Bahçelikışla Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisesidir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kilisesi olarak anılmaktadır.
Tarihçe
Bahçelikışla Kilisesi'nin bulunduğu Tao bölgesi Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan yerlerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak eski Osmanlı kayıtlarında Bahçelikışla adıyla bir köy geçmemektedir. Bununla birlikte günümüzde Bahçelikışla köyünün sınırları içinde yer alan Ureki (Örük) ve Kubadi (Kubat) adlı yerleşimler eski kayıtlarda yer almıştır. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, Bahçelikışla köyünde 1907 yılında Müslümanlar yaşıyordu. Gürcüler tarafından 9. yüzyılda inşa edilmiş olan köydeki kilise, çatı örtüsü ile kubbesi çökmüş olmakla birlikte ayakta duruyordu. Günümüzde Çeperlikışla adıyla köyün mahallesi olan yerleşimde de eski bir kilise bulunuyordu. Ne var ki bu kilise, burada yaşayan Ermeniler tarafından yıkılmış ve taşları da kullanılarak yeni bir kilise inşa edilmişti. 2015 yılındaki tespite göre Bahçelikışla Kilisesi'nden geriye yıkık halde batı haç kolu ile kuzey ve güney haç kollarının bazı kısımları kalmıştı.
Mimari
Bahçelikışla Kilisesi'nin kalıntıları, köyün 800 metre kuzeyinde bir çayırlıkta bulunmaktadır. Bugün yıkılmış olan kilise, Ekvtime Takaişvili'nin 1907 yılındaki tanımlamasına göre kapalı haç planlı bir yapıdır. Batı kolu diğer kollardan daha uzun tutulmuştur. Yarı dairesel forma sahip olan doğu, güney ve kuzey haç kolları üç cepheli duvarlarla çevrelenmiştir. Kubbeli bir yapı olan kilisenin kubbesi ve çatı örtüsü 1907 yılında çökmüş bulunuyordu. Kilisenin duvarları içten ve dıştan koyu kırmızı renk düzgün kesme taşlarla kaplıydı. Girişi güneyde bulunan kilisenin doğu, batı ve güneyde birer pencere açıklığı bulunuyordu. Kilisenin çevresindeki eski bir mezarlık vardı. Büyükçe mezar taşlarında eyerlenmiş at, koyun ve başka hayvanların heykelleri bulunuyordu.
Kaynakça
- ^ a b c d "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში), Tiflis, 1960, s.52". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024.
- ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 215. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 75. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Bahçelikışla Kilisesi" - Kültür Envanteri
- ^ "Baghchalo Kishla" - Virtual Museum - Historical Monuments of South Caucasus
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bahcelikisla Kilisesi tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Oltu ilcesine bagli Bahcelikisla koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma kilisesidir Koyun bugunku adindan dolayi Bahcelikisla Kilisesi olarak anilmaktadir TarihceBahcelikisla Kilisesi nin bulundugu Tao bolgesi Orta Cag da Gurcistan i olusturan yerlerden biriydi Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Ancak eski Osmanli kayitlarinda Bahcelikisla adiyla bir koy gecmemektedir Bununla birlikte gunumuzde Bahcelikisla koyunun sinirlari icinde yer alan Ureki Oruk ve Kubadi Kubat adli yerlesimler eski kayitlarda yer almistir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin verdigi bilgiye gore Bahcelikisla koyunde 1907 yilinda Muslumanlar yasiyordu Gurculer tarafindan 9 yuzyilda insa edilmis olan koydeki kilise cati ortusu ile kubbesi cokmus olmakla birlikte ayakta duruyordu Gunumuzde Ceperlikisla adiyla koyun mahallesi olan yerlesimde de eski bir kilise bulunuyordu Ne var ki bu kilise burada yasayan Ermeniler tarafindan yikilmis ve taslari da kullanilarak yeni bir kilise insa edilmisti 2015 yilindaki tespite gore Bahcelikisla Kilisesi nden geriye yikik halde bati hac kolu ile kuzey ve guney hac kollarinin bazi kisimlari kalmisti MimariBahcelikisla Kilisesi nin kalintilari koyun 800 metre kuzeyinde bir cayirlikta bulunmaktadir Bugun yikilmis olan kilise Ekvtime Takaisvili nin 1907 yilindaki tanimlamasina gore kapali hac planli bir yapidir Bati kolu diger kollardan daha uzun tutulmustur Yari dairesel forma sahip olan dogu guney ve kuzey hac kollari uc cepheli duvarlarla cevrelenmistir Kubbeli bir yapi olan kilisenin kubbesi ve cati ortusu 1907 yilinda cokmus bulunuyordu Kilisenin duvarlari icten ve distan koyu kirmizi renk duzgun kesme taslarla kapliydi Girisi guneyde bulunan kilisenin dogu bati ve guneyde birer pencere acikligi bulunuyordu Kilisenin cevresindeki eski bir mezarlik vardi Buyukce mezar taslarinda eyerlenmis at koyun ve baska hayvanlarin heykelleri bulunuyordu Kaynakca a b c d Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi 1917 წლის არქეოლოგიური ექსპედიცია სამხრეთ საქართველოში Tiflis 1960 s 52 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2024 a b c 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 215 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Tao ტაო Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 75 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 Bahcelikisla Kilisesi Kultur Envanteri Baghchalo Kishla Virtual Museum Historical Monuments of South Caucasus