Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Carl Peter Henrik Dam (d. 21 Şubat 1895, Kopenhag- ö. 17 Nisan 1976), Danimarkalı bilim insanıdır. 1943 yılında Edward Adelbert Doisy ile birlikte K vitamini keşiflerinden dolayı Nobel Fizik ödülünü kazanmıştır.
Carl Peter Henrik Dam | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 21 Şubat 1895 Kopenhag, Danimarka |
| Ölüm | 17 Nisan 1976 (81 yaşında) Kopenhag, Danimarka |
| Milliyet | Danimarka |
| Vatandaşlık | Danimarka |
| Mezun olduğu okul(lar) | , MD Kopenhag Üniversitesi, PhD |
| Ödüller | Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (1943) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizyoloji Biyokimya |
| Çalıştığı kurumlar | Kopenhag Üniversitesi, Rochester Üniversitesi |
Eğitimi
Eczacı Emil Dam ve öğretmen Emilie Peterson'ın çocuğu olan Dam, 1920 yılında Kopenhag, Politeknik Enstitüsü'nden mezun oldu aynı sene Kopenhag Üniversitesi'nde Ziraat ve Hayvancılık Eczası bölümü asistanı oldu. 1923'te aynı üniversitenin Fizyoloji laboratuvarında biyokimya dalında asistanlık yaptı. Sonraki yıl Inger Olsen ile evlendi. 1925'te F. Pregl ile Graz, Avusturya' da çalışmalar yaptı.
Kariyeri
1928'de Kopenhag Üniversitesi' nde Biyokimya öğretim profesörü oldu. Zaman zaman yurt dışına çıkıp araştırmalar yapsa da 1941'e kadar bu görevine devam etti. Nogle Undersøgelser over Sterinernes Biologiske Betydning (Bazı sterollerin biyokimyadaki önemi) teziyle Kopenhag Üniversitesi'nde Doktora unvanını 1934'te aldı.
Dami metabolizma ve steroller üzerindeki çalışmalarını Rudolph Schoenheimer Laboratuvarı Freiburg-Almanya' da 1932-1933 yılları arasında ve sonra 1935'te P. Karrer ile Zurih'te devam ettirdi. Kopenhag' da tavukların sterol metabolizmaları üzerinde çalışırken K vitaminini keşfetti. İleriki zamanlarda K vitaminin hayvanlarda ve bitkilerde biyolojik fonksiyonu ve oluşumu, yanı sıra beşeri eczacılıkta uygulanabilirliği, kimyasal ve fiziksel nitelikleri, arındırma ve izolasyon etkisi, üzerinde çalışmaya başladı. Bu araştırmasının son aşamalarını P. Karrer ile yaptı.
K vitamini ve Nobel Fizyoloji-Kimya Ödülü
K vitamini araştırmalarında denek hayvanlarında E vitamininden yoksun belli oranda yağ alımına bağlı olarak adipoz dokusunun artan kılcal geçirgenliği ve renklenme gibi bazı yeni semptomlar gözlemledi. Nisan-1940'ta Danimarka'nın Alman askerleri tarafından işgalinden önce planlanmış olan, Amerikan İskandinav Vakfı konferans turu için 1940-1941' de Kanada Ve ABD'ye gitti. 1941 yılında Rochester Üniversitesi, New York, ABD de Woods Hole Deniz Biyolojisi Laboratuvarında araştırma yapmaya başladı. 1942-1945 yılları arasında aynı üniversitede ve Rockefeller Enstitüsünde araştırma dalında en yüksek kıdemle ödüllendirildi.
1939' da Dam ve Amerikalı bağımsız kimyager olan Edward Adelbert Doisy, ikisi de alfalfadaki K vitamini ayırdılar. Bu keşiflerinden dolayı 1943'te Dam ve Doisy 1943 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü nü paylaştılar.
Diğer başarıları
1946 yılında Danimarka'ya döndükten sonra, ana araştırma konuları K vitamini, E vitamini, yağ, kolesterol ve son yıllarda safra-taşı oluşumu ile ilgili beslenme çalışmalar yaptı. 1956-1962 yılları arasında Danimarka Fat Araştırma Enstitüsü Biyokimya Bölümü lideri oldu. Özellikle biyokimyasal steroller, K ve E vitaminiyle ilgili biyokimyasal sorunlar üzerine yayımladığı ya da yayında iş birliği yaptığı yaklaşık 315 makale var.
Profesör Dam, 1947 de Teknik Bilimler Danimarka Akademisi; 1948 Danimarka Kraliyet Fen Edebiyat Akademisi; 1951 Académie Royale de Medicine; 1953 Royal Society, Edinburgh onursal üyesi oldu. 1954 yılında, Beslenme Bilimleri Birliği Ortak Onursal Başkanı oldu ve 1961 yılında Beslenme Alman Derneği Sorumlu Üyesi oldu. Alman Yağ Araştırmaları Derneği tarafından Norman Madalyası ödülü aldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Nobel Prize for Medicine". 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2012.
- ^ Royal Society of Edinburgh 11 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1953.
Dış bağlantılar
- Nobel Foundation Biography 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- www.nndb.com 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.royalsoced.org.uk/ 5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazananlar 27 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Resmi site
- Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünün zaman şeması 11 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazananlar 17 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carl Peter Henrik Dam d 21 Subat 1895 Kopenhag o 17 Nisan 1976 Danimarkali bilim insanidir 1943 yilinda Edward Adelbert Doisy ile birlikte K vitamini kesiflerinden dolayi Nobel Fizik odulunu kazanmistir Carl Peter Henrik DamDogum21 Subat 1895 1895 02 21 Kopenhag DanimarkaOlum17 Nisan 1976 81 yasinda Kopenhag DanimarkaMilliyetDanimarkaVatandaslikDanimarkaMezun oldugu okul lar MD Kopenhag Universitesi PhDOdullerNobel Fizyoloji veya Tip Odulu 1943 KariyeriDaliFizyoloji BiyokimyaCalistigi kurumlarKopenhag Universitesi Rochester UniversitesiEgitimiEczaci Emil Dam ve ogretmen Emilie Peterson in cocugu olan Dam 1920 yilinda Kopenhag Politeknik Enstitusu nden mezun oldu ayni sene Kopenhag Universitesi nde Ziraat ve Hayvancilik Eczasi bolumu asistani oldu 1923 te ayni universitenin Fizyoloji laboratuvarinda biyokimya dalinda asistanlik yapti Sonraki yil Inger Olsen ile evlendi 1925 te F Pregl ile Graz Avusturya da calismalar yapti Kariyeri1928 de Kopenhag Universitesi nde Biyokimya ogretim profesoru oldu Zaman zaman yurt disina cikip arastirmalar yapsa da 1941 e kadar bu gorevine devam etti Nogle Undersogelser over Sterinernes Biologiske Betydning Bazi sterollerin biyokimyadaki onemi teziyle Kopenhag Universitesi nde Doktora unvanini 1934 te aldi Dami metabolizma ve steroller uzerindeki calismalarini Rudolph Schoenheimer Laboratuvari Freiburg Almanya da 1932 1933 yillari arasinda ve sonra 1935 te P Karrer ile Zurih te devam ettirdi Kopenhag da tavuklarin sterol metabolizmalari uzerinde calisirken K vitaminini kesfetti Ileriki zamanlarda K vitaminin hayvanlarda ve bitkilerde biyolojik fonksiyonu ve olusumu yani sira beseri eczacilikta uygulanabilirligi kimyasal ve fiziksel nitelikleri arindirma ve izolasyon etkisi uzerinde calismaya basladi Bu arastirmasinin son asamalarini P Karrer ile yapti K vitamini ve Nobel Fizyoloji Kimya OduluK vitamini arastirmalarinda denek hayvanlarinda E vitamininden yoksun belli oranda yag alimina bagli olarak adipoz dokusunun artan kilcal gecirgenligi ve renklenme gibi bazi yeni semptomlar gozlemledi Nisan 1940 ta Danimarka nin Alman askerleri tarafindan isgalinden once planlanmis olan Amerikan Iskandinav Vakfi konferans turu icin 1940 1941 de Kanada Ve ABD ye gitti 1941 yilinda Rochester Universitesi New York ABD de Woods Hole Deniz Biyolojisi Laboratuvarinda arastirma yapmaya basladi 1942 1945 yillari arasinda ayni universitede ve Rockefeller Enstitusunde arastirma dalinda en yuksek kidemle odullendirildi 1939 da Dam ve Amerikali bagimsiz kimyager olan Edward Adelbert Doisy ikisi de alfalfadaki K vitamini ayirdilar Bu kesiflerinden dolayi 1943 te Dam ve Doisy 1943 Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu nu paylastilar Diger basarilari1946 yilinda Danimarka ya dondukten sonra ana arastirma konulari K vitamini E vitamini yag kolesterol ve son yillarda safra tasi olusumu ile ilgili beslenme calismalar yapti 1956 1962 yillari arasinda Danimarka Fat Arastirma Enstitusu Biyokimya Bolumu lideri oldu Ozellikle biyokimyasal steroller K ve E vitaminiyle ilgili biyokimyasal sorunlar uzerine yayimladigi ya da yayinda is birligi yaptigi yaklasik 315 makale var Profesor Dam 1947 de Teknik Bilimler Danimarka Akademisi 1948 Danimarka Kraliyet Fen Edebiyat Akademisi 1951 Academie Royale de Medicine 1953 Royal Society Edinburgh onursal uyesi oldu 1954 yilinda Beslenme Bilimleri Birligi Ortak Onursal Baskani oldu ve 1961 yilinda Beslenme Alman Dernegi Sorumlu Uyesi oldu Alman Yag Arastirmalari Dernegi tarafindan Norman Madalyasi odulu aldi Ayrica bakinizNobel Fizyoloji veya Tip Odulu sahipleri listesiKaynakca Nobel Prize for Medicine 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2012 Royal Society of Edinburgh 11 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1953 Dis baglantilarNobel Foundation Biography 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde www nndb com 22 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www royalsoced org uk 5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu kazananlar 27 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi site Nobel Fizyoloji veya Tip Odulunun zaman semasi 11 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu kazananlar 17 Agustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde