Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Casus uydu veya diğer adıyla keşif uydusu, yer gözlem uydusu veya iletişim uydusu gibi geliştirilmiş ve askerî ve/veya istihbarat donanım ve uygulamaları içeren bir yapay uydu türüdür. Esasen uzay teleskopları gibi fakat farklı bir görüntü mekanizmasıyla uzaya doğru değil yeryüzüne doğru görüş alanına sahiptir. İlk nesil casus uyduları uzay yarışı ile 60'ların teknolojisiyle geliştirilen, sadece fotoğraf çekebilen (Amerikan Corona ve Rus Zenit fotografik keşif uyduları gibi) uydulardı. Fotografik film malzemesi yeryüzüne indirilerek keşif görüntüleri elde edilmişti.
Paraşütle süzülerek yeryüzüne inen kapsüllerinden bilgilerin havada alınarak elde edildiği uydular yerlerini daha sonraları bir tür uzay aracı olarak da tanımlanabilecek (yeri değiştirilebilen uydular) sayısal görüntüleme yapan ve verilerini şifreleyerek radyo linkleri ile aktarabilen gelişmiş uydulara bırakmıştır.
Kullanılabilir bilgilerin bir kısmı 1972'ye kadar ABD'nin var olan programları ile ilgiliydi. O dönem öncesi programların bazı bilgileri hala gizliliğe sahiptir ama küçük bir sızma ile daha sonraki görevleri hakkında bilgiler mevcuttur. Gizliliklerinin kaldırılmasıyla veya bilgilerin sızdırılması yoluyla keşif uydu görüntülerinden birkaçı hakkında Ağustos 1984'te Jane's Defence Weekly yayınından uydusu fotoğrafları gibi bilgiler edinilmiştir.
Kökeni
16 Mart 1955'te ABD Hava Kuvvetleri olası bir düşmanın savaş yapma yeteneğinin durumunu belirlemek için ilgili birimlerden gelişmiş bir keşif uydusu sipariş etti. Ekim 1957'de Sovyetler Birliği dünya yörüngesine ilk yapay nesne olan Sputnik 1 peykinin yerleştirilmesinde başarılı oldu.
Soğuk Savaş döneminde, 1950'li yıllarda, bir Sovyet bombardıman uçağı bir aldatmaca ile sahte Amerikan korkularına yol açmıştı. Amerika Birleşik Devletleri'nde uydu fotoğrafları kazanımından sonra kendi istihbarat örgütleri 1968'de "...geçen yıl SSCB yeni bir kıtalararası balistik füze üretim tesisi kurmuştur, bilgi elde etmede bununla başardık" demişlerdir.
Türleri
Keşif uydularının birkaç ana türü vardır.
- Füze Erken uyarı
- Balistik füze fırlatmalarını tespit ederek bir saldırıda uyarı sağlar. Bilinen en eski Füze Savunma Alarm Sistemi bulunmaktadır.
- Nükleer patlama algılama
- Uzayda nükleer patlamaları nitelendirmekte ve tanımlamaktadır.
- Görüntü gözetim
- Uzaydan yeryüzünün görüntülenmesini sağlar. Görüntüler bir araştırma ya da telefoto yakını görür olabilir. Corona (uydu) bilinen en erken görüntü gözetim uydusu olmaktadır.
- Elektronik-keşif
- Sinyal istihbaratı, rastgele yakaladığı radyo dalgaları ile istihbarat yapar. bilinen en erken elektronik-keşif uydusu olmaktadır.
- Radar görüntüleme
- Çoğu uzay tabanlı radarlar yapay açıklıklı radar kullanır. Geceleri veya bulut örtüsü üzerinden de kullanılabilir. Bilinen en eskisi serisidir.
Popüler kurguya yansımaları
- Devlet düşmanı (1998)
- Düşman Hattı (2001)
- Yalanlar Üstüne (2008)
- Mission: Impossible - Ölümcül Hesaplaşma Birinci Bölüm (bir sahnede, ABD'nin Soğuk Savaş Dönemi'nden kalma çevrim dışı "CORONA" isimli uyduyu kullandığına atıf yapılmıştır.)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 29 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013.
- ^ . 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013.
- ^ Michael Wright ve Caroline Rand Herron (8 Aralık 1985). ""The Nation; Two Years for Morison"" (İngilizce). New York Times. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- Kupperberg, Paul (2003). Spy satellites (İngilizce). Rosen Publishing Group. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2013.
- Richelson, Jeffrey (1990). America's Secret Eyes in Space: the U.S. Keyhole Spy Satellite Program (İngilizce). Harper & Row. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2013.
- Norris, Pat (2008). Spies in the Sky: Surveillance Satellites in War and Peace (İngilizce). New York: Springer; Chichester, UK: In association with Praxis Publishing. 12 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ağustos 2013. .
- Burrows, William E. (1986). Deep black – space espionage and national security. Random House, New York. .
- Graham, Thomas; Hansen, Keith A. (2007). Spy satellites - and other intelligence technologies that changed history. Univ. of Washington Press, Seattle. .
- Gerner, Josef (1990). Information aus dem Weltraum - die neue Dimension des Gefechts. Mittler, Herford. .
Dış bağlantılar
- (NASA MSFC) (İngilizce)
- GlobalSecurity.org: Görsel İstihbarat 24 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (NASA, uzaktan algılama rehberi) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Casus uydu veya diger adiyla kesif uydusu yer gozlem uydusu veya iletisim uydusu gibi gelistirilmis ve askeri ve veya istihbarat donanim ve uygulamalari iceren bir yapay uydu turudur Esasen uzay teleskoplari gibi fakat farkli bir goruntu mekanizmasiyla uzaya dogru degil yeryuzune dogru gorus alanina sahiptir Ilk nesil casus uydulari uzay yarisi ile 60 larin teknolojisiyle gelistirilen sadece fotograf cekebilen Amerikan Corona ve Rus Zenit fotografik kesif uydulari gibi uydulardi Fotografik film malzemesi yeryuzune indirilerek kesif goruntuleri elde edilmisti Kasim 2002 de Irak Emiriye de bulunan Serum ve Asi Enstitusu nun uretim tesisleri kitle imha silahi hammaddesi uretim tesisi oldugu suphesiyle ABD tarafindan kesif uydulari ile goruntulenmisti Parasutle suzulerek yeryuzune inen kapsullerinden bilgilerin havada alinarak elde edildigi uydular yerlerini daha sonralari bir tur uzay araci olarak da tanimlanabilecek yeri degistirilebilen uydular sayisal goruntuleme yapan ve verilerini sifreleyerek radyo linkleri ile aktarabilen gelismis uydulara birakmistir KH 4B Corona kesif uydusu Corona kapsullerinin havadan erisim ile elde edilme sirasiCorona verisinin dunyaya donus parametreleri Kullanilabilir bilgilerin bir kismi 1972 ye kadar ABD nin var olan programlari ile ilgiliydi O donem oncesi programlarin bazi bilgileri hala gizlilige sahiptir ama kucuk bir sizma ile daha sonraki gorevleri hakkinda bilgiler mevcuttur Gizliliklerinin kaldirilmasiyla veya bilgilerin sizdirilmasi yoluyla kesif uydu goruntulerinden birkaci hakkinda Agustos 1984 te Jane s Defence Weekly yayinindan uydusu fotograflari gibi bilgiler edinilmistir Kokeni16 Mart 1955 te ABD Hava Kuvvetleri olasi bir dusmanin savas yapma yeteneginin durumunu belirlemek icin ilgili birimlerden gelismis bir kesif uydusu siparis etti Ekim 1957 de Sovyetler Birligi dunya yorungesine ilk yapay nesne olan Sputnik 1 peykinin yerlestirilmesinde basarili oldu Soguk Savas doneminde 1950 li yillarda bir Sovyet bombardiman ucagi bir aldatmaca ile sahte Amerikan korkularina yol acmisti Amerika Birlesik Devletleri nde uydu fotograflari kazanimindan sonra kendi istihbarat orgutleri 1968 de gecen yil SSCB yeni bir kitalararasi balistik fuze uretim tesisi kurmustur bilgi elde etmede bununla basardik demislerdir TurleriKesif uydularinin birkac ana turu vardir Fuze Erken uyari Balistik fuze firlatmalarini tespit ederek bir saldirida uyari saglar Bilinen en eski Fuze Savunma Alarm Sistemi bulunmaktadir Nukleer patlama algilama Uzayda nukleer patlamalari nitelendirmekte ve tanimlamaktadir Goruntu gozetim Uzaydan yeryuzunun goruntulenmesini saglar Goruntuler bir arastirma ya da telefoto yakini gorur olabilir Corona uydu bilinen en erken goruntu gozetim uydusu olmaktadir Elektronik kesif Sinyal istihbarati rastgele yakaladigi radyo dalgalari ile istihbarat yapar bilinen en erken elektronik kesif uydusu olmaktadir Radar goruntuleme Cogu uzay tabanli radarlar yapay aciklikli radar kullanir Geceleri veya bulut ortusu uzerinden de kullanilabilir Bilinen en eskisi serisidir Populer kurguya yansimalariDevlet dusmani 1998 Dusman Hatti 2001 Yalanlar Ustune 2008 Mission Impossible Olumcul Hesaplasma Birinci Bolum bir sahnede ABD nin Soguk Savas Donemi nden kalma cevrim disi CORONA isimli uyduyu kullandigina atif yapilmistir Ayrica bakinizGokturk 2 Hayyam UydusuKaynakca 29 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2013 11 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2013 Michael Wright ve Caroline Rand Herron 8 Aralik 1985 The Nation Two Years for Morison Ingilizce New York Times 28 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Kupperberg Paul 2003 Spy satellites Ingilizce Rosen Publishing Group 28 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2013 ISBN 0 8239 3854 9 Richelson Jeffrey 1990 America s Secret Eyes in Space the U S Keyhole Spy Satellite Program Ingilizce Harper amp Row 28 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2013 ISBN 0 88730 285 8 Norris Pat 2008 Spies in the Sky Surveillance Satellites in War and Peace Ingilizce New York Springer Chichester UK In association with Praxis Publishing 12 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Agustos 2013 ISBN 978 0 387 71672 5 Burrows William E 1986 Deep black space espionage and national security Random House New York ISBN 0 394 54124 3 Graham Thomas Hansen Keith A 2007 Spy satellites and other intelligence technologies that changed history Univ of Washington Press Seattle ISBN 978 0 295 98686 9 Gerner Josef 1990 Information aus dem Weltraum die neue Dimension des Gefechts Mittler Herford ISBN 3 8132 0336 0 Dis baglantilar NASA MSFC Ingilizce GlobalSecurity org Gorsel Istihbarat 24 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce NASA uzaktan algilama rehberi Ingilizce