Britanya Kıbrısı, (İngilizce: British Cyprus) Birleşik Krallık'ın 1878-1960 tarihleri arasında Kıbrıs'ta kurduğu idaredir.
Britanya Kıbrısı British Cyprus | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1878-1960 | |||||||||||||||||
Kıbrıs'ın konumu. | |||||||||||||||||
Tür | Britanya himayesi (1878-1914) Britanya işgali (1914-1922) Britanya taç kolonisi (1922-1960) | ||||||||||||||||
Başkent | Lefkoşa | ||||||||||||||||
Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Yunanca Türkçe | ||||||||||||||||
Hükûmet | Taç kolonisi | ||||||||||||||||
Hükümdar | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Vali | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||||
1924 | 3.580 km2 | ||||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Para birimi | Kıbrıs lirası | ||||||||||||||||
|
93 Harbi sırasında Rus İmparatorluğu karşısında yenilen Osmanlı İmparatorluğu, Ruslara karşı ödün vermemek amacıyla,Birleşik Krallık'ın isteği üzerine ada 92.799 sterline 4 Haziran 1878 tarihinde imzalanan Kıbrıs Sözleşmesi ile kiralandı. Osmanlı mülkiyeti devam ediyor sayılmakla birlikte, yönetim tamamen Birleşik Krallık'a geçti. Adaya ilk Birleşik Krallık bayrağı, 12 Temmuz 1878 günü, Lefkoşa burçlarına çekildi. Birleşik Krallık, adayı "Komiser" diye tabir ettiği yüksek rütbeli yöneticilerle idare etti. 1914'te başlayan I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın Birleşik Krallık karşısındaki Almanya'nın yanında savaşa girmesi üzerine Birleşik Krallık adayı ilhak edip adaya vali tayin etti. Türkiye, 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 21. maddesi gereğince, Birleşik Krallık'a adanın ilhakını tanıdı. 1925 yılında Kıbrıs Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Türkiye Cumhuriyeti konsolosu atandı.
1880 yılında adada 12 hekim ve üç sağlık müfettişi bulunmaktaydı. 1903 yılında hekim sayısı 45'e, 1909'da 67'ye yükseldi. Köylerde sağlık hizmeti vermek amacıyla köy sağlık kuruluşları kuruldu. 1931'e kadar 27 tane açılan bu kuruluşların sayısı 1959'da 13'e düşmüştü.
Adada Birleşik Krallık döneminde tütün endüstrisi de gelişti. Adadaki tütün fabrikalarının sayısı 8'e kadar çıktı. 1949 yılında yedi fabrikada yaklaşık 225 bin okkalık tütün ürünü üretilmekteydi.
Ocak 1950 tarihinde Doğu Ortodoks Kilisesi, Kıbrıs Türk toplumunun boykot ettiği bir referandum düzenledi. Referandumun sonucunda, katılan halkın %90'ı Kıbrıs'ın Yunanistan ile birleşmesi düşüncesi olan Enosis lehinde oy verdi. 1955'te Kıbrıslı Rumların kurduğu EOKA örgütü Birleşik Krallık kuvvetlerini adadan çıkarmak için silahlı eylemlere başladı. Bu zaman zarfında Kıbrıs Türkleri de silahlanmaya başladı ve Birleşik Krallık adanın tamamını kontrolü altında zorlanıyordu. Daha sonra Taksim isteğinde bulunan Türk yapılanmalar ile Enosis isteyen Rum yapılanmalar arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs adası Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki üç anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı. Birleşik Krallık, Ağrotur ve Dikelya adlı adanın %3'üne tekabül gelen askerî üsleri aldı.
Bayraklar
- Mavi Sancak (1881-1922)
- Mavi Sancak (1922-1960)
- Kızıl Sancak (1922-1960)
Kaynakça
- ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.21–22.
- ^ Eric Solsten (Derleyen), Cyprus, A Country Study, Washington, D.C.; GPO for the Library of Congress, 1993, s.20
- ^ . akintarih.com. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009.
- ^ Şimşir, Bilal N. (Mart-Nisan-Mayıs 2001). . Ermeni Araştırmaları Dergisi, Sayı 1. Ermeni Araştırmaları Enstitüsü. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009.
- ^ "Osmanlı Egemenliğinde Kıbrıs Tarihi". Yeni Osmanlı Derneği. 20 Ocak 2007. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.[]
- ^ Keshishian, Kevork K. (1978). Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now. The Mouflon Book and Art Centre. ss. sf. 46.
- ^ Fatma Toklu (2 Ekim 2008). . Kıbrıs. 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2009.
- ^ "British Rule". U.S. Library of Congress (İngilizce). countrystudies.us. 3 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2009.
- ^ (PDF). Türk Tarih Kurumu. 24 Temmuz 1923. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
- ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 37. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ Dedeçay, Servet Sami. Kıbrıs'taki Hastahaneler. Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi. ss. sf. 11-16.
- ^ Dedeçay, Servet Sami. Kıbrıs'ta Tütün Ziraati, Tütün Ticareti ve Tütün Sanayii. Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi.
- ^ Caesar V. Mavratsas. "Politics, Social Memory, and Identity in Greek Cyprus since 1974" (İngilizce). cyprus-conflict.net. 30 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2007.
- ^ İsmail, Sabahattin. 20 Temmuz Barış Harekatının nedenleri, gelişimi, sonuçları; 29. sayfa, 1988.
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 238. sayfa.
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 227. sayfa.
- ^ Cyprus: The Search for a Solution by David Hannay
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 246. sayfa.
- ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 231. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Britanya Kibrisi Ingilizce British Cyprus Birlesik Krallik in 1878 1960 tarihleri arasinda Kibris ta kurdugu idaredir Britanya KibrisiBritish Cyprus1878 1960Bayrak 1922 1960 Arma 1905 1960 Kibris in konumu TurBritanya himayesi 1878 1914 Britanya isgali 1914 1922 Britanya tac kolonisi 1922 1960 BaskentLefkosaResmi dil ler IngilizceYaygin dil ler Yunanca TurkceHukumetTac kolonisiHukumdar 1878 1901Victoria ilk 1952 1960II Elizabeth son Vali 1878 1879 ilk 1957 1960 son Tarihce Kibris Sozlesmesi4 Haziran 1878 Britanya nin ilhaki5 Kasim 1914 Lozan Antlasmasi24 Temmuz 1923 Kraliyet kolonisi10 Mart 1925 1950 Kibris enosis referandumu15 Ocak 1950 1955 1959 Kibris olaylari1 Nisan 1955 Zurih ve Londra Antlasmalari19 Subat 1959 Bagimsizlik Ilani16 Agustos 1960Yuzolcumu19243 580 km2Nufus 1924310 709 1955529 972 1960572 930Para birimiKibris lirasiOnculler ArdillarOsmanli doneminde Kibris Kibris CumhuriyetiAgrotur ve Dikelya12 Temmuz 1878 tarihinde Lefkosa burclarina ilk kez Birlesik Krallik bayraginin cekilmesi 93 Harbi sirasinda Rus Imparatorlugu karsisinda yenilen Osmanli Imparatorlugu Ruslara karsi odun vermemek amaciyla Birlesik Krallik in istegi uzerine ada 92 799 sterline 4 Haziran 1878 tarihinde imzalanan Kibris Sozlesmesi ile kiralandi Osmanli mulkiyeti devam ediyor sayilmakla birlikte yonetim tamamen Birlesik Krallik a gecti Adaya ilk Birlesik Krallik bayragi 12 Temmuz 1878 gunu Lefkosa burclarina cekildi Birlesik Krallik adayi Komiser diye tabir ettigi yuksek rutbeli yoneticilerle idare etti 1914 te baslayan I Dunya Savasi nda Osmanli nin Birlesik Krallik karsisindaki Almanya nin yaninda savasa girmesi uzerine Birlesik Krallik adayi ilhak edip adaya vali tayin etti Turkiye 1923 te imzalanan Lozan Baris Antlasmasi nin 21 maddesi geregince Birlesik Krallik a adanin ilhakini tanidi 1925 yilinda Kibris Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Turkiye Cumhuriyeti konsolosu atandi 1880 yilinda adada 12 hekim ve uc saglik mufettisi bulunmaktaydi 1903 yilinda hekim sayisi 45 e 1909 da 67 ye yukseldi Koylerde saglik hizmeti vermek amaciyla koy saglik kuruluslari kuruldu 1931 e kadar 27 tane acilan bu kuruluslarin sayisi 1959 da 13 e dusmustu Adada Birlesik Krallik doneminde tutun endustrisi de gelisti Adadaki tutun fabrikalarinin sayisi 8 e kadar cikti 1949 yilinda yedi fabrikada yaklasik 225 bin okkalik tutun urunu uretilmekteydi Ocak 1950 tarihinde Dogu Ortodoks Kilisesi Kibris Turk toplumunun boykot ettigi bir referandum duzenledi Referandumun sonucunda katilan halkin 90 i Kibris in Yunanistan ile birlesmesi dusuncesi olan Enosis lehinde oy verdi 1955 te Kibrisli Rumlarin kurdugu EOKA orgutu Birlesik Krallik kuvvetlerini adadan cikarmak icin silahli eylemlere basladi Bu zaman zarfinda Kibris Turkleri de silahlanmaya basladi ve Birlesik Krallik adanin tamamini kontrolu altinda zorlaniyordu Daha sonra Taksim isteginde bulunan Turk yapilanmalar ile Enosis isteyen Rum yapilanmalar arasinda siddetli catismalar yasandi 16 Agustos 1960 tarihinde Kibris adasi Yunanistan Turkiye ve Birlesik Krallik in Kurulus Ittifak ve Garanti adindaki uc anlasmayi imzalamasi ile bagimsizligini kazandi Birlesik Krallik Agrotur ve Dikelya adli adanin 3 une tekabul gelen askeri usleri aldi BayraklarMavi Sancak 1881 1922 Mavi Sancak 1922 1960 Kizil Sancak 1922 1960 Kaynakca Osmanli Idaresinde Kibris s 21 22 Eric Solsten Derleyen Cyprus A Country Study Washington D C GPO for the Library of Congress 1993 s 20 akintarih com 6 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2009 Simsir Bilal N Mart Nisan Mayis 2001 Ermeni Arastirmalari Dergisi Sayi 1 Ermeni Arastirmalari Enstitusu 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2009 Osmanli Egemenliginde Kibris Tarihi Yeni Osmanli Dernegi 20 Ocak 2007 Erisim tarihi 29 Nisan 2009 olu kirik baglanti Keshishian Kevork K 1978 Nicosia Capital of Cyprus Then and Now The Mouflon Book and Art Centre ss sf 46 Fatma Toklu 2 Ekim 2008 Kibris 28 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2009 British Rule U S Library of Congress Ingilizce countrystudies us 3 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2009 PDF Turk Tarih Kurumu 24 Temmuz 1923 24 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2009 Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 37 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 Dedecay Servet Sami Kibris taki Hastahaneler Lefkosa Ozel Turk Universitesi ss sf 11 16 Dedecay Servet Sami Kibris ta Tutun Ziraati Tutun Ticareti ve Tutun Sanayii Lefkosa Ozel Turk Universitesi Caesar V Mavratsas Politics Social Memory and Identity in Greek Cyprus since 1974 Ingilizce cyprus conflict net 30 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2007 Ismail Sabahattin 20 Temmuz Baris Harekatinin nedenleri gelisimi sonuclari 29 sayfa 1988 Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 238 sayfa Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 227 sayfa Cyprus The Search for a Solution by David Hannay Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 246 sayfa Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 231 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3