Bai ya da Pai halkı (Çince: 白族; pinyin: Báizú; Wade–Giles: Pai-tsu, endonimi [pɛ̀tsī] şeklinde telaffuz edilir), Çin Hükûmeti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Ağırlıklı olarak Yünnan Eyaleti'ne bağlı Dali Bai Özerk İli, Guizhou Eyaleti'ne bağlı Bijie şehri ve Hunan Eyaleti'ne bağlı 'nde bulunurlar. 2010 yılı itibarıyla Bai halkının nüfusu 1.933.510.
: Baipho, /pɛ̰˦˨xo̰˦/ (白和);Geleneksel kıyafetlerle giyinmiş Bai kadınları | |
Toplam nüfus | |
---|---|
1.933.510 (2010) | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Çin, bilhassa Yünnan (Dali), Guizhou (Bijie) ve Hunan ( ) | |
Diller | |
, | |
Din | |
İlgili etnik gruplar | |
Han Çinlileri, Huiler, diğer Çin-Tibet halkları |
İsimler
Bai halkı beyaz rengine yüksek değer verir ve kendilerini "Baipzix" (pɛ˦˨ tsi˧, Baizi, 白子), "Bai'ho" (pɛ˦˨ xo˦, Baihuo, 白伙), "Bai yinl" (pɛ˦˨ ji˨˩, Baini, 白尼) ya da "Miep jiax" şeklinde adlanırırlar. Çincede bái 白 kelimesi "beyaz" ya da "ak" anlamına gelir.
14. yüzyıl ile 1949 yılı arasında Bailar Çinliler tarafından "Minjia" (民家) olarak da bilinirlerdi.
Bai isminin kökenleri henüz bilinmemektedir, fakat birçok uzman, bunun MS 3. yüzyıl civarında Bai halkının kurduğu ilk devletle derin bir ilişkisi olduğuna inanır. Baizi Guo (白子國, "Bai Devleti") olarak bilinen bu devlet, ortodoks Çin tarihyazımında belgelenmemiş olsa da Yünnan Eyaleti'nin sözlü tarihinde sürekli yer alırdı. Bu devletin Kral Longyouna (龍佑那) tarafından kurulduğu inanılmaktadır; Shu Han devletinin imparatorluk şansölyesi Zhuge Liang, Longyouna'ya " " (張) soy ismini verdi. Zhuge Liang o dönemde Dali bölgesini ele geçirdi ve Longyouna ile beraber Bai Devleti'nin kuruluşunda katkıda bulundu. Bai Devleti günümüz Yünnan Eyaleti'nin Dali Bai Özerk İli'ne bağlı 'nde yer aldı.
Çağdaş kimlik
Bai halkı, Çin toplumuyla en fazla bütünleşmiş azınlıklardan biridir. Baiların Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlığından birini teşkil etmelerine rağmen, Baiları bir azınlık olarak Han Çinlilerinden ayırt etmek zordur. 1940'lar kadar erken zamanlarda bile bazı Bailar, Çin kökenli olmamaları olgusunu reddedip Çinli bir kimli benimsemeye tercih ettiler. 1958 yılına kadar "Bai" etnik kategorisinin yaygın kullanımı yoktu ve az insan tarafından bilinirdi. Günümüz Bailar pragmatik nedenlerden dolayı azınlık statüsünü kabul etseler de kültürel olarak Han Çinlilerinden neredeyse hiç ayırt edilemezler.
Din
Bai halkının çoğu, Budizmin bir formu olan ve geçmişi Krallığı'na uzanan na mensup olsalar da,ngel zex (本主; běnzhǔ)'e, yani yerel tanrılar ve atalara tapındığı yerel bir din olan de var. Ngel zex herhangi tarihî bir kahramandan ibaret olabilir, ör. bir Nanzhao prensi, bir folklor kahramanı, hatta da bir kaplan (ör. Laojun Jingdi 老君景帝 bir kaplandır).
Taoizm ya da Hristiyanlığı uygulayan az sayıda Bai da vardır. 1881 yılında Baiların memleketine gelmiş George Clarke, Bai halkının rastladığı ilk Protestan misyonerdir. Baiların arasında Hristiyan nüfusun 50.000 olduğu tahmin edilmektedir.
Yünnan'da sakinleri Bai dilini konuşan Müslümanlardan oluştuğu birkaç köy var. Bu insanlar Çin yetkilileri tarafından Bai olarak değil, Hui olarak sınıflandırılır, lâkin halk arasında Bai Hui (Bai dilini konuşan Müslümanlar) olarak bilinirler. Bu Bai Huiler, ataları 14. yüzyılda Moğol ordusuyla birlikte Yünnan'a gelmiş Huilerin olduğunu iddia ederler.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Bai people ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ a b "Tabulation on the 2010 Population Census of the People's Republic of China". 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "Voice quality" (PDF). Sealang.net. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018.
- ^ 释, 同揆 (c. 1681). 洱海丛谈(Erhai Congtan). s. 3.
- ^ Wu, David Y. H. (1990). "Chinese Minority Policy and the Meaning of Minority Culture: The Example of Bai in Yunnan, China". Human Organization. 49 (1): 1-13. doi:10.17730/humo.49.1.h1m8642ln1843n45. JSTOR 44125990. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ "Bai, Southern in China". 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ Skutsch, Carl, (Ed.) (2005). Encyclopedia of the World's Minorities. New York: Routledge. ss. 175-176. ISBN .
- ^ "Ethnic Groups - china.org.cn". China.org.cn. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018.
- ^ "Ethnic Groups - china.org.cn". China.org.cn. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018.
- ^ Hattaway, Paul (2004). Peoples of the Buddhist world : a Christian prayer diary. GMI (Global Mapping International). s. 7. ISBN . OCLC 83780996.
- ^ Gladney, Dru C. (1996). Muslim Chinese: Ethnic Nationalism in the People's Republic (2 bas.). s. 33. ISBN . 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2022. (1st edition appeared in 1991)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bai ya da Pai halki en Baipho pɛ xo 白和 Cince 白族 pinyin Baizu Wade Giles Pai tsu endonimi pɛ tsi seklinde telaffuz edilir Cin Hukumeti nin resmi olarak tanidigi 56 etnik gruptan biridir Agirlikli olarak Yunnan Eyaleti ne bagli Dali Bai Ozerk Ili Guizhou Eyaleti ne bagli Bijie sehri ve Hunan Eyaleti ne bagli en nde bulunurlar 2010 yili itibariyla Bai halkinin nufusu 1 933 510 Bai 白族Geleneksel kiyafetlerle giyinmis Bai kadinlariToplam nufus1 933 510 2010 Onemli nufusa sahip bolgeler Cin bilhassa Yunnan Dali Guizhou Bijie ve Hunan en Diller en CinceDinBudizm en Taoizm HristiyanlikIlgili etnik gruplarHan Cinlileri Huiler diger Cin Tibet halklariIsimlerGumusten yapilmis geleneksel bir icki seti Bai halki beyaz rengine yuksek deger verir ve kendilerini Baipzix pɛ tsi Baizi 白子 Bai ho pɛ xo Baihuo 白伙 Bai yinl pɛ ji Baini 白尼 ya da Miep jiax seklinde adlanirirlar Cincede bai 白 kelimesi beyaz ya da ak anlamina gelir 14 yuzyil ile 1949 yili arasinda Bailar Cinliler tarafindan Minjia 民家 olarak da bilinirlerdi Bai isminin kokenleri henuz bilinmemektedir fakat bircok uzman bunun MS 3 yuzyil civarinda Bai halkinin kurdugu ilk devletle derin bir iliskisi olduguna inanir Baizi Guo 白子國 Bai Devleti olarak bilinen bu devlet ortodoks Cin tarihyaziminda belgelenmemis olsa da Yunnan Eyaleti nin sozlu tarihinde surekli yer alirdi Bu devletin Kral Longyouna 龍佑那 tarafindan kuruldugu inanilmaktadir Shu Han devletinin imparatorluk sansolyesi Zhuge Liang Longyouna ya en 張 soy ismini verdi Zhuge Liang o donemde Dali bolgesini ele gecirdi ve Longyouna ile beraber Bai Devleti nin kurulusunda katkida bulundu Bai Devleti gunumuz Yunnan Eyaleti nin Dali Bai Ozerk Ili ne bagli en nde yer aldi Cagdas kimlikBai halki Cin toplumuyla en fazla butunlesmis azinliklardan biridir Bailarin Cin in resmi olarak tanidigi 55 etnik azinligindan birini teskil etmelerine ragmen Bailari bir azinlik olarak Han Cinlilerinden ayirt etmek zordur 1940 lar kadar erken zamanlarda bile bazi Bailar Cin kokenli olmamalari olgusunu reddedip Cinli bir kimli benimsemeye tercih ettiler 1958 yilina kadar Bai etnik kategorisinin yaygin kullanimi yoktu ve az insan tarafindan bilinirdi Gunumuz Bailar pragmatik nedenlerden dolayi azinlik statusunu kabul etseler de kulturel olarak Han Cinlilerinden neredeyse hic ayirt edilemezler DinCay servisinin yapildigi torensel bir alan Bai halkinin cogu Budizmin bir formu olan ve gecmisi en Kralligi na uzanan en na mensup olsalar da ngel zex 本主 benzhǔ e yani yerel tanrilar ve atalara tapindigi yerel bir din olan en de var Ngel zex herhangi tarihi bir kahramandan ibaret olabilir or bir Nanzhao prensi bir folklor kahramani hatta da bir kaplan or Laojun Jingdi 老君景帝 bir kaplandir Taoizm ya da Hristiyanligi uygulayan az sayida Bai da vardir 1881 yilinda Bailarin memleketine gelmis George Clarke Bai halkinin rastladigi ilk Protestan misyonerdir Bailarin arasinda Hristiyan nufusun 50 000 oldugu tahmin edilmektedir Yunnan da sakinleri Bai dilini konusan Muslumanlardan olustugu birkac koy var Bu insanlar Cin yetkilileri tarafindan Bai olarak degil Hui olarak siniflandirilir lakin halk arasinda Bai Hui Bai dilini konusan Muslumanlar olarak bilinirler Bu Bai Huiler atalari 14 yuzyilda Mogol ordusuyla birlikte Yunnan a gelmis Huilerin oldugunu iddia ederler Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Bai people ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakca a b Tabulation on the 2010 Population Census of the People s Republic of China 27 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 Voice quality PDF Sealang net 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Agustos 2018 释 同揆 c 1681 洱海丛谈 Erhai Congtan s 3 Wu David Y H 1990 Chinese Minority Policy and the Meaning of Minority Culture The Example of Bai in Yunnan China Human Organization 49 1 1 13 doi 10 17730 humo 49 1 h1m8642ln1843n45 JSTOR 44125990 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 Bai Southern in China 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 Skutsch Carl Ed 2005 Encyclopedia of the World s Minorities New York Routledge ss 175 176 ISBN 1 57958 468 3 Ethnic Groups china org cn China org cn 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2018 Ethnic Groups china org cn China org cn 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2018 Hattaway Paul 2004 Peoples of the Buddhist world a Christian prayer diary GMI Global Mapping International s 7 ISBN 1903689422 OCLC 83780996 Gladney Dru C 1996 Muslim Chinese Ethnic Nationalism in the People s Republic 2 bas s 33 ISBN 0 674 59497 5 19 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2022 1st edition appeared in 1991