Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2015) |
Bilgi merkezleri Bilgi merkezleri bilginin kayıt altına alınmasıyla (yazının icadıyla) başlayan ve zaman içinde gelişerek çok farklı kullanıcı gruplarına hizmet vermişlerdir.[1] Bilgi merkezlerinin amacı bilgi gereksinimi duyan kullanıcıya çeşitli yollarla bilgiye ulaşarak kaliteli bilgi hizmeti sunmaktır.[2] Bu merkezler: halk kütüphaneleri, çocuk kütüphaneleri, gezici kütüphaneler, okul kütüphaneleri, araştırma kütüphaneleri, üniversite kütüphaneleri, özel kütüphaneler, arşiv kurumları, dokümantasyon ve enformasyon merkezleridir. Genel bir tanımla bilgi merkezleri; bilgi taşıyıcılarının belli bir amaca yönelik olarak toplandığı hiçbir kayba uğramaksızın korunduğu, arandığında en kolay bulunabilecek tarzda düzenlendiği ve optimum kullanımı ile bilgi akışının kesintisiz oluşumunun sağlandığı merkezlerdir.[3]
Özellikleri
Bilgi merkezleri kullanıcılarına verimli hizmeti verebilmesi için bazı özelliklere sahip olmalıdır. Bunlar:
- Kullanıcıların bilgi gereksinimlerinin karşılanması
- Bilgi merkezlerinin amaçlara uygun olarak kullanılması
- Kullanıcıların memnuniyet duymasının sağlanması
- Kaynakların verimli biçimde kullanılması sonucu hizmetlerin ekonomik olarak üretilmesi
- Kullanıcı gereksinimlerine yanıt veren üretim sistemi olması
- Olası problemlere çözüm yolları önererek sorun çıkmasının önlenmesi
- Başarılı sonuç için, gereken girdiyi sürekli sağlayabilme becerisi
- Kaynakların ve hizmetlerin değerlendirilmesi sonucu standartların geliştirilmesi, standartlara uyum sağlanması
- Gelişmelerin izlenmesi, değişmeye ve kaliteye uyumun göze alınması
- Hizmetlerin çabuk, doğru ve zamanında sunulması
- Başarıya yatırım yapılması
- Sürekli gelişmeyi amaçlayan bir sürecin varlığı
- Yeni hizmetlerin tasarlanması, geliştirilmesi ve sunulmasıdır.[4]
Bilgi merkezleri bireyin ve toplumun bilgi gereksinimini karşılamak, insanın diğer insanlarla ve kurumlarla ilişkilerini belgelemek amacıyla hizmet veren kurumlardır. Devlet sistemi içinde yaşayan her vatandaş bilgi merkezlerinden yararlanır. Yararlanma yoğunluğu kişisel gereksinim ve tercihlere göre dönem denem farklılaşsa da her fert bilgi merkezlerinden yararlanmakta ve bilgi merkezlerinin bileşenlerini tanıma fırsatı bulmaktadır. Ayrıca farklı bilgi birikimleri ve deneyimler nedeniyle her ferdin bilgi merkezine bakışı farklı olabilmektedir. Bilgi merkezlerine duyulan ilgi her bireyde eşit olmayacağı gibi olumlu da olmayabilmektedir. Bu durum, her bireyin sosyal hayata bakış tarzının farklı olması şeklinde açıklanabilir. Farklılıkların temelinde bireyin geçmişte aldığı eğitim ve yaşadığı deneyimler yatmaktadır.
Bilgi Merkezlerinin Önemi
Geçmişte kayıt altına alınmış her türlü bilgi birikimine ulaşabiliyor, yararlanıyor ve yenilerini ekleyerek geliştirebiliyoruz.Sadece geçmişi aydınlatmakla kalmaz aynı zamanda şimdi de bilgi yetersizliğini ve belirsizliğini de giderir.Bir soruya yanıt bulmak,bilgilenmek,ödevi hazırlamak,yürütmekte olduğu araştırmayı tamamlamak,karanlıkta kalan bir olayın açıklanması için gereklidir.
Kütüphaneler 7’den 70’e bütün kullanıcıların bilgi gereksinimleri karşılamak amacıyla yazılı, basılı ya da elektronik her türlü ortamda varlık bulan bilgiye 7/24 erişim sağlayan, beklentiler doğrultusunda farklı bilgi kaynaklarından kullanıcıya maksimum düzeyde hizmet veren bilgi merkezleridir.Dilimizde yaygın bir şekilde kullanılan "kütüphane" terimi, biri Arapça kitaplar anlamına gelen "kütüb",diğeri ise Farsça ev ya da yer anlamına gelen "hane" kelimelerinden oluşan bir sözcüktür. Bu sözcüğün birçok Batı dillerindeki karşılığı olan "library" ve "bibliothek" terimleri de, kitapların bulunduğu saklandığı yer anlamına gelmektedir. Kütüphane, belli bir sisteme göre düzenlenen kitap ve benzeri materyallerin toplandığı, saklandığı, okuyucu ve araştırmacıların istifadesine sunulduğu yerdir.Günümüzde çeşitli ortamlarda hizmet veren ve farklı adlarla anılan çok sayıda kütüphane vardır. Bunlar;
1.Halk Kütüphaneleri
- Çocuk Kütüphaneleri
- Gezici Kütüphaneleri
2.Okul Kütüphaneleri
- İlköğretim Kütüphaneleri
- Ortaöğretim Kütüphaneleri
3.Araştırma Kütüphaneleri
- Milli Kütüphaneler
- Üniversite Kütüphaneleri
- Özel Kütüphaneler
Arşiv
Arşivler geçmişte önemli ve gelecekte de önemli sayılan belgelerin saklandığı yerdir.Arşivlerde yer alan belgeler ait oldukları dönemin sosyal, ekonomik ve kültürel yapıları ve kurumları hakkında güvenilir bilgi içerirler. Arşivler geçmişi bugüne,bugünü de geleceğe aktaran kültür merkezleridir. Arşiv terimi, Yunancadaki "arche" ya da "arkheion"dan türemiş olup belediye sarayı, resmi daire anlamlarına geldiği gibi hükmetmek anlamına da gelmektedir.İngilizce ve Fransızca'da "archives", Almancada "archiv" olarak kullanılan bu terim, kimi zaman resmi bir amaca ilişkin üretilmiş ancak güncel kullanımlarını yitirmiş belge topluluğunu, kimi zaman da bu belge topluluğunu korumak amacıyla saklandığı yeri tanımlamak için kullanılmştır.Osmanlı İmparatorluğu döneminde arşive "hazine-i evrak" ya da "mahzen-i evrak" denmiştir.Gerçek ya da tüzel kişilerin faaliyetleri sonucunda oluşan belgeleri toplayan saklayan düzenleyen ve gereği halinde tekrar hizmete sunan bina veya odalara verilen addır.Bir başka deyişle belli bir kuruma mal olmuş işlevi bitmiş resmi evrakın,belli bir düzen çerçevesinde bir arada toplanması,bu belgelerin saklanıp korunmaya alındığı yer anlamına da gelmektedir. .Herhangi bir belgenin "arşiv belgesi" statüsünde olabilmesi için belgenin;
- İçerdiği bilgilere ileride gereksinim duyulacak olması,
- Oluşturulduğu kuruluşla ilgili önemli karar ya da işlemleri içermesi,
- Araştırmacılara yardımcı olabilecek bilgiler içermesi,
- İlgili olduğu alanda bilgi içeren tek kaynak olması,
- Herhangi bir alanda değer taşıması gerekmektedir.[5]
Dokümantasyon ve Enformasyon Merkezleri
Dokümantasyon ve enformasyon merkezleri bilim adamlarının ve araştırmacıların bilimsel ve teknik güncel bilgilere ulaşmasını sağlamaktadır.20.yüzyıla kadar bu merkezler bulunmamaktaydı.Bilim adamları ve araştırmacıların güncel bilgiyi aramada kütüphaneler yetersiz kalmıştır.Bilgi kaynaklarının artması ve teknolojideki gelişmeler de kütüphaneyi yetersiz bırakmıştır.Bilimsel ve teknik bilgiye erişimi hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla oluşturulmuş olan dokümantasyon merkezleri,1950'li yıllardan sonra, hedef kitlesi olan bilim adamı ve araştırmacılara gereksinim duydukları her türlü bilgiye en hızlı, en doğru ve en ekonomik şekilde ulaşabilen, bu bilgileri konularına göre sınıflayan ve koruyan bilgi merkezleri olarak tanımlanmışlardır. Günümüzde kendini dokümantasyon ve enformasyon merkezi olarak tanımlayan kuruluşlar;
- Bilim adamları ya da araştırmacıların bilgi gereksinimini karşılamaya odaklı,
- Genellikle kütüphane alt yapısı üzerine oluşturulmuş,
- Belirli bir ya da birkaç konuda özel bilgi hizmetlerini sunan,
- Bilgi yönetimi konusunda eğitim almış, konu uzmanlarının denetimindeki kuruluşlardır.[6]
Kaynakça
1.^ Çakın, i. (2015). Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş. Hacettepe Üniversitesi
2.^ Yılmaz, M. (2003). Bilgi merkezleri ve toplum kalite ilişkisi: bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2), 257-268.
3.^ Gürdal, O. (1990). Kütüphanecilik eğitimi planlaması. Türk Kütüphaneciliği, 4(2), 73-82.
4.^ Önal, H. (1997). Hizmette kaliteye ulaşmak B. Yılmaz (Ed.), Kütüphanecilik Bölümü 25. yıl' a armağan içinde (s. 115-123). Ankara, H.Ü. Kütüphanecilik Bölümü.
5.^ Çakın, i. (2015). Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş. Hacettepe Üniversitesi
6.^ Çakın, i. (2015). Bilgi ve Belge Yönetimine Giriş. Hacettepe Üniversitesi </ref>
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2015 Bilgi merkezleri Bilgi merkezleri bilginin kayit altina alinmasiyla yazinin icadiyla baslayan ve zaman icinde geliserek cok farkli kullanici gruplarina hizmet vermislerdir 1 Bilgi merkezlerinin amaci bilgi gereksinimi duyan kullaniciya cesitli yollarla bilgiye ulasarak kaliteli bilgi hizmeti sunmaktir 2 Bu merkezler halk kutuphaneleri cocuk kutuphaneleri gezici kutuphaneler okul kutuphaneleri arastirma kutuphaneleri universite kutuphaneleri ozel kutuphaneler arsiv kurumlari dokumantasyon ve enformasyon merkezleridir Genel bir tanimla bilgi merkezleri bilgi tasiyicilarinin belli bir amaca yonelik olarak toplandigi hicbir kayba ugramaksizin korundugu arandiginda en kolay bulunabilecek tarzda duzenlendigi ve optimum kullanimi ile bilgi akisinin kesintisiz olusumunun saglandigi merkezlerdir 3 OzellikleriBilgi merkezleri kullanicilarina verimli hizmeti verebilmesi icin bazi ozelliklere sahip olmalidir Bunlar Kullanicilarin bilgi gereksinimlerinin karsilanmasi Bilgi merkezlerinin amaclara uygun olarak kullanilmasi Kullanicilarin memnuniyet duymasinin saglanmasi Kaynaklarin verimli bicimde kullanilmasi sonucu hizmetlerin ekonomik olarak uretilmesi Kullanici gereksinimlerine yanit veren uretim sistemi olmasi Olasi problemlere cozum yollari onererek sorun cikmasinin onlenmesi Basarili sonuc icin gereken girdiyi surekli saglayabilme becerisi Kaynaklarin ve hizmetlerin degerlendirilmesi sonucu standartlarin gelistirilmesi standartlara uyum saglanmasi Gelismelerin izlenmesi degismeye ve kaliteye uyumun goze alinmasi Hizmetlerin cabuk dogru ve zamaninda sunulmasi Basariya yatirim yapilmasi Surekli gelismeyi amaclayan bir surecin varligi Yeni hizmetlerin tasarlanmasi gelistirilmesi ve sunulmasidir 4 Bilgi merkezleri bireyin ve toplumun bilgi gereksinimini karsilamak insanin diger insanlarla ve kurumlarla iliskilerini belgelemek amaciyla hizmet veren kurumlardir Devlet sistemi icinde yasayan her vatandas bilgi merkezlerinden yararlanir Yararlanma yogunlugu kisisel gereksinim ve tercihlere gore donem denem farklilassa da her fert bilgi merkezlerinden yararlanmakta ve bilgi merkezlerinin bilesenlerini tanima firsati bulmaktadir Ayrica farkli bilgi birikimleri ve deneyimler nedeniyle her ferdin bilgi merkezine bakisi farkli olabilmektedir Bilgi merkezlerine duyulan ilgi her bireyde esit olmayacagi gibi olumlu da olmayabilmektedir Bu durum her bireyin sosyal hayata bakis tarzinin farkli olmasi seklinde aciklanabilir Farkliliklarin temelinde bireyin gecmiste aldigi egitim ve yasadigi deneyimler yatmaktadir Bilgi Merkezlerinin Onemi Gecmiste kayit altina alinmis her turlu bilgi birikimine ulasabiliyor yararlaniyor ve yenilerini ekleyerek gelistirebiliyoruz Sadece gecmisi aydinlatmakla kalmaz ayni zamanda simdi de bilgi yetersizligini ve belirsizligini de giderir Bir soruya yanit bulmak bilgilenmek odevi hazirlamak yurutmekte oldugu arastirmayi tamamlamak karanlikta kalan bir olayin aciklanmasi icin gereklidir KutuphaneKutuphaneler 7 den 70 e butun kullanicilarin bilgi gereksinimleri karsilamak amaciyla yazili basili ya da elektronik her turlu ortamda varlik bulan bilgiye 7 24 erisim saglayan beklentiler dogrultusunda farkli bilgi kaynaklarindan kullaniciya maksimum duzeyde hizmet veren bilgi merkezleridir Dilimizde yaygin bir sekilde kullanilan kutuphane terimi biri Arapca kitaplar anlamina gelen kutub digeri ise Farsca ev ya da yer anlamina gelen hane kelimelerinden olusan bir sozcuktur Bu sozcugun bircok Bati dillerindeki karsiligi olan library ve bibliothek terimleri de kitaplarin bulundugu saklandigi yer anlamina gelmektedir Kutuphane belli bir sisteme gore duzenlenen kitap ve benzeri materyallerin toplandigi saklandigi okuyucu ve arastirmacilarin istifadesine sunuldugu yerdir Gunumuzde cesitli ortamlarda hizmet veren ve farkli adlarla anilan cok sayida kutuphane vardir Bunlar 1 Halk Kutuphaneleri Cocuk Kutuphaneleri Gezici Kutuphaneleri 2 Okul Kutuphaneleri Ilkogretim Kutuphaneleri Ortaogretim Kutuphaneleri 3 Arastirma Kutuphaneleri Milli Kutuphaneler Universite Kutuphaneleri Ozel KutuphanelerArsivArsivler gecmiste onemli ve gelecekte de onemli sayilan belgelerin saklandigi yerdir Arsivlerde yer alan belgeler ait olduklari donemin sosyal ekonomik ve kulturel yapilari ve kurumlari hakkinda guvenilir bilgi icerirler Arsivler gecmisi bugune bugunu de gelecege aktaran kultur merkezleridir Arsiv terimi Yunancadaki arche ya da arkheion dan turemis olup belediye sarayi resmi daire anlamlarina geldigi gibi hukmetmek anlamina da gelmektedir Ingilizce ve Fransizca da archives Almancada archiv olarak kullanilan bu terim kimi zaman resmi bir amaca iliskin uretilmis ancak guncel kullanimlarini yitirmis belge toplulugunu kimi zaman da bu belge toplulugunu korumak amaciyla saklandigi yeri tanimlamak icin kullanilmstir Osmanli Imparatorlugu doneminde arsive hazine i evrak ya da mahzen i evrak denmistir Gercek ya da tuzel kisilerin faaliyetleri sonucunda olusan belgeleri toplayan saklayan duzenleyen ve geregi halinde tekrar hizmete sunan bina veya odalara verilen addir Bir baska deyisle belli bir kuruma mal olmus islevi bitmis resmi evrakin belli bir duzen cercevesinde bir arada toplanmasi bu belgelerin saklanip korunmaya alindigi yer anlamina da gelmektedir Herhangi bir belgenin arsiv belgesi statusunde olabilmesi icin belgenin Icerdigi bilgilere ileride gereksinim duyulacak olmasi Olusturuldugu kurulusla ilgili onemli karar ya da islemleri icermesi Arastirmacilara yardimci olabilecek bilgiler icermesi Ilgili oldugu alanda bilgi iceren tek kaynak olmasi Herhangi bir alanda deger tasimasi gerekmektedir 5 Dokumantasyon ve Enformasyon MerkezleriDokumantasyon ve enformasyon merkezleri bilim adamlarinin ve arastirmacilarin bilimsel ve teknik guncel bilgilere ulasmasini saglamaktadir 20 yuzyila kadar bu merkezler bulunmamaktaydi Bilim adamlari ve arastirmacilarin guncel bilgiyi aramada kutuphaneler yetersiz kalmistir Bilgi kaynaklarinin artmasi ve teknolojideki gelismeler de kutuphaneyi yetersiz birakmistir Bilimsel ve teknik bilgiye erisimi hizlandirmak ve kolaylastirmak amaciyla olusturulmus olan dokumantasyon merkezleri 1950 li yillardan sonra hedef kitlesi olan bilim adami ve arastirmacilara gereksinim duyduklari her turlu bilgiye en hizli en dogru ve en ekonomik sekilde ulasabilen bu bilgileri konularina gore siniflayan ve koruyan bilgi merkezleri olarak tanimlanmislardir Gunumuzde kendini dokumantasyon ve enformasyon merkezi olarak tanimlayan kuruluslar Bilim adamlari ya da arastirmacilarin bilgi gereksinimini karsilamaya odakli Genellikle kutuphane alt yapisi uzerine olusturulmus Belirli bir ya da birkac konuda ozel bilgi hizmetlerini sunan Bilgi yonetimi konusunda egitim almis konu uzmanlarinin denetimindeki kuruluslardir 6 Kaynakca1 Cakin i 2015 Bilgi ve Belge Yonetimine Giris Hacettepe Universitesi 2 Yilmaz M 2003 Bilgi merkezleri ve toplum kalite iliskisi bir uygulama Dogus Universitesi Dergisi 4 2 257 268 3 Gurdal O 1990 Kutuphanecilik egitimi planlamasi Turk Kutuphaneciligi 4 2 73 82 4 Onal H 1997 Hizmette kaliteye ulasmak B Yilmaz Ed Kutuphanecilik Bolumu 25 yil a armagan icinde s 115 123 Ankara H U Kutuphanecilik Bolumu 5 Cakin i 2015 Bilgi ve Belge Yonetimine Giris Hacettepe Universitesi 6 Cakin i 2015 Bilgi ve Belge Yonetimine Giris Hacettepe Universitesi lt ref gt