Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve karşı savunmasız olan kullanılmıştır. (Ekim 2023) () |
Siirt Cas Evleri, Siirt ili ve ilçelerinde görülen geleneksel konut mimarisinin en belirgin örneklerindendir.
Özellikleri
İsmini bölgede bulunan bir tür kireç taşı malzemenin yakılıp, öğütülerek işlenmesi sonucunda üretilen özel harçtan alan cas evleri genellikle iki veya üç katlı, yukarıya doğru daralan, kesik kare prizma formunda, düz teras çatılı özgün yöresel yapılardır. Yapım tekniği temel olarak cas harcının hızlı sertleşme özelliğinden yararlanılarak geliştirilmiştir. Metin Sözen tarafından toprak, su ve güneşi kullanarak yapıldığı söylenen cas evlerinde iç mekanlar kalıp kullanılmadan ve şekil verilmeksizin harçla tutturularak işlenen moloz taşlar ile duvarların yükseltilmesi ve üst açıklığın tonoz şeklinde kapatılması prensibiyle inşa edilir. Kırsal ve kentsel alanlarda farklılıklar göstermekle beraber dış cephelerde Kesme taş kullanımı, iç ve dış mekanlarda tezyinat, cephelerde taş işlemeleri ve Yazıtlar, kapı ve pencere ahşap doğramalarında işlemeler, sivri kemerli ana giriş kapıları sık görülen detaylardır. Yapım tekniği ve cas harcından kaynaklanan özellik sayesinde yapılar yatayda ve düşeyde hacim eklenerek zaman içinde kolayca büyütülebilir, kapı, pencere, merdiven gibi mimari bileşenleri tipik boyut ve şekillerde tekrarlanarak yapı geliştirilebilir. Bitişik düzen olarak inşa edilen yapılarda zemin katlarda sabat adı verilen alt geçitlerle iç sokaklara erişim sağlanır ve sıcak iklimden korunma alanları yaratılır. Tillo'da bulunan cas evler ve sabatların aile yapısı ve ev içi yaşam pratikleri üzerine kurgulanmış olduğu tespit edilmektedir.
Coğrafi dağılımı
Cas evleri Siirt ili tarihi kent merkezindeki dokunun halen büyük kısmını oluşturmaktadır. Ancak bu yapılar zaman içinde harman tuğlası, briket yığma veya betonarme olarak yapılan eklentiler ve kat ilaveleri ile özgün formlarını ve niteliklerini kaybetmiştir. Bu geleneksel ve yöresel yapı türü Siirt tarihi kent merkezinde ve dışında giderek azalmakla birlikte en özgün ve iyi korunmuş örnekleri Tillo ve Şirvan ilçelerinde görülmektedir. İkizbağlar (Tom), Dereyamaç (Fersaf), Çınarlısu (Hantrant) ve Çatılı (Sinep) köylerinde ve Siirt merkeze bağlı Halenze (Bağtepe) mahallesinde de görece iyi durumda cas evleri örnekleri bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ http://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/34383/380931
- ^ https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-05819-7_3
- ^ https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/69876
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve baglanti olumune karsi savunmasiz olan yalin URL ler kullanilmistir Maddenin dogrulanabilir kalmasini ve maddede tutarli bir kaynak biciminin surdurulebilmesini saglamak adina lutfen bunlari tamamlayin Ekim 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Siirt Cas Evleri Siirt ili ve ilcelerinde gorulen geleneksel konut mimarisinin en belirgin orneklerindendir OzellikleriIsmini bolgede bulunan bir tur kirec tasi malzemenin yakilip ogutulerek islenmesi sonucunda uretilen ozel harctan alan cas evleri genellikle iki veya uc katli yukariya dogru daralan kesik kare prizma formunda duz teras catili ozgun yoresel yapilardir Yapim teknigi temel olarak cas harcinin hizli sertlesme ozelliginden yararlanilarak gelistirilmistir Metin Sozen tarafindan toprak su ve gunesi kullanarak yapildigi soylenen cas evlerinde ic mekanlar kalip kullanilmadan ve sekil verilmeksizin harcla tutturularak islenen moloz taslar ile duvarlarin yukseltilmesi ve ust acikligin tonoz seklinde kapatilmasi prensibiyle insa edilir Kirsal ve kentsel alanlarda farkliliklar gostermekle beraber dis cephelerde Kesme tas kullanimi ic ve dis mekanlarda tezyinat cephelerde tas islemeleri ve Yazitlar kapi ve pencere ahsap dogramalarinda islemeler sivri kemerli ana giris kapilari sik gorulen detaylardir Yapim teknigi ve cas harcindan kaynaklanan ozellik sayesinde yapilar yatayda ve duseyde hacim eklenerek zaman icinde kolayca buyutulebilir kapi pencere merdiven gibi mimari bilesenleri tipik boyut ve sekillerde tekrarlanarak yapi gelistirilebilir Bitisik duzen olarak insa edilen yapilarda zemin katlarda sabat adi verilen alt gecitlerle ic sokaklara erisim saglanir ve sicak iklimden korunma alanlari yaratilir Tillo da bulunan cas evler ve sabatlarin aile yapisi ve ev ici yasam pratikleri uzerine kurgulanmis oldugu tespit edilmektedir Cografi dagilimiCas evleri Siirt ili tarihi kent merkezindeki dokunun halen buyuk kismini olusturmaktadir Ancak bu yapilar zaman icinde harman tuglasi briket yigma veya betonarme olarak yapilan eklentiler ve kat ilaveleri ile ozgun formlarini ve niteliklerini kaybetmistir Bu geleneksel ve yoresel yapi turu Siirt tarihi kent merkezinde ve disinda giderek azalmakla birlikte en ozgun ve iyi korunmus ornekleri Tillo ve Sirvan ilcelerinde gorulmektedir Ikizbaglar Tom Dereyamac Fersaf Cinarlisu Hantrant ve Catili Sinep koylerinde ve Siirt merkeze bagli Halenze Bagtepe mahallesinde de gorece iyi durumda cas evleri ornekleri bulunmaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 14 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya 28 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2020 http dergipark org tr tr pub ataunisosbil issue 34383 380931 https link springer com chapter 10 1007 978 3 030 05819 7 3 https dspace ankara edu tr xmlui handle 20 500 12575 69876