Başiskele, Kocaeli ilinin ilçesidir. Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde yer almaktadır. İlçe, 2008 yılında Bahçecik, Yeniköy, Karşıyaka, Yuvacık ve Kullar beldelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur.
Başiskele | |
---|---|
İlçe merkezinin genel görünümü | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Kocaeli |
Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Necip Çakmak |
• Belediye başkanı | Mehmet Yasin Özlü (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 209 km² |
Rakım | 45 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 97,817 |
• Kır | - |
• Şehir | 108.185 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0262 |
İl plaka kodu | 41 |
Resmî site http://www.basiskele.gov.tr |
İlçe, batıda Gölcük, doğuda Kartepe, güneyde Bursa'nın İznik ve Sakarya'nın Pamukova ilçeleriyle komşudur.
1999 yılında hizmete giren, Kocaeli ve çevre illerin su ihtiyacını karşılayan Yuvacık Barajı ilçe sınırları içerisindedir. Baraj, Kirazdere üzerine kurulmuştur ve günlük 480 litre arıtma kapasitesi vardır.
Tarihçe
Başiskele'deki en eski yerleşimler ilk olarak M.Ö. 712 yılında Megara'lıların bölgeye göç etmesiyle kurulmaya başlanmıştır. Megara'lılar bu bölgeye körfezde bulunan ve halkın sosyoekonomik hayatına etki eden ıstakozlara atfen Astakoz adını vermiştir. Körfezdeki ilk liman bu bölgeye kurulmuştur ve Başiskele adını da buradan almıştır. Bu liman sayesinde Megara'lılar zenginleşmiştir ve Astakoz bir şehir devleti haline gelmiştir. Bu şehir devleti ekonomik olarak güçlü hale gelerek kendi parasını basmıştır. İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen bu ilk Astakoz parasının bir yüzünde ıstakoz simgesi, diğer yüzünde tanrıça Olbia'nın resmi bulunmaktadır.
Astakoz, 262 yılında bu bölgede hüküm süren Bitinya Krallığı'nın egemenliği altına gelmiştir. Bu dönemde krallığın en önemli kenti olmuştur. Ancak daha sonra Bitinya Kralı I. Nikomedes, savunması daha kolay ve liman olmaya daha uygun olan İzmit'e kent merkezini taşımıştır ve adını kendi adına atfen Nikomedia koymuştur.
Bölge, 1078 yılında Selçukluların egemenliği altına girmiştir ancak Haçlı seferleri sırasında Roma-Bizans egemenliği altına girmiştir. Orhan Bey döneminde Osmanlı tarafından 1337 yılında Akçakoca Bey ve Süleyman Paşa'nın çabaları ile Bursa bölgesiyle birlikte fethedilmiştir.
III. Murad döneminde Sadrazam Sinan Paşa tarafından İzmit Körfezi'nin Sapanca Gölü ve Sakarya Nehri ile birleştirilmesi için ortaya konulan bir proje için Sivas ve Bitlis'ten 30 bin civarı usta ve işçi bölgeye getirilmiştir. Bunların arasında olan Ermeniler, bugünkü Bahçecik, Akmeşe, Arslanbey ve Yuvacık’ta iskân edilmişlerdir. Roma döneminden beri Basileia adıyla Nikomedia ve İznik arasında stratejik bir noktada bulunan Bahçecik'e, iskan edilen Ermenilerce Bardızağ adı verilmiştir. Bahçecik'in şimdiki adı Ermenice bir isim olan Bardızağ'ın Türkçedeki tam karşılığıdır. Bahçecik; ipekböcekçiliği, odunculuk, el sanatları ve eğitim konularında önemli gelişmeler kaydetmiştir. Bu dönemde Bahçecik, İstanbul'daki Ermeni aydınlarca yazlık bölgesi olarak kullanılmıştır. Eski adı Ovacık olan Yuvacık da yine Ermenilerin yerleştiği beldelerden biridir ve Bahçecik kadar olmasa da ipekböcekçiliği, odunculuk gibi benzer faaliyetler için önemli bir belde olmuştur. Bahçecik ile Yuvacık arasındaki ve dağ tarafındaki bölgelere ise Karadeniz'den ve Kafkaslardan gelen Türkler yerleşmiştir. Roma döneminde Neochori olarak bilinen beldeye Osmanlı döneminde Karye-i Cedit adı verilmiştir ve 1921'e kadar Rumların yaşadığı bir belde olmuştur. Yeniköy'ün adı Karye-i Cedit'in günümüz Türkçesine çevrilmesiyle oluşturulmuştur.
Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında bölge kanlı çatışmalara sahne olmuş ve Servetiye cephesi burada kurulmuştur
1921'den sonra bölgedeki Ermeniler ve Rumlar bölgeden göç etmişlerdir ve yerlerine Karadeniz'den ve Balkanlardan gelen Türk aileler iskan edilmiştir. Türk ailelerin bölgeye göç etmesiyle birlikte Başiskele ilçesini oluşturan Kullar gibi yerleşim yerleri oluşmaya başlamıştır. Kullar'ın güneyindeki Paşadağı mevkiinde eski bir kalenin olduğu ve bu kalenin bir gözetleme merkezi olmasına atfen beldeye "Kollar" adı verildiği bilinmektedir. Bu ad değişime uğrayarak Kullar halini almıştır.
2008 yılında 5747 sayılı kanunla İzmit ilçesine bağlı Bahçecik, Yeniköy, Karşıyaka, Yuvacık ve Kullar beldeleri ve Aksığın, Servetiye Karşı ve Camii, Tepecik, Kazandere, Serindere, Doğantepe köyleri birleştirilerek Karşıyaka belediyesi adı Başiskele olarak değiştirilerek bu ilçenin merkezi yapılmıştır.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
2008 | 65.121 | 61.720 | 3.401 |
2009 | 66.183 | 62.663 | 3.520 |
2010 | 68.037 | 64.527 | 3.510 |
2011 | 70.835 | 67.363 | 3.472 |
2012 | 73.327 | 69.711 | 3.616 |
2013 | 76.605 | 76.605 | veri yok |
2014 | 79.625 | 79.625 | veri yok |
2015 | 84.235 | 84.235 | veri yok |
2016 | 88.910 | 88.910 | veri yok |
2017 | 93.988 | 93.988 | veri yok |
2018 | 97.817 | 97.817 | veri yok |
2019 | 102.241 | 102.241 | veri yok |
2020 | 108.185 | 108.185 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kaynakça
- ^ (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2014.
- ^ . 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ . 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
- ^ a b c d e . 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ . E.Emin ÖZTÜRK -BAŞİSKELE ANTİK MEDENİYETLERİN MİRASI ÜZERİNDE YÜKSELEN ŞEHİR. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ . 10 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Başiskele Nüfusu - Kocaeli". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kocaeli Başiskele Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Başiskele ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Başiskele Kaymakamlığı20 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Başiskele Belediyesi10 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kocaeli ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basiskele Kocaeli ilinin ilcesidir Marmara Bolgesi nin Catalca Kocaeli Bolumu nde yer almaktadir Ilce 2008 yilinda Bahcecik Yenikoy Karsiyaka Yuvacik ve Kullar beldelerinin birlestirilmesiyle olusturulmustur BasiskeleIlceIlce merkezinin genel gorunumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlKocaeliCografi bolgeMarmara BolgesiIdare KaymakamNecip Cakmak Belediye baskaniMehmet Yasin Ozlu AK Parti Yuzolcumu Toplam209 km Rakim45 mNufus 2018 Toplam97 817 Kir Sehir108 185Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0262Il plaka kodu41Resmi site http www basiskele gov tr Ilce batida Golcuk doguda Kartepe guneyde Bursa nin Iznik ve Sakarya nin Pamukova ilceleriyle komsudur 1999 yilinda hizmete giren Kocaeli ve cevre illerin su ihtiyacini karsilayan Yuvacik Baraji ilce sinirlari icerisindedir Baraj Kirazdere uzerine kurulmustur ve gunluk 480 litre aritma kapasitesi vardir TarihceBasiskele deki en eski yerlesimler ilk olarak M O 712 yilinda Megara lilarin bolgeye goc etmesiyle kurulmaya baslanmistir Megara lilar bu bolgeye korfezde bulunan ve halkin sosyoekonomik hayatina etki eden istakozlara atfen Astakoz adini vermistir Korfezdeki ilk liman bu bolgeye kurulmustur ve Basiskele adini da buradan almistir Bu liman sayesinde Megara lilar zenginlesmistir ve Astakoz bir sehir devleti haline gelmistir Bu sehir devleti ekonomik olarak guclu hale gelerek kendi parasini basmistir Istanbul Arkeoloji Muzesi nde sergilenen bu ilk Astakoz parasinin bir yuzunde istakoz simgesi diger yuzunde tanrica Olbia nin resmi bulunmaktadir Astakoz 262 yilinda bu bolgede hukum suren Bitinya Kralligi nin egemenligi altina gelmistir Bu donemde kralligin en onemli kenti olmustur Ancak daha sonra Bitinya Krali I Nikomedes savunmasi daha kolay ve liman olmaya daha uygun olan Izmit e kent merkezini tasimistir ve adini kendi adina atfen Nikomedia koymustur Bolge 1078 yilinda Selcuklularin egemenligi altina girmistir ancak Hacli seferleri sirasinda Roma Bizans egemenligi altina girmistir Orhan Bey doneminde Osmanli tarafindan 1337 yilinda Akcakoca Bey ve Suleyman Pasa nin cabalari ile Bursa bolgesiyle birlikte fethedilmistir III Murad doneminde Sadrazam Sinan Pasa tarafindan Izmit Korfezi nin Sapanca Golu ve Sakarya Nehri ile birlestirilmesi icin ortaya konulan bir proje icin Sivas ve Bitlis ten 30 bin civari usta ve isci bolgeye getirilmistir Bunlarin arasinda olan Ermeniler bugunku Bahcecik Akmese Arslanbey ve Yuvacik ta iskan edilmislerdir Roma doneminden beri Basileia adiyla Nikomedia ve Iznik arasinda stratejik bir noktada bulunan Bahcecik e iskan edilen Ermenilerce Bardizag adi verilmistir Bahcecik in simdiki adi Ermenice bir isim olan Bardizag in Turkcedeki tam karsiligidir Bahcecik ipekbocekciligi odunculuk el sanatlari ve egitim konularinda onemli gelismeler kaydetmistir Bu donemde Bahcecik Istanbul daki Ermeni aydinlarca yazlik bolgesi olarak kullanilmistir Eski adi Ovacik olan Yuvacik da yine Ermenilerin yerlestigi beldelerden biridir ve Bahcecik kadar olmasa da ipekbocekciligi odunculuk gibi benzer faaliyetler icin onemli bir belde olmustur Bahcecik ile Yuvacik arasindaki ve dag tarafindaki bolgelere ise Karadeniz den ve Kafkaslardan gelen Turkler yerlesmistir Roma doneminde Neochori olarak bilinen beldeye Osmanli doneminde Karye i Cedit adi verilmistir ve 1921 e kadar Rumlarin yasadigi bir belde olmustur Yenikoy un adi Karye i Cedit in gunumuz Turkcesine cevrilmesiyle olusturulmustur Turk Kurtulus Savasi yillarinda bolge kanli catismalara sahne olmus ve Servetiye cephesi burada kurulmustur 1921 den sonra bolgedeki Ermeniler ve Rumlar bolgeden goc etmislerdir ve yerlerine Karadeniz den ve Balkanlardan gelen Turk aileler iskan edilmistir Turk ailelerin bolgeye goc etmesiyle birlikte Basiskele ilcesini olusturan Kullar gibi yerlesim yerleri olusmaya baslamistir Kullar in guneyindeki Pasadagi mevkiinde eski bir kalenin oldugu ve bu kalenin bir gozetleme merkezi olmasina atfen beldeye Kollar adi verildigi bilinmektedir Bu ad degisime ugrayarak Kullar halini almistir 2008 yilinda 5747 sayili kanunla Izmit ilcesine bagli Bahcecik Yenikoy Karsiyaka Yuvacik ve Kullar beldeleri ve Aksigin Servetiye Karsi ve Camii Tepecik Kazandere Serindere Dogantepe koyleri birlestirilerek Karsiyaka belediyesi adi Basiskele olarak degistirilerek bu ilcenin merkezi yapilmistir NufusYil Toplam Sehir Kir2008 65 121 61 720 3 4012009 66 183 62 663 3 5202010 68 037 64 527 3 5102011 70 835 67 363 3 4722012 73 327 69 711 3 6162013 76 605 76 605 veri yok2014 79 625 79 625 veri yok2015 84 235 84 235 veri yok2016 88 910 88 910 veri yok2017 93 988 93 988 veri yok2018 97 817 97 817 veri yok2019 102 241 102 241 veri yok2020 108 185 108 185 veri yok Not Buyuksehir yasasi nedeniyle koyler mahalle statusune gectiginden 2013 ten itibaren kir nufusu tabloda yer almamistir Kaynakca PDF Harita Genel Komutanligi 28 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2014 26 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2020 a b c d e 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2020 E Emin OZTURK BASISKELE ANTIK MEDENIYETLERIN MIRASI UZERINDE YUKSELEN SEHIR 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2020 10 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2020 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Basiskele Nufusu Kocaeli nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kocaeli Basiskele Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarWikimedia Commons ta Basiskele ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Basiskele Kaymakamligi20 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Basiskele Belediyesi10 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kocaeli ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz