Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Canfeda Kethüda Hâtun Çeşmesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde Orhan mahallesindeki Orhan Camii karşısında bulunan, 16. yüzyıl yapısı çeşme.
 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Büyük Çeşme |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Konum | Orhan, İzmit, Kocaeli |
| Koordinatlar | 40°46′07″K 29°55′10″D / 40.76861°K 29.91944°D |
| Yaptıran | Canfeda Hatun |
| Tamamlanma | 16. yüzyıl |
| Yenileme | 1826 2008 (restorasyon) |
| Yenileyen | Su’eda Usta |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Kesme taş ve mermer |
III. Murad'ın annesi Nurbanu Sultan'ın câriyelerinden biri olan ve Osmanlı sarayında kethüda olarak görev yapan Canfeda Hatun tarafından inşa ettirilmiştir. "Büyük Çeşme" olarak da bilinir. Kocaeli de dahil, İstanbul ve çevresinde başka birçok hayratları bulunan Canfedâ kethüdâ Hatun'un İzmit'te günümüze gelebilmiş tek çeşmesidir. Canfeda Hatun'un İzmit’te toplamda on dört adet çeşmesi ve buralara bağlı su yollarının olduğu Vakıf muhasebe kayıtlarından bilinir ancak bu çeşmeler harap olarak yıkılmış veya farklı bir baninin sahiplenmesiyle ilk banisi unutulmuştur.
Çeşme, kareye yakın bir plan şemasında, kesme taş ve mermer malzemeden inşa edilmiştir. Mermerden yapılmış, oyma tekniği ile süslenmiş aynalığı vardır. Aynalıkta ‘’S’’, ‘’C’’ kıvrımları ve istiridye kabuğu yer alır.
19. yüzyıla harap halde gelen çeşme, II. Mahmud'un hazinedarı Su’eda Usta tarafından 1826'da yeniden inşa ettirilmiştir. Çeşmenin doğu cephesinde bulunan süslemelerin onarım esnasında eklendiği düşünülür.
Çeşmenin üst kısmında, II. Mahmud devrinde onarım gördüğüne dair oldukça büyük bir kitabe vardır. Kitabede şu ifade bulunur:
| “ | Sahibetü'l-hayrat Canfedâ Kethüda Kadın merhûmenin İnikmid derûnunda inşâ ve icrâsına muvaffaka oldukları, çeşmeleri su yollarının murûr-i zaman ile müşrif-i harâb ve mu'attal olmağla mu'ahharan mennba'ından külliyen ta'mir ve çeşmelere icrâya muvaffak olan hâlâ ser levha-i, şehinşâh-ı cihân hazret-i Gâzi Sultan Adlî Mahmûd Hân medde zilâl-i, devletehü ilâ ahiri'd- devrân efendimiz hazretlerinin harem-sarây-ı hümâyûnlarında hazinedar ustalık, rütb-i celilesiyle şereyâb olan aliyyetü'ş-şan Su'âda Usta hazretlerinin i'mârına muvaffak oldukları hayrâtdır. Sene 1242 (m.1826) | „ |
Alınlık üzerinde çelenk içerisine alınmış II. Mahmud'un tuğrası bulunmaktadır. Tuğra, 1927 yılında çıkan kanun gereği 1928 yılında kazınmıştır. Çeşme, 2008 yılında restore edilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Canfeda Kethüda Kadın Çeşmesi - Kocaeli". Kulturportali.gov.tr sitesi. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ a b c Karademir, Ayşenur. . Vakıflar Dergisi, Sayı: 50, Yıl: Aralık 2018. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). Volkan Şenel,Seyfettin Karaosmanoğlu, Zeynep Güney, Bahadır Yıldız. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2008. 2008. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ a b c Gökler, Burak Muhammed. (PDF). 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ a b . Belediye. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi web sitesi, 3 Ağustos 2019. 7 Mayıs 2021. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Canfeda Kethuda Hatun Cesmesi Kocaeli nin Izmit ilcesinde Orhan mahallesindeki Orhan Camii karsisinda bulunan 16 yuzyil yapisi cesme Canfeda Kethuda Hatun CesmesiDiger ad lar Buyuk CesmeGenel bilgilerKonumOrhan Izmit KocaeliKoordinatlar40 46 07 K 29 55 10 D 40 76861 K 29 91944 D 40 76861 29 91944YaptiranCanfeda HatunTamamlanma16 yuzyilYenileme1826 2008 restorasyon YenileyenSu eda UstaTeknik ayrintilarMalzemeKesme tas ve mermer III Murad in annesi Nurbanu Sultan in cariyelerinden biri olan ve Osmanli sarayinda kethuda olarak gorev yapan Canfeda Hatun tarafindan insa ettirilmistir Buyuk Cesme olarak da bilinir Kocaeli de dahil Istanbul ve cevresinde baska bircok hayratlari bulunan Canfeda kethuda Hatun un Izmit te gunumuze gelebilmis tek cesmesidir Canfeda Hatun un Izmit te toplamda on dort adet cesmesi ve buralara bagli su yollarinin oldugu Vakif muhasebe kayitlarindan bilinir ancak bu cesmeler harap olarak yikilmis veya farkli bir baninin sahiplenmesiyle ilk banisi unutulmustur Cesme kareye yakin bir plan semasinda kesme tas ve mermer malzemeden insa edilmistir Mermerden yapilmis oyma teknigi ile suslenmis aynaligi vardir Aynalikta S C kivrimlari ve istiridye kabugu yer alir 19 yuzyila harap halde gelen cesme II Mahmud un hazinedari Su eda Usta tarafindan 1826 da yeniden insa ettirilmistir Cesmenin dogu cephesinde bulunan suslemelerin onarim esnasinda eklendigi dusunulur Cesmenin ust kisminda II Mahmud devrinde onarim gordugune dair oldukca buyuk bir kitabe vardir Kitabede su ifade bulunur Sahibetu l hayrat Canfeda Kethuda Kadin merhumenin Inikmid derununda insa ve icrasina muvaffaka olduklari cesmeleri su yollarinin murur i zaman ile musrif i harab ve mu attal olmagla mu ahharan mennba indan kulliyen ta mir ve cesmelere icraya muvaffak olan hala ser levha i sehinsah i cihan hazret i Gazi Sultan Adli Mahmud Han medde zilal i devletehu ila ahiri d devran efendimiz hazretlerinin harem saray i humayunlarinda hazinedar ustalik rutb i celilesiyle sereyab olan aliyyetu s san Su ada Usta hazretlerinin i marina muvaffak olduklari hayratdir Sene 1242 m 1826 Alinlik uzerinde celenk icerisine alinmis II Mahmud un tugrasi bulunmaktadir Tugra 1927 yilinda cikan kanun geregi 1928 yilinda kazinmistir Cesme 2008 yilinda restore edilmistir Kaynakca Canfeda Kethuda Kadin Cesmesi Kocaeli Kulturportali gov tr sitesi 6 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2021 a b c Karademir Aysenur Vakiflar Dergisi Sayi 50 Yil Aralik 2018 11 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 PDF Volkan Senel Seyfettin Karaosmanoglu Zeynep Guney Bahadir Yildiz Kocaeli Buyuksehir Belediyesi Yayinlari 2008 2008 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2021 a b c Gokler Burak Muhammed PDF 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 a b Belediye Kocaeli Buyuksehir Belediyesi web sitesi 3 Agustos 2019 7 Mayis 2021 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2021