Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güney Amerika'daki Kolomb öncesi çağın en büyük şehri olan Chan Chan, günümüzdeki La Libertad Bölgesi'nde, Peru'daki Trujillo'nun 5 kilometre batısında (3.1 mil) yer alan bir arkeolojik bölgedir.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Chan Chan'dan görünüm | |
| Konum |  Peru |
| (Kriter) | Karma: i, iii |
| Referans | 366 |
| Tescil | 1986 (10. oturum) |
| Tehlike | 1986 — Günümüz |
| Bölge | Latin Amerika ve Karayipler |
Chan Chan, 'nin ağzında bulunur ve 900'den İnka İmparatorluğu'na yenilip onlara katıldığı tarih olan 1470'e kadar Chimor İmparatorluğu'na başkentlik yapmıştır
Chan Chan, kuzey Peru kıyı çölünün kurak bir kesiminde yer alır. Bu bölgede yağmurun olmaması nedeniyle, Chan Chan'ın ana su kaynağı Andlardan yüzey akışını taşıyan nehirler olmuştur. Bu su akışı, sulama sistemleri vasıtasıyla toprak ve suyun kontrol edilmesini sağlamıştır.
Chan Chan şehri 20 km²lik bir alana yayılmış ve 6 km²'lik yoğun bir kentsel merkeze sahip olmuştur ve bu alanlarda çok yoğun ciudadelalar bulunmaktadır.Ciudadelalar, kraliyet ailesi için kraliyet konutları, depolar ve mezarlık gibi yapıları barındıran büyük mimari yapılardı. Bu ciudadelaların ihtişamı, kraliyet sınıfıyla olan ilişkilerini göstermekteydi. Chan Chan'ın hiyerarşik toplumunun alt sınıfları için konutlar, küçük, düzensiz aglütinasyon odaları (SIAR'lar) olarak bilinirdi. Alt sınıflar, imparatorlukta çoğunlukla zanaat üretmek olan zanaatkarlar olduğundan, bu SIARların birçoğu atölye olarak kullanılmıştır.
28 Kasım 2016 tarihinde, Chan Chan Arkeolojik Alanı UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edildi.
Tarih
Chan Chan'ın MS 850 civarında Chimu'lar tarafından inşa edildiğine inanılmaktadır. Chimor İmparatorluğu'nun başkentiydi ve 40.000-60.000 kişilik bir nüfusa sahipti.
İnkalar MS 1470 civarında Chimuları fethettikten sonra Chan Chan gerilemeye başladı. İnkalar "mitma etnik yerleşim sistemi" adı verilen ve Chimu sivillerini İnkalar tarafından yakın zamanda fethedilen yerlere bölen bir sistem kullandı. Bundan 60 yıl kadar sonra, MS 1535'te Francisco Pizarro, Chan Chan'ı daha da gölgede bırakan İspanyol şehri Trujillo'yu kurdu. Chan Chan artık kalabalık bir başkent olmasa da, hala muazzam zenginliğiyle tanınıyordu ve sonuç olarak İspanyollar tarafından yağmalandı. Chimu'nun muazzam zenginliğinin bir göstergesi, Chan Chan'daki bir mezardan yağmalanan 16. yüzyıl eşyalarının bir listesinde yer almaktadır; 80.000 peso altına (yaklaşık 5.000.000 ABD doları altın) eşdeğer bir hazine bulunmuştur.
1969 yılında Michael Moseley ve Carol J. McKee, Chan Chan'da kazı çalışmalarına başlamıştır; bugün bu kazılar Peru Ulusal Kültür Enstitüsü'nün himayesinde devam etmektedir.
Galeri
-
![image]()
Chan Chan Müzesi -
![image]()
Chan Chan'da su kaynakları -
![image]()
Duvarlar -
![image]()
Bina detayları -
![image]()
Detaylar -
![image]()
Pelikan kabartması -
![image]()
Genel görünüm -
![image]()
Duvarlar -
![image]()
Chan Chan -
![image]()
Chan Chan -
![image]()
Kabartmalar -
![image]()
Krallığın başkenti, Chan Chan
Kaynakça
- ^ Carter, Benjamin (1 Ocak 2008). Technology, Society and Change: Shell Artifact Production Among the Manteno (A.D. 800--1532) of Coastal Ecuador. ProQuest. ISBN . 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mayıs 2017.
- ^ The Smithonian Staff (Mart 2010), 12"10 Must-See Endangered Cultural Treasures", Smithsonian, 39, s. 35, 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 4 Ekim 2020 - Chan Chan, Peru, End of an Empire by Bruce Hathaway
- ^ a b Moseley, Michael (24 Ocak 1975). "Chan Chan: Andean Alternative of the Preindustrial City". Science. JSTOR 1739056.
- ^ Rowe, John (1948). "The Kingdom of Chimor". Acta Americana.
- ^ a b Smailes, Richard (Mart 2011). "Building Chan Chan: A Project Management Perspective". Latin American Antiquity. JSTOR 23072515.
- ^ Otto Holstein (1927). Chan-Chan: Capital of the Great Chimu 20 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Geographical Review 17 (1, January 1927): 36–61. DOI:10.2307/208132
- ^ a b c d Moore, Jerry (2002). Encyclopedia of Prehistory. Human Relations Area Files, Inc.
- ^ "Chan Chan: Huge Desert Fortress of the Chimu". www.historicmysteries.com. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "Chan Chan – The Capital of the Chimú Kingdom". www.heritagedaily.com. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "Chan Chan". www.britannica.com. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "Biography of Francisco Pizarro, Spanish Conqueror of the Inca". www.thoughtco.com. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "Encyclopedia of Prehistory: Volume 7: South America". books.google.com. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ "The Chan Chan adobe city ruins near Huanchaco in Peru". histotravel.com. 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
Kaynakça
- Carter, Benjamin. (2008-01-01). Technology, Society and Change: Shell Artifact Production Among the Manteno (A.D. 800--1532) of Coastal Ecuador. 24 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ProQuest.
- D'Altroy, Terence. (2002). The Incas. Malden, MA: Blackwell Publishing. p. 41. .
- Hathaway, Bruce. (March 2010). "10 Must-See Endangered Cultural Treasures: Chan Chan, Peru, End of an Empire." 39 (12): 35.
- Holstein, Otto. (1 January 1927). "Chan-Chan: Capital of the Great Chimu 20 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." 17: 36-61. doi: 10.2307/208132.
- Keatinge, Richard W and Day, Kent C. (1973). Socio-Economic Organization of the Moche Valley, Peru, during the Chimu Occupation of Chan Chan 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Journal of Anthropological Research 29 (4, Winter 1973): 275–295. DOI:10.2307/3629879
- Kubler, George. (1962). The Art and Architecture of Ancient America, Ringwood: Penguin Books Australia Ltd., pp. 247–274.
- Minelli, Laura Laurencich. 2000. The Inca World: The Development of Pre-Columbian Peru, A.D. 1000-1534, Parts 1000-1534. University of Oklahoma Press.
- Moore, Jerry. (2002). Encyclopedia of Prehistory. Human Relations Area Files, Inc.
- . (24 January 1975). "Chan Chan: Andean Alternative of the Preindustrial City 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." Science 187 (4173).
- Murray, T. (2001). "." Encyclopedia of Archaeology: History and discoveries.
- . (1948). "The Kingdom of Chimor." Acta Americana.
- Smailes, Richard. (2011). Building Chan Chan: a project management perspective 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 22 (1, March 2011): 37–63. DOI:10.2307/23072515
- Topic, John R and . (1983). Chan Chan: a case study of urban change in Peru 25 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 21: 153–182. DOI:10.2307/3629879
- West, Michael. (1970). Community Settlement Patterns at Chan Chan, Peru 24 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 35 (1, January 1970): 74–86. DOI:10.2307/278179
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Chan Chan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO World Heritage Center: Chan Chan 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chan Chan bilgi 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chan Chan - Chimuların Çöl Şehri (Flash) 25 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kuzey Peru'daki Antik Şehirlerin Aşırı Yağıştan Etkilenmesi 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chan Chan'da restorasyon 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Amerika daki Kolomb oncesi cagin en buyuk sehri olan Chan Chan gunumuzdeki La Libertad Bolgesi nde Peru daki Trujillo nun 5 kilometre batisinda 3 1 mil yer alan bir arkeolojik bolgedir Chan Chan Antik KentiUNESCO Dunya MirasiChan Chan dan gorunumKonum PeruKriterKarma i iiiReferans366Tescil1986 10 oturum Tehlike1986 GunumuzBolgeLatin Amerika ve Karayipler Chan Chan nin agzinda bulunur ve 900 den Inka Imparatorlugu na yenilip onlara katildigi tarih olan 1470 e kadar Chimor Imparatorlugu na baskentlik yapmistir Chan Chan kuzey Peru kiyi colunun kurak bir kesiminde yer alir Bu bolgede yagmurun olmamasi nedeniyle Chan Chan in ana su kaynagi Andlardan yuzey akisini tasiyan nehirler olmustur Bu su akisi sulama sistemleri vasitasiyla toprak ve suyun kontrol edilmesini saglamistir Chan Chan sehri 20 km lik bir alana yayilmis ve 6 km lik yogun bir kentsel merkeze sahip olmustur ve bu alanlarda cok yogun ciudadelalar bulunmaktadir Ciudadelalar kraliyet ailesi icin kraliyet konutlari depolar ve mezarlik gibi yapilari barindiran buyuk mimari yapilardi Bu ciudadelalarin ihtisami kraliyet sinifiyla olan iliskilerini gostermekteydi Chan Chan in hiyerarsik toplumunun alt siniflari icin konutlar kucuk duzensiz aglutinasyon odalari SIAR lar olarak bilinirdi Alt siniflar imparatorlukta cogunlukla zanaat uretmek olan zanaatkarlar oldugundan bu SIARlarin bircogu atolye olarak kullanilmistir 28 Kasim 2016 tarihinde Chan Chan Arkeolojik Alani UNESCO tarafindan bir Dunya Mirasi olarak ilan edildi TarihChan Chan in MS 850 civarinda Chimu lar tarafindan insa edildigine inanilmaktadir Chimor Imparatorlugu nun baskentiydi ve 40 000 60 000 kisilik bir nufusa sahipti Inkalar MS 1470 civarinda Chimulari fethettikten sonra Chan Chan gerilemeye basladi Inkalar mitma etnik yerlesim sistemi adi verilen ve Chimu sivillerini Inkalar tarafindan yakin zamanda fethedilen yerlere bolen bir sistem kullandi Bundan 60 yil kadar sonra MS 1535 te Francisco Pizarro Chan Chan i daha da golgede birakan Ispanyol sehri Trujillo yu kurdu Chan Chan artik kalabalik bir baskent olmasa da hala muazzam zenginligiyle taniniyordu ve sonuc olarak Ispanyollar tarafindan yagmalandi Chimu nun muazzam zenginliginin bir gostergesi Chan Chan daki bir mezardan yagmalanan 16 yuzyil esyalarinin bir listesinde yer almaktadir 80 000 peso altina yaklasik 5 000 000 ABD dolari altin esdeger bir hazine bulunmustur 1969 yilinda Michael Moseley ve Carol J McKee Chan Chan da kazi calismalarina baslamistir bugun bu kazilar Peru Ulusal Kultur Enstitusu nun himayesinde devam etmektedir GaleriChan Chan Muzesi Chan Chan da su kaynaklari Duvarlar Bina detaylari Detaylar Pelikan kabartmasi Genel gorunum Duvarlar Chan Chan Chan Chan Kabartmalar Kralligin baskenti Chan ChanKaynakca Carter Benjamin 1 Ocak 2008 Technology Society and Change Shell Artifact Production Among the Manteno A D 800 1532 of Coastal Ecuador ProQuest ISBN 9780549646341 24 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mayis 2017 The Smithonian Staff Mart 2010 12 10 Must See Endangered Cultural Treasures Smithsonian 39 s 35 22 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 4 Ekim 2020 Chan Chan Peru End of an Empire by Bruce Hathaway a b Moseley Michael 24 Ocak 1975 Chan Chan Andean Alternative of the Preindustrial City Science JSTOR 1739056 Rowe John 1948 The Kingdom of Chimor Acta Americana a b Smailes Richard Mart 2011 Building Chan Chan A Project Management Perspective Latin American Antiquity JSTOR 23072515 Otto Holstein 1927 Chan Chan Capital of the Great Chimu 20 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Geographical Review 17 1 January 1927 36 61 DOI 10 2307 208132 a b c d Moore Jerry 2002 Encyclopedia of Prehistory Human Relations Area Files Inc Chan Chan Huge Desert Fortress of the Chimu www historicmysteries com 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 Chan Chan The Capital of the Chimu Kingdom www heritagedaily com 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 Chan Chan www britannica com 24 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 Biography of Francisco Pizarro Spanish Conqueror of the Inca www thoughtco com 14 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 Encyclopedia of Prehistory Volume 7 South America books google com 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 The Chan Chan adobe city ruins near Huanchaco in Peru histotravel com 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 KaynakcaCarter Benjamin 2008 01 01 Technology Society and Change Shell Artifact Production Among the Manteno A D 800 1532 of Coastal Ecuador 24 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ProQuest ISBN 9780549646341 D Altroy Terence 2002 The Incas Malden MA Blackwell Publishing p 41 ISBN 978 0 631 17677 0 Hathaway Bruce March 2010 10 Must See Endangered Cultural Treasures Chan Chan Peru End of an Empire 39 12 35 Holstein Otto 1 January 1927 Chan Chan Capital of the Great Chimu 20 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 17 36 61 doi 10 2307 208132 Keatinge Richard W and Day Kent C 1973 Socio Economic Organization of the Moche Valley Peru during the Chimu Occupation of Chan Chan 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Anthropological Research 29 4 Winter 1973 275 295 DOI 10 2307 3629879 Kubler George 1962 The Art and Architecture of Ancient America Ringwood Penguin Books Australia Ltd pp 247 274 Minelli Laura Laurencich 2000 The Inca World The Development of Pre Columbian Peru A D 1000 1534 Parts 1000 1534 University of Oklahoma Press Moore Jerry 2002 Encyclopedia of Prehistory Human Relations Area Files Inc 24 January 1975 Chan Chan Andean Alternative of the Preindustrial City 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Science 187 4173 Murray T 2001 Encyclopedia of Archaeology History and discoveries 1948 The Kingdom of Chimor Acta Americana Smailes Richard 2011 Building Chan Chan a project management perspective 14 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 22 1 March 2011 37 63 DOI 10 2307 23072515 Topic John R and 1983 Chan Chan a case study of urban change in Peru 25 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 21 153 182 DOI 10 2307 3629879 West Michael 1970 Community Settlement Patterns at Chan Chan Peru 24 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 35 1 January 1970 74 86 DOI 10 2307 278179Dis baglantilarWikimedia Commons ta Chan Chan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir UNESCO World Heritage Center Chan Chan 24 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chan Chan bilgi 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chan Chan Chimularin Col Sehri Flash 25 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuzey Peru daki Antik Sehirlerin Asiri Yagistan Etkilenmesi 21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chan Chan da restorasyon 7 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde