Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Camptosaurus (anlamı: esnek kertenkele), Batı Kuzey Amerika'nın Geç Jura dönemi'nde yaşamış, Kuş kalçalı dinozor cinsidir.
| Camptosaurus | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Japonya'da sergilenen iskelet | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||
| †Camptosaurus dispar Marsh, 1885 | |||||||||||||||
| Diğer Türler | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
Keşif
Camptosaurus fosilleri Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaygındır. İlk fosil buluntu ABD'nin Utah eyaletinde koleksiyoncu Earl Douglass tarafından ortaya çıkarılmıştır. Bu fosil numune ünlü paleontolog Othniel Charles Marsh tarafından 1885'te adlandırılmıştır.
Fiziksel Özellikler
İguanodont ailesinin ilkel üyelerinden biri olan Camptosaurus hypsilophodontlara göre daha farklı bir kafatası yapısına sahiptir. uzun, alçak ve geniş olan kafatası aynı zamanda oldukça ağırdır çünkü kafatası kemiklerindeki boşluklar kapanmıştır. Burun ve ağız kısmı da uzun olup ağzın önünde dişsiz gaga benzeri bir yapı yer almaktadır, buna ek olarak besinleri kesici/öğütücü yanak dişleri vardır. Damağında kemiksi bir yapıya sahiptir ve bu yapı sayesinde solunmuş hava ağzın yemek yeme kısmından ayrı tutulur, böylece bu canlı diğer birçok kuş kalçalı otçul gibi yemek öğütürken rahatça solumaktadır. Evrimsel anlamda vücut büyütme adaptasyonuna sahip olan bu canlılar için inanılmaz verimli bir organ olmaktadır.
Camptosaurus'un boyutları ortalama değerlerdedir, yaklaşık 5 m uzunluğunda olan bu canlı 1 metreyi aşkın sırt yüksekliğine sahiptir ve hemen hemen 1 ton ağırlığa sahiptir. Beş parmaklı ön ayakları tıpkı uzak akrabası İguanodon'unki gibi dikenimsi başparmağa sahip ön ayaklar taşımaktadır. Dördüncü ve beşinci ön ayak parmakları topak şeklindeki uzantılar şeklindedir ve salt 3 parmağı pençelidir. Bu ön ayakların hareketi kısıtlıdır ve el olarak değil de taşıyıcı bir ayak olarak daha işlevlidir. Camptosaurus'un bipedal (arka ayakları üzerinde hareket eden) şekilde hareket ettiği iddia edilmektedir. vücut uzunluğunun yaklaşık yarısını güçlü kuyruğu oluşturur, kuyruğunun dik durmasını sırt ve kuyruk kasları içine gömülü kemik tendonları sağlamaktadır ve bu yapılar günümüzde hindilerin but kısmında yer alan tendonlara benzemektedir. Camptosaurus'un hareketinin ne şekilde olduğu konusunda ihtilaf yer almaktadır. Özellikle vücudunun ön kısmının sindirim organlarını barındırabilecek kadar büyük olması, onun salt arka ayakları üzerinde hareket etmesini mümkün kılmamaktadır. Yaklaşık 40 cm uzunluğundaki kafatasındaki gaga benzeri dişsiz ağız yapısı ve yanak dişleri ile tipik bir kuş kalçalı otçul görünümündedir, ayrıca kalça kemiği bu boyutlarda bir dinozor için gayet geniştir. Arka ayakları üç parmaklı ve kısa pençelidir.
Beslenme
Camptosaurus'un ağız yapısı ve yakın akrabaları üzerinden bakıldığında çikas vb. bitkilerle beslendiği tahmin edilmektedir. Güçlü, dişsiz gaga benzeri ön ağzı ve kesici yanak dişleriyle bitkileri koparıp kestiği düşünülmektedir.
Sınıflandırma
2008 yılında yapılan bir çalışmaya göre Camptosaurus cinsi için var olan fosil numuneler üzerinden bazı yeni türler tanımlanmıştır. C. aphanoecetes olarak adlandırılan bu tür CM 11337 numaralı fosil numunesine dayanılarak ortaya konmuştur. İddia edilen bu yeni türün, C. dispar olan tip türden belli farklılıklar vardır. Bu farklılıklar özellikle diş yapısında ortaya çıkmaktadır; yeni türün dişleri, C. dispar türündeki dişlere göre daha uzun taç yapısına sahiptir, yine semfizeal çıkıntı (çene kaynaşma noktasındaki) C. dispar'dakine göre daha uzun ve küçük açılı yapıdadır. Ayrıca çenelerdeki kemik kaynaşması C. dispar'a göre kısa, derin ve öne doğru açılı konumdadır.
Kaynakça
- ^ "Camptosaurus". paleobiodb.org. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. Erişim tarihi: 2021-08-16.
- ^ a b Dixon, Dougal; ve diğerleri. (1992). The MACMILLAN of Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. New York: American Museum of Natural History. ss. 144. ISBN .
- ^ a b Editor of Enchantedlearning, Editor of Enchantedlearning. . www.enchantedlearning.com/subjects/dinosaurs/dinos. 24 Şubat 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ USU, USU. "Camptosaurus". eastern.usu.edu/museum/exhibits. Utah State University Eastern. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ Carpenter and Wilson, Kenneth and Yvonne. "A new species of Camptosaurus (Ornithopoda: Dinosauria) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Dinosaur National Monument, Utah, and a biomechanical …". www.researchgate.com. Researchgate. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Camptosaurus anlami esnek kertenkele Bati Kuzey Amerika nin Gec Jura donemi nde yasamis Kus kalcali dinozor cinsidir Camptosaurus Yasadigi donem araligi 156 3 146 8 myo Kimmericiyen Kretase PreYeYeOSDCPTJKPgNJaponya da sergilenen iskeletBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaAlt takim OrnithopodaKlad Cins Camptosaurus Marsh 1885Tip tur Camptosaurus disparMarsh 1885Diger Turler Carpenter amp Wilson 2008 1880 originally Iguanodon prestwichii SinonimlerBrachyrophus Cope 1878 Camptonotus Marsh 1879 Seeley 1888 Symphyrophus Cope 1878 McDonald 2011KesifCamptosaurus fosilleri Kuzey Amerika ve Avrupa da yaygindir Ilk fosil buluntu ABD nin Utah eyaletinde koleksiyoncu Earl Douglass tarafindan ortaya cikarilmistir Bu fosil numune unlu paleontolog Othniel Charles Marsh tarafindan 1885 te adlandirilmistir Fiziksel OzelliklerCamptosaurus un boyutlari Iguanodont ailesinin ilkel uyelerinden biri olan Camptosaurus hypsilophodontlara gore daha farkli bir kafatasi yapisina sahiptir uzun alcak ve genis olan kafatasi ayni zamanda oldukca agirdir cunku kafatasi kemiklerindeki bosluklar kapanmistir Burun ve agiz kismi da uzun olup agzin onunde dissiz gaga benzeri bir yapi yer almaktadir buna ek olarak besinleri kesici ogutucu yanak disleri vardir Damaginda kemiksi bir yapiya sahiptir ve bu yapi sayesinde solunmus hava agzin yemek yeme kismindan ayri tutulur boylece bu canli diger bircok kus kalcali otcul gibi yemek oguturken rahatca solumaktadir Evrimsel anlamda vucut buyutme adaptasyonuna sahip olan bu canlilar icin inanilmaz verimli bir organ olmaktadir Camptosaurus kafatasi Camptosaurus un boyutlari ortalama degerlerdedir yaklasik 5 m uzunlugunda olan bu canli 1 metreyi askin sirt yuksekligine sahiptir ve hemen hemen 1 ton agirliga sahiptir Bes parmakli on ayaklari tipki uzak akrabasi Iguanodon unki gibi dikenimsi basparmaga sahip on ayaklar tasimaktadir Dorduncu ve besinci on ayak parmaklari topak seklindeki uzantilar seklindedir ve salt 3 parmagi pencelidir Bu on ayaklarin hareketi kisitlidir ve el olarak degil de tasiyici bir ayak olarak daha islevlidir Camptosaurus un bipedal arka ayaklari uzerinde hareket eden sekilde hareket ettigi iddia edilmektedir vucut uzunlugunun yaklasik yarisini guclu kuyrugu olusturur kuyrugunun dik durmasini sirt ve kuyruk kaslari icine gomulu kemik tendonlari saglamaktadir ve bu yapilar gunumuzde hindilerin but kisminda yer alan tendonlara benzemektedir Camptosaurus un hareketinin ne sekilde oldugu konusunda ihtilaf yer almaktadir Ozellikle vucudunun on kisminin sindirim organlarini barindirabilecek kadar buyuk olmasi onun salt arka ayaklari uzerinde hareket etmesini mumkun kilmamaktadir Yaklasik 40 cm uzunlugundaki kafatasindaki gaga benzeri dissiz agiz yapisi ve yanak disleri ile tipik bir kus kalcali otcul gorunumundedir ayrica kalca kemigi bu boyutlarda bir dinozor icin gayet genistir Arka ayaklari uc parmakli ve kisa pencelidir BeslenmeCamptosaurus un agiz yapisi ve yakin akrabalari uzerinden bakildiginda cikas vb bitkilerle beslendigi tahmin edilmektedir Guclu dissiz gaga benzeri on agzi ve kesici yanak disleriyle bitkileri koparip kestigi dusunulmektedir Siniflandirma2008 yilinda yapilan bir calismaya gore Camptosaurus cinsi icin var olan fosil numuneler uzerinden bazi yeni turler tanimlanmistir C aphanoecetes olarak adlandirilan bu tur CM 11337 numarali fosil numunesine dayanilarak ortaya konmustur Iddia edilen bu yeni turun C dispar olan tip turden belli farkliliklar vardir Bu farkliliklar ozellikle dis yapisinda ortaya cikmaktadir yeni turun disleri C dispar turundeki dislere gore daha uzun tac yapisina sahiptir yine semfizeal cikinti cene kaynasma noktasindaki C dispar dakine gore daha uzun ve kucuk acili yapidadir Ayrica cenelerdeki kemik kaynasmasi C dispar a gore kisa derin ve one dogru acili konumdadir Kaynakca Camptosaurus paleobiodb org 16 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2021 PBDB paleobiodb org Erisim tarihi 2021 08 16 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Dixon Dougal ve digerleri 1992 The MACMILLAN of Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals New York American Museum of Natural History ss 144 ISBN 0 02 042981 9 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link a b Editor of Enchantedlearning Editor of Enchantedlearning www enchantedlearning com subjects dinosaurs dinos 24 Subat 1999 tarihinde kaynagindan arsivlendi KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link USU USU Camptosaurus eastern usu edu museum exhibits Utah State University Eastern 22 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2021 Carpenter and Wilson Kenneth and Yvonne A new species of Camptosaurus Ornithopoda Dinosauria from the Morrison Formation Upper Jurassic of Dinosaur National Monument Utah and a biomechanical www researchgate com Researchgate 22 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2021