Balatlar Kilisesi ya da Sinope Koimesis KilisesiSinop'un Ada mahallesinde Yusufoğlu Aralığı'nda Bizans döneminden kalma bir kilisedir. 3.062 m²'lik alanı kapsayan kilise MS 660 yılında yapılmış dikdörtgen planlı bir bazilikadır. Roma dönemindeki ilk inşasında bir hamam olarak hizmet ettiği düşünülen bu yapı kompleksi 6.-7. yüzyıllarda kilise, 11-13. yüzyıllar arasında tahıl deposu, Anadolu Selçukluları ya da kentin Osmanlılarının eline geçmesinden sonra yerli Hristiyan halka bırakılarak Meryem ve Baş Melek Mikail’in birlikte anıldığı bir manastıra dönüştürülmüştür. 1920’lere gelindiğinde ibadetin yanı sıra mezarlık olarak da kullanılmıştır.
Kilisenin iç duvarında bulunan hasar görmüş Meryem freski | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Sinop, Türkiye |
Koordinatlar | 42°01′34″K 35°09′26″D / 42.02611°K 35.15722°D |
İnanç | Hristiyanlık |
Durum | Arkeolojik |
Mimari | |
Mimari biçim | Roma mimarisi |
Özellikler | |
Genişlik | 3.062 m² |
Roma yapısının sağlam duvar ve taşıyıcıları oyularak kesilmiş, buralara dini ihtiyaçlar doğrultusunda diğer Ortodoks Rum manastırlarında da bulunan kemiklik ve benzeri mekânlar ile niş, kapı, kemer, seki, pencere ve ayazma havuzu gibi mimari elemanlar oluşturulmuştur. Bunun dışında Osmanlı yönetimindeki yerli Hristiyan halkın manastırın içine kurulduğu abidevi Roma dönemi yapı kalıntısından olabildiğince çok insanın gömülmesi için azami ölçüde yararlanmaya çalıştıkları tespit edilmiştir. Bizans devletinin yıkılışının ardından, yerli Hristiyan halk tarafından mevcut olan Roma yapısının birçok bölümünde değişiklik yapılmış ve kiliseye dönüştürülmüştür.
Arkeolojik kazı çalışmaları
2010 yılından itibaren Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi sanat tarihi bölümü Gülgün Köroğlu başkanlığında bölgede arkeolojik kazı çalışmalarını sürdürülmektedir. Bu çalışma dahilinde yapıyı çevreleyen bölge kamusallaştırılmıştır. Kilisenin yalnızca kuzey ve güney duvarları ve bu duvarlarda bulunan eski ve yeni ahitten alınmış sahnelere dayanan İsa, Meryem ve (havarilerle) ilgili freskler koruma altına alınmıştır.
Kazı'da çok sayıda mezar açılmış, Hristiyan inancında rölik olarak adlandırılan kutsal kalıntılar bulunmuştur. Bunun dışında kazıda İsa'ya ait olduğu düşünülen bir sandık bulunmuştur. Bu konu hakkında verdiği bir röportajında kazı başkanı Köroğlu şunları söylemiştir; "Bu sandık kazı çalışmaları sırasında şimdiye kadar çıkan en önemli buluntu. Bu sandık içerisinde, muhtemelen bir kemik var veya kutsal bir kişinin sembolik bir mezarı bu. Üzerinde haç işareti bulunan bu parça taş dolgu içerisinden çıktı. Çıkan bu parçanın İsa’nın çarmıha gerildiği hacın bir parçası olduğunu düşünüyoruz."
Literatür
- Ozan Hetto; Gülgün Köroğlu; Nilay Çorağan, Sinop Balatlar Kilisesi’nden Refrigerium Konulu Mozaik Pano ve Bizans İkonografisindeki Yeri. Art-Sanat Dergisi 17: 193-217
- Filiz İnanan, Sinop Balatlar Kilisesi Kazısı Sırlı Bizans Seramik Buluntularının Ön Değerlendirmesi, TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 15 (2012): 147-160.
- Feray Korucu Yağız, Sinop Balatlar Kilisesi Yapı Topluluğu Kazısı: Ortodoks-Hristiyan Mezarlarından Çıkarılan Geç Osmanlı Dönemine Ait Takıların Teknik ve Desen Özelliklerinin Genel Değerlendirmesi, Karadeniz İncelemeleri Dergisi 15.30 (2021): 645-670.
- Sevinç Gök İpekçioğlu, Sinop Balatlar Yapı Topluluğu’nda Ortaya Çıkarılan Avrupa Seramiklerinin Batı Karadeniz Ticaret Ağı İçerisindeki Yeri." Sanat Tarihi Dergisi 27.2: 331-347.
- Gülgün Köroğlu; Emine T. O. K., Sinop Balatlar kazısında ortaya çıkarılmaya başlanan Erken Bizans Dönemi döşeme mozaikleriyle ilgili ilk veriler." Journal of Mosaic Research 11 (2018): 121-135.
- Vedat Onar, et al., A Cat Skeleton from the Balatlar Church Excavation, Sinop, Turkey." Animals 11.2 (2021): 288
- Köroğlu, Gülgün. "Yılı Sinop Balatlar Kilisesi Kazıları." Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı 3 (2010): 65-76.
- Köroğlu, G. "Sinop Balatlar Kilisesi 2010 ve 2011 Yılı Kazı Çalışmaları." XV. Orta Çağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (2011): 19-21.
- Ozan Hetto, Gülgün Köroğlu, Gülseren Kan Şahin, Yaşar Serkal Yıldırım, Dünü ve Bugünüyle Balatlar Kilisesi Kazıları, Sinop Kültür ve Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sinop, 2022, 75-86
Kaynakça
- ^ . 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ . 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balatlar Kilisesi ya da Sinope Koimesis KilisesiSinop un Ada mahallesinde Yusufoglu Araligi nda Bizans doneminden kalma bir kilisedir 3 062 m lik alani kapsayan kilise MS 660 yilinda yapilmis dikdortgen planli bir bazilikadir Roma donemindeki ilk insasinda bir hamam olarak hizmet ettigi dusunulen bu yapi kompleksi 6 7 yuzyillarda kilise 11 13 yuzyillar arasinda tahil deposu Anadolu Selcuklulari ya da kentin Osmanlilarinin eline gecmesinden sonra yerli Hristiyan halka birakilarak Meryem ve Bas Melek Mikail in birlikte anildigi bir manastira donusturulmustur 1920 lere gelindiginde ibadetin yani sira mezarlik olarak da kullanilmistir Balatlar KilisesiKilisenin ic duvarinda bulunan hasar gormus Meryem freskiTemel bilgilerKonumSinop TurkiyeKoordinatlar42 01 34 K 35 09 26 D 42 02611 K 35 15722 D 42 02611 35 15722InancHristiyanlikDurumArkeolojikMimariMimari bicimRoma mimarisiOzelliklerGenislik3 062 m Balatlar Kilisesi Pelagia Mozaigi M S 5 yy Roma yapisinin saglam duvar ve tasiyicilari oyularak kesilmis buralara dini ihtiyaclar dogrultusunda diger Ortodoks Rum manastirlarinda da bulunan kemiklik ve benzeri mekanlar ile nis kapi kemer seki pencere ve ayazma havuzu gibi mimari elemanlar olusturulmustur Bunun disinda Osmanli yonetimindeki yerli Hristiyan halkin manastirin icine kuruldugu abidevi Roma donemi yapi kalintisindan olabildigince cok insanin gomulmesi icin azami olcude yararlanmaya calistiklari tespit edilmistir Bizans devletinin yikilisinin ardindan yerli Hristiyan halk tarafindan mevcut olan Roma yapisinin bircok bolumunde degisiklik yapilmis ve kiliseye donusturulmustur Balatlar Fresko Hz Isa ve Cocuk Meryem Tasviri Koimesis Sahnesinden DetayArkeolojik kazi calismalari2010 yilindan itibaren Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi sanat tarihi bolumu Gulgun Koroglu baskanliginda bolgede arkeolojik kazi calismalarini surdurulmektedir Bu calisma dahilinde yapiyi cevreleyen bolge kamusallastirilmistir Kilisenin yalnizca kuzey ve guney duvarlari ve bu duvarlarda bulunan eski ve yeni ahitten alinmis sahnelere dayanan Isa Meryem ve havarilerle ilgili freskler koruma altina alinmistir Kazi da cok sayida mezar acilmis Hristiyan inancinda rolik olarak adlandirilan kutsal kalintilar bulunmustur Bunun disinda kazida Isa ya ait oldugu dusunulen bir sandik bulunmustur Bu konu hakkinda verdigi bir roportajinda kazi baskani Koroglu sunlari soylemistir Bu sandik kazi calismalari sirasinda simdiye kadar cikan en onemli buluntu Bu sandik icerisinde muhtemelen bir kemik var veya kutsal bir kisinin sembolik bir mezari bu Uzerinde hac isareti bulunan bu parca tas dolgu icerisinden cikti Cikan bu parcanin Isa nin carmiha gerildigi hacin bir parcasi oldugunu dusunuyoruz LiteraturOzan Hetto Gulgun Koroglu Nilay Coragan Sinop Balatlar Kilisesi nden Refrigerium Konulu Mozaik Pano ve Bizans Ikonografisindeki Yeri Art Sanat Dergisi 17 193 217 Filiz Inanan Sinop Balatlar Kilisesi Kazisi Sirli Bizans Seramik Buluntularinin On Degerlendirmesi TUBA AR Turkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 15 2012 147 160 Feray Korucu Yagiz Sinop Balatlar Kilisesi Yapi Toplulugu Kazisi Ortodoks Hristiyan Mezarlarindan Cikarilan Gec Osmanli Donemine Ait Takilarin Teknik ve Desen Ozelliklerinin Genel Degerlendirmesi Karadeniz Incelemeleri Dergisi 15 30 2021 645 670 Sevinc Gok Ipekcioglu Sinop Balatlar Yapi Toplulugu nda Ortaya Cikarilan Avrupa Seramiklerinin Bati Karadeniz Ticaret Agi Icerisindeki Yeri Sanat Tarihi Dergisi 27 2 331 347 Gulgun Koroglu Emine T O K Sinop Balatlar kazisinda ortaya cikarilmaya baslanan Erken Bizans Donemi doseme mozaikleriyle ilgili ilk veriler Journal of Mosaic Research 11 2018 121 135 Vedat Onar et al A Cat Skeleton from the Balatlar Church Excavation Sinop Turkey Animals 11 2 2021 288 Koroglu Gulgun Yili Sinop Balatlar Kilisesi Kazilari Kultur ve Turizm Bakanligi Kultur Varliklari ve Muzeler Genel Mudurlugu 33 Kazi Sonuclari Toplantisi 3 2010 65 76 Koroglu G Sinop Balatlar Kilisesi 2010 ve 2011 Yili Kazi Calismalari XV Orta Cag ve Turk Donemi Kazilari ve Sanat Tarihi Arastirmalari Sempozyumu 2011 19 21 Ozan Hetto Gulgun Koroglu Gulseren Kan Sahin Yasar Serkal Yildirim Dunu ve Bugunuyle Balatlar Kilisesi Kazilari Sinop Kultur ve Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabi Sinop 2022 75 86Kaynakca 29 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2016 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2015 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2015 Arsivlenmis kopya 6 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017