Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Canik, Samsun'un Devgeriş Deresi'yle Mert Irmağı arasında Karadeniz'den içeri doğru uzanmış bir yerleşim yeridir. Cumhuriyet tarihinde 2009 yılına kadar belde olan Canik, 2009 yılında ilçe olmuştur. 2020 yılı sayımına göre ise ilçenin nüfusu 101.253'tür.
| Canik | |
|---|---|
 Canik'in Samsun'daki konumu. | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Samsun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mahmut Halal |
| • Belediye başkanı | İbrahim Sandıkçı (AK PARTİ) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 249.670 km² |
| Rakım | 670 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 97,564 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 55080 |
| İl alan kodu | 362 |
| İl plaka kodu | 55 |
Resmî site canik.bel.tr | |
İlçenin kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Canik Dağları'nın Karadeniz'e doğru uzantısı olan tepeler, batısında Mert Irmağı ve İlkadım ilçesi, doğusunda ise Kutlukent bulunmaktadır.
İlçenin en önemli özelliği; sanayi ve ticaret merkezi denilebilecek sayıda kuruluşu içinde barındırması ve küçük, orta ve büyük ölçekli işletme; atölye, şirket, ve fabrikaların hatırı sayılır bölümünün içinde olmasıdır. Bu sayede Samsun'un ekonomisine büyük katkı sağlanmaktadır.
Canik sözcüğü
Canik kelimesinin ilk kez geçtiği Türkçe metin 1244/45'te kaleme alınan Dânişmendnâme'dir. Canik kelimesi bu eserde yirmi beş kez geçmektedir. Eserdeki tasvirlere göre o dönemdeki Canik'in sınırları şöyledir: kuzeyinde Karadeniz, batısında Samsun, güneyinde Karakuş (yeni adı Akkuş), doğusunda Trabzon ve bulunan bir sancak.[]
Canik adının kökeni
Canik kelimesinin kökeni hakkında bazı görüşler vardır. Halk arasında yaygın olarak kabul gören görüş ise, yerli halk arasında "Cenik" şeklinde, sürülerin kışın barındıkları çukur yer manasında kullanılan bu kelimenin daha ziyade coğrafî ve idari bir bölgeyi ifade etttiğidir. Canik adı Osmanlı İmparatorluğu döneminde merkezi Samsun olan sancağa verilmiştir. Coğrafî olarak Karadeniz bölgesinin orta kısmına ve bu bölgedeki dağlara atfedilen bir tabirdir. Ancak yine de kelimenin kökeni hakkındaki tartışmalar henüz kesin bir sonuca ulaşmamıştır.
Necati Demir, bir makalesinde Canik adının kaynağının Peçenekler olabileceğini ileri sürmektedir. Buna göre bugün Canik adı verilen dağların ismi büyük bir ihtimalle başlangıçta "Becenek" idi ve bol- fiilinde olduğu gibi ön seste ünsüz düşmesiyle önce "Ecenek" olmuş, daha sonra da bugünkü kullanılış biçimi olan Canik şeklini almıştır. Bu açıklama, Canik isminin Karadeniz’in yerli halkı olan Can kavminden geldiğine dair tezden daha zayıf olmakla beraber, muhtemeller arasındadır. Ayrıca makalede geçen bilgiler düşünüldüğünde Can ya da Çan kavminin Peçenekler ile aynı kavim olabileceği veya akrabalığı da akla gelmektedir.
Canik adının kökeniyle ilgili Anthony Bryer'in ortaya attığı bir teori ise Canik adının Çanlarla değil, "Çani"lerle (Lazlarla) ilişkili olduğu yönündedir. Lazların yaşadığı ülkeye Gürcüler Çaneti, Ermeniler ise Canik demekteydi. Bununla beraber eski Ermenicede "Canik" dağların arasında kalan nispeten düz ve barınmaya elverişli alan anlamına gelmektedir ve Çanilerle bir alakası yoktur.
Tarihi
Samsun’un dolayısıyla Canik'in eski tarihine ait bilgiler azdır. Klasik tarih Samsun’un MÖ 6. yüzyılda Miletli denizci göçmenler tarafından kurulduğunu gösterir. MÖ 4. yüzyılda Pers hakimiyetine girmiş ve MÖ 3. yüzyılın ortalarında Pontus Krallığı’na bağlanmıştır. Pontus Kralı Büyük Mithridates, Sinop ile Amisos'u kendisine idare merkezi olarak seçmiştir. Bizans döneminde Amisos, Armeniak temasına (idarî bölge) dahil bulunuyordu. Şehir Türklerin burayı fethine kadar bir ticaret merkezi olarak yaşamaya devam etti.
1960'lı yıllara kadar Canik, yerleşim alanı olarak Hasköy, Hacıismail, Tekkepınar köyleri ve seyrek yayılmış çiftçi evlerinden ibaretti. Bu köyler, Millî Mücadele sonrası yapılan mübadele sonucu Rumlar'dan alınarak Balkanlardan getirilen vatandaşlarımızın yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur.
Bölgede bulunan Millet Bahçesi yerinde hipodrom, Yeni Mahalle'de küçük bir tayyare alanı ve yer yer bataklıklar vardı. Ordu-Ankara karayolunun geliştirilmesi, küçük sanayi sitelerinin kurulması, garajlar ve hâl gibi kentsel donatıların yapılması ilçede önemli bir hareketlilik oluşturmuş, yerleşim alanlarının hızla büyümesine neden olmuştur.
1994 yılından itibaren Samsun; Atakum, İlkadım, Gazi ve Canik adıyla dört alt beldeye ayrılmıştı. 2009 yılından itibaren ilçe olan Canik'te , Bandırma Vapuru ve Millî Mücadele Parkı Açık Hava Müzesi, , , Canik Oyuncak Müzesi ve Canik Başarı Üniversitesi gibi önemli yerler vardır.
Nüfusu
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 2008 | 86.290 | 65.724 | 20.566 |
| 2009 | 89.758 | 69.363 | 20.395 |
| 2010 | 91.052 | 70.820 | 20.232 |
| 2011 | 91.861 | 71.828 | 20.033 |
| 2012 | 92.201 | 72.677 | 19.524 |
| 2013 | 93.721 | Veri yok | Veri yok |
| 2014 | 95.560 | Veri yok | Veri yok |
| 2015 | 96.541 | Veri yok | Veri yok |
| 2016 | 98.323 | Veri yok | Veri yok |
| 2017 | 99.719 | Veri yok | Veri yok |
| 2018 | 97.564 | Veri yok | Veri yok |
| 2019 | 99.149 | Veri yok | Veri yok |
| 2020 | 101.253 | Veri yok | Veri yok |
Not: 2013 yılından itibaren istatistiklerdeki şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
Kaynakça
- ^ . 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ Darkot, Besim. "III". Canik. s. 25.
- ^ Dilcimen, Kâzım (1940). "III". Canik Beyleri. Samsun. ss. 4-8.
- ^ Demir, Necati (2002). Karadeniz'in Kuzeyinde Peçenekler. Ankara: . s. 710.
- ^ Ayan, Ergin. Dânişmendname'de Samsun.
- ^ Aksoy, Gürdal (2017). Dersim: Alevilik, Ermenilik, Kürtlük. İletişim Yayınları. ISBN . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020.
- ^ Darkot, Besim. Samsun. ss. A, X 172.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". tuik.gov.tr. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ a b c d e f "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 13 Haziran 2018.
Dış bağlantılar
- Canik Belediyesi
- Canik Kaymakamlığı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Canik Samsun un Devgeris Deresi yle Mert Irmagi arasinda Karadeniz den iceri dogru uzanmis bir yerlesim yeridir Cumhuriyet tarihinde 2009 yilina kadar belde olan Canik 2009 yilinda ilce olmustur 2020 yili sayimina gore ise ilcenin nufusu 101 253 tur CanikIlceCanik in Samsun daki konumu Ilce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlSamsunCografi bolgeKaradenizIdare KaymakamMahmut Halal Belediye baskaniIbrahim Sandikci AK PARTI Yuzolcumu Toplam249 670 km Rakim670 mNufus 2018 Toplam97 564 Kir Sehir Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu55080Il alan kodu362Il plaka kodu55Resmi site canik bel tr Ilcenin kuzeyinde Karadeniz guneyinde Canik Daglari nin Karadeniz e dogru uzantisi olan tepeler batisinda Mert Irmagi ve Ilkadim ilcesi dogusunda ise Kutlukent bulunmaktadir Ilcenin en onemli ozelligi sanayi ve ticaret merkezi denilebilecek sayida kurulusu icinde barindirmasi ve kucuk orta ve buyuk olcekli isletme atolye sirket ve fabrikalarin hatiri sayilir bolumunun icinde olmasidir Bu sayede Samsun un ekonomisine buyuk katki saglanmaktadir Canik sozcuguCanik kelimesinin ilk kez gectigi Turkce metin 1244 45 te kaleme alinan Danismendname dir Canik kelimesi bu eserde yirmi bes kez gecmektedir Eserdeki tasvirlere gore o donemdeki Canik in sinirlari soyledir kuzeyinde Karadeniz batisinda Samsun guneyinde Karakus yeni adi Akkus dogusunda Trabzon ve bulunan bir sancak kaynak belirtilmeli Canik adinin kokeniCanik kelimesinin kokeni hakkinda bazi gorusler vardir Halk arasinda yaygin olarak kabul goren gorus ise yerli halk arasinda Cenik seklinde surulerin kisin barindiklari cukur yer manasinda kullanilan bu kelimenin daha ziyade cografi ve idari bir bolgeyi ifade etttigidir Canik adi Osmanli Imparatorlugu doneminde merkezi Samsun olan sancaga verilmistir Cografi olarak Karadeniz bolgesinin orta kismina ve bu bolgedeki daglara atfedilen bir tabirdir Ancak yine de kelimenin kokeni hakkindaki tartismalar henuz kesin bir sonuca ulasmamistir Necati Demir bir makalesinde Canik adinin kaynaginin Pecenekler olabilecegini ileri surmektedir Buna gore bugun Canik adi verilen daglarin ismi buyuk bir ihtimalle baslangicta Becenek idi ve bol fiilinde oldugu gibi on seste unsuz dusmesiyle once Ecenek olmus daha sonra da bugunku kullanilis bicimi olan Canik seklini almistir Bu aciklama Canik isminin Karadeniz in yerli halki olan Can kavminden geldigine dair tezden daha zayif olmakla beraber muhtemeller arasindadir Ayrica makalede gecen bilgiler dusunuldugunde Can ya da Can kavminin Pecenekler ile ayni kavim olabilecegi veya akrabaligi da akla gelmektedir Canik adinin kokeniyle ilgili Anthony Bryer in ortaya attigi bir teori ise Canik adinin Canlarla degil Cani lerle Lazlarla iliskili oldugu yonundedir Lazlarin yasadigi ulkeye Gurculer Caneti Ermeniler ise Canik demekteydi Bununla beraber eski Ermenicede Canik daglarin arasinda kalan nispeten duz ve barinmaya elverisli alan anlamina gelmektedir ve Canilerle bir alakasi yoktur TarihiSamsun un dolayisiyla Canik in eski tarihine ait bilgiler azdir Klasik tarih Samsun un MO 6 yuzyilda Miletli denizci gocmenler tarafindan kuruldugunu gosterir MO 4 yuzyilda Pers hakimiyetine girmis ve MO 3 yuzyilin ortalarinda Pontus Kralligi na baglanmistir Pontus Krali Buyuk Mithridates Sinop ile Amisos u kendisine idare merkezi olarak secmistir Bizans doneminde Amisos Armeniak temasina idari bolge dahil bulunuyordu Sehir Turklerin burayi fethine kadar bir ticaret merkezi olarak yasamaya devam etti 1960 li yillara kadar Canik yerlesim alani olarak Haskoy Haciismail Tekkepinar koyleri ve seyrek yayilmis ciftci evlerinden ibaretti Bu koyler Milli Mucadele sonrasi yapilan mubadele sonucu Rumlar dan alinarak Balkanlardan getirilen vatandaslarimizin yerlestirilmesi ile olusturulmustur Bolgede bulunan Millet Bahcesi yerinde hipodrom Yeni Mahalle de kucuk bir tayyare alani ve yer yer batakliklar vardi Ordu Ankara karayolunun gelistirilmesi kucuk sanayi sitelerinin kurulmasi garajlar ve hal gibi kentsel donatilarin yapilmasi ilcede onemli bir hareketlilik olusturmus yerlesim alanlarinin hizla buyumesine neden olmustur 1994 yilindan itibaren Samsun Atakum Ilkadim Gazi ve Canik adiyla dort alt beldeye ayrilmisti 2009 yilindan itibaren ilce olan Canik te Bandirma Vapuru ve Milli Mucadele Parki Acik Hava Muzesi Canik Oyuncak Muzesi ve Canik Basari Universitesi gibi onemli yerler vardir NufusuYil Toplam Sehir Kir2008 86 290 65 724 20 5662009 89 758 69 363 20 3952010 91 052 70 820 20 2322011 91 861 71 828 20 0332012 92 201 72 677 19 5242013 93 721 Veri yok Veri yok2014 95 560 Veri yok Veri yok2015 96 541 Veri yok Veri yok2016 98 323 Veri yok Veri yok2017 99 719 Veri yok Veri yok2018 97 564 Veri yok Veri yok2019 99 149 Veri yok Veri yok2020 101 253 Veri yok Veri yok Not 2013 yilindan itibaren istatistiklerdeki sehir ve kir ayrimi kaldirilmistir Kaynakca 27 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 Darkot Besim III Canik s 25 Dilcimen Kazim 1940 III Canik Beyleri Samsun ss 4 8 Demir Necati 2002 Karadeniz in Kuzeyinde Pecenekler Ankara s 710 Ayan Ergin Danismendname de Samsun Aksoy Gurdal 2017 Dersim Alevilik Ermenilik Kurtluk Iletisim Yayinlari ISBN 9750523288 Erisim tarihi 17 Mayis 2020 Darkot Besim Samsun ss A X 172 2008 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2013 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2014 genel nufus sayimi verileri tuik gov tr 25 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 a b c d e f Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir tuik gov tr Erisim tarihi 13 Haziran 2018 Dis baglantilarCanik Belediyesi Canik Kaymakamligi