Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bergü - Türk halk inanışında Vahiy veya İlham anlamına gelir. Esin almak demektir. Bergi veya Vergi de denir.
Tanım ve İçerik
Sıradışı yetenekler edinmek, tanrı vergisi özellikler kazanmak demektir. Bazen kutsal rüya manasında da kullanılır. Ruhun hareketli kısmının bedenden ayrılarak soyut diyarlara yolculuk yapmasıdır. Bir ozanın, üç bade içtiği rüyayı görmesidir. Bu rüyada ozanın ağzından ve burnundan köpük gelir, kan boşalır. Kendisine üç bade (kadeh) verilir. İlk badeyi bir yudumda içer ve “Yaradan aşkına!” der. İkinciyi iki yudumda içerken “Yalvaç aşkına!” diye seslenir. Üçüncüyü “Yar aşkına!” diyerek üç yudumda içer. Kendisine bulacağı sevgilisinin adı söylenir. Uyandığında ağzından ve burnundan gerçekten kan gelmektedir. Bağlamasını veya kopuzunu eline alır ve doğaçlama çalıp söyler. Bu yeteneği o rüyayla birlikte kazanmıştır. Yollara düşer ve sevgilisini aramaya başlar. Çoğu zaman da hiç bulamaz. Rüyada içilen aslında bir ışık şarabıdır. Bazen bu şarap Hızır tarafından verilir. Yeniden oluşumu ve erişmeyi simgeler. Yeni bir ad alır. Bu ad ozanlarda mahlastır. Ruhlar alemiyle bağlantı kurulabilir. Mekan ve zamanın sınırlarına ulaşılabilir hatta dışına çıkılabilir. Bazen görülen bu rüyanın ardından odada misk kokusu duyulur. Bazen şaman olacak kişi, o an gelene kadar hastalanır. Hızır’ı rüyada görmek de bu kavram ile bağlantılıdır. Vahiy veya ilham kavramını da içerir. Ancak vahiy yalvaçlara özgü bir durum olarak algılansa da, İslam terminolojisinde bazen Tanrısal bir haber olarak da geçer. Örneğin Kur'an'daki Balarısı (Nahl) suresinde, Tanrının balarısına vahyettiği söylenir.
Buta (Bade)
Şamanlara "Tanrı Vergisi" verilmesi aşk destanlarında, "Buta" vermek şeklinde kullanılır. Âşığın, uykusunda verilen "Buta"nın etklsiyle, toprağa yattıktan sonra hastalanması, kendinden geçmesi ve ağzının köpürmesi, uyandığında ise saz çalıp türkü söylemesi şamanizmle paraleldir. "Buta", çoğu zaman destanlardaki âşığa ışık şarabı şeklinde içirilir. "Buta"yı veren Hızırdır. Âşığın göğsünü yakan bu bâde, onun yeniden oluşmasının sembolü olup normal bir insanın, hak âşığı katına yükselmesini temsil eder. Kutsal rüya anlamında Buta tabiri de kullanılır fakat sözcüğün Sanskritçe (Eski Hintçe) olma ihtimali yüksektir. Buta daha sonra Bade ile karşılanmıştır. Tanrısal esin veya vahiy değişik adlarla pek çok dinde yer alır. Buta aynı zamanda özellikle Azeri kültüründe özel bir tür nakışı veya işlemeyi ifade eder ki, yine burada da ruhsal esin sembolize edilir.
Yoru
Yoru, Türk halk inancında rüya tabiri demektir. Özellikle rüyalardan sonuç çıkarma yeteneğidir. Yur ve Moğollarda Yor olarak da söylenir. Tanrı Vergisi yeteneklerin en önemlilerindendir. Yormak fiili bu anlamda kullanılır. Yorçu ve Yoruçu kahin anlamına gelmektedir. Rüya yorumları pek çok kültürde olduğu gibi Türklerde de her zaman ilgi odağı olmuştur. Günümüzde modern psikoloji dahi insan bilinçaltına inmenin yollarından birisi olarak rüya çözümlemelerine başvurur. Ancak rüya yorumculuğu ile bu psikanaliz tekniği elbetteki birbirinden farklı şeylerdir. İslamiyette rüya yorumlamanın Allah vergisi bir yetenek olduğuna ve bunun en yetkin örneklerinin de Yusuf’da görüldüğüne inanılır. Rüya yorumlama ve kehanet yeryüzündeki ister ilkel, ister çağdaş tüm toplumlarda bir biçimde mevcuttur. Sözcük; yormak, yorumlamak fiillerinden türemiştir. Yorulmak (bitkinleşmek) anlamıyla da mecazen veya uzaktan bağlantılıdır, bu anlam kehanetin yoruculuğunu ve zorluğunu vurgular.
Tüşimel
Tüşimel, rüya tabircisi demektir. Rüyaları yorumlayan kişidir. Rüya yorumlayanların en önde geleni Yusuf peygamberdir. Tüşimel, Rüyalardaki bazı işaretlere dayanarak geleceğe dair çıkarımlarda bulunur. Tüş (düş) rüya demektir. Eski Türkçe Tus, Eski Moğolca Tüs, Eski Tunguzca Tis kökü yardım etmek manasını barındırır.
Etimoloji
(Ber/Ver) kökünden türemiştir. Vermek fiili ile kökteştir Yetenek ve sıra dışı özellikler için kullanılan “Allah Vergisi” sözünün kökeninde bu kavram vardır. Aynı kökten gelen Moğolcada Berh zorluk, Türkçede Berk sağlamlık anlamına gelir ki, vahyin ve ilhamın zorluğunu ve disiplinini anlatır.
Kaynakça
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 596)
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 116)
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 117)
Dış bağlantılar
- (Vergi)
- Düş, Deniz Karakurt 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bergu Turk halk inanisinda Vahiy veya Ilham anlamina gelir Esin almak demektir Bergi veya Vergi de denir Tanim ve IcerikSiradisi yetenekler edinmek tanri vergisi ozellikler kazanmak demektir Bazen kutsal ruya manasinda da kullanilir Ruhun hareketli kisminin bedenden ayrilarak soyut diyarlara yolculuk yapmasidir Bir ozanin uc bade ictigi ruyayi gormesidir Bu ruyada ozanin agzindan ve burnundan kopuk gelir kan bosalir Kendisine uc bade kadeh verilir Ilk badeyi bir yudumda icer ve Yaradan askina der Ikinciyi iki yudumda icerken Yalvac askina diye seslenir Ucuncuyu Yar askina diyerek uc yudumda icer Kendisine bulacagi sevgilisinin adi soylenir Uyandiginda agzindan ve burnundan gercekten kan gelmektedir Baglamasini veya kopuzunu eline alir ve dogaclama calip soyler Bu yetenegi o ruyayla birlikte kazanmistir Yollara duser ve sevgilisini aramaya baslar Cogu zaman da hic bulamaz Ruyada icilen aslinda bir isik sarabidir Bazen bu sarap Hizir tarafindan verilir Yeniden olusumu ve erismeyi simgeler Yeni bir ad alir Bu ad ozanlarda mahlastir Ruhlar alemiyle baglanti kurulabilir Mekan ve zamanin sinirlarina ulasilabilir hatta disina cikilabilir Bazen gorulen bu ruyanin ardindan odada misk kokusu duyulur Bazen saman olacak kisi o an gelene kadar hastalanir Hizir i ruyada gormek de bu kavram ile baglantilidir Vahiy veya ilham kavramini da icerir Ancak vahiy yalvaclara ozgu bir durum olarak algilansa da Islam terminolojisinde bazen Tanrisal bir haber olarak da gecer Ornegin Kur an daki Balarisi Nahl suresinde Tanrinin balarisina vahyettigi soylenir Buta Bade Samanlara Tanri Vergisi verilmesi ask destanlarinda Buta vermek seklinde kullanilir Asigin uykusunda verilen Buta nin etklsiyle topraga yattiktan sonra hastalanmasi kendinden gecmesi ve agzinin kopurmesi uyandiginda ise saz calip turku soylemesi samanizmle paraleldir Buta cogu zaman destanlardaki asiga isik sarabi seklinde icirilir Buta yi veren Hizirdir Asigin gogsunu yakan bu bade onun yeniden olusmasinin sembolu olup normal bir insanin hak asigi katina yukselmesini temsil eder Kutsal ruya anlaminda Buta tabiri de kullanilir fakat sozcugun Sanskritce Eski Hintce olma ihtimali yuksektir Buta daha sonra Bade ile karsilanmistir Tanrisal esin veya vahiy degisik adlarla pek cok dinde yer alir Buta ayni zamanda ozellikle Azeri kulturunde ozel bir tur nakisi veya islemeyi ifade eder ki yine burada da ruhsal esin sembolize edilir YoruYoru Turk halk inancinda ruya tabiri demektir Ozellikle ruyalardan sonuc cikarma yetenegidir Yur ve Mogollarda Yor olarak da soylenir Tanri Vergisi yeteneklerin en onemlilerindendir Yormak fiili bu anlamda kullanilir Yorcu ve Yorucu kahin anlamina gelmektedir Ruya yorumlari pek cok kulturde oldugu gibi Turklerde de her zaman ilgi odagi olmustur Gunumuzde modern psikoloji dahi insan bilincaltina inmenin yollarindan birisi olarak ruya cozumlemelerine basvurur Ancak ruya yorumculugu ile bu psikanaliz teknigi elbetteki birbirinden farkli seylerdir Islamiyette ruya yorumlamanin Allah vergisi bir yetenek olduguna ve bunun en yetkin orneklerinin de Yusuf da goruldugune inanilir Ruya yorumlama ve kehanet yeryuzundeki ister ilkel ister cagdas tum toplumlarda bir bicimde mevcuttur Sozcuk yormak yorumlamak fiillerinden turemistir Yorulmak bitkinlesmek anlamiyla da mecazen veya uzaktan baglantilidir bu anlam kehanetin yoruculugunu ve zorlugunu vurgular TusimelTusimel ruya tabircisi demektir Ruyalari yorumlayan kisidir Ruya yorumlayanlarin en onde geleni Yusuf peygamberdir Tusimel Ruyalardaki bazi isaretlere dayanarak gelecege dair cikarimlarda bulunur Tus dus ruya demektir Eski Turkce Tus Eski Mogolca Tus Eski Tunguzca Tis koku yardim etmek manasini barindirir Etimoloji Ber Ver kokunden turemistir Vermek fiili ile koktestir Yetenek ve sira disi ozellikler icin kullanilan Allah Vergisi sozunun kokeninde bu kavram vardir Ayni kokten gelen Mogolcada Berh zorluk Turkcede Berk saglamlik anlamina gelir ki vahyin ve ilhamin zorlugunu ve disiplinini anlatir Kaynakca Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 596 Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 116 Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 117 Dis baglantilar Vergi Dus Deniz Karakurt 18 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde