Beyaz Devrim (Farsça: انقلاب سفید) veya İnkılâb-ı Sefid, İran'da 1963'te Muhammed Rıza Şah Pehlevi tarafından başlatılan ve 1979'a kadar süren geniş kapsamlı bir ulusal kalkınma programıydı. İran'ı ekonomik ve endüstriyel bir güce dönüştürmeyi amaçlıyordu. Toprak sahiplerinin sanayi kuruluşlarına ortak olması karşılığında devletleştirilen araziler parçalanarak köylülere dağıtıldı. Ayrıca hava, kara ve demir yolları ağının genişletilmesini, bir dizi baraj ve sulama projesini, sıtma gibi hastalıkların kökünün kazınmasını, kadınlara oy hakkı verilmesini, sanayinin geliştirilmesini ve toprak reformunu kapsayan bu programla birlikte kırsal alanlara sağlık ve eğitim hizmetlerini götürecek bir örgütlenmeyi başlattı. Reformlar geleneksel toprak sahibi sınıfların zenginliğini ve etkisini altüst etti, kırsal ekonomileri değiştirdi, hızlı kentleşme ve Batılılaşmaya yol açtı. 1960'larda ve 1970'lerde Şah, daha bağımsız bir dış politika geliştirmeye çalıştı, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkeleriyle ilişkiler kurdu. Sonraki yıllarda, İranlılar için kişi başına düşen gelir büyük ölçüde arttı ve petrol geliri, endüstriyel kalkınma projeleri için devlet finansmanında muazzam bir artışa neden oldu.
Şah, Beyaz Devrim'i modernleşmeye doğru bir adım olarak ilan etti, ama aynı zamanda siyasi amaçları vardı; Beyaz Devrim (kansız olduğu gerçeğine atfedilen bir isim)İran Şahanşah Devletini meşrulaştırması için bir araçtı. Beyaz Devrim'in başlatılmasının nedenlerinden biri, Şah'ın toprak sahiplerinin etkisini ortadan kaldırmayı ve köylüler ile işçi sınıfı arasında yeni bir destek tabanı oluşturmayı ummasıydı. İran vatandaşlarının eğitimli ve müreffeh bir yaşam tarzı yaşayabilmelerini istedi. Programın büyük kısmı, Şah'ın giderek daha düşmanca davranan orta sınıf tehdidini engellemek için müttefik olarak kazanmayı umduğu bir sınıf olan İran köylülüğünü hedefliyordu. Dolayısıyla, İran'daki Beyaz Devrim, yukarıdan reform yapma ve geleneksel güç modellerini koruma amaçlı yeni bir girişimdi. Beyaz devrimin özü olan toprak reformu sayesinde Şah, kırsal kesimdeki köylülükle ittifak kurmayı ve şehirdeki aristokrasi ile bağlarını koparmayı umuyordu.
Beyaz Devrimi meşrulaştırmak için Şah, 1963'ün başlarında 5.598.711 kişinin reformlara oy verdiği ve 4.115 kişinin reformlara karşı oy kullandığı ulusal bir çağrısında bulundu. Şah'ın beklemediği şey, Beyaz Devrim'in, Şah'ın kaçınmayı amaçladığı sorunların çoğunu yaratmaya yardımcı olan yeni toplumsal gerilimlere yol açacağıydı.
Kaynakça
- ^ Arjomand, Said Amir (1988). The turban for the crown : the Islamic revolution in Iran. New York: Oxford University Press. ISBN . OCLC 16003607.
- ^ "Iran: The White Revolution". Time (İngilizce). 11 Şubat 1966. ISSN 0040-781X. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ Siavoshi, Sussan (1989). Liberal nationalism in Iran : the failure of a movement. Boulder: Westview Press. ISBN . OCLC 15654928.
- ^ Workers and working classes in the Middle East : struggles, histories, historiographies. Zachary Lockman. Albany: State University of New York Press. 1994. ISBN . OCLC 42636867.
- ^ Bill, James A. (Şubat 1970). "Modernization and Reform From Above: The Case of Iran". The Journal of Politics. 32 (1): 19-40. doi:10.2307/2128863. ISSN 0022-3816.
- ^ Milani, Mohsen M. (1988). The making of Iran's Islamic revolution : from monarchy to Islamic republic. Boulder: Westview Press. ISBN . OCLC 14167882.
İran ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyaz Devrim Farsca انقلاب سفید veya Inkilab i Sefid Iran da 1963 te Muhammed Riza Sah Pehlevi tarafindan baslatilan ve 1979 a kadar suren genis kapsamli bir ulusal kalkinma programiydi Iran i ekonomik ve endustriyel bir guce donusturmeyi amacliyordu Toprak sahiplerinin sanayi kuruluslarina ortak olmasi karsiliginda devletlestirilen araziler parcalanarak koylulere dagitildi Ayrica hava kara ve demir yollari aginin genisletilmesini bir dizi baraj ve sulama projesini sitma gibi hastaliklarin kokunun kazinmasini kadinlara oy hakki verilmesini sanayinin gelistirilmesini ve toprak reformunu kapsayan bu programla birlikte kirsal alanlara saglik ve egitim hizmetlerini goturecek bir orgutlenmeyi baslatti Reformlar geleneksel toprak sahibi siniflarin zenginligini ve etkisini altust etti kirsal ekonomileri degistirdi hizli kentlesme ve Batililasmaya yol acti 1960 larda ve 1970 lerde Sah daha bagimsiz bir dis politika gelistirmeye calisti Sovyetler Birligi ve Dogu Avrupa ulkeleriyle iliskiler kurdu Sonraki yillarda Iranlilar icin kisi basina dusen gelir buyuk olcude artti ve petrol geliri endustriyel kalkinma projeleri icin devlet finansmaninda muazzam bir artisa neden oldu Sah Muhammed Riza Pehlevi arazinin mulkiyet belgelerini yeni sahiplerine veriyor Beyaz Devrim toprak reformu 1963 Sah Beyaz Devrim i modernlesmeye dogru bir adim olarak ilan etti ama ayni zamanda siyasi amaclari vardi Beyaz Devrim kansiz oldugu gercegine atfedilen bir isim Iran Sahansah Devletini mesrulastirmasi icin bir aracti Beyaz Devrim in baslatilmasinin nedenlerinden biri Sah in toprak sahiplerinin etkisini ortadan kaldirmayi ve koyluler ile isci sinifi arasinda yeni bir destek tabani olusturmayi ummasiydi Iran vatandaslarinin egitimli ve mureffeh bir yasam tarzi yasayabilmelerini istedi Programin buyuk kismi Sah in giderek daha dusmanca davranan orta sinif tehdidini engellemek icin muttefik olarak kazanmayi umdugu bir sinif olan Iran koylulugunu hedefliyordu Dolayisiyla Iran daki Beyaz Devrim yukaridan reform yapma ve geleneksel guc modellerini koruma amacli yeni bir girisimdi Beyaz devrimin ozu olan toprak reformu sayesinde Sah kirsal kesimdeki koylulukle ittifak kurmayi ve sehirdeki aristokrasi ile baglarini koparmayi umuyordu Beyaz Devrimi mesrulastirmak icin Sah 1963 un baslarinda 5 598 711 kisinin reformlara oy verdigi ve 4 115 kisinin reformlara karsi oy kullandigi ulusal bir cagrisinda bulundu Sah in beklemedigi sey Beyaz Devrim in Sah in kacinmayi amacladigi sorunlarin cogunu yaratmaya yardimci olan yeni toplumsal gerilimlere yol acacagiydi Kaynakca Arjomand Said Amir 1988 The turban for the crown the Islamic revolution in Iran New York Oxford University Press ISBN 0 19 504257 3 OCLC 16003607 Iran The White Revolution Time Ingilizce 11 Subat 1966 ISSN 0040 781X 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2021 Siavoshi Sussan 1989 Liberal nationalism in Iran the failure of a movement Boulder Westview Press ISBN 0 8133 7413 8 OCLC 15654928 Workers and working classes in the Middle East struggles histories historiographies Zachary Lockman Albany State University of New York Press 1994 ISBN 0 585 09002 5 OCLC 42636867 Bill James A Subat 1970 Modernization and Reform From Above The Case of Iran The Journal of Politics 32 1 19 40 doi 10 2307 2128863 ISSN 0022 3816 Milani Mohsen M 1988 The making of Iran s Islamic revolution from monarchy to Islamic republic Boulder Westview Press ISBN 0 8133 7293 3 OCLC 14167882 Iran ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz