Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bahadırzade Arabacı Ali Paşa, ("Kadı Ali Paşa", "Arap Kulu Ali Paşa" olarak da anılır) (d. 1620,Ohri - ö. 1693 Rodos) II. Ahmed saltanatında, 19 Ağustos 1691 - 27 Mart 1692 tarihleri arasında altı ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Bahadırzade Arabacı Ali Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 19 Ağustos 1691 - 27 Mart 1692 | |
| Hükümdar | II. Ahmed |
| Yerine geldiği | Köprülü Fazıl Mustafa Paşa |
| Yerine gelen | Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1620 Ohri |
| Ölüm | 1693 (72-73 yaşlarında) Rodos |
Hayatı
Ohri'lidir. Arabacı Ali Paşa medrese tahsili görüp icazet almıştır. İmamlıktan başlayarak bazı nahiyelerde naiplik ve sonra kadılık yapmıştır. Daha sonra önce Koca Halil Paşa kethudalık yapmış ve ondan sonra Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'ya intisap ederek kethudalık ve sedarat kethudalığı yapmıştır. Kasım 1689'da Yeniçeri Ağası olmuştur. Fazıl Mustafa Paşa cepheye serdar-ı ekrem olarak gittiğinde rikap kaymakamlığı görevi verilmiştir.
19 Ağustos 1691'de Slankamen Savaşı'nda şehit düşen Köprülü Fazıl Mustafa Paşa yerine Şeyhülislam ve Kazasker "Yahya Efendi" himaye ve tavsiyeleri ile sadrazamlığa getirilmiştir. Devam etmekte olan Avusturya-Osmanlı Savaşı'na serdar-ı ekrem olarak gitmesi uygun gelirken, çeşitli bahaneler bularak cepheye gitmekten sakınmıştır. Savaşta galip gelen Avusturyalılar Eylül 1691'de Varat Kalesi’ni kuşatmışlar; ama bu kale 12 Haziran 1692'ye kadar Avusturyalılara karşı dayanmıştır.
Slankamen Savaşı'nda Osmanlı süvarileri komutanlığı yapan ve Osmanlılar tarafından olarak kabul edilen Tökeli İmre, 14 Ocak 1692'de sadrazamın daveti üzerine Edirne’ye gelmiştir.
Bu arada Arabacı Ali Paşa kendisine muhalefet edenleri ve rakip gördüğü ileri gelenleri azil, sürgün ve idam ettirmeye başlamıştır. Arabacı Ali Paşa sürgüne veya ölüme mahkûm edilen kişileri önce huzuruna getirtir; sonra da sarayının binektaşı önüne getirilen bir araba ile gidecekleri yere gönderirdi. En son olarak hasım olarak gördüğü kızlar ağası Uzun İsmail Ağa'yı sürgüne göndermek için II. Ahmet'e baskı yapmış ve geleneklere aykırı olarak onu sürgüne götürmek için saraya bir araba göndermişti. 27 Mart 1692'de olan bu "araba vakası" dolayısıyla II. Ahmet, Arabacı Ali Paşa'ya çok kızmış ve onu sadrazamlıktan azil etmiştir. Sonra da Arabacı Ali Paşa, Uzun İsmail Ağa'yı sürgüne göndermek için saraya gönderdiği arabaya konularak kendisi sürgüne gönderilmiştir. Bu nedenle lakabının "Arabacı" olduğu bildirilir.
Görevinden azlinden sonra ilk önce Gelibolu'ya, ardından da Rodos'a sürülmüştür. 1693 yılında ise tekrar sadrazam olacağı yolunda söylentiler İstanbul'da yayılınca bir fitne çıkarması ihtimal dahilindedir diye düşünülerek Rodos'ta boğularak idam edilmiştir. Edirne ve İstanbul'da bulunan taşınır eşyası ve emlakları devletçe müsadere edilmiştir.
Değerlendirme
"Osmanlılar Ansiklopedisi"ne göre.
Çağdaşlarınca yalancılık, düzenbazlık ve garazkarlık gibi kötü sıfatlarla itham edilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ a b c Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu say.435-436
- ^ a b c d Özcan, Abdülkadir "Ali Paşa (Arabacı), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.222
Dış bağlantılar
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.435-436
- Özcan, Abdülkadir "Ali Paşa (Arabacı)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.222
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ,
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Köprülü Fazıl Mustafa Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 19 Ağustos 1691 - 27 Mart 1692 | Sonra gelen: Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bahadirzade Arabaci Ali Pasa Kadi Ali Pasa Arap Kulu Ali Pasa olarak da anilir d 1620 Ohri o 1693 Rodos II Ahmed saltanatinda 19 Agustos 1691 27 Mart 1692 tarihleri arasinda alti ay yirmi dokuz gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Bahadirzade Arabaci Ali PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 19 Agustos 1691 27 Mart 1692Hukumdar II AhmedYerine geldigi Koprulu Fazil Mustafa PasaYerine gelen Merzifonlu Calik Haci Ali PasaKisisel bilgilerDogum 1620 OhriOlum 1693 72 73 yaslarinda RodosHayatiOhri lidir Arabaci Ali Pasa medrese tahsili gorup icazet almistir Imamliktan baslayarak bazi nahiyelerde naiplik ve sonra kadilik yapmistir Daha sonra once Koca Halil Pasa kethudalik yapmis ve ondan sonra Koprulu Fazil Mustafa Pasa ya intisap ederek kethudalik ve sedarat kethudaligi yapmistir Kasim 1689 da Yeniceri Agasi olmustur Fazil Mustafa Pasa cepheye serdar i ekrem olarak gittiginde rikap kaymakamligi gorevi verilmistir 19 Agustos 1691 de Slankamen Savasi nda sehit dusen Koprulu Fazil Mustafa Pasa yerine Seyhulislam ve Kazasker Yahya Efendi himaye ve tavsiyeleri ile sadrazamliga getirilmistir Devam etmekte olan Avusturya Osmanli Savasi na serdar i ekrem olarak gitmesi uygun gelirken cesitli bahaneler bularak cepheye gitmekten sakinmistir Savasta galip gelen Avusturyalilar Eylul 1691 de Varat Kalesi ni kusatmislar ama bu kale 12 Haziran 1692 ye kadar Avusturyalilara karsi dayanmistir Slankamen Savasi nda Osmanli suvarileri komutanligi yapan ve Osmanlilar tarafindan olarak kabul edilen Tokeli Imre 14 Ocak 1692 de sadrazamin daveti uzerine Edirne ye gelmistir Bu arada Arabaci Ali Pasa kendisine muhalefet edenleri ve rakip gordugu ileri gelenleri azil surgun ve idam ettirmeye baslamistir Arabaci Ali Pasa surgune veya olume mahkum edilen kisileri once huzuruna getirtir sonra da sarayinin binektasi onune getirilen bir araba ile gidecekleri yere gonderirdi En son olarak hasim olarak gordugu kizlar agasi Uzun Ismail Aga yi surgune gondermek icin II Ahmet e baski yapmis ve geleneklere aykiri olarak onu surgune goturmek icin saraya bir araba gondermisti 27 Mart 1692 de olan bu araba vakasi dolayisiyla II Ahmet Arabaci Ali Pasa ya cok kizmis ve onu sadrazamliktan azil etmistir Sonra da Arabaci Ali Pasa Uzun Ismail Aga yi surgune gondermek icin saraya gonderdigi arabaya konularak kendisi surgune gonderilmistir Bu nedenle lakabinin Arabaci oldugu bildirilir Gorevinden azlinden sonra ilk once Gelibolu ya ardindan da Rodos a surulmustur 1693 yilinda ise tekrar sadrazam olacagi yolunda soylentiler Istanbul da yayilinca bir fitne cikarmasi ihtimal dahilindedir diye dusunulerek Rodos ta bogularak idam edilmistir Edirne ve Istanbul da bulunan tasinir esyasi ve emlaklari devletce musadere edilmistir Degerlendirme Osmanlilar Ansiklopedisi ne gore Cagdaslarinca yalancilik duzenbazlik ve garazkarlik gibi kotu sifatlarla itham edilmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 4 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2021 a b c Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu say 435 436 a b c d Ozcan Abdulkadir Ali Pasa Arabaci 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 222Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 435 436 Ozcan Abdulkadir Ali Pasa Arabaci 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 222 ISBN 975 08 0072 9 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 975 254 278 5 Siyasi goreviOnce gelen Koprulu Fazil Mustafa Pasa Osmanli Sadrazami 19 Agustos 1691 27 Mart 1692 Sonra gelen Merzifonlu Calik Haci Ali Pasa