Cemil Kızılkaya (d. 1949, Çoroğlu, Kastamonu), Türk yazma sanatçısı.
Cemil Kızılkaya | |
---|---|
Doğum | 1949 (75-76 yaşında) Çoroğlu, Taşköprü, Kastamonu |
Milliyet | Türk |
Meslek | Ahşap baskı, yazma yapımı |
Ödüller | 2012 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü |
Anadolu'da ıhlamur, ceviz kabuğu ve şeftali yaprağından ürettiği doğal yazma boyasını kullanmaya devam eden son yazma ustalarından birisidir. 2012'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri listesine girmiş bir kültürel miras taşıyıcısıdır.
Hayatı
1949 yılında Kastamonu'nun Taşköprü ilçesine bağlı Çoroğlu köyünde doğdu. 12 yaşında köyünden ayrılıp Kastamonu'daki dayısının yanına gitti. İlkokul eğitimini yarım bıraktı ve çeşitli işlerde çalıştı. Yazmacılığa 1971 yılında başladı; kendi araştırmaları ve denemeleri ile bu sanatın inceliklerini öğrendi.
Kızılkaya, başlangıçta yazmaları boyamak için anilin ve potasyum kullanmaktaydı; daha sonra kök boya kullanmaya yöneldi. Kök boyaları üretimini eşi Safiye Hanım ile birlikte kendisi yaptı. Ceviz kabuğu, ayva ve şeftali yaprağı, soğan kabuğu, göztaşı kullanarak elde ettikleri kök boyayı sabitlemek için yıllarca yaptığı denemelerden sonra Gripin adlı ağrı kesiciyi kullanmaya başladı.
Mesleğe başladığı yıllarda Kastamonu'da 135 kişi taş baskı mesleğini sürdürmekte idi. Zamanla işi bırakanlar ve göçenler oldu ve Cemil Kızılkaya, Kastamonu'da yazmacılık sanatını icra eden son usta olarak kaldı. İstanbul'a göç eden Ermeni ustalardan satın aldığı kalıpları kullandı. Yaptığı işe uygun kalıplara sahip olmak için yaşlı bir kalıp ustasından kalıp oymayı öğrendi. Eski paraların, Osmanlı motiflerinin ve değişik obje görsellerini içeren kitaplardan esinlenerek desen çalıştı. Kızılkaya, meslek hayatı boyunca yazmacılığı öğretmek için kurslar açtıysa da kursların ilgi görmediğini ifade etmiştir. Koleksiyonunda dört yüzden fazla kalıp bulunur.
2012'de düzenlenen törenle Kızılkaya'ya "Yaşayan İnsan Hazinesi" ünvanı verilmiştir.
Ödüller
Kaynakça
- ^ DiyanetTV (5 Nisan 2023), Ahşap Baskı (Cemil Kızılkaya) - Yaşayan Hazineler 2. Bölüm, 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Ocak 2025
- ^ a b Sökmen, Dila (2019). "Kastamonu geleneksel yazma baskıcılığı ve Cemil Kızılkaya ahşap kalıp baskı koleksiyonunun değerlendirilmesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü yüksek lisans tezi. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tarihin ışığında yaşayan insan hazineleri". Fikriyat Gazetesi. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
- ^ "Cemil Kızılkaya". Yayaşan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 28 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2025.
Dış bağlantılar
- Ahşap baskı (Cemil Kızılkaya) - Yaşayan Hazineler 2. bölüm, Diyanet TV, 5 Nisan 2023
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cemil Kizilkaya d 1949 Coroglu Kastamonu Turk yazma sanatcisi Cemil KizilkayaDogum1949 75 76 yasinda Coroglu Taskopru KastamonuMilliyetTurkMeslekAhsap baski yazma yapimiOduller2012 Yasayan Insan Hazinesi Odulu Anadolu da ihlamur ceviz kabugu ve seftali yapragindan urettigi dogal yazma boyasini kullanmaya devam eden son yazma ustalarindan birisidir 2012 de Turkiye nin Yasayan Insan Hazineleri listesine girmis bir kulturel miras tasiyicisidir Hayati1949 yilinda Kastamonu nun Taskopru ilcesine bagli Coroglu koyunde dogdu 12 yasinda koyunden ayrilip Kastamonu daki dayisinin yanina gitti Ilkokul egitimini yarim birakti ve cesitli islerde calisti Yazmaciliga 1971 yilinda basladi kendi arastirmalari ve denemeleri ile bu sanatin inceliklerini ogrendi Kizilkaya baslangicta yazmalari boyamak icin anilin ve potasyum kullanmaktaydi daha sonra kok boya kullanmaya yoneldi Kok boyalari uretimini esi Safiye Hanim ile birlikte kendisi yapti Ceviz kabugu ayva ve seftali yapragi sogan kabugu goztasi kullanarak elde ettikleri kok boyayi sabitlemek icin yillarca yaptigi denemelerden sonra Gripin adli agri kesiciyi kullanmaya basladi Meslege basladigi yillarda Kastamonu da 135 kisi tas baski meslegini surdurmekte idi Zamanla isi birakanlar ve gocenler oldu ve Cemil Kizilkaya Kastamonu da yazmacilik sanatini icra eden son usta olarak kaldi Istanbul a goc eden Ermeni ustalardan satin aldigi kaliplari kullandi Yaptigi ise uygun kaliplara sahip olmak icin yasli bir kalip ustasindan kalip oymayi ogrendi Eski paralarin Osmanli motiflerinin ve degisik obje gorsellerini iceren kitaplardan esinlenerek desen calisti Kizilkaya meslek hayati boyunca yazmaciligi ogretmek icin kurslar actiysa da kurslarin ilgi gormedigini ifade etmistir Koleksiyonunda dort yuzden fazla kalip bulunur 2012 de duzenlenen torenle Kizilkaya ya Yasayan Insan Hazinesi unvani verilmistir Oduller2012 Yasayan Insan Hazinesi OduluKaynakca DiyanetTV 5 Nisan 2023 Ahsap Baski Cemil Kizilkaya Yasayan Hazineler 2 Bolum 29 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 28 Ocak 2025 a b Sokmen Dila 2019 Kastamonu geleneksel yazma baskiciligi ve Cemil Kizilkaya ahsap kalip baski koleksiyonunun degerlendirilmesi Dokuz Eylul Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu yuksek lisans tezi 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Tarihin isiginda yasayan insan hazineleri Fikriyat Gazetesi 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Cemil Kizilkaya Yayasan Miras ve Kulturel Etkinlikler Genel Mudurlugu 28 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2025 Dis baglantilarAhsap baski Cemil Kizilkaya Yasayan Hazineler 2 bolum Diyanet TV 5 Nisan 2023