Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bankerler krizi, Türkiye tarihinde 1980'li yıllarda yüksek faizli gelir elde etmek amacıyla paralarını bankerlere yatıran ve bankerlik sisteminin çöküşü ile mevduat sahiplerinin parasını kaybetmesi ile sonuçlanan olay. Sayılarının 300 bini geçtiği tahmin edilen bankerzedeler 1980'li yıllarda Türkiye gündeminin popüler konularından biri olmuştur. Olay, toplumsal bir infiale yol açmış, o dönem intiharlar, öldürme ve yaralamalar artmıştır.
Arka plan
12 Eylül Darbesi ile ordu yönetime el koymuş ve asker kökenli Bülend Ulusu liderliğinde 21 Eylül 1980 tarihinde 44. Türkiye Hükûmeti kurulmuştur. Bülent Ulusu hükûmeti tarafından, ilgili mevzuatta düzenlemeler yapılmış, bankerlerin reklam yapmalarını kısıtlanmış, banker olma şartları zorlaştırılmış, vb. bankerlik sistemi için sınırlayıcı tedbirler getirilmiştir.
Bankerlerin batması
Yeni mevzuat ve yasal düzenlemelere çok sayıda banker uyum sağlayamamış, basında çok sayıda batık banker haberi çıkmaya başlamıştır. Dönemin maliye bakanı Kaya Erdem, bankerlik sistemine ilişkin "Vatandaş üç-beş kuruş fazla kazanmak için kumar oynamıştır." sözü toplumda endişeye sebep olmuş ve bunun üzerine paralarını geri almak isteyenler başvuruda bulunmuştur. Mevduat sahiplerinin paralarını geri çekmek istemesi nedeniyle 250'ye yakın banker batmış, 300 bin civarı kişi 62 Milyar Türk Lirasını kaybetmiştir.
Sonuç
1983 yılında kabul edilen bir yasa ile parasını kaybedenler için Merkez Bankası, 200 bin Türk Lirasına kadar olan kısmı için geri alma hakkı tanınmıştır. Sağlanan bu fon desteği ile krizin sistematik boyuta geçmesi engellenmiştir.
Popüler kültürde yeri
Bankerlik sistemi birçok filmde konu edilmiştir.
- Yönetmenliğini Ertem Eğilmez'in yaptığı, başrollerde İlyas Salman ve Şener Şen'in olduğu 1980 yapımı Banker Bilo filmi.
- Yönetmenliğini Zeki Ökten'in yaptığı, başrolünde Genco Erkal'ın yer aldığı 1982 yapımı Faize Hücum filmi.
- Yönetmenliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı, başrollerde İlyas Salman ve Şener Şen'in olduğu 1982 yapımı Dolap Beygiri filmi
İlgili sayfalar
Kaynakça
- ^ Akalın, Ufuk Serdar (2017). "Kamu Harcamaları ve Ekonomik Krizler: Peacock ve Wiseman Sıçrama Tezi Çerçevesinde Türkiye Örneği (YL Tezi)". Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karaman: tez.yok.gov.tr. s. 58.
Dış bağlantılar
| Vikisözlük'te banker ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- Türkiye'de Mali Serbestleşme Süreci ve Krizlerin Kısa Bir Özeti11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 1980-2000 Döneminde Türkiye'de Bankacılığın Gelişimi25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 24 Ocak 1980 ekonomik kararların Türkiye ekonomisine etkileri, yansıması ve sonuçları sf. 10-12 "Bankerler Krizi" başlığı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bankerler krizi Turkiye tarihinde 1980 li yillarda yuksek faizli gelir elde etmek amaciyla paralarini bankerlere yatiran ve bankerlik sisteminin cokusu ile mevduat sahiplerinin parasini kaybetmesi ile sonuclanan olay Sayilarinin 300 bini gectigi tahmin edilen bankerzedeler 1980 li yillarda Turkiye gundeminin populer konularindan biri olmustur Olay toplumsal bir infiale yol acmis o donem intiharlar oldurme ve yaralamalar artmistir Arka plan12 Eylul Darbesi ile ordu yonetime el koymus ve asker kokenli Bulend Ulusu liderliginde 21 Eylul 1980 tarihinde 44 Turkiye Hukumeti kurulmustur Bulent Ulusu hukumeti tarafindan ilgili mevzuatta duzenlemeler yapilmis bankerlerin reklam yapmalarini kisitlanmis banker olma sartlari zorlastirilmis vb bankerlik sistemi icin sinirlayici tedbirler getirilmistir Bankerlerin batmasiYeni mevzuat ve yasal duzenlemelere cok sayida banker uyum saglayamamis basinda cok sayida batik banker haberi cikmaya baslamistir Donemin maliye bakani Kaya Erdem bankerlik sistemine iliskin Vatandas uc bes kurus fazla kazanmak icin kumar oynamistir sozu toplumda endiseye sebep olmus ve bunun uzerine paralarini geri almak isteyenler basvuruda bulunmustur Mevduat sahiplerinin paralarini geri cekmek istemesi nedeniyle 250 ye yakin banker batmis 300 bin civari kisi 62 Milyar Turk Lirasini kaybetmistir Sonuc1983 yilinda kabul edilen bir yasa ile parasini kaybedenler icin Merkez Bankasi 200 bin Turk Lirasina kadar olan kismi icin geri alma hakki taninmistir Saglanan bu fon destegi ile krizin sistematik boyuta gecmesi engellenmistir Populer kulturde yeriBankerlik sistemi bircok filmde konu edilmistir Yonetmenligini Ertem Egilmez in yaptigi basrollerde Ilyas Salman ve Sener Sen in oldugu 1980 yapimi Banker Bilo filmi Yonetmenligini Zeki Okten in yaptigi basrolunde Genco Erkal in yer aldigi 1982 yapimi Faize Hucum filmi Yonetmenligini Atif Yilmaz in yaptigi basrollerde Ilyas Salman ve Sener Sen in oldugu 1982 yapimi Dolap Beygiri filmiIlgili sayfalar24 Ocak kararlari Banka yigilmasi Cevher OzdenKaynakca Akalin Ufuk Serdar 2017 Kamu Harcamalari ve Ekonomik Krizler Peacock ve Wiseman Sicrama Tezi Cercevesinde Turkiye Ornegi YL Tezi Karamanoglu Mehmetbey Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Karaman tez yok gov tr s 58 Dis baglantilarVikisozluk te banker ile ilgili tanim bulabilirsiniz Turkiye de Mali Serbestlesme Sureci ve Krizlerin Kisa Bir Ozeti11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1980 2000 Doneminde Turkiye de Bankaciligin Gelisimi25 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 24 Ocak 1980 ekonomik kararlarin Turkiye ekonomisine etkileri yansimasi ve sonuclari sf 10 12 Bankerler Krizi basligi