Cihanlı, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Cihanlı | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Cihanlı Cihanlı'nın Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Tortum |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 17,54 km² |
Rakım | 2044 m |
Nüfus (2022) | 321 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25430 |
Tarihçe
Cihanlı'nın eski adı Maskuri'dir. Maskuri (მასკური), eski Kolhi dilinden gelen Megrelcede "akarsu kolu" anlamına gelir. Nitekim Laz ve Megrel dillerinde "skuri" (სკური / სქური) "akarsu / dere" demektir. Bununla birlikte bu yer adı çeşitli kaynaklarda Margisor, Markisor, Maskur, Meksur ve Meksor gibi farklı biçimlerde geçer. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Markisor / Margisor ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Meksor/Maksor (مكصور) şeklinde yazılmıştır.
Margisor veya Markisor köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün sınırları içindeki megalit yapı kalıntıları, Gürcü kilisesi olan Meksur Kilisesi ve sığınak olarak kullanıldığı tahmin edilen mağaralar, buranın çok eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.
Markisor veya Margisor köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Tortum sancağına bağlı Ahçirik nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 130 Hristiyan haneden oluşuyordu. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre ise, Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı bir köyü olan Markisor'un nüfusu iyice azalmıştı. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köydeki 33 hanede 110 erkek bulunuyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Markisor köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 220 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Meksor köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Meksor/Meksur (مكصور) şeklinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Azort nahiyesinin köylerinden biriydi. 1940 genel nüfus sayımında "Meksur" şeklinde kaydedilmiş olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 542 kişiden oluşuyordu. Markisor veya Meksur Türkçe olmadığı için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Cihanlı olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Cihanlı köyünde 702 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 179 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmış, yeni mahalle düzenlemelerine gidilmiştir. Şenyurt Beldesi'nin 8 mahallesinden 5'i 2012 sonrası Şenyurt Mahallesi bünyesinde kalmıştır. Diğer 3 mahalle (Cihanlı, Derekapı, Deveboynu) de Tortum Belediyesi’nin birer mahallesi olmuştur.
Cihanlı köyünün bugünkü sınırları içinde çeşitli tarihsel yapıların kalıntıları bulunmaktadır. Bulardan biri olan Meksur Kalesi, köyün 1,8 kilometre batısında, bir kaya üzerinde, kaba yontulmuş taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiştir. Köyde üç adet de magalit yapının kalıntıları vardır. Bir Gürcü kilisesi olan Maskuri Kilisesi, günümüzde samanlık olarak kullanılmaktadır. Bir kayada yer alan mağaralarda yapı izleri fark edilmektedir. Bu mağaraların geçmişte sığınak olarak kullanılmış olması veya bir manastır / kilise olması muhtemeldir.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 84 km, Tortum ilçe merkezine 32 km uzaklıktadır. Mahalle, Tortum'un kuzeybatısında olup, numaralı Artvin-Erzurum (Uzundere-Tortum) devlet yoluna Şenyurt üzerinden, Derekapı'da 10,4 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 321 |
2021 | 419 |
2020 | 520 |
2019 | 385 |
2018 | 344 |
2017 | 365 |
2016 | 652 |
2015 | 927 |
2014 | 675 |
2012 | 557 |
2011 | 575 |
2010 | 567 |
2009 | 578 |
2008 | 616 |
2007 | 645 |
2000 | 559 |
1990 | 764 |
1985 | 808 |
1965 | 702 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j "Erzurum Tortum Cihanlı Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ https://atlasbig.com.tr/erzurum-tortumun-mahalleleri 27 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . []
- ^ "Cihanli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 169. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Megrelce Sözlük (მეგრული ლექსიკონი)". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "Lazca Sözlük (ლაზური ლექსიკონი)". 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ a b "Yunus Özger, "XIX. Yüzyılda Tortum'un Nüfus Durumu", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, Sayı: 2, s. 113-128". 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 168-169, 192. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması-2011", 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Çorum, 2013, II. Cilt, s. 321-336. 9 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN 1017-7663
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 93, 95. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 263.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 168-169, 192. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Cihanlı Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ "Cihanlı to Derekapı". Cihanlı to Derekapı. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Cihanlı, Tortum için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cihanli Erzurum ilinin Tortum ilcesine bagli bir kirsal mahalledir CihanliMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuCihanliCihanli nin Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceTortumCografi bolgeKaradeniz BolgesiYuzolcumu Toplam17 54 km Rakim2044 mNufus 2022 321Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25430TarihceCihanli nin eski adi Maskuri dir Maskuri მასკური eski Kolhi dilinden gelen Megrelcede akarsu kolu anlamina gelir Nitekim Laz ve Megrel dillerinde skuri სკური სქური akarsu dere demektir Bununla birlikte bu yer adi cesitli kaynaklarda Margisor Markisor Maskur Meksur ve Meksor gibi farkli bicimlerde gecer Nitekim 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Markisor Margisor ve 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Meksor Maksor مكصور seklinde yazilmistir Margisor veya Markisor koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyun sinirlari icindeki megalit yapi kalintilari Gurcu kilisesi olan Meksur Kilisesi ve siginak olarak kullanildigi tahmin edilen magaralar buranin cok eski bir yerlesim alani oldugunu gostermektedir Markisor veya Margisor koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Tortum sancagina bagli Ahcirik nahiyesinin koylerinden biriydi Nufusu 130 Hristiyan haneden olusuyordu 1835 tarihli Osmanli nufus defterine gore ise Erzurum vilayetinin Tortum kazasina bagli bir koyu olan Markisor un nufusu iyice azalmisti Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koydeki 33 hanede 110 erkek bulunuyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Markisor koyunun toplam nufusunun yaklasik 220 kisiden olustugu ortaya cikar Meksor koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Meksor Meksur مكصور seklinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasinin Azort nahiyesinin koylerinden biriydi 1940 genel nufus sayiminda Meksur seklinde kaydedilmis olan koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 542 kisiden olusuyordu Markisor veya Meksur Turkce olmadigi icin koyun adi 1950 lerin ilk yarisinda Cihanli olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Cihanli koyunde 702 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 179 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmis yeni mahalle duzenlemelerine gidilmistir Senyurt Beldesi nin 8 mahallesinden 5 i 2012 sonrasi Senyurt Mahallesi bunyesinde kalmistir Diger 3 mahalle Cihanli Derekapi Deveboynu de Tortum Belediyesi nin birer mahallesi olmustur Cihanli koyunun bugunku sinirlari icinde cesitli tarihsel yapilarin kalintilari bulunmaktadir Bulardan biri olan Meksur Kalesi koyun 1 8 kilometre batisinda bir kaya uzerinde kaba yontulmus taslar ve kirec harciyla insa edilmistir Koyde uc adet de magalit yapinin kalintilari vardir Bir Gurcu kilisesi olan Maskuri Kilisesi gunumuzde samanlik olarak kullanilmaktadir Bir kayada yer alan magaralarda yapi izleri fark edilmektedir Bu magaralarin gecmiste siginak olarak kullanilmis olmasi veya bir manastir kilise olmasi muhtemeldir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 84 km Tortum ilce merkezine 32 km uzakliktadir Mahalle Tortum un kuzeybatisinda olup numarali Artvin Erzurum Uzundere Tortum devlet yoluna Senyurt uzerinden Derekapi da 10 4 km lik bir koy yoluyla ulasmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 3212021 4192020 5202019 3852018 3442017 3652016 6522015 9272014 6752012 5572011 5752010 5672009 5782008 6162007 6452000 5591990 7641985 8081965 702Kaynakca a b c d e f g h i j Erzurum Tortum Cihanli Mahalle Nufusu Nufusune com 14 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi https atlasbig com tr erzurum tortumun mahalleleri 27 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde yalin URL Cihanli Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 169 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Megrelce Sozluk მეგრული ლექსიკონი 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2023 Lazca Sozluk ლაზური ლექსიკონი 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2023 a b Yunus Ozger XIX Yuzyilda Tortum un Nufus Durumu Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 2006 Sayi 2 s 113 128 18 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 235 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 168 169 192 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2011 30 Arastirma Sonuclari Toplantisi Corum 2013 II Cilt s 321 336 9 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 1017 7663 Tao ტაო Mamaia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Merab Halvasi Cimser Chvimiani Cemal Karalidze Batum 2020 s 93 95 2 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 25 828 2 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 252 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 263 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 168 169 192 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Cihanli Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Cihanli to Derekapi Cihanli to Derekapi 26 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarCihanli Tortum icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft