Bağdat Köşkü, İstanbul’da Topkapı Sarayı içinde bulunan bir köşktür.
Bağdat Köşkü manzarası | |
Koordinatlar | 41°00′52″K 28°59′04″D / 41.01444°K 28.98444°D |
---|---|
Kitabesi revan köşkü ile aynı olan Bağdat köşkünün yapımına, IV. Murat Bağdat seferine giderken başlanmış ve 1639 yılında da yapımı bitirilmiştir. Ancak Naima’nın yazdıklarından köşkün iç mekanındaki süslemelerine IV. Murat’ın ölümünden sonra da bir süre daha devam edildiği anlaşılmaktatır.
Bağdat köşkünün plan şeması yine IV. Murat tarafından yaptırılmış olan Revan köşkü’nün planı ile benzerlik göstermektedir. Köşkün planı, kubbeli mekanın dört eyvanla genişletildiği sekizgen şemadan oluşmaktadır. Eyvanların mekandan daha fazla yararlanabilmek hatta manzara yönlerini arttırmak amacıyla kullanıldığı düşünülebilir.
Dekorasyonu ile klasik Osmanlı sanatının en yüksek noktasını temsil edebilecek özelliklere sahip olan Bağdat köşkünde kullanılan çinilerin, o döneme ait ahkam defterleri eksik olduğundan nerede yaptırıldığı saptanamamıştır. Bu dönemdeki Osmanlı çiniciliğinin en seçkin örnekleri olarak gösterilen bu çiniler bir önceki yüzyılda yapılmış çinilerle karıştırılarak kullanılmış olabilir. Öte yandan köşkün iç ve dış mekanlarında boya ve sıva yerine renkli mermerlerle beraber çini kullanımı, değişime karşı bir tutum olarak da kabul edilebilir. Zira bu yapılar için çini, sürekli kullanımı gerektiren bir kaplama malzemesi olarak tercih edilmiştir. Köşkün tavan süslemeleriyle de klasik devrin tesiri altında kaldığı ve bunların XVII. Yüzyılın ilk yarısının en önemli tavan süslemeleri olarak değerlendirilmelerine karşın cephe kaplama biçimlerindeki yenilik, köşkte klasik Osmanlı sanatıyla beraber yeni arayışların da etkili olduğunu göstermektedir.
Köşk günlük saray yaşamında padişahın sabah namazından sonra kahvesini içtiği dinlenme mekanı olduğu gibi önemli tarihi olaylara da sahne olmuştur. Sonraki dönemlerde I. Abdülhamit (1774-1789) ve III. Selim (1789-1807) dönemlerinde köşk has odanın kütüphanesi olarak kullanılmıştır.
I. Abdülaziz döneminde (1830-1876) köşkün revaklarının arası ahşap doğramalı camekanlarla kapatılmıştır.V Mehmet Reşat döneminde (1912) revaklar arasındaki ahşap doğramalar kaldırtılmış fakat 1939 yılında bu revakların arası, demir doğramalı camekanlarla kapatılmıştır. 1972 yılında da bu demir doğramalı camekanlarla kapatılmıştır. 1972 yılında da bu demir doğramalar tekrar kaldırılarak Bağdat Köşkü bugünkü görünümüne kavuşmuştur.
Kesme taştan inşa edilmiş yapının kaide kısmındaki taş örgüler kaplanmamıştır. Asıl köşk katında ise duvarlar mermer kaplamaların ardında gizlenmiştir. Köşkün revaklarını oluşturan kemerler beyaz mermer ve kırmızı hereke taşından örülmüştür. Kemerler arasında kalan beyaz mermer yüzeylerin içine de kemer bingilerinin üzerine gelecek biçimde hem içte hem dışta dairesel kırmızı porfir kakılmıştır. Revağı oluşturan kemerler beyaz mermer sütunlardan olup, başlıkları badem moriflidir. Revağın döşemesi kesme taşla kaplanmış tavanı ise çıtalarla bezenmiş ve yeşile boyanmış ahşap kaplamadır. Revak sütunları arasında beyaz mermerden yapılmış şebekeli korkuluklar yer alır. Dış cephe alt pencerenin üst kotundan sonra beyaz zemin üzerine enginar ve nar çiçekleriyle bezenmiş çinilerle kaplanmıştır.
Alt pencere ile baş pencereler çift sıra giden mavi renkli bordürlerle çerçevelenmiştir. Köşkün iç mekanı ise pencere ve kapı söveleri ile dolap kapakları dışında zeminden kubbe kasnağına kadar çinilerle kaplanmıştır. Alt pencerelerin üst hizasında köşkün duvarları boyunca devam eden çini kitabede Besmele ile başlayan Ayet-el Kürsi ve La ikrahe fiddin ayeti vardır.
Bağdat köşkünün kapı ve pencereleri ile dolap kapakları abanoz ağacından yapılmıştır. Köşkün asıl kapısı dışındaki diğer üç kapısı ile pencere ve dolap kapakları fildişi sedef ve bağa kakmalıdır. Zemin altıgen tuğla kaplanmış olup alt pencerenin parmaklıkları da geometrik formlu şebekelerden oluşmaktadır.
Bağdat Köşkü, 2006 yılı sonunda alınan karar ile İl Özel İdaresi tarafından, projesi ve uygulaması İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü denetiminde restore edilmiştir.
Kaynakça
Diker, Hasan Fırat, Topkapı Sarayında Revan ve Bağdat Köşkleri, Yüksek lisans tezi, Haziran 2000
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bagdat Kosku Istanbul da Topkapi Sarayi icinde bulunan bir kosktur Bagdat KoskuBagdat Kosku manzarasiKoordinatlar41 00 52 K 28 59 04 D 41 01444 K 28 98444 D 41 01444 28 98444Bagdat Kosku 1890 Kitabesi revan kosku ile ayni olan Bagdat koskunun yapimina IV Murat Bagdat seferine giderken baslanmis ve 1639 yilinda da yapimi bitirilmistir Ancak Naima nin yazdiklarindan koskun ic mekanindaki suslemelerine IV Murat in olumunden sonra da bir sure daha devam edildigi anlasilmaktatir Bagdat koskunun plan semasi yine IV Murat tarafindan yaptirilmis olan Revan kosku nun plani ile benzerlik gostermektedir Koskun plani kubbeli mekanin dort eyvanla genisletildigi sekizgen semadan olusmaktadir Eyvanlarin mekandan daha fazla yararlanabilmek hatta manzara yonlerini arttirmak amaciyla kullanildigi dusunulebilir Dekorasyonu ile klasik Osmanli sanatinin en yuksek noktasini temsil edebilecek ozelliklere sahip olan Bagdat koskunde kullanilan cinilerin o doneme ait ahkam defterleri eksik oldugundan nerede yaptirildigi saptanamamistir Bu donemdeki Osmanli ciniciliginin en seckin ornekleri olarak gosterilen bu ciniler bir onceki yuzyilda yapilmis cinilerle karistirilarak kullanilmis olabilir Ote yandan koskun ic ve dis mekanlarinda boya ve siva yerine renkli mermerlerle beraber cini kullanimi degisime karsi bir tutum olarak da kabul edilebilir Zira bu yapilar icin cini surekli kullanimi gerektiren bir kaplama malzemesi olarak tercih edilmistir Koskun tavan suslemeleriyle de klasik devrin tesiri altinda kaldigi ve bunlarin XVII Yuzyilin ilk yarisinin en onemli tavan suslemeleri olarak degerlendirilmelerine karsin cephe kaplama bicimlerindeki yenilik koskte klasik Osmanli sanatiyla beraber yeni arayislarin da etkili oldugunu gostermektedir Kosk gunluk saray yasaminda padisahin sabah namazindan sonra kahvesini ictigi dinlenme mekani oldugu gibi onemli tarihi olaylara da sahne olmustur Sonraki donemlerde I Abdulhamit 1774 1789 ve III Selim 1789 1807 donemlerinde kosk has odanin kutuphanesi olarak kullanilmistir I Abdulaziz doneminde 1830 1876 koskun revaklarinin arasi ahsap dogramali camekanlarla kapatilmistir V Mehmet Resat doneminde 1912 revaklar arasindaki ahsap dogramalar kaldirtilmis fakat 1939 yilinda bu revaklarin arasi demir dogramali camekanlarla kapatilmistir 1972 yilinda da bu demir dogramali camekanlarla kapatilmistir 1972 yilinda da bu demir dogramalar tekrar kaldirilarak Bagdat Kosku bugunku gorunumune kavusmustur Kesme tastan insa edilmis yapinin kaide kismindaki tas orguler kaplanmamistir Asil kosk katinda ise duvarlar mermer kaplamalarin ardinda gizlenmistir Koskun revaklarini olusturan kemerler beyaz mermer ve kirmizi hereke tasindan orulmustur Kemerler arasinda kalan beyaz mermer yuzeylerin icine de kemer bingilerinin uzerine gelecek bicimde hem icte hem dista dairesel kirmizi porfir kakilmistir Revagi olusturan kemerler beyaz mermer sutunlardan olup basliklari badem moriflidir Revagin dosemesi kesme tasla kaplanmis tavani ise citalarla bezenmis ve yesile boyanmis ahsap kaplamadir Revak sutunlari arasinda beyaz mermerden yapilmis sebekeli korkuluklar yer alir Dis cephe alt pencerenin ust kotundan sonra beyaz zemin uzerine enginar ve nar cicekleriyle bezenmis cinilerle kaplanmistir Alt pencere ile bas pencereler cift sira giden mavi renkli bordurlerle cercevelenmistir Koskun ic mekani ise pencere ve kapi soveleri ile dolap kapaklari disinda zeminden kubbe kasnagina kadar cinilerle kaplanmistir Alt pencerelerin ust hizasinda koskun duvarlari boyunca devam eden cini kitabede Besmele ile baslayan Ayet el Kursi ve La ikrahe fiddin ayeti vardir Bagdat koskunun kapi ve pencereleri ile dolap kapaklari abanoz agacindan yapilmistir Koskun asil kapisi disindaki diger uc kapisi ile pencere ve dolap kapaklari fildisi sedef ve baga kakmalidir Zemin altigen tugla kaplanmis olup alt pencerenin parmakliklari da geometrik formlu sebekelerden olusmaktadir Bagdat Kosku 2006 yili sonunda alinan karar ile Il Ozel Idaresi tarafindan projesi ve uygulamasi Istanbul Rolove ve Anitlar Mudurlugu denetiminde restore edilmistir Kaynakca Onder Mehmet 1999 Turkiye Muzeleri Ankara Turkiye Is Bankasi s 179 ISBN 975 458 044 8 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim zaman com tr Bagdat Kosku restore ediliyor olu kirik baglanti Diker Hasan Firat Topkapi Sarayinda Revan ve Bagdat Koskleri Yuksek lisans tezi Haziran 2000Dis baglantilar