Bon Marché, İstanbul'da 19. yüzyılın ikinci yarısında hizmet vermeye başlayan mağazadır. Fransızca'da "ucuz" anlamına gelen bu isim, Türkçede uygun fiyatla giyim, süs eşyası, oyuncak gibi ürünlerin satıldığı büyük mağazaların genel adı haline gelmiştir.
Diğer ad(lar) | Karlman Bonmarşesi Karlman Pasajı |
---|---|
Genel bilgiler | |
Tür | Mağaza |
Konum | İstiklal Caddesi, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°02′05″K 28°58′49″D / 41.03472°K 28.98028°D |
Tamamlanma | 19. yüzyılın ikinci yarısı |
Mağaza ilk olarak günümüzdeki Mısır Apartmanı'nın olduğu yerde açılmış; daha sonra günümüzde Odakule'nin bulunduğu yerde faaliyet göstermiştir.
Bon marché, çok farklı ürünleri tek çatı altında müşterilere sunmuş ve ülkede geleneksel çarşılardan modern alışveriş merkezlerine geçişin temsilcisi olmuştur.
Paris'te 1830'larda açılan ünlü mağazasının bir şubesi olarak düşünülse de isim benzerliği dışında bir ilgileri bulunmaz.
Tarihçe
Bon Marché, ilk olarak Grand Rue de Péra'da (günümüzdeki adı İstiklal Caddesi) bulunan 297 numaralı yapıda (günümüzde Mısır Apartmanı'nın olduğu yerde) hizmete girdi. Bir reklam ilanına göre Bon Marché, 1854 yılında Bortoli Biraderler tarafından açılmıştır. Osmanlı arşivlerindeki bir kayda göre Louis (Lui) ve Jean (Jan) Bortoli kardeşler İtalyan'dır, bir başka belgede ise Fransız oldukları kaydedilir.
Mağaza büyük ilgi görmüş ve mekân küçük geldiği için bir süre sonra aynı cadde üzerindeki, Alleon ailesine ait bir konağa taşınmıştır. Konağın alt katı mağaza olarak düzenlenmiş, üst katı Bortoli ailesinin ikameti için ayrılmıştı. 354 no'lu yapının "Rue Mezarlık" (bugünkü Meşrutiyet Caddesi)'ne açılan kapısı vardır ve bu sokak üzerindeki numarası 29'dur. Bina, iki kapılı olması sayesinde İstanbullular tarafından aynı zamanda bir geçit olarak da kullanılmıştır. Çok farklı türde ürünün bir arada satıldığı Bon Marché, İstanbul halkı için buluşma ve vakit geçirme yeri işlevi görmüş; kendisinden sonra açılan mağazalar için ilham kaynağı olmuştur.
Mağazayı kaç yıl boyunca Bortoli kardeşlerin işlettiği kesin olarak bilinmez. 1924 yılında bölgenin bir diğer ünlü mağazası olan Carlmann'a devredilmiş ve artık Karlman Bonmarşesi veya Karlman Pasajı olarak anılmıştır. Carlmann ailesi burayı 1942 yılına kadar bir konfeksiyon mağazası olarak işletti.
Carlmann ailesi, 1942'de çıkan Varlık Vergisi'ni ödeyemeyince Osmanlı Bankası vergiyi ödedi ve bina uzun yıllar Osmanlı Bankası'nın deposu olarak kullanıldı.Altı-Yedi Eylül Olayları'nın ardından Ziraat Bankası'nın mülkiyetine geçen binayı1970'lerin başında İstanbul Sanayi Odası satın alarak Karlman Pasajı'nı yıktırmış; yerine Odakule adlı yüksek yapı inşa edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d e Karadağ, Esra (Temmuz 2021). "19. Yüzyılda Alışveriş Mekanlarının Dönüşümü:Pera'da Bon Marché Örneği". Toplumsal Tarih, Sayı 331. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ "Beyoğlu Bon Marche Mağazası". Turanakinci.com sitesi. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ a b Dadyan, Saro (24 Ocak 2019). "İstanbul'un Eski Bon Marchéleri". İstanbul Life. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2022.
- ^ Kılıç, Abdurrahman. "Odakule Yangını Felaket Geliyorum Diyor" (PDF). Yangin.org sitesi. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bon Marche Istanbul da 19 yuzyilin ikinci yarisinda hizmet vermeye baslayan magazadir Fransizca da ucuz anlamina gelen bu isim Turkcede uygun fiyatla giyim sus esyasi oyuncak gibi urunlerin satildigi buyuk magazalarin genel adi haline gelmistir Bon MarcheDiger ad lar Karlman Bonmarsesi Karlman PasajiGenel bilgilerTurMagazaKonumIstiklal Caddesi Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 02 05 K 28 58 49 D 41 03472 K 28 98028 D 41 03472 28 98028Tamamlanma19 yuzyilin ikinci yarisi Magaza ilk olarak gunumuzdeki Misir Apartmani nin oldugu yerde acilmis daha sonra gunumuzde Odakule nin bulundugu yerde faaliyet gostermistir Bon marche cok farkli urunleri tek cati altinda musterilere sunmus ve ulkede geleneksel carsilardan modern alisveris merkezlerine gecisin temsilcisi olmustur Paris te 1830 larda acilan unlu magazasinin bir subesi olarak dusunulse de isim benzerligi disinda bir ilgileri bulunmaz TarihceBon Marche ilk olarak Grand Rue de Pera da gunumuzdeki adi Istiklal Caddesi bulunan 297 numarali yapida gunumuzde Misir Apartmani nin oldugu yerde hizmete girdi Bir reklam ilanina gore Bon Marche 1854 yilinda Bortoli Biraderler tarafindan acilmistir Osmanli arsivlerindeki bir kayda gore Louis Lui ve Jean Jan Bortoli kardesler Italyan dir bir baska belgede ise Fransiz olduklari kaydedilir Magaza buyuk ilgi gormus ve mekan kucuk geldigi icin bir sure sonra ayni cadde uzerindeki Alleon ailesine ait bir konaga tasinmistir Konagin alt kati magaza olarak duzenlenmis ust kati Bortoli ailesinin ikameti icin ayrilmisti 354 no lu yapinin Rue Mezarlik bugunku Mesrutiyet Caddesi ne acilan kapisi vardir ve bu sokak uzerindeki numarasi 29 dur Bina iki kapili olmasi sayesinde Istanbullular tarafindan ayni zamanda bir gecit olarak da kullanilmistir Cok farkli turde urunun bir arada satildigi Bon Marche Istanbul halki icin bulusma ve vakit gecirme yeri islevi gormus kendisinden sonra acilan magazalar icin ilham kaynagi olmustur Magazayi kac yil boyunca Bortoli kardeslerin islettigi kesin olarak bilinmez 1924 yilinda bolgenin bir diger unlu magazasi olan Carlmann a devredilmis ve artik Karlman Bonmarsesi veya Karlman Pasaji olarak anilmistir Carlmann ailesi burayi 1942 yilina kadar bir konfeksiyon magazasi olarak isletti Carlmann ailesi 1942 de cikan Varlik Vergisi ni odeyemeyince Osmanli Bankasi vergiyi odedi ve bina uzun yillar Osmanli Bankasi nin deposu olarak kullanildi Alti Yedi Eylul Olaylari nin ardindan Ziraat Bankasi nin mulkiyetine gecen binayi1970 lerin basinda Istanbul Sanayi Odasi satin alarak Karlman Pasaji ni yiktirmis yerine Odakule adli yuksek yapi insa edilmistir Kaynakca a b c d e Karadag Esra Temmuz 2021 19 Yuzyilda Alisveris Mekanlarinin Donusumu Pera da Bon Marche Ornegi Toplumsal Tarih Sayi 331 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Beyoglu Bon Marche Magazasi Turanakinci com sitesi 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 a b Dadyan Saro 24 Ocak 2019 Istanbul un Eski Bon Marcheleri Istanbul Life 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2022 Kilic Abdurrahman Odakule Yangini Felaket Geliyorum Diyor PDF Yangin org sitesi 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mart 2017