Bulantı (Fransızca La Nausée), Jean-Paul Sartre'ın 1938 yılında yayımlanan edebiyat alanındaki ilk yapıtıdır. Roman, 20. yüzyılın en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir.
La Nausée | |
Yazar | Jean-Paul Sartre |
---|---|
Çevirmen | Selâhattin Hilâv |
Dil | Fransızca |
Tür | Felsefi roman |
Yayım | 1938 (Éditions Gallimard) (özgün) 1994 (Can Yayınları) (Türkçe) |
Yayımcı | Can Yayınları |
Sayfa | 264 |
ISBN |
Konusu
Günlük biçiminde yazılan kitapta, romanın kahramanı Roquentin'in dünya karşısında duyduğu tiksinti anlatılır. Bu tiksinti yalnızca dış dünyaya değil, Roquentin'in kendi bedenine de yöneliktir. "Varoluş"la yüz yüze gelen Roquentin'in geçirdiği değişimi anlatan Bulantı, varoluşçuluğun kült kitaplarından biri oldu.
Bulantı kavramı
Bulantı, romanın adı olmasının yanı sıra, terim olarak da Sarte'ın varoluşçu felsefesini ifade etmektedir. Dünyanın kendinde varlığı ("kendinde şey"), insana bulantı duygusu verir; çünkü gerçeklik, yani varlıklar ne iseler o olarak orada öylece ve anlamsız bir şekilde dururlar. Bilinç ise, ""dir ve o hiçlikle ortaya konur. Sartre, felsefi olarak "Varlık ve Hiçlik" kitabında bu konuları detaylarıyla açıklar. Daha sonra da Bulantı romanında edebi bir metin olarak konuyu somut biçimde değerlendirir.
Bulantı romanının kahramanı , ilk kez yerde gördüğü bir taş parçasını eğilip almak istediğinde bunu yapamadığını fark eder; çünkü bu anda varoluşun saçmalığına karşı bir bulantı duymaya başlar, varlıkların varoluşuna, doluluğuna karşı duyulan bir bulantı. Dünyanın özündeki kendinde anlamsız varlığı karşısında duyulan bir 'bulantı'dır bu. Sartre'a göre hissedilen bu bulantı hissi, kişinin varlıkların kendiliğinden varoluşlarının doğurduğu anlamsızlıktan sıyrılmasını sağlar ve onu bilinçli bir varlık olma konumuna getirir.
Eleştiriler
Roman, edebi, felsefi ve politik olmak üzere üç ana başlıkta çeşitli eleştiriler almış, üzerine yazılan yazılarla da birlikte Varoluşçuluk felsefi akımını, Marksizmi ve Varoluşçu edebiyatı etkilemiştir.
Bazı eleştirmenler romanı nevrotik bir kaçışın ifadesi olarak değerlendirmişler, ancak Bulantı romanı, yansıttığı bireyci ve toplum karşıtı düşüncelerle, Sartre'ın felsefesinin temellerini oluşturacak birçok konuya yer vermiştir.
Romandaki etkili 'yarı aydın' eleştirisi de yoğun ilgi ve beğeni toplamıştır. Bazı konu ve sorularda engin bilgiye sahip olan ve düzgün bilgi verebilen Roquentin, bazı konuların ne olduğundan bile habersizdir. Bunun nedeni okumuş olduğu ansiklopediyi ortasında bırakmasıdır.
Absürt kavramını kullanışı
Absürt (saçma) kavramı o dönem varoluşçularının birinci derecede önemli bir tezidir. Dünya boş ve anlamsız, her şey, insan, hayat, toplum saçmadır. Evrensel bir saçmalıktır. Bunu düşünmek yorucu, hatta hayattan bezdiricidir. Yaşamın tekdüzeliği altında, makineleşmiş bir dünyada makineleşmiş insan, ölümü bile rahatlıkla kabul eder. Hayat yaşamaya değmez.
Sartre, Marksizmle Varoluşçuluğu buluşturma çabasıyla, "saçma"yı daha anlamlı bir biçimde, eylemsel zorunluluğun altını çizmek için kullanmıştır.
Sinema uyarlaması
Wes Malvini'nin yönettiği 2009 ABD yapımı Nausea (Bulantı) adlı film, romandan yönetmen tarafından serbest uyarlanmıştır.
Kaynakça
- ^ Charlesworth, Max (1976). The Existentialists and Jean-Paul Sartre. University of Queensland Press. s. 154. ISBN .
I would like them to remember Nausea, one or two plays, No Exit and The Devil and the Good Lord, and then my two philosophical works, more particularly the second one, Critique of Dialectical Reason. Then my essay on Genet, Saint Genet.... If these are remembered, that would be quite an achievement, and I don't ask for more.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bulanti Fransizca La Nausee Jean Paul Sartre in 1938 yilinda yayimlanan edebiyat alanindaki ilk yapitidir Roman 20 yuzyilin en onemli eserlerinden biri olarak kabul edilir BulantiLa NauseeYazarJean Paul SartreCevirmenSelahattin HilavDilFransizcaTurFelsefi romanYayim1938 Editions Gallimard ozgun 1994 Can Yayinlari Turkce YayimciCan YayinlariSayfa264ISBN9789755102108KonusuSartre romanini Le Havre ve Berlin de yazmistir Romanin gectigi Bouville Le Havre kentini simgelemektedir 1920 lerde Le Havre Gunluk biciminde yazilan kitapta romanin kahramani Roquentin in dunya karsisinda duydugu tiksinti anlatilir Bu tiksinti yalnizca dis dunyaya degil Roquentin in kendi bedenine de yoneliktir Varolus la yuz yuze gelen Roquentin in gecirdigi degisimi anlatan Bulanti varolusculugun kult kitaplarindan biri oldu Bulanti kavramiBulanti romanin adi olmasinin yani sira terim olarak da Sarte in varoluscu felsefesini ifade etmektedir Dunyanin kendinde varligi kendinde sey insana bulanti duygusu verir cunku gerceklik yani varliklar ne iseler o olarak orada oylece ve anlamsiz bir sekilde dururlar Bilinc ise dir ve o hiclikle ortaya konur Sartre felsefi olarak Varlik ve Hiclik kitabinda bu konulari detaylariyla aciklar Daha sonra da Bulanti romaninda edebi bir metin olarak konuyu somut bicimde degerlendirir Bulanti romaninin kahramani ilk kez yerde gordugu bir tas parcasini egilip almak istediginde bunu yapamadigini fark eder cunku bu anda varolusun sacmaligina karsi bir bulanti duymaya baslar varliklarin varolusuna doluluguna karsi duyulan bir bulanti Dunyanin ozundeki kendinde anlamsiz varligi karsisinda duyulan bir bulanti dir bu Sartre a gore hissedilen bu bulanti hissi kisinin varliklarin kendiliginden varoluslarinin dogurdugu anlamsizliktan siyrilmasini saglar ve onu bilincli bir varlik olma konumuna getirir ElestirilerRoman edebi felsefi ve politik olmak uzere uc ana baslikta cesitli elestiriler almis uzerine yazilan yazilarla da birlikte Varolusculuk felsefi akimini Marksizmi ve Varoluscu edebiyati etkilemistir Bazi elestirmenler romani nevrotik bir kacisin ifadesi olarak degerlendirmisler ancak Bulanti romani yansittigi bireyci ve toplum karsiti dusuncelerle Sartre in felsefesinin temellerini olusturacak bircok konuya yer vermistir Romandaki etkili yari aydin elestirisi de yogun ilgi ve begeni toplamistir Bazi konu ve sorularda engin bilgiye sahip olan ve duzgun bilgi verebilen Roquentin bazi konularin ne oldugundan bile habersizdir Bunun nedeni okumus oldugu ansiklopediyi ortasinda birakmasidir Absurt kavramini kullanisiAbsurt sacma kavrami o donem varoluscularinin birinci derecede onemli bir tezidir Dunya bos ve anlamsiz her sey insan hayat toplum sacmadir Evrensel bir sacmaliktir Bunu dusunmek yorucu hatta hayattan bezdiricidir Yasamin tekduzeligi altinda makinelesmis bir dunyada makinelesmis insan olumu bile rahatlikla kabul eder Hayat yasamaya degmez Sartre Marksizmle Varolusculugu bulusturma cabasiyla sacma yi daha anlamli bir bicimde eylemsel zorunlulugun altini cizmek icin kullanmistir Sinema uyarlamasiWes Malvini nin yonettigi 2009 ABD yapimi Nausea Bulanti adli film romandan yonetmen tarafindan serbest uyarlanmistir Kaynakca Charlesworth Max 1976 The Existentialists and Jean Paul Sartre University of Queensland Press s 154 ISBN 0 7022 1150 8 I would like them to remember Nausea one or two plays No Exit and The Devil and the Good Lord and then my two philosophical works more particularly the second one Critique of Dialectical Reason Then my essay on Genet Saint Genet If these are remembered that would be quite an achievement and I don t ask for more