo kaynaklarıyla ilişkilidir ve bunların birçoğu belirgin bir ışıktan hızlı hareket sergiler.
Blazar sınıfı, gözlemciye doğru yöneltilmiş relativistik jet ile benzersiz bir radyo emisyon spektrumu veren tüm kuasarları kapsar. Bu sınıf, BL Lac nesneleri ile optik olarak şiddetli değişen (OVV) kuasarları da içerir. Bununla birlikte genel uygulamada, "Blazar" ve "BL Lac Nesnesi" terimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. OVV kuasarları, genellikle BL Lac nesnelerinden daha parlak ve daha güçlü emisyon çizgilerine sahiptir.
BL Lac nesnelerinin bazı örnekleri arasında BL Lacertae'nin kendisi, , , , , , , W Comae Berenices, ON 325 ve sayılabilir.
Ana gökadalar
Bu olağandışı nesne sınıfının keşfinden kısa bir süre sonra, kaynakların çevresinde zayıf bir bulutsunun varlığı fark edildi. 1970'lerin sonlarında modern algılayıcıların kullanılması (CCD gibi), gök bilimcilerin bu bulutsunun doğasını daha doğru bir şekilde araştırabilmeleri için bir olanak sağladı. 1974 yılında Michael John Disney tarafından çeşitli filtrelerle elde edilen BL Lac nesnesi PKS 0548-322'nin ilk görüntüleri, nesnenin parlak bir çekirdeğe sahip dev eliptik gökadada oluştuğunu ortaya koydu.
2000 yılında yedi tam radyo, X-ışını ve optik olarak seçilmiş örneklerden oluşan 132 BL Lac nesnesi için Hubble Uzay Teleskobuyla gerçekleştirilen kapsamlı araştırmalarla, olası BL Lac ana gökadalarının morfolojileri çalışıldı. Veriler, elde edilen BLL görüntülerinin üçte ikisinde ana gökadaların tespit edildiğini ve bunların hemen hemen hepsinin z < 0,5 kırmızıya kaymış olduğunu belirledi. BL Lac nesneleri o kadar parlaktır ki, nispeten kısa pozlama süreleri nedeniyle z > 0,5 olan görüntülerin yalnızca dörtte biri (6/22) çözülebilmiştir. de Vaucouleurs profili 
, çözülen 72 ana gökadanın 58'i için ~%99'un üzerinde bir güvenirlikle önemli ölçüde tercih edilen bir parlaklık profili olarak görünmektedir. Araştırmanın sonuçları, BLL nesnelerinde disk sistemlerinin oranının %8'den daha fazla olamayacağını ortaya koymaktadır. Bu bulgu, tüm BLL ana gökadalarının eliptik olabileceği varsayımıyla tutarlıdır. Bu eliptikler, 
mag (rms dağılımı) medyan mutlak K-düzeltilmiş büyüklüğü ile çok parlaktır. Bu, en parlak küme gökadalarıyla (BCG) karşılaştırılabilir.
Tarihçe
John L. Schmitt BL Lac'in kendine özgü doğasını ilk kez 1968 yılında bir radyo nesnesi olan VRO 42.22.01 ile eşleştirdiğinde fark etti.
Bir yıl içinde diğer gök bilimciler radyo akısının değiştiğini ve ışığın polarize olduğunu gözlemlediler. Peter Albert Strittmatter, 1972 yılında bu tür nesneleri "blazar" olarak sınıflandırdı ve sınıfa dört tane daha ekledi. 1976 yılına gelindiğinde ise bilinen blazar sayısı 30'a ulaşmıştı.
2017 yılında projesi tarafından BL Lac nesnesi 'dan geldiği anlaşılan çok yüksek enerjili bir nötrino tespit edildi.
Kaynakça
- ^ Padovani, Paolo; Giommi, Paolo (15 Aralık 1995). "A Sample-Oriented Catalogue of BL Lacertae Objects". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 277 (4). ss. 1477-1490. arXiv:astro-ph/9511065v1 $2. Bibcode:1995MNRAS.277.1477P. doi:10.1093/mnras/277.4.1477. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ a b Falomo, Renato (2014). "An Optical View of BL Lacertae Objects". The Astronomy and Astrophysics Review. Cilt 22. s. 44. arXiv:1407.7615 $2. Bibcode:2014A&ARv..22...73F. doi:10.1007/s00159-014-0073-z.
- ^ Marscher, A. P.; ve diğerleri. (24 Nisan 2008). "The inner jet of an active galactic nucleus as revealed by a radio-to-gamma-ray outburst" (PDF). Nature. 452 (7190). ss. 966-969. Bibcode:2008Natur.452..966M. doi:10.1038/nature06895. hdl:2027.42/62749. (PMID) 18432239.
- ^ Urry, Megan (1995). "Unified Schemes for Radio-Loud Active Galactic Nuclei". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. Cilt 107. s. 803. arXiv:astro-ph/9506063 $2. Bibcode:1995PASP..107..803U. doi:10.1086/133630.
- ^ a b Urry, Megan (2000). "The Hubble Space Telescope Survey of BL Lacertae Objects". The Astrophysical Journal. 523 (2). ss. 816-829. arXiv:astro-ph/9911109 $2. Bibcode:2000ApJ...532..816U. doi:10.1086/308616.
- ^ Sparke, L. S.; Gallagher, J. S. III (2007). Galaxies in the Universe: An Introduction. Cambridge University: Cambridge University Press. s. 244. ISBN .
- ^ Schmitt, John L. (May 1968). "BL Lac identified as a Radio Source". Nature. 218 (5142). s. 663. Bibcode:1968Natur.218..663S. doi:10.1038/218663a0.
- ^ Stein, W. A.; O'Dell, S. L.; Strittmatter, P. A. (Eylül 1976). "The BL Lacertae Objects" (PDF). Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Cilt 14. ss. 173-195. Bibcode:1976ARA&A..14..173S. doi:10.1146/annurev.aa.14.090176.001133. 18 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2024.
- ^ Overbye, Dennis. "It Came From a Black Hole, and Landed in Antarctica". NY Times (İngilizce). 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018.
Dış bağlantılar
- ZBLLAC 16 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – A spectroscopic library of BL Lac objects
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
BL Lacertae nesnesi veya kisaca BL Lac nesnesi bir tur aktif gokada cekirdegi AGN veya boyle bir AGN ye sahip bir gokada olup adini prototipi den almistir Diger aktif gokada cekirdegi turlerinin aksine BL Lac ler hizli ve buyuk genlikli aki degiskenligi ve onemli bir optik polarizasyon ile karakterizedir Bu ozelliklerden dolayi sinifin prototipi BL Lac baslangicta degisen yildiz olarak dusunulmustu Guclu emisyon cizgilerine sahip daha parlak aktif cekirdeklerle kuasarlar karsilastirildiginda BL Lac nesneleri tum elektromanyetik aralik boyunca nispeten ozelliksiz ve termal olmayan emisyon surekliliginin hakim oldugu spektrumlara sahiptir Spektral cizgilerin bu eksikligi tarihsel olarak bu tur nesnelerin dogasinin ve mesafesinin anlasilmasini zorlastirmistir Bir BL Lac nesnesi olan PG 1553 11 in optik spektrumuBL Lac nesnesi H 0323 022 z 0 147 ESO NTT R filtresi tarafindan goruntulendi Ana gokada ve yakin yoldaslari gorulebiliyor Radyo gurultulu aktif gokada cekirdeklerinin birlesik semasinda BL Lac lerin gozlenen cekirdeksel fenomenolojisi gozlemcinin gorus hattina yakin bir sekilde hizalanmis olan etkileri olarak yorumlanir BL Lac lerin dogasi geregi dusuk guclu radyo gokadalarla ayni oldugu dusunulmektedir Bu aktif cekirdekler buyuk kutleli eliptik gokadalarda bulunur AGN siniflandirmasi acisindan BL Lac ler blazarin bir alt tipidir Bilinen tum BL Lac ler cekirdek baskin radyo kaynaklariyla iliskilidir ve bunlarin bircogu belirgin bir isiktan hizli hareket sergiler Blazar sinifi gozlemciye dogru yoneltilmis relativistik jet ile benzersiz bir radyo emisyon spektrumu veren tum kuasarlari kapsar Bu sinif BL Lac nesneleri ile optik olarak siddetli degisen OVV kuasarlari da icerir Bununla birlikte genel uygulamada Blazar ve BL Lac Nesnesi terimleri siklikla birbirinin yerine kullanilir OVV kuasarlari genellikle BL Lac nesnelerinden daha parlak ve daha guclu emisyon cizgilerine sahiptir BL Lac nesnelerinin bazi ornekleri arasinda BL Lacertae nin kendisi W Comae Berenices ON 325 ve sayilabilir Ana gokadalarBu olagandisi nesne sinifinin kesfinden kisa bir sure sonra kaynaklarin cevresinde zayif bir bulutsunun varligi fark edildi 1970 lerin sonlarinda modern algilayicilarin kullanilmasi CCD gibi gok bilimcilerin bu bulutsunun dogasini daha dogru bir sekilde arastirabilmeleri icin bir olanak sagladi 1974 yilinda Michael John Disney tarafindan cesitli filtrelerle elde edilen BL Lac nesnesi PKS 0548 322 nin ilk goruntuleri nesnenin parlak bir cekirdege sahip dev eliptik gokadada olustugunu ortaya koydu 2000 yilinda yedi tam radyo X isini ve optik olarak secilmis orneklerden olusan 132 BL Lac nesnesi icin Hubble Uzay Teleskobuyla gerceklestirilen kapsamli arastirmalarla olasi BL Lac ana gokadalarinin morfolojileri calisildi Veriler elde edilen BLL goruntulerinin ucte ikisinde ana gokadalarin tespit edildigini ve bunlarin hemen hemen hepsinin z lt 0 5 kirmiziya kaymis oldugunu belirledi BL Lac nesneleri o kadar parlaktir ki nispeten kisa pozlama sureleri nedeniyle z gt 0 5 olan goruntulerin yalnizca dortte biri 6 22 cozulebilmistir de Vaucouleurs profili I R R14 displaystyle I R propto R frac 1 4 cozulen 72 ana gokadanin 58 i icin 99 un uzerinde bir guvenirlikle onemli olcude tercih edilen bir parlaklik profili olarak gorunmektedir Arastirmanin sonuclari BLL nesnelerinde disk sistemlerinin oraninin 8 den daha fazla olamayacagini ortaya koymaktadir Bu bulgu tum BLL ana gokadalarinin eliptik olabilecegi varsayimiyla tutarlidir Bu eliptikler MR 23 7 0 6 displaystyle M R thicksim 23 7 pm 0 6 mag rms dagilimi medyan mutlak K duzeltilmis buyuklugu ile cok parlaktir Bu en parlak kume gokadalariyla BCG karsilastirilabilir TarihceJohn L Schmitt BL Lac in kendine ozgu dogasini ilk kez 1968 yilinda bir radyo nesnesi olan VRO 42 22 01 ile eslestirdiginde fark etti Bir yil icinde diger gok bilimciler radyo akisinin degistigini ve isigin polarize oldugunu gozlemlediler Peter Albert Strittmatter 1972 yilinda bu tur nesneleri blazar olarak siniflandirdi ve sinifa dort tane daha ekledi 1976 yilina gelindiginde ise bilinen blazar sayisi 30 a ulasmisti 2017 yilinda projesi tarafindan BL Lac nesnesi dan geldigi anlasilan cok yuksek enerjili bir notrino tespit edildi Kaynakca Padovani Paolo Giommi Paolo 15 Aralik 1995 A Sample Oriented Catalogue of BL Lacertae Objects Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 277 4 ss 1477 1490 arXiv astro ph 9511065v1 2 Bibcode 1995MNRAS 277 1477P doi 10 1093 mnras 277 4 1477 3 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2024 a b Falomo Renato 2014 An Optical View of BL Lacertae Objects The Astronomy and Astrophysics Review Cilt 22 s 44 arXiv 1407 7615 2 Bibcode 2014A amp ARv 22 73F doi 10 1007 s00159 014 0073 z Marscher A P ve digerleri 24 Nisan 2008 The inner jet of an active galactic nucleus as revealed by a radio to gamma ray outburst PDF Nature 452 7190 ss 966 969 Bibcode 2008Natur 452 966M doi 10 1038 nature06895 hdl 2027 42 62749 PMID 18432239 Urry Megan 1995 Unified Schemes for Radio Loud Active Galactic Nuclei Publications of the Astronomical Society of the Pacific Cilt 107 s 803 arXiv astro ph 9506063 2 Bibcode 1995PASP 107 803U doi 10 1086 133630 a b Urry Megan 2000 The Hubble Space Telescope Survey of BL Lacertae Objects The Astrophysical Journal 523 2 ss 816 829 arXiv astro ph 9911109 2 Bibcode 2000ApJ 532 816U doi 10 1086 308616 Sparke L S Gallagher J S III 2007 Galaxies in the Universe An Introduction Cambridge University Cambridge University Press s 244 ISBN 978 0 521 67186 6 Schmitt John L May 1968 BL Lac identified as a Radio Source Nature 218 5142 s 663 Bibcode 1968Natur 218 663S doi 10 1038 218663a0 Stein W A O Dell S L Strittmatter P A Eylul 1976 The BL Lacertae Objects PDF Annual Review of Astronomy and Astrophysics Cilt 14 ss 173 195 Bibcode 1976ARA amp A 14 173S doi 10 1146 annurev aa 14 090176 001133 18 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Subat 2024 Overbye Dennis It Came From a Black Hole and Landed in Antarctica NY Times Ingilizce 14 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2018 Dis baglantilarZBLLAC 16 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde A spectroscopic library of BL Lac objects