Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leylekgiller ya da Ciconiidae, kendilerine özgü Ciconiiformes takımında sınıflandırılan, sulak alanlarda yaşayan, leylek diye bilinen kuşları kapsayan bir familyadır.
| Leylekgiller | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Cinsler | |||||||||||||
Familya, 6 cins ve buna bağlı yaşayan 19 türden oluşur.
Uzun boyunlu, kalın gagalı, sığ sularda yaşayan kuşlardır. Akrabaları balıkçıllara göre dünyanın daha ılıman kesimlerinde ve daha kuru habitatlarda yaşarlar.
Leyleklerin östaki boruları yoktur, bu yüzden sesleri de yoktur. Yuvalama dönemlerinde gagalarını birbirine vurarak iletişimlerini sağlarlar. Türlerin bazıları göçmendir. Çoğunlukla kurbağa, balık, böcek, solucan ya da küçük kuşlar ve memelileri yiyerek beslenirler.
Türün yayılışı çok geniş bir coğrafya üzerindedir. Almanya'dan havalanan ve Prenses adı verilen Leylek, Türkiye (İstanbul-Hatay) üzerinden Güney Afrika Cumhuriyeti'ne gittiği tespit edilmiştir. Genellikle karadan yükselen sıcak hava akımını kullanarak daireler çizerek uçarlar. Nesli tehlike altında olmasa da yanlış insan yapılaşması ve sulak alanların kurutulması sonucunda Türkiye'deki sayıları azalmaktadır.
Avrasya'da üreyen leylek (Ciconia ciconia) Afrika'nın güney kesimlerinde kışlar. Boyu yaklaşık 100 cm, kanat uçma tüyleri siyah, öbür tüyleri beyaz, gagası uzun ve bacakları kırmızıdır. Boyunlarını öne uzatarak oldukça yavaş uçar ve havada geniş daireler çizerek süzülür.
Leylekler çatılara özellikle de bacaların tepesine yuva yaparlar. Bazı ülkelerde insanlar uğur getirdiğine inandıklarından leylekleri çekmek için damlarına kazıklar üzerine tekerlekler koyarlar. Leylek çiftleri çalı çırpı ve topraktan yaptıkları tepsi biçimindeki yuvalarını otla döşerler. Yuva her yıl yeni eklemeler yapıldığından çok büyür.
Dişiler yuvaya genellikle beyaz dört yumurta bırakır. Erkek ve dişi yavrularını büyük ölçüde, yiyip kısmen sindirdikleri besinleri kusarak beslerler. Yavrular anne ve babalarını gördüklerinde gagalarını takırdatmaya başlarlar.
Leylekler uzak yerlere göç eden kuşların en iyi bilinenidir. Avrupa'da ve Türkiye'de üreyen bu leylekler kışı Afrika'da geçirirler. Göç sırasında sıcak hava akımlarından yararlanır, olabildiğince kara üzerinden uçabilmek için kıtadan kıtaya özellikle İstanbul, Çanakkale ve Cebelitarık boğazlarından geçerler.
Bilhassa Avrupa'da yoğun tarıma geçilmesi nedeniyle leyleklerin beslenebilecekleri çayırlık ve sulak alanların azalması, Afrika'da ise tarım ilaçlarının yoğun bir şekilde kullanılması, geniş leylek sürülerinin yok olmasına neden olmuştur.
Avrasya ve Afrika'da yaşayan kara leylek (Ciconia nigra) beyaz karnı dışında mor yeşil parıltılı siyah tüyleriyle ak leylekten kolayca ayırt edilebilir. Daha ürek olan bu tür, ormanlık bölgelerde ürer ve kışı Afrika'da geçirir. Türkiye'deki üreme alanı Marmara ve Karadeniz bölgelerindeki ağaçlık bölgelerdir.
Leyleklerin iki değişik türü jabiru adıyla tanınır. Bunlardan Avustralya jabirusu (Xenorhynchus asiaticus) Avustralya'dan Hindistan'a kadar uzanan bölgede yaşar. Gövdesi beyaz ve yeşil, bacakları kırmızı, iri gagası siyahtır. Genellikle yalnız avlanmasıyla dikkat çeker. Amerika jaribusunun (jabiru mycteria)hafifce yukarıya kıvrılan çok kalın bir gagası vardır. Meksika'dan Arjantin'e kadar uzanan bölgede bulunur. Marabu (Leploptilos crumeniferus) en iri leylek türüdür. Afrika'da yaşayan bu türün boyu 1,5 metreye, kanat açıklığı 2,6 metreye ulaşır. Temel besinini oluşturan leşleri yemek için genellikle akbabalarla rekabete girişir ve çoğu kez galip gelir.
Göç ve Gezginlik
Yerkürenin kuzey yarısında, ekvator ile kuzey kutbu arasındaki bölgelerde havaların Nisan ve Mayıs aylarından itibaren ısınmaya başlamasıyla leylekler, sıcak yaz aylarını geçirmek için, soğuk kış aylarını geçirdikleri ülkelerden geri dönerler.
Yuvaya önce erkek leylek gelir. Çok telaşlı bir şekilde, geçen yıl bırakıp gittiği yuvayı çubuk ve otlarla onarıp yenilemeğe başlar. Takriben bir hafta sonra dişi leylek de erkek leylek tarafından onarılmış olan yuvaya döner ve hemen yerini alır.
Leyleklerin birbirlerini karşılama törenleri çok ilginç olur. Yuvanın sahibi erkek, dişisini karşılamak için kanatlarını hızla çırpar ve gagasıyla tıkırdar. Daha sonra etraflarına aldırmadan en güzel anlarını yaşamaya başlarlar. Baş döndüren bir yükseklikte gerçekleşen bu tutkulu sevgi gösterisinin meyveleri dört veya beş yumurta olur. Takriben dört ya da beş hafta sonra civcivler yumurtalarından çıkmaya başlarlar. İşte bundan sonra anne ve baba leylek için telaş başlar, baba leylek çığırtkan yavrularının beslenmeleri için gerekli solucan, çekirge ve sümüklü böcekler bulabilmek için harekete geçer, hatta bir süre sonra talep daha da artar; fare, kurbağa, balık ve yılanlar menüyü süslerler.
Baba leylek yavrularını beslemekle yükümlü iken, anne leylek kanatlarının altına alarak, yavrularını yağmur, fırtına ve kızgın güneş sıcağından korur.
Doğal yaşamın bir parçası olan Leylekler, bölgede havalar soğumaya başlar başlamaz, başka bölgelerden gelen diğer leyleklerle gökyüzünde birleşerek, seyredeğer bir görüntü oluşturduktan sonra, yolculuk rotaları olan Güney Afrika, Körfez, Süveyş ve İsrail'e doğru yola çıkarlar.
Cinsler
Dış bağlantılar
- Leylekgiller videoları18 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Leylekler hakkında, ingilizce 2 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.kosektas.com/?pnum=413 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- Encyclopædia Britannica
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leylekgiller ya da Ciconiidae kendilerine ozgu Ciconiiformes takiminda siniflandirilan sulak alanlarda yasayan leylek diye bilinen kuslari kapsayan bir familyadir Leylekgiller Yasadigi donem araligi 30 0 myo Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesKlad Takim Ciconiiformes Bonaparte 1854Familya Ciconiidae Gray 1840CinslerAnastomusCiconiaEphippiorhynchusJabiruLeptoptilosMycteria Familya 6 cins ve buna bagli yasayan 19 turden olusur Uzun boyunlu kalin gagali sig sularda yasayan kuslardir Akrabalari balikcillara gore dunyanin daha iliman kesimlerinde ve daha kuru habitatlarda yasarlar Leyleklerin ostaki borulari yoktur bu yuzden sesleri de yoktur Yuvalama donemlerinde gagalarini birbirine vurarak iletisimlerini saglarlar Turlerin bazilari gocmendir Cogunlukla kurbaga balik bocek solucan ya da kucuk kuslar ve memelileri yiyerek beslenirler Turun yayilisi cok genis bir cografya uzerindedir Almanya dan havalanan ve Prenses adi verilen Leylek Turkiye Istanbul Hatay uzerinden Guney Afrika Cumhuriyeti ne gittigi tespit edilmistir Genellikle karadan yukselen sicak hava akimini kullanarak daireler cizerek ucarlar Nesli tehlike altinda olmasa da yanlis insan yapilasmasi ve sulak alanlarin kurutulmasi sonucunda Turkiye deki sayilari azalmaktadir Avrasya da ureyen leylek Ciconia ciconia Afrika nin guney kesimlerinde kislar Boyu yaklasik 100 cm kanat ucma tuyleri siyah obur tuyleri beyaz gagasi uzun ve bacaklari kirmizidir Boyunlarini one uzatarak oldukca yavas ucar ve havada genis daireler cizerek suzulur Leylekler catilara ozellikle de bacalarin tepesine yuva yaparlar Bazi ulkelerde insanlar ugur getirdigine inandiklarindan leylekleri cekmek icin damlarina kaziklar uzerine tekerlekler koyarlar Leylek ciftleri cali cirpi ve topraktan yaptiklari tepsi bicimindeki yuvalarini otla doserler Yuva her yil yeni eklemeler yapildigindan cok buyur Disiler yuvaya genellikle beyaz dort yumurta birakir Erkek ve disi yavrularini buyuk olcude yiyip kismen sindirdikleri besinleri kusarak beslerler Yavrular anne ve babalarini gorduklerinde gagalarini takirdatmaya baslarlar Leylekler uzak yerlere goc eden kuslarin en iyi bilinenidir Avrupa da ve Turkiye de ureyen bu leylekler kisi Afrika da gecirirler Goc sirasinda sicak hava akimlarindan yararlanir olabildigince kara uzerinden ucabilmek icin kitadan kitaya ozellikle Istanbul Canakkale ve Cebelitarik bogazlarindan gecerler Bilhassa Avrupa da yogun tarima gecilmesi nedeniyle leyleklerin beslenebilecekleri cayirlik ve sulak alanlarin azalmasi Afrika da ise tarim ilaclarinin yogun bir sekilde kullanilmasi genis leylek surulerinin yok olmasina neden olmustur Avrasya ve Afrika da yasayan kara leylek Ciconia nigra beyaz karni disinda mor yesil pariltili siyah tuyleriyle ak leylekten kolayca ayirt edilebilir Daha urek olan bu tur ormanlik bolgelerde urer ve kisi Afrika da gecirir Turkiye deki ureme alani Marmara ve Karadeniz bolgelerindeki agaclik bolgelerdir Leyleklerin iki degisik turu jabiru adiyla taninir Bunlardan Avustralya jabirusu Xenorhynchus asiaticus Avustralya dan Hindistan a kadar uzanan bolgede yasar Govdesi beyaz ve yesil bacaklari kirmizi iri gagasi siyahtir Genellikle yalniz avlanmasiyla dikkat ceker Amerika jaribusunun jabiru mycteria hafifce yukariya kivrilan cok kalin bir gagasi vardir Meksika dan Arjantin e kadar uzanan bolgede bulunur Marabu Leploptilos crumeniferus en iri leylek turudur Afrika da yasayan bu turun boyu 1 5 metreye kanat acikligi 2 6 metreye ulasir Temel besinini olusturan lesleri yemek icin genellikle akbabalarla rekabete girisir ve cogu kez galip gelir Goc ve GezginlikIstanbul uzerinden goc eden bir leylek surusu Yerkurenin kuzey yarisinda ekvator ile kuzey kutbu arasindaki bolgelerde havalarin Nisan ve Mayis aylarindan itibaren isinmaya baslamasiyla leylekler sicak yaz aylarini gecirmek icin soguk kis aylarini gecirdikleri ulkelerden geri donerler Yuvaya once erkek leylek gelir Cok telasli bir sekilde gecen yil birakip gittigi yuvayi cubuk ve otlarla onarip yenilemege baslar Takriben bir hafta sonra disi leylek de erkek leylek tarafindan onarilmis olan yuvaya doner ve hemen yerini alir Leyleklerin birbirlerini karsilama torenleri cok ilginc olur Yuvanin sahibi erkek disisini karsilamak icin kanatlarini hizla cirpar ve gagasiyla tikirdar Daha sonra etraflarina aldirmadan en guzel anlarini yasamaya baslarlar Bas donduren bir yukseklikte gerceklesen bu tutkulu sevgi gosterisinin meyveleri dort veya bes yumurta olur Takriben dort ya da bes hafta sonra civcivler yumurtalarindan cikmaya baslarlar Iste bundan sonra anne ve baba leylek icin telas baslar baba leylek cigirtkan yavrularinin beslenmeleri icin gerekli solucan cekirge ve sumuklu bocekler bulabilmek icin harekete gecer hatta bir sure sonra talep daha da artar fare kurbaga balik ve yilanlar menuyu suslerler Baba leylek yavrularini beslemekle yukumlu iken anne leylek kanatlarinin altina alarak yavrularini yagmur firtina ve kizgin gunes sicagindan korur Dogal yasamin bir parcasi olan Leylekler bolgede havalar sogumaya baslar baslamaz baska bolgelerden gelen diger leyleklerle gokyuzunde birleserek seyredeger bir goruntu olusturduktan sonra yolculuk rotalari olan Guney Afrika Korfez Suveys ve Israil e dogru yola cikarlar CinslerAnastomus Ciconia Ephippiorhynchus Jabiru Leptoptilos MycteriaDis baglantilarLeylekgiller videolari18 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Leylekler hakkinda ingilizce 2 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www kosektas com pnum 413 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b Brands Sheila 14 Agustos 2008 Project The Taxonomicon 5 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2012 Encyclopaedia Britannica