Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
CEBAF Büyük Kabul Spektrometresi (CLAS), Newport News, Virginia, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan 'ndaki deneysel Hall B'de bulunan bir nükleer ve parçacık fiziği dedektörüdür. Dünyanın birçok ülkesinden 200'den fazla fizikçinin (CLAS Collaboration) işbirliğiyle nükleer maddenin özelliklerini incelemek için kullanılır.
hızlandırıcısından gelen 0,5 ila 12,0 GeV elektron ışını, CLAS sistemini barındıran deney salonu olan "Hall B"ye getirilir. Gelen ışındaki elektronlar veya fotonlar, CLAS'ın merkezinde bulunan fizik "hedefinde" atomların çekirdekleriyle çarpışır. Bu çarpışmalar, genellikle hedef nükleonlar (protonlar ve nötronlar) bilinen proton ve nötronların daha ağır kütleli versiyonlarına kısa bir süre uyarıldıktan sonra, genellikle yeni parçacıklar üretir. "Mezonlar" adı verilen çok çeşitli orta kütleli kısa ömürlü parçacıklar oluşturulabilir. Saçılan elektron ve daha uzun ömürlü üretilen parçacıklar, ölçüldükleri CLAS dedektöründen geçer. Parçacık fizikçileri, bu ölçümleri, proton ve nötronların altında yatan yapıyı anlamak ve bu yeni parçacıkları yaratan etkileşimleri daha iyi anlamak için kullanırlar.
CLAS dedektör sistemi 1998'den Mayıs 2012'ye kadar çalışır durumdaydı. O zamandan itibaren, yayınlarda izlenebileceği gibi, arşivlenen verilerin analizi birkaç yıl boyunca devam etti. 2012'den bu yana, 2017'de parçacık demetleri ile faaliyete geçen CLAS12 adlı benzer ancak yeni bir sistem inşa edildi.
Dedektör Fonksiyonuna Genel Bakış
CLAS dedektörü, hadronik parçacık fiziği alanındaki cihazlar arasında çok büyük bir kabul görmesi nedeniyle dikkate değerdi; başka bir deyişle, elektron-proton çarpışmalarında üretilen parçacıkların neredeyse tamamının momentumunu ve açılarını ölçtü. Kabaca küresel olan dedektör, 30 fit çapında ölçüldü. Tipik olarak küçük bir sıvı hidrojen silindiri (hidrojen çekirdeği tek bir protondan oluşur) veya döteryum (bir nötron ve bir protondan oluşan bir çekirdek ile) olan fizik hedefini çevreledi.
Her parçacık-hedef çarpışmasına "olay" denir. Ayrıntılı bir veri toplama sistemi, parçacık dedektörleri tarafından ölçülen her olayı, saniyede ortalama birkaç bin olaya kadar kaydeder. Bu veriler daha sonra bilgi işlem işlemcilerinden oluşan bir "çiftliğe" aktarılır. Fizikçilerden oluşan ekipler, protonun altında yatan yapıyla ilgili yeni tür parçacıklar veya bilgiler arayarak olayları analiz eder.
Dedektör Açıklaması
Şekilde CLAS dedektörünün bir diyagramı ve dedektörün bakım için kısmen açıldığı zamanki bir fotoğrafı gösterilmektedir. Fizik hedefi merkezdedir. Yüklü parçacıklar, çok ileri (ışın) ve geri (ışın) yönleri hariç ve ayrıca altı toroidal manyetik alan bobini tarafından işgal edilen azimut yönleri hariç olmak üzere hemen hemen tüm yönlerde tespit edilir. Dedektör, partikül yollarını izlemek veya partikül uçuş sürelerini kaydetmek için ardışık partikül dedektör katmanları ile iç içe geçmiş bir biçimde tasarlanmıştır. Toroidal mıknatıs alanı, hedeften gelen yüklü parçacığın, ışın çizgisine doğru veya uzağa doğru yaylar halinde bükülmesine neden olur. Hedeften ayrılan parçacıklar, yörüngelerinin başlangıcını kaydetmek için önce bir zamanlama sayacından geçer. Parçacıklar daha sonra manyetik alan boyunca yollarını takip etmek için kullanılan ve böylece momentumlarının belirlenmesine izin veren üç sürüklenme odası paketinden geçer.
Manyetik alanın dışında, bir zamanlama dedektörü katmanı, hedeften yaklaşık dört metre uzaklıkta parçacıkların geçiş süresini ölçer. Parçacık izinin yol uzunluğunu seyahat süresine bölmek hızı verir. Bir parçacığın momentumunu ve hızını bilmek, onun kütlesi aracılığıyla tanımlanmasına yol açar. CLAS dedektörü ayrıca ileri yönde ek dedektörler içerir ( sayaçları ve ), amacı elektronları pionlar gibi diğer parçacık türlerinden ayırmaktır.
Fizik Programı
CLAS ile iki kategoride deney gerçekleştirildi: ışındaki elektronların kullanılması ve elektron ışını kullanılarak oluşturulan gerçek fotonların kullanılması. Elektron saçılımını kullanan deneyler, öncelikle protonların yapısını ve çeşitli alt-nükleer "uzunluk ölçeklerinde" uyarılmalarını araştırır. Gerçek foton ışınlarını kullanan deneyler, öncelikle mezonların ve uyarılmış baryonların üretimini ve bozunmasını araştırır.
CLAS programından kaynaklanan bilimsel ve teknik makalelerin bir listesi bu makalenin altında verilmiştir. Belirli bir sırayla verilmeyen aşağıdaki konu listesinde görüldüğü gibi, ele alınan soruların yelpazesi geniştir:
- Nükleon uyarılmış durumlarının oluşumunu ve bozunmasını incelemek için nükleon üzerinde esnek olmayan elektron saçılımı
- Hyperon foto- ve elektro-prodüksiyonu, temel durum spektrumunu keşfetmek ve garip baryonları heyecanlandırmak
- Nükleondan mezon fotoprodüksiyonu, kuark modelinde hesaba katılmayan mesonik durumları aramak
- Çekirdek içindeki nükleonlar arasındaki korelasyonları incelemek için nükleer hedeflerin elektro-parçalanması
- Nükleon içindeki kuarkların tam 3B dağılımını incelemek için polarize ışın ve/veya hedef kullanılarak mezon üretimi ile derin elastik olmayan elektron saçılımı
İşbirliği Yapan Kurumlar (1989'dan beri kümülatif)
- Arizona Eyalet Üniversitesi - Tempe, AZ
- California Eyalet Üniversitesi - Dominguez Hills, CA
- Carnegie Mellon Üniversitesi - Pittsburgh, PA
- Amerika Katolik Üniversitesi - Washington, DC
- CEA-Saclay - Gif-sur-Yvette, Fransa
- Christopher Newport Üniversitesi, Newport News, VA
- Florida Uluslararası Üniversitesi - Miami, FL
- Florida Eyalet Üniversitesi - Tallahassee, FL
- George Washington Üniversitesi - Washington, DC
- Idaho Eyalet Üniversitesi - Pocatello, ID
- INFN, Frascati Ulusal Laboratuvarları - Frascati, İtalya
- INFN, Cenova Bölümü - Cenova, İtalya
- Nükleer Fizik Enstitüsü - Orsay, Fransa
- ITEP - Moskova, Rusya
- James Madison Üniversitesi - Harrisonburg, VA
- Kyungpook Üniversitesi - Daegu, Güney Kore
- Moskova Devlet Üniversitesi - Moskova, Rusya
- Mississippi Eyalet Üniversitesi - Bayan Eyalet, MS
- Norfolk Eyalet Üniversitesi - Norfolk, VA
- Kuzey Karolina Tarım ve Teknik Devlet Üniversitesi - Greensboro, NC
- Ohio Üniversitesi - Atina, OH
- Old Dominion Üniversitesi - Norfolk, VA
- Rensselaer Politeknik Enstitüsü - Troy, NY
- Rice Üniversitesi - Houston, Teksas
- William ve Mary Koleji - Williamsburg, VA
- Thomas Jefferson Ulusal Hızlandırıcı Tesisi - Newport News, VA
- Union Koleji - Schenectady, NY
- Federico Santa María Teknik Üniversitesi - Valparaíso, Şili
- California Los Angeles Üniversitesi - Los Angeles, CA
- Connecticut Üniversitesi - Storrs, CT
- Edinburgh Üniversitesi - Edinburgh, İskoçya
- Glasgow Üniversitesi - Glasgow, İskoçya
- Massachusetts Üniversitesi - Amherst, MA
- New Hampshire Üniversitesi - Durham, NH
- Paris-Sud 11 Üniversitesi - Orsay, Fransa
- Richmond Üniversitesi - Richmond, VA
- Güney Karolina Üniversitesi - Columbia, SC
- Virginia Üniversitesi - Charlottesville, VA
- Virginia Politeknik Enstitüsü - Blacksburg, VA
- Erivan Fizik Enstitüsü - Erivan, Ermenistan
Dünya Çapında Benzer Tesisler
Dış bağlantılar
- Resmi Hall-B web sayfası 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at
Yayınların Listesi
- CEBAF büyük kabul spektrometresi (CLAS) teknik açıklaması
- INSPIRE-HEP'ten CLAS yayınlarının listesi 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- JLab Hall B web sitesinden CLAS yayınlarının bir listesi 26 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
CEBAF Buyuk Kabul Spektrometresi CLAS Newport News Virginia Amerika Birlesik Devletleri nde bulunan ndaki deneysel Hall B de bulunan bir nukleer ve parcacik fizigi dedektorudur Dunyanin bircok ulkesinden 200 den fazla fizikcinin CLAS Collaboration isbirligiyle nukleer maddenin ozelliklerini incelemek icin kullanilir hizlandiricisindan gelen 0 5 ila 12 0 GeV elektron isini CLAS sistemini barindiran deney salonu olan Hall B ye getirilir Gelen isindaki elektronlar veya fotonlar CLAS in merkezinde bulunan fizik hedefinde atomlarin cekirdekleriyle carpisir Bu carpismalar genellikle hedef nukleonlar protonlar ve notronlar bilinen proton ve notronlarin daha agir kutleli versiyonlarina kisa bir sure uyarildiktan sonra genellikle yeni parcaciklar uretir Mezonlar adi verilen cok cesitli orta kutleli kisa omurlu parcaciklar olusturulabilir Sacilan elektron ve daha uzun omurlu uretilen parcaciklar olculdukleri CLAS dedektorunden gecer Parcacik fizikcileri bu olcumleri proton ve notronlarin altinda yatan yapiyi anlamak ve bu yeni parcaciklari yaratan etkilesimleri daha iyi anlamak icin kullanirlar CLAS dedektor sistemi 1998 den Mayis 2012 ye kadar calisir durumdaydi O zamandan itibaren yayinlarda izlenebilecegi gibi arsivlenen verilerin analizi birkac yil boyunca devam etti 2012 den bu yana 2017 de parcacik demetleri ile faaliyete gecen CLAS12 adli benzer ancak yeni bir sistem insa edildi Dedektor Fonksiyonuna Genel BakisCLAS dedektoru hadronik parcacik fizigi alanindaki cihazlar arasinda cok buyuk bir kabul gormesi nedeniyle dikkate degerdi baska bir deyisle elektron proton carpismalarinda uretilen parcaciklarin neredeyse tamaminin momentumunu ve acilarini olctu Kabaca kuresel olan dedektor 30 fit capinda olculdu Tipik olarak kucuk bir sivi hidrojen silindiri hidrojen cekirdegi tek bir protondan olusur veya doteryum bir notron ve bir protondan olusan bir cekirdek ile olan fizik hedefini cevreledi Her parcacik hedef carpismasina olay denir Ayrintili bir veri toplama sistemi parcacik dedektorleri tarafindan olculen her olayi saniyede ortalama birkac bin olaya kadar kaydeder Bu veriler daha sonra bilgi islem islemcilerinden olusan bir ciftlige aktarilir Fizikcilerden olusan ekipler protonun altinda yatan yapiyla ilgili yeni tur parcaciklar veya bilgiler arayarak olaylari analiz eder Dedektor AciklamasiSekilde CLAS dedektorunun bir diyagrami ve dedektorun bakim icin kismen acildigi zamanki bir fotografi gosterilmektedir Fizik hedefi merkezdedir Yuklu parcaciklar cok ileri isin ve geri isin yonleri haric ve ayrica alti toroidal manyetik alan bobini tarafindan isgal edilen azimut yonleri haric olmak uzere hemen hemen tum yonlerde tespit edilir Dedektor partikul yollarini izlemek veya partikul ucus surelerini kaydetmek icin ardisik partikul dedektor katmanlari ile ic ice gecmis bir bicimde tasarlanmistir Toroidal miknatis alani hedeften gelen yuklu parcacigin isin cizgisine dogru veya uzaga dogru yaylar halinde bukulmesine neden olur Hedeften ayrilan parcaciklar yorungelerinin baslangicini kaydetmek icin once bir zamanlama sayacindan gecer Parcaciklar daha sonra manyetik alan boyunca yollarini takip etmek icin kullanilan ve boylece momentumlarinin belirlenmesine izin veren uc suruklenme odasi paketinden gecer Manyetik alanin disinda bir zamanlama dedektoru katmani hedeften yaklasik dort metre uzaklikta parcaciklarin gecis suresini olcer Parcacik izinin yol uzunlugunu seyahat suresine bolmek hizi verir Bir parcacigin momentumunu ve hizini bilmek onun kutlesi araciligiyla tanimlanmasina yol acar CLAS dedektoru ayrica ileri yonde ek dedektorler icerir sayaclari ve amaci elektronlari pionlar gibi diger parcacik turlerinden ayirmaktir Fizik ProgramiCLAS ile iki kategoride deney gerceklestirildi isindaki elektronlarin kullanilmasi ve elektron isini kullanilarak olusturulan gercek fotonlarin kullanilmasi Elektron sacilimini kullanan deneyler oncelikle protonlarin yapisini ve cesitli alt nukleer uzunluk olceklerinde uyarilmalarini arastirir Gercek foton isinlarini kullanan deneyler oncelikle mezonlarin ve uyarilmis baryonlarin uretimini ve bozunmasini arastirir CLAS programindan kaynaklanan bilimsel ve teknik makalelerin bir listesi bu makalenin altinda verilmistir Belirli bir sirayla verilmeyen asagidaki konu listesinde goruldugu gibi ele alinan sorularin yelpazesi genistir Nukleon uyarilmis durumlarinin olusumunu ve bozunmasini incelemek icin nukleon uzerinde esnek olmayan elektron sacilimi Hyperon foto ve elektro produksiyonu temel durum spektrumunu kesfetmek ve garip baryonlari heyecanlandirmak Nukleondan mezon fotoproduksiyonu kuark modelinde hesaba katilmayan mesonik durumlari aramak Cekirdek icindeki nukleonlar arasindaki korelasyonlari incelemek icin nukleer hedeflerin elektro parcalanmasi Nukleon icindeki kuarklarin tam 3B dagilimini incelemek icin polarize isin ve veya hedef kullanilarak mezon uretimi ile derin elastik olmayan elektron sacilimiIsbirligi Yapan Kurumlar 1989 dan beri kumulatif Arizona Eyalet Universitesi Tempe AZ California Eyalet Universitesi Dominguez Hills CA Carnegie Mellon Universitesi Pittsburgh PA Amerika Katolik Universitesi Washington DC CEA Saclay Gif sur Yvette Fransa Christopher Newport Universitesi Newport News VA Florida Uluslararasi Universitesi Miami FL Florida Eyalet Universitesi Tallahassee FL George Washington Universitesi Washington DC Idaho Eyalet Universitesi Pocatello ID INFN Frascati Ulusal Laboratuvarlari Frascati Italya INFN Cenova Bolumu Cenova Italya Nukleer Fizik Enstitusu Orsay Fransa ITEP Moskova Rusya James Madison Universitesi Harrisonburg VA Kyungpook Universitesi Daegu Guney Kore Moskova Devlet Universitesi Moskova Rusya Mississippi Eyalet Universitesi Bayan Eyalet MS Norfolk Eyalet Universitesi Norfolk VA Kuzey Karolina Tarim ve Teknik Devlet Universitesi Greensboro NC Ohio Universitesi Atina OH Old Dominion Universitesi Norfolk VA Rensselaer Politeknik Enstitusu Troy NY Rice Universitesi Houston Teksas William ve Mary Koleji Williamsburg VA Thomas Jefferson Ulusal Hizlandirici Tesisi Newport News VA Union Koleji Schenectady NY Federico Santa Maria Teknik Universitesi Valparaiso Sili California Los Angeles Universitesi Los Angeles CA Connecticut Universitesi Storrs CT Edinburgh Universitesi Edinburgh Iskocya Glasgow Universitesi Glasgow Iskocya Massachusetts Universitesi Amherst MA New Hampshire Universitesi Durham NH Paris Sud 11 Universitesi Orsay Fransa Richmond Universitesi Richmond VA Guney Karolina Universitesi Columbia SC Virginia Universitesi Charlottesville VA Virginia Politeknik Enstitusu Blacksburg VA Erivan Fizik Enstitusu Erivan ErmenistanDunya Capinda Benzer TesislerHERA parcacik hizlandirici HERMESDis baglantilarResmi Hall B web sayfasi 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi atYayinlarin ListesiCEBAF buyuk kabul spektrometresi CLAS teknik aciklamasi INSPIRE HEP ten CLAS yayinlarinin listesi 20 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi JLab Hall B web sitesinden CLAS yayinlarinin bir listesi 26 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi