Cahit Uçuk

Cahit Uçuk ya da asıl adıyla Cahide Üçok (d. 17 Ağustos 1909, Selanik - ö. 7 Kasım 2004, İstanbul), Türk hikâye ve roman yazarıdır.

Cahit Uçuk
Doğum	Cahide Üçok 17 Ağustos 1909(1909-08-17) Selanik, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	7 Kasım 2004 (95 yaşında) İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Takma ad	Cahit Uçuk
Meslek	Yazar
İkamet	İstanbul
Vatandaşlık	Türkiye
Tür	Hikâye, roman
Önemli ödülleri	Hans Christian Andersen Armağanı

Hayatı

Babası son Osmanlı Meclis-i Mebûsanında Siverek Milletvekili ve Kaymakam olan İbrahim Vehbi Üçok ve annesi aslen Selanikli olan Hadiye hanımdır. Üçok, ailesinin ilk çocuğudur. Babası ve aile bireyleri kızlarına Cahide şeklinde hitap etmek yerine Cahit ismiyle hitap etmişlerdir. Nedeni ise; babasının Hüseyin Cahit Yalçın ile olan yakın dostluğu ve ona karşı olan sevgisi nedeniyleydi. Bu gelişmeden sonra Cahit Hanım, Cahide Seher ismini hiç kullanmamıştır. Hayatının ileriki dönemlerinde kendi başvurusuyla mahkeme kararı doğrultusunda soyadı Uçuk olarak değiştirilmiştir. Çocukluğunda babasının görevinden dolayı, üç buçuk yılını Hekimhan'da geçirmiş daha sonra ise Alanya'ya taşınmışlardır. Cahit, çocukluğunda caz şarkıları söylemeyi de çok seviyordu.

Edebi Kişiliği

Birçok denemeler yapan Cahit'in ilk masalı, 1935 yılında Nâzım Hikmet'in çıkardığı Yarım Ay isimli dergide yayımlandı. Uçuk, eserlerinin birçoğunu çocuklar için yazmıştır. Öncesinde şiir de yazan Cahit hanım, Abdülhak Hamit Tarhan’ın kendisini düz yazıya yöneltme çabalarının bir sonucu olarak şiire karşı olan ilgisini yitirip roman ve öykü alanlarında eser vermeye başlamıştır. Bu durum sonrasında tamamen hikâye ve roman yazımına yöneldi. Eserlerinde sıcak ve samimi bir dil kullanarak çoğunlukla kadın hakları ve kadının toplumdaki yeri konularını işleyip, zaman zaman mistik temaları da işlemiştir.

İşlediği roman konuları ve kullandığı sıcak dili sayesinde sevilen Uçuk, Babıali'de ve Anadolu'da yayımlanan günlük gazete ve dergilere; piyes, masal, hikâye ve roman tefrikaları yazmıştır. Yaptığı betimlemeler gerçekçidir. Romanlarında Hekimhan ve Alanya gibi yaşadığı yerlerden izler görülebilir.

Öykülerinin konuları ise iki genel çerçevede incelenebilir. Bunlardan ilki aşk, annelik ve anaçlık, anne baba ayrılığının çocuk üzerindeki etkileri gibi kişisel konulardan oluşurken ikincisi yoksulluk, çevreye karşı kayıtsızlık ve hırsızlık gibi sosyal konulardan oluşur. Farklı kimi yazarların etkisinde kalması sonucu Anadolu’ya yönelen öyküler de yazmıştır. Eserlerinde yaşam verdiği kadın karakterler tek düze olmayıp birbirinden farklı özelliklere sahiptirler. Bazıları ekonomik açıdan alt sınıflarda var olurken bazıları üst sınıflardadır, bazıları gençken bazıları yaşça büyüktür.

Kaleme almış olduğu 240 öykü sonradan kendisi tarafından 9 ayrı kitapta bir araya getirilmiştir. Öyküleri haricinde Uçuk’un 16 romanı bulunmaktadır. Dikenli Çit ve Kırmızı Balıklar isimli romanları Cahit Uçuk’un psikolojisinden derin izler taşımaktadır. Eserlerinin çoğunda hayal gücünü etkili bir şekilde kullanmıştır. Siyah Dantelli Şemsiye, Değirmen Taşı, Gecenin Bu Saatinde, Hep Yarın, Özlem Şarkısı, Bir İmparatorluk Çökerken isimli romanları da Cahit Uçuk’un edebi kişiliğine dair ipuçları vermeleri dolayısıyla yazarın önemli eserleri arasında yer alır.

Aldığı Ödüller

Sayıları her yıl artan roman ve hikâye kitaplarından başka, çok sevdiği çocuklar için de romanlar, öyküler, masallar ve manzum masallar yazdı. Ona en güzel armağanı da, çocuklar için yazdıkları getirmiştir. Dünyanın ünlü çocuk klasikleri İkizler serisinin yirmi sekizinci kitabı olan Türk İkizleri ile Hans Christian Andersen armağanını kazandı ve bu kitabı, İngilizce dahil olmak üzere birkaç dünya diline çevrilmiştir. Uluslararası Çocuk Kitapları Birliği tarafından şeref madalyası kazanmıştır. 2001 senesinde Türkiye Yazarlar Birliği’nin Üstün Hizmet Ödülü’nü aldı.

Özel hayatı

Cahit Uçuk, yazar Mahmut Yesari ile kısa bir evlilik yapmıştır. Daha sonra Necdet Cici ile on yıl süren ikinci bir evliliği olmuştur. Uçuk, hayatı boyunca dört defa evlilik yapmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın yazarlarından Cahit Uçuk, 7 Kasım 2004'te İstanbul Bebek’teki evinde 95 yaşında öldü. Defni Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunmaktadır.

Başlıca yapıtları

Roman Küçük Ev, İst.: İnkılâp, 1947 Kanlı Düğün, İst.: Uçuk Yayınları, 1956 Siyah Dantelli Şemsiye, İst.: İstanbul Matbaacılık Uçan Su Değirmentaşı, İst.: İstanbul Matbaacılık, 1966 Hep Yarın, İst.: Uçuk, 1968 Güneş Kokusu Kirazlı Pınar, İst.: Remzi, 1936 Sürü Çıngırakları Dikenli Çit, İst.: İnkılâp, 1937 Kırmızı Balıklar, İst.: İnkılâp, 1946 Gecenin Bu Saatinde, İst.: Uçuk, 1968 Özlem Şarkısı, İst.: Uçuk Yayınları, 1968 Yalçın Kayalar, İst.: Uçuk Yayınları, 1971 Bıraktığın Yerden, İst.: Uçuk Yayınları, 1973 Öykü Cennet Bahçesi, İst.: Uçuk, 1967 Işıklı Pencere, İst.: Uçuk, 1969 Kurtların Saygısı, İst.: Uçuk, 1970 Değişen Sensin, İst.: Uçuk, 1970 Altın Pabuçlar Artık Geçti Saman arabası, 1968

Çocuk kitapları Türk İkizleri, İst.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1938(Uluslararası Çocuk Kitapları Birliği şeref madalyası, 1958 Hans Christian Andersen Ödülü) İran İkizleri Gümüş Kanat, İst.: Doğan Kardeş, 1962 Yalçın Kayalar Mavi Ok, İst.: Uçuk, 1968 Kırmızı Mantarlar, Ank.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1943 Üç Masal, Ank.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1943 Ateş Gözlü Dev, Ank.: Akay, 1945 Cepteki Yavrular, İst.: Milliyet, 1973 Kurnaz Tilki, Ank.: Akay, 1946 Herte Verte Pitte Eve Giren Güneş Açılan Pencereler Esrarengiz Yalı Mavi Derinliklerdeki Sır Sırrını Vermeyen Tabak Dünyamız Tehlikede Uzaydaki Mavi Bilye 5 () Çiğdem’in Düşleri, İst.: Uçuk, 1995 Ormanın Küçük Meleği, İst.: Uçuk, 1995 Türk Çocuğuna Masallar, 1946 Bir Köy Masalı, Ank.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1945 Emrindeyiz, (piyes) Ank.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1943 Sihirli Bilezik, (piyes) Ank.: Çocuk Esirgeme Kurumu, 1943

Oyun Yaşamak İstiyoruz Gök Korsan Bileziklerin Sesi Anı Bir İmparatorluk Çökerken (Anı, 1995, YKY) () Erkekler Dünyasında Bir Kadın Yazar ()

Kaynakça

Özel

1. ^ . biyografya.com. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. .(Türkçe)
2. ^ ^{a b c d e} Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
3. ^ "Tarihten portreler - Cahit Uçuk Hanım". milliyet.com.tr. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. .(Türkçe)
4. ^ ^{a b c} . 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
5. ^ ^{a b c d} . edebiyatvesanatakademisi.com. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
6. ^ . www.biyografya.com (İngilizce). 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
7. ^ "Cahit Uçuk'un aşkları". radikal.com.tr. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2012. 

Genel

• Âbide Doğan (1999). Cahit Uçuk: hayatı, sanatı, eserleri. M.E.B.