Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Chacaltaya (Aymaraca'da "soğuk yol"), Bolivya And dağlarının Cordillera Real dağlarında bir sıradağı. Bolivya'nın de facto başkenti La Paz'ın 15 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. 5.421 metre yüksekliğine sahip olup zirvesinden Titicaca Gölü görünebilir. Jeoloji bilimdalında granit ve greisen (skarnlaşmış granit) ile bilinir.
18.000 yıllık buzul 1940 yılında 0.22 km² iken 2007'de 0.01 km² 'e kadar azaldı. Eriyiklerin yarısı 1980 yılından önce yaşandı.
Yağışın eksik olması ve El Niño'nun ısınma aşamasından kaynaklanan 1980 yılından sonraki eriyiş 2009'da buzulun kayboluşu ile sonuçlandı. La Paz'ın 30 kilometre uzaklığında dağının yakınında yer alan buzul Güney Amerika'nın en yüksek buzullarından biriydi. İklim değişikliğinden dolayı belirgin bir şekilde azalmanın yaşandığı buzul aralıklarından biri olduğu ileri sürüldü. Eriyişin küresel ısınmadan mı yoksa Chacaltaya etrafındaki bölgesel iklim değişikliğinden mi kaynaklandığı hâlâ tartışma konusudur.
Kayak merkezi
Chacaltaya'daki buzul Bolivya'nın tek kayak merkezi olarak kullanıldı. Bu kayak merkezi dünyanın en yüksek asansörlü kayak bölgesiydi ve Güney Amerika'daki en kuzeyde bulunan ve dünya çapında ekvatora en yakın kayak alanıydı. 1939 yılında Güney Amerika'da ilk rope tow inşa edildi. Otomobilin motoru kullanılarak çalıştırıldı. Hızlı ve zor olmasından kötü ünle anıldı ve artık çalıştırılmamaktadır. Üssün 200 metre kadar aşağısına kadar, 1930'lu yıllarda inşa edilen dar bir yol ile ulaşılır. Kışın kayak için çok soğuk olur ve asansör Kasım ile Mart ayları arasında sadece haftasonlarında çalıştırılır. Dağın zirvesi yol üzerindeki durağın sadece 200 metre yukarısında bulunduğundan amatör dağcılar için popülerdir.
Rasathane
Dağın 5.220 metrelik noktasında dünya çapındaki üniversiteler ile işbirliğiyle işlenen, Chacaltaya Rasathanesi (Observatorio de Física Cósmica) bulunmaktadır. Bu rasathane gama ışını araştırmaları için önemli bir sitedir.
Notlar
- ^ Pontus Ljunggren, and Luigi Radelli, "Bolivian tin mineralization", Economic Geology; December 1963, v. 58, no. 8, p. 1348-1351.
- ^ "Farewell to a melting glacier". BBC News. 3 Nisan 2007. 22 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007.
- ^ a b "Bolivia's Chacaltaya glacier is gone". The Miami Herald. 4 Mayıs 2009. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2009.
- ^ "Glacier Evolution in the Tropical Andes during the Last Decades of the 20th Century: Chacaltaya, Bolivia, and Antizana, Ecuador". AMBINO. 1 Kasım 2000. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Reconciling melting glaciers and falling temperatures in the Bolivian highlands". . 23 Mart 2009. 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2009.
- ^ Wamsteker, W; Albrecht, Rudolf; Haubold, Hans J (2004). Developing basic space science world-wide: a decade of UN/ESA workshops. Dordrecht, Boston: . ISBN . OCLC 56105246.
Dış bağlantılar
- Chacaltaya Journal, "Bolivia's Only Ski Resort Is Facing a Snowless Future" 2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New York Times (2 Şubat 2007)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Chacaltaya Aymaraca da soguk yol Bolivya And daglarinin Cordillera Real daglarinda bir siradagi Bolivya nin de facto baskenti La Paz in 15 kilometre kuzeyinde yer almaktadir 5 421 metre yuksekligine sahip olup zirvesinden Titicaca Golu gorunebilir Jeoloji bilimdalinda granit ve greisen skarnlasmis granit ile bilinir Chacaltaya daki buzulun gorunumu 2002 18 000 yillik buzul 1940 yilinda 0 22 km iken 2007 de 0 01 km e kadar azaldi Eriyiklerin yarisi 1980 yilindan once yasandi Yagisin eksik olmasi ve El Nino nun isinma asamasindan kaynaklanan 1980 yilindan sonraki eriyis 2009 da buzulun kaybolusu ile sonuclandi La Paz in 30 kilometre uzakliginda daginin yakininda yer alan buzul Guney Amerika nin en yuksek buzullarindan biriydi Iklim degisikliginden dolayi belirgin bir sekilde azalmanin yasandigi buzul araliklarindan biri oldugu ileri suruldu Eriyisin kuresel isinmadan mi yoksa Chacaltaya etrafindaki bolgesel iklim degisikliginden mi kaynaklandigi hala tartisma konusudur Kayak merkeziThe Chacaltaya Ski Resort 2007 Chacaltaya daki buzul Bolivya nin tek kayak merkezi olarak kullanildi Bu kayak merkezi dunyanin en yuksek asansorlu kayak bolgesiydi ve Guney Amerika daki en kuzeyde bulunan ve dunya capinda ekvatora en yakin kayak alaniydi 1939 yilinda Guney Amerika da ilk rope tow insa edildi Otomobilin motoru kullanilarak calistirildi Hizli ve zor olmasindan kotu unle anildi ve artik calistirilmamaktadir Ussun 200 metre kadar asagisina kadar 1930 lu yillarda insa edilen dar bir yol ile ulasilir Kisin kayak icin cok soguk olur ve asansor Kasim ile Mart aylari arasinda sadece haftasonlarinda calistirilir Dagin zirvesi yol uzerindeki duragin sadece 200 metre yukarisinda bulundugundan amator dagcilar icin populerdir RasathaneParticle detector at Chacaltaya observatory 2007 Dagin 5 220 metrelik noktasinda dunya capindaki universiteler ile isbirligiyle islenen Chacaltaya Rasathanesi Observatorio de Fisica Cosmica bulunmaktadir Bu rasathane gama isini arastirmalari icin onemli bir sitedir Notlar Pontus Ljunggren and Luigi Radelli Bolivian tin mineralization Economic Geology December 1963 v 58 no 8 p 1348 1351 Farewell to a melting glacier BBC News 3 Nisan 2007 22 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2007 a b Bolivia s Chacaltaya glacier is gone The Miami Herald 4 Mayis 2009 Erisim tarihi 10 Mayis 2009 Glacier Evolution in the Tropical Andes during the Last Decades of the 20th Century Chacaltaya Bolivia and Antizana Ecuador AMBINO 1 Kasim 2000 11 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Reconciling melting glaciers and falling temperatures in the Bolivian highlands 23 Mart 2009 10 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2009 Wamsteker W Albrecht Rudolf Haubold Hans J 2004 Developing basic space science world wide a decade of UN ESA workshops Dordrecht Boston Kluwer Academic Publishers ISBN 9781402025198 OCLC 56105246 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Chacaltaya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Chacaltaya Journal Bolivia s Only Ski Resort Is Facing a Snowless Future 2 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi The New York Times 2 Subat 2007 Chacaltaya nin panoramik gorunumu