Basutoland, Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanya'nın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke. Günümüzde aynı sınırlar içerisinde Lesotho bulunmaktadır.
Basutoland Basutoland Basutoland | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1884 -1966 | |||||||||||||
(Gayriresmî bayrak) Arma | |||||||||||||
Başkent | Maseru | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | İngilizce, Sesotho | ||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
|
1830'lu yıllardan itibaren Boer halklarının Birleşik Krallık'ın Afrika'nın güneyini Cape Kolonisi olarak ilhak etmesi neticesinde yeni bir yurt arayışı içerisine girmesi ile başlayan ve kuzeye ilerleyişlerini içeren Büyük Göç esnasında, geçilmesi ile karşı karşıya geldikleri Bantu toplulukları ile mücadeleye girmişlerdir. Yeni kurulan Boer Cumhuriyetleri'nden biri olan Özgür Orange Devleti'ne bağlı birliklerin Bantu şefi olan ve Bantuların önderi anlamına gelen morena unvanına sahip Moshoeshoe'nun hakimiyeti altındaki toprakların iç kısımlarına girmesi sonucunda Moshoeshoe Britanya'dan yardım ve koruma talep etmiş, bu talep neticesinde 1843 yılında Moshoeshoe ile Britanya Cape Kolonisi yönetim arasında koruma anlaşması imzalanmıştır. Ancak bu anlaşma Britanya'nın diğer Boer Cumhuriyetleri ile olan ilişkilerinde sorun oluşturduğu gerekçesiyle 1859 yılında iptal edilmiştir. 1865 yılında gerçekleştirilen yeni bir saldırıda batı bölgelerinde kalan verimli topraklara sahip yüksek yaylara sahip alanlarının Özgür Oranje Devleti himayesi altına girmesini engelleyemeyen Moshoeshoe, tüm egemenliklerini yitirmek üzere oldukları bir durumda, bölgenin hakimiyetini tamamen Boerlere vermek istemeyen Britanya yardımı ile topraklarını korumayı başarmıştır. Bu yardım sonrası 1868 yılında Büyük Britanya bölgeyi Basutoland adı ile Britanya kolonisi olarak ilan etmiştir. Her ne kadar Britanya kolonisi olsa da Moshoeshoe diplomasi zaferi elde ederek bölgesini özerk bir konumda tutmayı başarmıştır. Moshoeshoe'nin ölümünden bir yıl sonra, 1870 yılında Basutoland özerkliğini kaybederek Cape Kolonisi'nin bir bölgesi haline getirilmiştir.
Yeni liderleri I.Letsie önderliğinde Cape Kolonisi parlamentosunda temsilci hakkı tanınmayan Basotho halkı Britanyalılara karşı ayaklanmıştır. Yaşanan bu gelişmeler üzerine Basotholularda bulunan ateşli silahlara el konulmuş ve kullanımına yasak getirilmiştir. 1879 yılında topluluk lideri Moorosi'nin başlattığı ayaklanma ile 1880 ile 1881 yılları arasında gerçekleştirilen (İng: Basuto Gun War) Britanya Cape Kolonisi için finansal açıdan sıkıntılar yaratmış, yaşanan bu durumlar neticesinde Basotholand 1884 yılı itibarıyla direkt olarak kraliyete bağlanarak kraliyet kolonisi haline getirilmiştir.
1910 yılında Güney Afrika Birliği'nin kurulması ile bu birliğe dahil olmayı tıpkı Bechuanaland (günümüzde Botsvana) ve Esvatini gibi kabul etmeyen Basutoland, ilerleyen yıllarda kentleşme ve daha iyi eğitim hizmetleri nedeniyle kraliyet sarayının etkisinin azalmasına neden olmuştur. II.Dünya Savaşı sırasında birkaç bin Basutoland askerlerinin müttefikler ordusunda yer alması ve bunun sonucunda artan bağımsızlık talepleri Basotho Congress Party (BCP) ve Basotho National Party (BNP) gibi bağımsızlık hareketlerinin oluşmasına neden olmuştur. 1959 yılında atılan ilk koloni anayasası imzası sonrası 1960 yılında II.Moshoeshoe'nun taç giyme yılında gerçekleştirilen ilk özgür seçimler gerçekleştirilmiştir. 1965 yılında gerçekleştirilen ve BNP'nin zafer ile ayrılıp Sekhonyana Nehemia Maseribane'nin başbakan olarak seçildiği bağımsız ve özgür seçimlerden kısa bir süre sonra Maseribane'nin görevden ayrılması ile bu makama Leabua Jonathan gelmiştir. Gerçekleştirilen seçimlerden bir yıl sonra Jonathan önderliğindeki BNP ülkeyi Lesotho ile bağımsızlığına kavuşturmuştur. Ülkenin yönetim şekli olarak parlamenter monarşi belirlenmiş ve bağımsız ülkenin ilk başbakanı Jonathan olmuştur.
Ülkenin bağımsızlığına kavuşması neticesinde Basutoland koloni bölgesinin varlığı da resmen sona erdirilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Britanya Kraliyet Kolonisi Basotholand". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.
Dış bağlantılar
- Basutoland hakkında bilgiler 18 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basutoland Afrika kitasinin guneyinde Buyuk Britanya nin 1868 yilindan itibaren himaye bolgesi olarak bulundugu 1884 yilindan itibaren de direkt olarak Kraliyete bagli koloni bolgesi olarak ilan ettigi ulke Gunumuzde ayni sinirlar icerisinde Lesotho bulunmaktadir BasutolandBasutoland Basutoland1884 1966 Gayriresmi bayrak ArmaMilli mars God Save the QueenBaskentMaseruYaygin dil ler Ingilizce SesothoTarihce Kurulusu1884 Himaye1843 Kraliyet Kolonisi1884 Isim degisikligi1965 Bagimsizlik1966 Dagilisi1966Onculler ArdillarCape Kolonisi Lesotho 1830 lu yillardan itibaren Boer halklarinin Birlesik Krallik in Afrika nin guneyini Cape Kolonisi olarak ilhak etmesi neticesinde yeni bir yurt arayisi icerisine girmesi ile baslayan ve kuzeye ilerleyislerini iceren Buyuk Goc esnasinda gecilmesi ile karsi karsiya geldikleri Bantu topluluklari ile mucadeleye girmislerdir Yeni kurulan Boer Cumhuriyetleri nden biri olan Ozgur Orange Devleti ne bagli birliklerin Bantu sefi olan ve Bantularin onderi anlamina gelen morena unvanina sahip Moshoeshoe nun hakimiyeti altindaki topraklarin ic kisimlarina girmesi sonucunda Moshoeshoe Britanya dan yardim ve koruma talep etmis bu talep neticesinde 1843 yilinda Moshoeshoe ile Britanya Cape Kolonisi yonetim arasinda koruma anlasmasi imzalanmistir Ancak bu anlasma Britanya nin diger Boer Cumhuriyetleri ile olan iliskilerinde sorun olusturdugu gerekcesiyle 1859 yilinda iptal edilmistir 1865 yilinda gerceklestirilen yeni bir saldirida bati bolgelerinde kalan verimli topraklara sahip yuksek yaylara sahip alanlarinin Ozgur Oranje Devleti himayesi altina girmesini engelleyemeyen Moshoeshoe tum egemenliklerini yitirmek uzere olduklari bir durumda bolgenin hakimiyetini tamamen Boerlere vermek istemeyen Britanya yardimi ile topraklarini korumayi basarmistir Bu yardim sonrasi 1868 yilinda Buyuk Britanya bolgeyi Basutoland adi ile Britanya kolonisi olarak ilan etmistir Her ne kadar Britanya kolonisi olsa da Moshoeshoe diplomasi zaferi elde ederek bolgesini ozerk bir konumda tutmayi basarmistir Moshoeshoe nin olumunden bir yil sonra 1870 yilinda Basutoland ozerkligini kaybederek Cape Kolonisi nin bir bolgesi haline getirilmistir Yeni liderleri I Letsie onderliginde Cape Kolonisi parlamentosunda temsilci hakki taninmayan Basotho halki Britanyalilara karsi ayaklanmistir Yasanan bu gelismeler uzerine Basotholularda bulunan atesli silahlara el konulmus ve kullanimina yasak getirilmistir 1879 yilinda topluluk lideri Moorosi nin baslattigi ayaklanma ile 1880 ile 1881 yillari arasinda gerceklestirilen Ing Basuto Gun War Britanya Cape Kolonisi icin finansal acidan sikintilar yaratmis yasanan bu durumlar neticesinde Basotholand 1884 yili itibariyla direkt olarak kraliyete baglanarak kraliyet kolonisi haline getirilmistir 1910 yilinda Guney Afrika Birligi nin kurulmasi ile bu birlige dahil olmayi tipki Bechuanaland gunumuzde Botsvana ve Esvatini gibi kabul etmeyen Basutoland ilerleyen yillarda kentlesme ve daha iyi egitim hizmetleri nedeniyle kraliyet sarayinin etkisinin azalmasina neden olmustur II Dunya Savasi sirasinda birkac bin Basutoland askerlerinin muttefikler ordusunda yer almasi ve bunun sonucunda artan bagimsizlik talepleri Basotho Congress Party BCP ve Basotho National Party BNP gibi bagimsizlik hareketlerinin olusmasina neden olmustur 1959 yilinda atilan ilk koloni anayasasi imzasi sonrasi 1960 yilinda II Moshoeshoe nun tac giyme yilinda gerceklestirilen ilk ozgur secimler gerceklestirilmistir 1965 yilinda gerceklestirilen ve BNP nin zafer ile ayrilip Sekhonyana Nehemia Maseribane nin basbakan olarak secildigi bagimsiz ve ozgur secimlerden kisa bir sure sonra Maseribane nin gorevden ayrilmasi ile bu makama Leabua Jonathan gelmistir Gerceklestirilen secimlerden bir yil sonra Jonathan onderligindeki BNP ulkeyi Lesotho ile bagimsizligina kavusturmustur Ulkenin yonetim sekli olarak parlamenter monarsi belirlenmis ve bagimsiz ulkenin ilk basbakani Jonathan olmustur Ulkenin bagimsizligina kavusmasi neticesinde Basutoland koloni bolgesinin varligi da resmen sona erdirilmistir Kaynakca Britanya Kraliyet Kolonisi Basotholand 18 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2016 Dis baglantilarBasutoland hakkinda bilgiler 18 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde