Bedřich Hrozný (6 Mayıs 1879 – 12 Aralık 1952), Hitit metinlerini okumayı başarabilen Çek asıllı Alman Asurolog.
Hrozny, Boğazköy'de 1906 yılında ilk resmî kazıları başlatan Alman Asurolog 'in ölümünün ardından, 1913 yılında Berlin'deki (Deutsche Orient Gesellschaft) tarafından Winckler'in kazı çalışmaları sırasında bulduğu ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunan yaklaşık 10400 adet tableti incelemesi için İstanbul'a gönderildi.
Araya I. Dünya Savaşı'nın girmesi sebebiyle kısa süren araştırmalarına rağmen bu çalışmalarından olumlu sonuçlar elde eden Hrozny, 1915'te verdiği bir konferansta, bu dilin daha önce adındaki bir bilim adamınında iddia ettiği gibi Hint-Avrupa Dil Ailesi'nin bir üyesi olduğunu doğruladı.
Başarılı girişimleri ile yaptığı bazı önemli yayınlarından sonra Hititçe ile çok fazla ilgilenmeyen Hrozny, 12 Aralık 1952 yılında öldü.
Hitit metinlerinin çözülmesi
Hrozny, Hititçe'nin çözümünde metinlerde geçen NINDA (ideogram)-an ezzatteni vatar-ma ekutteni cümlesini ipucu olarak kullandı. NINDA'nın Sümerce "ekmek" anlamına gelen bir ideogram olduğu biliniyordu. Hrozny, -an ekinin Hititçe akuzatif (ismin tekil -i hali) eki olabileceğini düşündü. Sonra ikinci sözcük olan ed-/-ezza kelimesinin ekmekle ilgili olarak "yemek yemek" fiili anlamına gelebileceğini tahmin ederek, Latince edo, İngilizce eat, Almanca essen fiilleri ile karşılaştırması sonucunda NINDA-an ezzatteni sözcüğünü "ekmeği yiyeceksiniz" şeklinde tercüme etti. Hrozny, ikinci cümlede ilk dikkatini çeken kelime olan vatar sözcüğünü su anlamına gelen İngilizce water ve Almanca Wasser söcükleri ile karşılaştırdı. İkinci cümlenin son sözcüğü ekutteni içindeki eku- kökü ile yine Latince su anlamına gelen aqua arasında bir bağlantı kurarak cümleyi "su içeceksiniz" şeklinde çevirdi. Hrozny, elde ettiği bu verileri geliştirerek 1917 yılında ilk Hitit gramer bilgilerini yayımladı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bedrich Hrozny 6 Mayis 1879 12 Aralik 1952 Hitit metinlerini okumayi basarabilen Cek asilli Alman Asurolog 1915 te Bedrich Hrozny askerde Hrozny Bogazkoy de 1906 yilinda ilk resmi kazilari baslatan Alman Asurolog in olumunun ardindan 1913 yilinda Berlin deki Deutsche Orient Gesellschaft tarafindan Winckler in kazi calismalari sirasinda buldugu ve Istanbul Arkeoloji Muzesi nde bulunan yaklasik 10400 adet tableti incelemesi icin Istanbul a gonderildi Araya I Dunya Savasi nin girmesi sebebiyle kisa suren arastirmalarina ragmen bu calismalarindan olumlu sonuclar elde eden Hrozny 1915 te verdigi bir konferansta bu dilin daha once adindaki bir bilim adamininda iddia ettigi gibi Hint Avrupa Dil Ailesi nin bir uyesi oldugunu dogruladi Basarili girisimleri ile yaptigi bazi onemli yayinlarindan sonra Hititce ile cok fazla ilgilenmeyen Hrozny 12 Aralik 1952 yilinda oldu Hitit metinlerinin cozulmesiHrozny Hititce nin cozumunde metinlerde gecen NINDA ideogram an ezzatteni vatar ma ekutteni cumlesini ipucu olarak kullandi NINDA nin Sumerce ekmek anlamina gelen bir ideogram oldugu biliniyordu Hrozny an ekinin Hititce akuzatif ismin tekil i hali eki olabilecegini dusundu Sonra ikinci sozcuk olan ed ezza kelimesinin ekmekle ilgili olarak yemek yemek fiili anlamina gelebilecegini tahmin ederek Latince edo Ingilizce eat Almanca essen fiilleri ile karsilastirmasi sonucunda NINDA an ezzatteni sozcugunu ekmegi yiyeceksiniz seklinde tercume etti Hrozny ikinci cumlede ilk dikkatini ceken kelime olan vatar sozcugunu su anlamina gelen Ingilizce water ve Almanca Wasser socukleri ile karsilastirdi Ikinci cumlenin son sozcugu ekutteni icindeki eku koku ile yine Latince su anlamina gelen aqua arasinda bir baglanti kurarak cumleyi su iceceksiniz seklinde cevirdi Hrozny elde ettigi bu verileri gelistirerek 1917 yilinda ilk Hitit gramer bilgilerini yayimladi Kaynakca Ilker KOC Ed 1 Ekim 2006 Hititler ODTU Gelistirme Vakfi Yayincilik ss 3 4 ISBN 994434409 5 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link