Bulgar Mezar Taşları, Bulgar Mezar Kitabeleri ya da Bulgar Anıtları, Altın Orda'nın sınırları içerisinde bulunmuş 13-14.yy.lardan kalma mezar kitabeleridir.
Bulunan mezar taşları Arap yazısıyla yazılan Müslüman mezar kitabeleri ile Ermeni yazısıyla yazılan Ermeni mezar kitabeleri olarak ikiye ayrılır. Müslüman mezar taşları yaklaşık 400 kadardır, Ermeni mezar taşları ise 5 tanedir.
Müslüman mezar taşları da kendi içinde ikiye ayrılmaktadır: Arapça yazılmış metinler ve Arapçaya ilaveten Türkçe yazılmış metinler.
Türkçe içeren metinler de kendi içinde ikiye ayrılır: Lir Türkçesi ile yazılmış metinler, ki çoğunluğunu oluşturur, ve Şaz Türkçesi ile yazılmış metinler.
Müslüman iki dilli mezar taşları
Kitabeler Arapçanın yanı sıra ikinci dil olarak Türkçe metinler içermektedir. Hatta az sayıda da olsa tek dilli Türkçe mezar kitabeleri bulunur. Hatta Arapçayla, Şaz Türkçesiyle ve Lir Türkçesiyle yazılmış üç dilli bir mezar kitabesi bile bulunmuştur.
Lir Türkçesi ile yazılmış metinlere farklı adlandırmalar yapılmıştır. Orta Bulgarca veya Volga Bulgarcası denilmiştir. Eski Çuvaşça ve Orta Çuvaşça diye dahi adlandırılmıştır.
Şaz Türkçesi ile yazılmış metinlere ise Volga Türkçesi denilmiştir. Ayrıca Tatarca olarak da anılmıştır. Yusupov'a göre Yeni Bulgarca, Aşmarin'e göre ise Çağataycadır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlrTDJRNUwwSnZiR2RvWVhKZlozSmhkbVZ6ZEc5dVpWOGxNamd5TURJeUxUQTNMVEExSlRJNVh6QXlMbXB3Wnk4eU1qQndlQzFDYjJ4bmFHRnlYMmR5WVhabGMzUnZibVZmSlRJNE1qQXlNaTB3Tnkwd05TVXlPVjh3TWk1cWNHYz0uanBn.jpg)
Kaynakça
- ^ Мухаметшин Д. Г., Хакимзянов Ф. С. Эпиграфические памятники города Булгара Архивная копия от 7 мая 2021 на Wayback Machine. Казань: Таткниго- издат, 1987. 128 с. (См. также на другом электронном ресурсе Архивная копия от 15 сентября 2023 на Wayback Machine — сайт Чувашского государственного институьта гуманитарных наук)
- ^ Мухаметшин Д.Г. Татарские эпиграфические памятники. Региональные особенности и этнокультурные варианты. 8 Eylül 2023'de Wayback Machine'de kopyalandı. “Avrasya Bozkırlarının Arkeolojisi”. Sayı: 6. Kazan: Tarih Enstitüsü AN RT, 2008. – 132
- ^ Чеченов А. А. Опыт историко-генетической интерпретации феномена параллельного функционирования джокающих и йокающих идиомов в среднем Поволжье (по материалам языков эпиграфических памятников XIII—XIV веков с территории Булгарского улуса Золотой Орды) Архивная копия от 17 декабря 2023 на Wayback Machine // Чувашская письменность: история и современность: Материалы международной научно-практической конференции, 17 июня 2011 г., Чебоксары / Отв. ред. Э. Е. Лебедев. Чебоксары: Чувашский государственный институт гуманитарных наук, 2012. (Страницы в ссылках указываются относительно доступного интернет-ресурса)
- ^ Ахметьянов Р. Г. Сравнительное исследование татарского и чувашского языков. «Наука», М., 1978. — С.8.
- ^ Левитская Л. С. Л 37 Историческая фонетика чувашского языка: монография Архивировано 29 марта 2022 года. // Л. С. Левитская; науч. ред. и авт. предисл. и примеч. П. Я. Яковлев; Чувашский государственный институт гуманитарных наук.- Чебоксары: ЧГИГН, 2014.- 320 с. — С.276 (см. также примечание 31, С.317)
- ^ Rodionov Vitaly Grigorievich, TATAR VE ÇUVAŞ FOLKLORUNUN BAZI TÜRLERİNDE GENEL VE ÖZEL HAKKINDA. // Tatarlar ve Çuvaş — bir ağacın dalları: Tüm Rusya Bilimsel ve Pratik Konferansının Malzemeleri (Cheboksary, Kazan, Ekim 7—8, 2021) Arşivlenmiş 11 Şubat 2022. /comp. ve resp. ed. G. A. Nikolaev, R. R. İshakov; adını taşıyan Tarih Enstitüsü. Ş. Marjani AN RT; CHGIGN. — Kazan—Cheboksary: Yeni Zaman, 2021. — 432 s. — S.401.
- ^ Мухаметшин Д.Г. Татарские эпиграфические памятники. Региональные особенности и этнокультурные варианты. Архивная копия от 8 сентября 2023 на Wayback Machine Серия «Археология евразийских степей». – Выпуск 6. – Казань: Институт истории АН РТ, 2008. – 132 с. илл.
- ^ Мухаметшин Д. Г. Юсупов и проблемы татарской эпиграфики. Архивная копия от 15 сентября 2023 на Wayback Machine // Поволжская археология. 2014, №4(10)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bulgar Mezar Taslari Bulgar Mezar Kitabeleri ya da Bulgar Anitlari Altin Orda nin sinirlari icerisinde bulunmus 13 14 yy lardan kalma mezar kitabeleridir Bulunan mezar taslari Arap yazisiyla yazilan Musluman mezar kitabeleri ile Ermeni yazisiyla yazilan Ermeni mezar kitabeleri olarak ikiye ayrilir Musluman mezar taslari yaklasik 400 kadardir Ermeni mezar taslari ise 5 tanedir Musluman mezar taslari da kendi icinde ikiye ayrilmaktadir Arapca yazilmis metinler ve Arapcaya ilaveten Turkce yazilmis metinler Turkce iceren metinler de kendi icinde ikiye ayrilir Lir Turkcesi ile yazilmis metinler ki cogunlugunu olusturur ve Saz Turkcesi ile yazilmis metinler Musluman iki dilli mezar taslariKitabeler Arapcanin yani sira ikinci dil olarak Turkce metinler icermektedir Hatta az sayida da olsa tek dilli Turkce mezar kitabeleri bulunur Hatta Arapcayla Saz Turkcesiyle ve Lir Turkcesiyle yazilmis uc dilli bir mezar kitabesi bile bulunmustur Lir Turkcesi ile yazilmis metinlere farkli adlandirmalar yapilmistir Orta Bulgarca veya Volga Bulgarcasi denilmistir Eski Cuvasca ve Orta Cuvasca diye dahi adlandirilmistir Saz Turkcesi ile yazilmis metinlere ise Volga Turkcesi denilmistir Ayrica Tatarca olarak da anilmistir Yusupov a gore Yeni Bulgarca Asmarin e gore ise Cagataycadir Seyh Ebu Bekr Mamuk bin Berkai nin mezar tasi Bolgar 1291 1292 691 H kirectasi oyma Arapca yazit burada Turkce metin yoktur Kaynakca Muhametshin D G Hakimzyanov F S Epigraficheskie pamyatniki goroda Bulgara Arhivnaya kopiya ot 7 maya 2021 na Wayback Machine Kazan Tatknigo izdat 1987 128 s Sm takzhe na drugom elektronnom resurse Arhivnaya kopiya ot 15 sentyabrya 2023 na Wayback Machine sajt Chuvashskogo gosudarstvennogo instituta gumanitarnyh nauk Muhametshin D G Tatarskie epigraficheskie pamyatniki Regionalnye osobennosti i etnokulturnye varianty 8 Eylul 2023 de Wayback Machine de kopyalandi Avrasya Bozkirlarinin Arkeolojisi Sayi 6 Kazan Tarih Enstitusu AN RT 2008 132 Chechenov A A Opyt istoriko geneticheskoj interpretacii fenomena parallelnogo funkcionirovaniya dzhokayushih i jokayushih idiomov v srednem Povolzhe po materialam yazykov epigraficheskih pamyatnikov XIII XIV vekov s territorii Bulgarskogo ulusa Zolotoj Ordy Arhivnaya kopiya ot 17 dekabrya 2023 na Wayback Machine Chuvashskaya pismennost istoriya i sovremennost Materialy mezhdunarodnoj nauchno prakticheskoj konferencii 17 iyunya 2011 g Cheboksary Otv red E E Lebedev Cheboksary Chuvashskij gosudarstvennyj institut gumanitarnyh nauk 2012 Stranicy v ssylkah ukazyvayutsya otnositelno dostupnogo internet resursa Ahmetyanov R G Sravnitelnoe issledovanie tatarskogo i chuvashskogo yazykov Nauka M 1978 S 8 Levitskaya L S L 37 Istoricheskaya fonetika chuvashskogo yazyka monografiya Arhivirovano 29 marta 2022 goda L S Levitskaya nauch red i avt predisl i primech P Ya Yakovlev Chuvashskij gosudarstvennyj institut gumanitarnyh nauk Cheboksary ChGIGN 2014 320 s S 276 sm takzhe primechanie 31 S 317 Rodionov Vitaly Grigorievich TATAR VE CUVAS FOLKLORUNUN BAZI TURLERINDE GENEL VE OZEL HAKKINDA Tatarlar ve Cuvas bir agacin dallari Tum Rusya Bilimsel ve Pratik Konferansinin Malzemeleri Cheboksary Kazan Ekim 7 8 2021 Arsivlenmis 11 Subat 2022 comp ve resp ed G A Nikolaev R R Ishakov adini tasiyan Tarih Enstitusu S Marjani AN RT CHGIGN Kazan Cheboksary Yeni Zaman 2021 432 s S 401 Muhametshin D G Tatarskie epigraficheskie pamyatniki Regionalnye osobennosti i etnokulturnye varianty Arhivnaya kopiya ot 8 sentyabrya 2023 na Wayback Machine Seriya Arheologiya evrazijskih stepej Vypusk 6 Kazan Institut istorii AN RT 2008 132 s ill Muhametshin D G Yusupov i problemy tatarskoj epigrafiki Arhivnaya kopiya ot 15 sentyabrya 2023 na Wayback Machine Povolzhskaya arheologiya 2014 4 10