Kunduz, kunduzgiller (Castoridae) familyasından Castor cinsine mensup, Kuzey yarımküre su kıyılarında yaşayan kemiricilerin ortak adıdır. Yaşayan iki türü vardır: Eski Dünya kunduzu (Castor fiber) ile Yeni Dünya kunduzu (Castor canadensis).
Kunduz | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Türler | |||||||||||||||
C. canadensis – Yeni Dünya kunduzu C. fiber – Eski Dünya kunduzu † † † | |||||||||||||||
Dağılımı | |||||||||||||||
Fiziksel özellikleri
Şişman, kamburumsu görünüşlü, yuvarlak başlı, kısa kulaklıdırlar. Kuyruk hariç ortalama 71 santimetre uzunluğunda ve 23 kilogram ağırlığındadırlar. Geniş ve yassı kuyrukları ortalama 38 santimetre uzunluğunda olup, pullu bir deriyle kaplıdır. Bu kuyrukları yüzerken dümen vazifesi görür. Kuyruklarını, bent ve yuva yaparken çamur ve toprağı sıkıştırmak ve düzlemek için duvarcı malası gibi kullanırlar.
Davranış
Kunduzlar tek eşlidir. Koloni hayatı yaşarlar. Genelde gececil hayvanlardır. Geceleri üretken bir şekilde çalışırlar.
Kunduz yuvası
Yuvalarını, adacıklarda ağaç dallarını kubbe şekline getirip çamurla sıvayarak oluştururlar. Tipik bir yuva 2m yüksekliğinde ve 6m çapındadır. Bu barınaklara girişler su altından, tünellerle gerçekleşir. Her barınak en fazla sekiz kunduzdan oluşan geniş aileye ev sahipliği yapar.
Kunduz barajı
Kunduzlar ağaç dallarını, bitki örtüsünü, kayaları ve çamuru kullanarak barajlar inşa ederler. Yuvalarına yakın mesafede, mansap yönünde inşa edilen bu setler, suyun akışını yavaşlatır, tortuyu yakalar. Barınağın çevresindeki suyun derinliğini artırır, erozyonu azaltır.Suyun akış basıncını azaltmak için akışın yönünü değiştirerek inşaata başlarlar. Ön pençeleriyle çamur, dişlerinin arasında da ahşap taşırlar. Oluşan baraj göleti çakal, kurt ve ayı gibi yırtıcı hayvanlara karşı koruma sağlar. Kış aylarında yiyeceklerini barındırmalarına yardımcı olur. Bu yapılar doğal çevreyi değiştirerek, genel ekosistemin bu değişim üzerine inşa edilmesine yol açar. Meydana gelen sulak alanların ekosistemdeki diğer organizmalar üzerindeki etkileri nedeniyle kunduzlar kilittaşı tür olarak kabul edilirler. Yaşam alanı oluşturan, önemli ölçüde değiştiren, sürdüren veya yok eden bir tür oldukları için olarak anlandırırlar. Bilinen en büyük kunduz barajı Kanada'nın Alberta kentindeki Wood Buffalo Ulusal Parkı'ndadır ve uzunluğu 775 metredir.
Korunma
Eskiden Asya'nın kuzey memleketlerinde, Kanada'nın ve Avrupa'nın Tuna gibi büyük nehirlerin kıyılarında bol bulunurlardı. Britanya adalarındaki bireylerin nesli tükenmek üzeredir. Avrupalılar Kuzey Amerika'ya ayak bastıklarında kunduzlar, hemen hemen bütün orman nehirlerinde bulunurdu. Kolay avlandıklarından nesilleri azaldı. Bugün Don ve Elbe nehirlerinin bazı yerlerinde, Polonya ve Rusya'nın hızlı akan sularında nesilleri korunmaya çalışılmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Castor". paleobiodb.org. 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ "Beaver dams without beavers?". Science Magazine. 21 Haziran 2024. 9 Haziran 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ "Beaver Gallery". Parks Canada. 28 Mayıs 2024. 11 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
Kitap
- Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 134-135. ISBN .
Wikimedia Commons'ta Kunduz ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
Wikispecies'te Kunduz ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. |
Kemiriciler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kunduz kunduzgiller Castoridae familyasindan Castor cinsine mensup Kuzey yarimkure su kiyilarinda yasayan kemiricilerin ortak adidir Yasayan iki turu vardir Eski Dunya kunduzu Castor fiber ile Yeni Dunya kunduzu Castor canadensis Kunduz Yasadigi donem araligi 7 246 0 myo Messiniyen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNYeni Dunya kunduzuBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim RodentiaFamilya CastoridaeAlt familya Cins Castor Linnaeus 1758TurlerC canadensis Yeni Dunya kunduzu C fiber Eski Dunya kunduzu DagilimiBir kunduz tarafindan kemirilmis bir agacFiziksel ozellikleriSisman kamburumsu gorunuslu yuvarlak basli kisa kulaklidirlar Kuyruk haric ortalama 71 santimetre uzunlugunda ve 23 kilogram agirligindadirlar Genis ve yassi kuyruklari ortalama 38 santimetre uzunlugunda olup pullu bir deriyle kaplidir Bu kuyruklari yuzerken dumen vazifesi gorur Kuyruklarini bent ve yuva yaparken camur ve topragi sikistirmak ve duzlemek icin duvarci malasi gibi kullanirlar DavranisKunduzlar tek eslidir Koloni hayati yasarlar Genelde gececil hayvanlardir Geceleri uretken bir sekilde calisirlar Kunduz yuvasiYuvalarini adaciklarda agac dallarini kubbe sekline getirip camurla sivayarak olustururlar Tipik bir yuva 2m yuksekliginde ve 6m capindadir Bu barinaklara girisler su altindan tunellerle gerceklesir Her barinak en fazla sekiz kunduzdan olusan genis aileye ev sahipligi yapar Kunduz Yuvasi Kuzey Amerika Kunduz Yuvasi KesitiKunduz barajiKunduzlar agac dallarini bitki ortusunu kayalari ve camuru kullanarak barajlar insa ederler Yuvalarina yakin mesafede mansap yonunde insa edilen bu setler suyun akisini yavaslatir tortuyu yakalar Barinagin cevresindeki suyun derinligini artirir erozyonu azaltir Suyun akis basincini azaltmak icin akisin yonunu degistirerek insaata baslarlar On penceleriyle camur dislerinin arasinda da ahsap tasirlar Olusan baraj goleti cakal kurt ve ayi gibi yirtici hayvanlara karsi koruma saglar Kis aylarinda yiyeceklerini barindirmalarina yardimci olur Bu yapilar dogal cevreyi degistirerek genel ekosistemin bu degisim uzerine insa edilmesine yol acar Meydana gelen sulak alanlarin ekosistemdeki diger organizmalar uzerindeki etkileri nedeniyle kunduzlar kilittasi tur olarak kabul edilirler Yasam alani olusturan onemli olcude degistiren surduren veya yok eden bir tur olduklari icin en olarak anlandirirlar Bilinen en buyuk kunduz baraji Kanada nin Alberta kentindeki Wood Buffalo Ulusal Parki ndadir ve uzunlugu 775 metredir Kunduz baraji Yaroslavl RusyaKorunmaEskiden Asya nin kuzey memleketlerinde Kanada nin ve Avrupa nin Tuna gibi buyuk nehirlerin kiyilarinda bol bulunurlardi Britanya adalarindaki bireylerin nesli tukenmek uzeredir Avrupalilar Kuzey Amerika ya ayak bastiklarinda kunduzlar hemen hemen butun orman nehirlerinde bulunurdu Kolay avlandiklarindan nesilleri azaldi Bugun Don ve Elbe nehirlerinin bazi yerlerinde Polonya ve Rusya nin hizli akan sularinda nesilleri korunmaya calisilmaktadir Kaynakca Castor paleobiodb org 10 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2021 Beaver dams without beavers Science Magazine 21 Haziran 2024 9 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Beaver Gallery Parks Canada 28 Mayis 2024 11 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2024 Kitap Hayvanlar Ansiklopedisi Parilti Yayincilik 2013 ss 134 135 ISBN 978 605 100 090 9 Wikimedia Commons ta Kunduz ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Wikispecies te Kunduz ile ilgili detayli taksonomi bilgileri bulunur Kemiriciler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz