Beezi bölgesi veya Beezi kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Yenisey'in (Kemçik) Beezi bölgesi, kojuun.
Alanı
Kemçik'in Daa (dağ) ile Beezi bölgelerinin yerlerini tam olarak belirtmek zordur. Bu iki bölgenin yerleşim alanları iç içe geçmiştir. Yenisey'in sol tarafı, Sayan dağlarının kuzey eteği Beezi bölgesi veya Beezi kojuununun içinde olarak bilinir.
Günümüz Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug-Hem ilinin eskiden Yenisey'in Beezi bölgesinin içine girmekteydi. Henderge de "Kemçik(Hemçik) veya Yenisey'in Beezi bölgesine" girmiştir.
Tarihi
XVIII. yüzyılda Arabdan adlı bir noyan (bey) yaşamaktaydı. Bu kişi Moğolistan taraflarından gelmişti. Kök olarak Moğol olduğu düşünülmektedir. Ulug-Kem ile Kemçik yörelerinde Tıva Türkleri Arabdan-van'ın yönetimi altında idiler. Onun oğullarından Tsereb'in rütbesi ise Beyse idi Bölgenin adı da böylece burayı yöneten kişiden dolayı Beezi olarak kalmıştır. Moğolistan'dan yöneticiler gelip yönetmişlerdir. Başlangıçta Beezi bölgesi yerleşim birimleri olarak 17 sumuluk olarak kurulmuş, 1916 yılında ise 16 sumu şekline getirilmiştir.
Söök adı | Sumu adı |
---|---|
ulug-tülüş | Ulug-Tülüş sumuzu |
adıg-tülüş | Adıg-Tülüş sumuzu |
sarıg-doñgak | Sarıg-Doñgak sumuzu |
kara-doñgak | Kara-Doñgak sumuzu |
çaatı-doñgak | Çaatı-Doñgak sumuzu |
salçak-soyan | Salçak-Soyan sumuzu |
hörteñ-soyan | Hörteñ-Soyan sumuzu |
sarıglar | Sarıglar sumuzu |
sat | Sat sumuzu |
kara-sal | Kara-Sal sumuzu |
küjüget | Küjüget sumuzu |
kırgıs | Kırgıs sumuzu |
dolaan | Dolaan sumuzu |
tumat | Tumat sumuzu |
çadaanа-kuular | Çadaanа-Kuular sumuzu |
çırgakı-kuular | Çırgakkı-Kuular sumuzu |
sug-bajı kuular | Sug-Bajı Kuular sumuzu |
şara |
Açıklamalar
- ^ Tıva Türkleri buna "Beezi" demekteydiler.
İlgili yayınlar
- История Тувы: В 2 т. — Т. I. — 2-е изд., переаб. и доп. / Под общ. ред. С. И. Вайнштейна, М. Ч. Маннай-оола. — Новосибирск: Наука, 2001. — 367 с.
- Т. А. Бурдукава. История прежних нойонов тувинского народа (подготовка к печати и предисловие А. Г. Сазыкина). // Mongolica. К 750-летию "Сокровенного сказания". Москва: Наука. Издательская фирма "Восточная литература", 1993. — 343 с.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beezi bolgesi veya Beezi kojuunu Tuva Cumhuriyeti nde eski yonetim birimi Yenisey in Kemcik Beezi bolgesi kojuun AlaniKemcik in Daa dag ile Beezi bolgelerinin yerlerini tam olarak belirtmek zordur Bu iki bolgenin yerlesim alanlari ic ice gecmistir Yenisey in sol tarafi Sayan daglarinin kuzey etegi Beezi bolgesi veya Beezi kojuununun icinde olarak bilinir Gunumuz Tuva Cumhuriyeti nde Ulug Hem ilinin eskiden Yenisey in Beezi bolgesinin icine girmekteydi Henderge de Kemcik Hemcik veya Yenisey in Beezi bolgesine girmistir TarihiXVIII yuzyilda Arabdan adli bir noyan bey yasamaktaydi Bu kisi Mogolistan taraflarindan gelmisti Kok olarak Mogol oldugu dusunulmektedir Ulug Kem ile Kemcik yorelerinde Tiva Turkleri Arabdan van in yonetimi altinda idiler Onun ogullarindan Tsereb in rutbesi ise Beyse idi Bolgenin adi da boylece burayi yoneten kisiden dolayi Beezi olarak kalmistir Mogolistan dan yoneticiler gelip yonetmislerdir Baslangicta Beezi bolgesi yerlesim birimleri olarak 17 sumuluk olarak kurulmus 1916 yilinda ise 16 sumu sekline getirilmistir Sook adi Sumu adiulug tulus Ulug Tulus sumuzuadig tulus Adig Tulus sumuzusarig dongak Sarig Dongak sumuzukara dongak Kara Dongak sumuzucaati dongak Caati Dongak sumuzusalcak soyan Salcak Soyan sumuzuhorten soyan Horten Soyan sumuzusariglar Sariglar sumuzusat Sat sumuzukara sal Kara Sal sumuzukujuget Kujuget sumuzukirgis Kirgis sumuzudolaan Dolaan sumuzutumat Tumat sumuzucadaana kuular Cadaana Kuular sumuzucirgaki kuular Cirgakki Kuular sumuzusug baji kuular Sug Baji Kuular sumuzusaraAciklamalar Tiva Turkleri buna Beezi demekteydiler Ilgili yayinlarIstoriya Tuvy V 2 t T I 2 e izd pereab i dop Pod obsh red S I Vajnshtejna M Ch Mannaj oola Novosibirsk Nauka 2001 367 s ISBN 5 02 030625 8 T A Burdukava Istoriya prezhnih nojonov tuvinskogo naroda podgotovka k pechati i predislovie A G Sazykina Mongolica K 750 letiyu Sokrovennogo skazaniya Moskva Nauka Izdatelskaya firma Vostochnaya literatura 1993 343 s ISBN 5 02 017395 9