Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bernt Brendemoen (10 Ocak 1949 - 9 Mart 2024, Oslo), Norveçli Türkolog.
Yaşamı
Brendemoen, 1967-1974 yılları arasında Oslo Üniversitesinde Klasik Filoloji ve Türkoloji okudu. 1974-1976 yıllarında İstanbul'da kaldı. Bu sırada İstanbul Üniversitesinde Türkoloji çalışmaları yaptı ve Topkapı Sarayı arşivlerinde araştırmalarda bulundu. Topkapı Sarayı'ndaki Türkçe transkripsiyon metinleri üzerine hazırladığı teziyle 1977'de Norveç yüksek lisans (doktora) derecesini aldı. Daha sonra Norveç Araştırma Konseyinden (Norges Forskningsråd) ve Oslo Üniversitesinden araştırma bursu kazandı. 1982 yılında Brendemoen Oslo Üniversitesinde yardımcı doçent olarak çalışmaya başladı. 1989 yılında profesörlük yetkinlik belgesini aldı. 1991 yılında Johann Wolfgang Goethe Üniversitesinde (Frankfurt am Main, Almanya) ve 2001-2002 yılları arasında Johannes Gutenberg Üniversitesinde (Mainz, Almanya) Türkoloji kürsüsü başkanlığı yaptı. Ağustos 2001'de Norveç'in en yüksek akademik derecesi olan doktor philosophiae (dr. philos) ünvanını aldı. 2002 yılında Oslo Üniversitesinde Türk Dili Çalışmaları Profesörü olarak atandı. 2018 yılında emekli oldu, ancak bilimsel çalışmalarına devam etti. Norveç Bilimler Akademisi üyesi, Turkic Languages (Türk Dilleri) dergisinin (Harrassowitz) ve Encyclopedia of Turkic Languages and Linguistics Online (Brill) (Türk Dilleri ve Dilbilimi Ansiklopedisi) editörleri arasında bulundu. İstanbul'daki İsveç Araştırma Enstitüsü'nün aktif bir üyesi idi Bernt Brendemoen Norveç Bilimler Akademisi üyesidir.
Bilimsel çalışmaları
Bernt Brendemoen ağırlıklı olarak Dilbilimsel Türkolojiyle uğraştı. Anadolu ağızları, Türk dil reformu, Karamanlıca, Çağatayca, Azerice ve modern Türk edebiyatı odaklandığı alanlardı. Bilimsel yayınları yanında Türk edebiyatından Norveççeye aralarında Nobel ödüllü Orhan Pamuk'un beş romanının da bulunduğu edebi çeviriler de yaptı. Brendemoen, başta Norveççe olmak üzere Türkçe ile Hint-Avrupa dilleri arasında köprü kurma tutkusuyla Türkçeye yaklaştığı için meslektaşları tarafından köpridji olarak adlandırıldı. Onun köprüleri, Türkiye'yi ve Türk kültürünü anlamaya yönelik yaklaşımların dildeki yetkinlik üzerine kurulması gerektiği inancına dayanan dilbilimsel yapılardır. Brendemoen, Türk dili araştırmalarına Osmanlı döneminde Latin harfleriyle yazılmış "transkripsiyon metinleri" olarak adlandırılan metinler üzerine yaptığı çalışmalarıyla önemli katkılar sunar. Tyrkiske transkripsjonstekster i Topkapı Sarayı i Istanbul (İstanbul Topkapı Sayayı'ndaki Türkçe Çeviriyazılı Metinler) başlıklı doktora tezinde (1977) ve sonraki bazı çalışmalarında bu konuya odaklanır. Konuyla ilgili son çalışması 2016'da yayımlanmıştır. Bu yayında Türkçe ve Almancanın ilginç bir transkripsiyon metin ele alınmıştır. Brendemoen'in araştırmalarında en fazla zaman ve emek ayırdığı alan Türk diyalektolojisidir. Yunanca-Türkçe dil ilişkilerine duyduğu ilgi, dikkatini Doğu Karadeniz ağızlarına, bunlar arasında da Trabzon'da konuşulan Türkçe varyantlara yöneltir. 1978'den itibaren Trabzon'da yoğun bir saha çalışması yürüten Brendemoen; söz konusu ağızların morfolojik, sentaktik ve leksik özelliklerini konu edinen çeşitli makaleler yayımlar. Uzun yıllar üzerinde çalıştığı Trabzon ağızları hakkında hazırlamış olduğu The Turkish dialects of Trabzon. Their phonology and historical development (Trabzon Ağızları. Fonolojisi ve Tarihi Gelişimi) adlı çığır açıcı iki ciltlik çalışması 2002 yılında yayımlanır. Kitap, Brendemoen'in Trabzon'da ve kısmen de Rize'de konuşulan ağızlar üzerine yaptığı dilbilimsel, folklorik ve tarihsel araştırmaların bir sentezini içerir. Brendemoen incelemelerine göre Trabzon ağızları bir taraftan Türkçenin ağızları içinde en arkaik özellikleri korur diğer taraftan başta Yunanca olmak üzere yabancı dillerin etkisiyle en fazla yeniliği sergiler. Türkçe olmayan dillerin etkisi Türk diyalektolojisinde genellikle ihmal edilir. Brendemoen'in dilbilimsel çalışmaları, bölge hakkında çok az şey yazılmış olan Türkleşme sürecine ışık tutar. Ortodoks Hristiyanlar tarafından Yunanca harflerle Türkçe yazılmış Karamanlıca literatür konusunda tanınmış bir uzmanı olan Brendemoen'nin araştırmalarında Türkçe-Yunanca dil ilişkilerinin farklı görünümlerinin incelenmesi önemli bir rol oynar. Brendemoen'in araştırmaları başka dilbilimsel konuları da içine alır. Türk dil politikası araştırmaların çeşitli katkılarda bulunur. The Turkish language reform and language policy in Turkey (1990) ve Turkish Language Reform (2022) başlıklı yazıları, Türkiye'deki reform hareketinin gelişimini yetkin bir şekilde, reformun kültürel yönlerini, lehinde ve aleyhindeki argümanları ve kelime oluşturma yöntemlerini tartışır. Brendemoen, Norveçliler için Türk dili ve edebiyatına doğrudan erişim sağlayan bir aracı olarak hizmet eder. Even Hovdhaugen ile birlikte bir İskandinav dilinde yazılmış ilk Türkçe grameri yazar (1992). Bunu, Sinan Çorbacıoğlu (2013) ile birlikte yazdığı Türkçe-Norveççe ve Norveççe-Türkçe sözlükler izler. Brendemoen, Orhan Pamuk'un beş romanı Norveççeye çevirerek yazarın İskandinavya'da tanınmasına önemli katkıda bulunur.
Seçili yayınları
Kitapları
- 1992. Tyrkisk grammatik. With Even Hovdhaugen. Oslo: Universitetsforlaget. (Several editions)
- 2002. The Turkish Dialects of Trabzon. Their Phonology and Historical Development 1–2. (Turcologica 50). Wiesbaden: Harrassowitz.
- 2013. Tyrkisk-norsk ordbok. With Sinan Çorbacıoğlu. Oslo: Sypress.
Makaleleri
- 1997. Tyrkiske transkripsjonstekster i Topkapı Sarayı i Istanbul [‘Turkish transcription texts in the Topkapi Palace in Istanbul’]. PhD dissertation. University of Oslo.
- 1998. Einige Bemerkungen über die Wortstellung in anatolischen Dialekten. In Demir, Nurettin & Taube, Erika (eds.) Turkologie Heute – Tradition und Perspektive. Wiesbaden: Harrassowitz. 27–46.
- 1990. The Turkish language reform and language policy in Turkey. Hazai, György (ed.): Handbuch der türkischen Sprachwissenschaft 1. Budapest: Akadémiai Kiadó. 454-493.
- 2006. Aspects of Greek-Turkish language contact in Trabzon. In Boeschoten, Hendrik & Johanson, Lars (eds.) Turkic Languages in Contact. (Turcologica 61.) Wiesbaden: Harrassowitz. 63–73.
- 2011. Objekter i romanen. Orhan Pamuk og den materielle verden. In Materiell Kultur & Kulturens Materialitet. Oslo: Novus. 81–97.
- 2013. Trabzon ağızlarındaki soluksuz ötümsüz patlayıcı ünsüzler. Dilbilim Araştırmaları Dergisi 1: 195–205.
- 2014. Some remarks on the infinitive in -mA in 17th century Ottoman Turkish. In Turcology and Linguistics. Éva Ágnes Csató Festschrift. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 103–113.
- 2016. Transcription texts in Topkapı Sarayı revisited. In Csató, Éva Á. et al. Spoken Ottoman in Mediator Texts. (Turcologica 106.) Wiesbaden: Harrassowitz. 61–73.
- 2016. Karamanlidic literature and its value as a source for spoken Turkish in the 18th and 19th centuries. Turkic Languages 20: 5–25.
- 2017. Pamuk en Scandinavie. In Basch, Sophie & Göle, Nilüfer (eds.) Cahier Pamuk. Paris: Éditions de L'Herne. 115–120.
- 2020. The Eighth International Congress of Orientalists held in Stockholm/Uppsala/ and Christiania (1–14 September 1889), and its echo in Turkish literature. In Csató, Éva Á. et al. (eds.) Turcologica Upsaliensia. An Illustrated Collection of Essays. Leiden: Brill. 129–144.
- 2022. The Turkish Language Reform. In Johanson, Lars & Csató, Éva Á. (eds.) The Turkic Languages. London & New York: Routledge. 231–235.
- 2022. Turkish dialects. In Johanson, Lars & Csató, Éva Á. (eds.) The Turkic Languages. London & New York: Routledge. 224–230.
- 2023. Turkish dialects: Eastern Black Sea Coast. In Encyclopedia of Turkic Languages and Linguistics Online. General Editor: Lars Johanson.
Çeviriler
- Orhan Pamuk: Svart bok (Kara kitap). Oslo: Gyldendal. 1994.
- Orhan Pamuk: Mitt namn er karmosin (Benim adım Kırmızı). Oslo: Gyldendal. 2003.
- Orhan Pamuk: Istanbul – Byen og minnene (İstanbul – Hatıralar ve şehir). Oslo: Gyldendal. 2006.
- Orhan Pamuk: Uskyldighetens museum (Masumiyet müzesi). Oslo: Gyldendal. 2010.
- Orhan Pamuk: Noe fremmed i mitt sinn (Kafamda bir tuhaflık). Oslo: Gyldendal. 2016
Ödüller
- İstanbul Üniversitesi Türkolojiye Üstün Hizmet Armağanı (1985)
- Türkiye Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü (2010)
Kaynakça
- Csató, Éva Á. & Ims, Gunvald & Parslow, Joakim & Thiesen, Finn & Türker, Emel (haz.) Turcological letters to Bernt Brendemoen. Oslo: Novus 2009.
- Csató, Éva A. & Parslow, Joakim & Türker, Emel & Wigen, Einar (haz.). Building bridges to Turkish. Essays in honour of Bernt Brendemoen. (Turcologica 116.) Wiesbaden: Harrassowitz, 2018.
Dış bağlantılar
- Oslo Üniversitesinde kişisel web sayfası24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bernt Brendemoen 10 Ocak 1949 9 Mart 2024 Oslo Norvecli Turkolog YasamiBrendemoen 1967 1974 yillari arasinda Oslo Universitesinde Klasik Filoloji ve Turkoloji okudu 1974 1976 yillarinda Istanbul da kaldi Bu sirada Istanbul Universitesinde Turkoloji calismalari yapti ve Topkapi Sarayi arsivlerinde arastirmalarda bulundu Topkapi Sarayi ndaki Turkce transkripsiyon metinleri uzerine hazirladigi teziyle 1977 de Norvec yuksek lisans doktora derecesini aldi Daha sonra Norvec Arastirma Konseyinden Norges Forskningsrad ve Oslo Universitesinden arastirma bursu kazandi 1982 yilinda Brendemoen Oslo Universitesinde yardimci docent olarak calismaya basladi 1989 yilinda profesorluk yetkinlik belgesini aldi 1991 yilinda Johann Wolfgang Goethe Universitesinde Frankfurt am Main Almanya ve 2001 2002 yillari arasinda Johannes Gutenberg Universitesinde Mainz Almanya Turkoloji kursusu baskanligi yapti Agustos 2001 de Norvec in en yuksek akademik derecesi olan doktor philosophiae dr philos unvanini aldi 2002 yilinda Oslo Universitesinde Turk Dili Calismalari Profesoru olarak atandi 2018 yilinda emekli oldu ancak bilimsel calismalarina devam etti Norvec Bilimler Akademisi uyesi Turkic Languages Turk Dilleri dergisinin Harrassowitz ve Encyclopedia of Turkic Languages and Linguistics Online Brill Turk Dilleri ve Dilbilimi Ansiklopedisi editorleri arasinda bulundu Istanbul daki Isvec Arastirma Enstitusu nun aktif bir uyesi idi Bernt Brendemoen Norvec Bilimler Akademisi uyesidir Bilimsel calismalariBernt Brendemoen agirlikli olarak Dilbilimsel Turkolojiyle ugrasti Anadolu agizlari Turk dil reformu Karamanlica Cagatayca Azerice ve modern Turk edebiyati odaklandigi alanlardi Bilimsel yayinlari yaninda Turk edebiyatindan Norvecceye aralarinda Nobel odullu Orhan Pamuk un bes romaninin da bulundugu edebi ceviriler de yapti Brendemoen basta Norvecce olmak uzere Turkce ile Hint Avrupa dilleri arasinda kopru kurma tutkusuyla Turkceye yaklastigi icin meslektaslari tarafindan kopridji olarak adlandirildi Onun kopruleri Turkiye yi ve Turk kulturunu anlamaya yonelik yaklasimlarin dildeki yetkinlik uzerine kurulmasi gerektigi inancina dayanan dilbilimsel yapilardir Brendemoen Turk dili arastirmalarina Osmanli doneminde Latin harfleriyle yazilmis transkripsiyon metinleri olarak adlandirilan metinler uzerine yaptigi calismalariyla onemli katkilar sunar Tyrkiske transkripsjonstekster i Topkapi Sarayi i Istanbul Istanbul Topkapi Sayayi ndaki Turkce Ceviriyazili Metinler baslikli doktora tezinde 1977 ve sonraki bazi calismalarinda bu konuya odaklanir Konuyla ilgili son calismasi 2016 da yayimlanmistir Bu yayinda Turkce ve Almancanin ilginc bir transkripsiyon metin ele alinmistir Brendemoen in arastirmalarinda en fazla zaman ve emek ayirdigi alan Turk diyalektolojisidir Yunanca Turkce dil iliskilerine duydugu ilgi dikkatini Dogu Karadeniz agizlarina bunlar arasinda da Trabzon da konusulan Turkce varyantlara yoneltir 1978 den itibaren Trabzon da yogun bir saha calismasi yuruten Brendemoen soz konusu agizlarin morfolojik sentaktik ve leksik ozelliklerini konu edinen cesitli makaleler yayimlar Uzun yillar uzerinde calistigi Trabzon agizlari hakkinda hazirlamis oldugu The Turkish dialects of Trabzon Their phonology and historical development Trabzon Agizlari Fonolojisi ve Tarihi Gelisimi adli cigir acici iki ciltlik calismasi 2002 yilinda yayimlanir Kitap Brendemoen in Trabzon da ve kismen de Rize de konusulan agizlar uzerine yaptigi dilbilimsel folklorik ve tarihsel arastirmalarin bir sentezini icerir Brendemoen incelemelerine gore Trabzon agizlari bir taraftan Turkcenin agizlari icinde en arkaik ozellikleri korur diger taraftan basta Yunanca olmak uzere yabanci dillerin etkisiyle en fazla yeniligi sergiler Turkce olmayan dillerin etkisi Turk diyalektolojisinde genellikle ihmal edilir Brendemoen in dilbilimsel calismalari bolge hakkinda cok az sey yazilmis olan Turklesme surecine isik tutar Ortodoks Hristiyanlar tarafindan Yunanca harflerle Turkce yazilmis Karamanlica literatur konusunda taninmis bir uzmani olan Brendemoen nin arastirmalarinda Turkce Yunanca dil iliskilerinin farkli gorunumlerinin incelenmesi onemli bir rol oynar Brendemoen in arastirmalari baska dilbilimsel konulari da icine alir Turk dil politikasi arastirmalarin cesitli katkilarda bulunur The Turkish language reform and language policy in Turkey 1990 ve Turkish Language Reform 2022 baslikli yazilari Turkiye deki reform hareketinin gelisimini yetkin bir sekilde reformun kulturel yonlerini lehinde ve aleyhindeki argumanlari ve kelime olusturma yontemlerini tartisir Brendemoen Norvecliler icin Turk dili ve edebiyatina dogrudan erisim saglayan bir araci olarak hizmet eder Even Hovdhaugen ile birlikte bir Iskandinav dilinde yazilmis ilk Turkce grameri yazar 1992 Bunu Sinan Corbacioglu 2013 ile birlikte yazdigi Turkce Norvecce ve Norvecce Turkce sozlukler izler Brendemoen Orhan Pamuk un bes romani Norvecceye cevirerek yazarin Iskandinavya da taninmasina onemli katkida bulunur Secili yayinlariKitaplari 1992 Tyrkisk grammatik With Even Hovdhaugen Oslo Universitetsforlaget Several editions 2002 The Turkish Dialects of Trabzon Their Phonology and Historical Development 1 2 Turcologica 50 Wiesbaden Harrassowitz 2013 Tyrkisk norsk ordbok With Sinan Corbacioglu Oslo Sypress Makaleleri 1997 Tyrkiske transkripsjonstekster i Topkapi Sarayi i Istanbul Turkish transcription texts in the Topkapi Palace in Istanbul PhD dissertation University of Oslo 1998 Einige Bemerkungen uber die Wortstellung in anatolischen Dialekten In Demir Nurettin amp Taube Erika eds Turkologie Heute Tradition und Perspektive Wiesbaden Harrassowitz 27 46 1990 The Turkish language reform and language policy in Turkey Hazai Gyorgy ed Handbuch der turkischen Sprachwissenschaft 1 Budapest Akademiai Kiado 454 493 2006 Aspects of Greek Turkish language contact in Trabzon In Boeschoten Hendrik amp Johanson Lars eds Turkic Languages in Contact Turcologica 61 Wiesbaden Harrassowitz 63 73 2011 Objekter i romanen Orhan Pamuk og den materielle verden In Materiell Kultur amp Kulturens Materialitet Oslo Novus 81 97 2013 Trabzon agizlarindaki soluksuz otumsuz patlayici unsuzler Dilbilim Arastirmalari Dergisi 1 195 205 2014 Some remarks on the infinitive in mA in 17th century Ottoman Turkish In Turcology and Linguistics Eva Agnes Csato Festschrift Ankara Hacettepe Universitesi 103 113 2016 Transcription texts in Topkapi Sarayi revisited In Csato Eva A et al Spoken Ottoman in Mediator Texts Turcologica 106 Wiesbaden Harrassowitz 61 73 2016 Karamanlidic literature and its value as a source for spoken Turkish in the 18th and 19th centuries Turkic Languages 20 5 25 2017 Pamuk en Scandinavie In Basch Sophie amp Gole Nilufer eds Cahier Pamuk Paris Editions de L Herne 115 120 2020 The Eighth International Congress of Orientalists held in Stockholm Uppsala and Christiania 1 14 September 1889 and its echo in Turkish literature In Csato Eva A et al eds Turcologica Upsaliensia An Illustrated Collection of Essays Leiden Brill 129 144 2022 The Turkish Language Reform In Johanson Lars amp Csato Eva A eds The Turkic Languages London amp New York Routledge 231 235 2022 Turkish dialects In Johanson Lars amp Csato Eva A eds The Turkic Languages London amp New York Routledge 224 230 2023 Turkish dialects Eastern Black Sea Coast In Encyclopedia of Turkic Languages and Linguistics Online General Editor Lars Johanson Ceviriler Orhan Pamuk Svart bok Kara kitap Oslo Gyldendal 1994 Orhan Pamuk Mitt namn er karmosin Benim adim Kirmizi Oslo Gyldendal 2003 Orhan Pamuk Istanbul Byen og minnene Istanbul Hatiralar ve sehir Oslo Gyldendal 2006 Orhan Pamuk Uskyldighetens museum Masumiyet muzesi Oslo Gyldendal 2010 Orhan Pamuk Noe fremmed i mitt sinn Kafamda bir tuhaflik Oslo Gyldendal 2016OdullerIstanbul Universitesi Turkolojiye Ustun Hizmet Armagani 1985 Turkiye Disisleri Bakanligi Ustun Hizmet Odulu 2010 KaynakcaCsato Eva A amp Ims Gunvald amp Parslow Joakim amp Thiesen Finn amp Turker Emel haz Turcological letters to Bernt Brendemoen Oslo Novus 2009 Csato Eva A amp Parslow Joakim amp Turker Emel amp Wigen Einar haz Building bridges to Turkish Essays in honour of Bernt Brendemoen Turcologica 116 Wiesbaden Harrassowitz 2018 Dis baglantilarOslo Universitesinde kisisel web sayfasi24 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi