Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede yer alan bilgiler belli bir bölgenin bakış açısından ele alınmıştır ve içeriğinin fazla yerel olduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen katılınız. |
Aranjman veya cover, müzik alanında önceden seslendirilmiş bir eserin farklı sanatçılar tarafından yeniden icra edilmesi anlamına gelmektedir. "Cover" (Okunuşu kavır), kökeni eski Fransızcaya (coverir, 13. Yüzyıl) dayanan İngilizce bir sözcük olmasına rağmen birçok dilde değiştirilmeden kullanılmıştır. Türkçedeki en yaygın karşılığı aranjmandır.
Teknik bir terim olarak
"Aranjman" (veya Düzenleme): Müzikle ilgili "teknik bir terim olarak" ele alındığında "aranjman", orkestrasyondan farklı olarak bestesi daha önceden yapılmış bir melodinin stilini muhafaza etmek şartıyla çeşitli enstrümanlara dağıtılarak yeniden düzenlenmesi (İng. Arrangement) ve bu sırada parçanın akışı ve armonizasyonunun yeniden yazılması, kısaca, mevcut melodiye müzikal bir çeşitlilik kazandırmak anlamına gelmektedir. Bu teknik işleme "aranje etmek" bunu yapan kimseye "aranjör", ortaya çıkan yeni esere de "aranjman" adı verilir.
Müzik akımı olarak
"Aranjman müzik akımı": Aranjman sözcüğü, teknik anlamı dışında "bir müzik akımı"nı tanımlamak için de kullanılmaktadır. "Aranjman müzik" türü bir dönem Türkçeleştirilmiş yabancı dildeki şarkılara verilen addır, yani kısaca "aranjman" olarak adlandırılan bu şarkılar yabancı dildeki müziklerin Türkçe cover'larıdır. Bu maddede ele alındığı anlamıyla "aranjman müzik akımı" 1960'ların hemen başında ortaya çıkmış ve 10 yıl boyunca hüküm sürdükten sonra 1970'lerin başında yerini Anadolu Pop (veya Anadolu Rock) akımına bırakmıştır. Bu tür şarkılara verilen bir başka ad da "Türkçe sözlü hafif Batı müziği"ydi. "Türkçe pop", "Türk popu" "Türk pop müziği" veya TRT'nin kullandığı "Türk hafif müziği" terimleri zaman zaman aranjman yerine kullanılmış olsalar da bunlar Türkçe besteleri de içine alan daha geniş bir kavramı temsil ediyordu ve gerçek anlamıyla "Aranjman müzik"in tam karşılıkları değillerdi.
Tarihçe
1960'lara gelinceye kadar Türkiye'de pop şarkılar Türk şarkıcılar tarafından orijinal dillerinde yani İngilizce, İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca söyleniyordu. 1961 yılında Fecri Ebcioğlu ilk kez Fransız pop şarkıcısı Bob Azzam'ın "C'est écrit dans le Ciel" adlı parçasına Türkçe sözler yazıp "Bak Bir Varmış Bir Yokmuş" adıyla İlham Gencer'e söyletmesi ile aranjman akımı başlamış oldu. Bu parça Türkçe söylenmiş ilk pop şarkısıdır. Şarkı büyük bir ilgiyle karşılanınca devamı çığ gibi geldi. Ebcioğlu'na Sezen Cumhur Önal'ın da katılması ile yüzlerce yabancı pop şarkısına Türkçe sözler yazılarak plaklar dolduruldu. Bu şekilde aralarında Ajda Pekkan, Alpay, Ertan Anapa'nın da olduğu onlarca şarkıcı ülke çapında ünlü oldular. Talep o kadar fazlaydı ki bu iki söz yazarı daha da ileri giderek şarkıların orijinal bestecilerini ve yorumcularını Türkiyeye getirterek kendi bestelerine Türkçe sözler yazarak bizzat kendilerine plak doldurttular. Bunlar arasında Adamo, Marc Aryan, Johnny Hallyday, , Peppino di Capri, Mina ve Patricia Carli gibi Avrupa'nın tanınmış şarkıcıları da vardı. Avrupalı şarkıcıların kendi şarkılarını kırık bir Türkçeyle söylemeleri insanlara o denli sempatik gelmişti ki aynı aranjmanları seslendiren Türk şarkıcılar da tıpkı onlar gibi kırık bir Türkçe kullanmaya başladılar. Örneğin aranjmanını Fecri Ebcioğlu'nun yaptığı "Her Yerde Kar Var"ı kendi bestecisi Salvatore Adamo nasıl bozuk bir Türkçe ile söylediyse aynı aranjmanı Ajda Pekkan da tıpkı onun gibi bozuk bir aksanla söylemişti.
Aranjman akımının (modasının) bu iki öncüsü Fecri Ebcioğlu ve Sezen Cumhur Önal'a bir süre sonra Fikret Şeneş ve Ülkü Aker, 1970'lerde de katıldı. Uzun yıllar bu alanda sadece bu isimler vardı. Bu isimlerin yazdıkları Türkçe sözlerle plak yapılmış birçok şarkı orijinallerinden daha başarılı olmuştur, başarının payı bazen düzenlemede bazen de yazılan başarılı Türkçe sözlere aittir. "Kimler Geldi Kimler Geçti", "Memleketim", "Son Verdim Kalbimin İşine", "Bu Ne Dünya", "Sev Kardeşim" orijinal versiyonunun önüne geçmiş olan şarkılardan bazılarıdır. Sezen Cumhur Önal'a göre Kamuran Akkor için sözlerini yazdığı "Aşk Eski Bir Yalan" adlı aranjmanı, şarkının orijinali olan Enrico Macias'ın ""den daha fazla satmıştı.
Gönül Yazar, Nesrin Sipahi, Gönül Akkor ve İnci Çayırlı gibi Türk müziğinin tanınmış isimleri de bir zamanlar aranjman söylemişlerdi. Hatta Ahmet Sezgin, Orhan Şener ve Ayla Büyükataman'ın da aranjman plakları vardır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Dilmener, Naim. Bak Bir Varmış Bir Yokmuş. İstanbul: İletişim Yayınları. Mart 2006. 3. baskı.
- ^ "Sezen Cumhur'la Geçmişten Bugüne". 3 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ http://www.thy.com/tr-tr/corporate/skylife/article.aspx?mkl=524 []
- ^ . 22 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ . Milliyet. 19 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
- ^ . 9 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ Eylül'de Gel. Alpay Nazikioğlu. Doğan Kitapçılık, 2004
- ^ 1969 tarihli "Ajda Pekkan, Fecri Ebcioğlu Sunar" adlı LP'in arka kapağındaki yazı. Regal Plak LRZT 706
- ^ . 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ "Nostaljilerden Demetler". 11 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2008.
- ^ http://www.donence724.com/ybtr/detay.asp 21 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . yeni bir aranjmanlar listesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede yer alan bilgiler belli bir bolgenin bakis acisindan ele alinmistir ve iceriginin fazla yerel oldugu dusunulmektedir Maddenin evrensellestirilmesi ve uygun hale getirilmesi icin lutfen tartismaya katiliniz Aranjman veya cover muzik alaninda onceden seslendirilmis bir eserin farkli sanatcilar tarafindan yeniden icra edilmesi anlamina gelmektedir Cover Okunusu kavir kokeni eski Fransizcaya coverir 13 Yuzyil dayanan Ingilizce bir sozcuk olmasina ragmen bircok dilde degistirilmeden kullanilmistir Turkcedeki en yaygin karsiligi aranjmandir Teknik bir terim olarak Aranjman veya Duzenleme Muzikle ilgili teknik bir terim olarak ele alindiginda aranjman orkestrasyondan farkli olarak bestesi daha onceden yapilmis bir melodinin stilini muhafaza etmek sartiyla cesitli enstrumanlara dagitilarak yeniden duzenlenmesi Ing Arrangement ve bu sirada parcanin akisi ve armonizasyonunun yeniden yazilmasi kisaca mevcut melodiye muzikal bir cesitlilik kazandirmak anlamina gelmektedir Bu teknik isleme aranje etmek bunu yapan kimseye aranjor ortaya cikan yeni esere de aranjman adi verilir Muzik akimi olarakBob Azzam in C est ecrit dans le Ciel adli sarkisina 1961 de Fecri Ebcioglu Turkce sozler yazdi ve Ilham Gencer yorumladi Bu Turkce soylenmis ilk pop sarkisi yani ilk aranjmandi Artik Bak Bir Varmis Bir Yokmus adini almis olan sarki once 78 devirlik tas plak olarak basildi daha sonra 45 lik plagi da cikti Aranjman muzik akimi Aranjman sozcugu teknik anlami disinda bir muzik akimi ni tanimlamak icin de kullanilmaktadir Aranjman muzik turu bir donem Turkcelestirilmis yabanci dildeki sarkilara verilen addir yani kisaca aranjman olarak adlandirilan bu sarkilar yabanci dildeki muziklerin Turkce cover laridir Bu maddede ele alindigi anlamiyla aranjman muzik akimi 1960 larin hemen basinda ortaya cikmis ve 10 yil boyunca hukum surdukten sonra 1970 lerin basinda yerini Anadolu Pop veya Anadolu Rock akimina birakmistir Bu tur sarkilara verilen bir baska ad da Turkce sozlu hafif Bati muzigi ydi Turkce pop Turk popu Turk pop muzigi veya TRT nin kullandigi Turk hafif muzigi terimleri zaman zaman aranjman yerine kullanilmis olsalar da bunlar Turkce besteleri de icine alan daha genis bir kavrami temsil ediyordu ve gercek anlamiyla Aranjman muzik in tam karsiliklari degillerdi Tarihce1960 lara gelinceye kadar Turkiye de pop sarkilar Turk sarkicilar tarafindan orijinal dillerinde yani Ingilizce Ispanyolca Fransizca ve Italyanca soyleniyordu 1961 yilinda Fecri Ebcioglu ilk kez Fransiz pop sarkicisi Bob Azzam in C est ecrit dans le Ciel adli parcasina Turkce sozler yazip Bak Bir Varmis Bir Yokmus adiyla Ilham Gencer e soyletmesi ile aranjman akimi baslamis oldu Bu parca Turkce soylenmis ilk pop sarkisidir Sarki buyuk bir ilgiyle karsilaninca devami cig gibi geldi Ebcioglu na Sezen Cumhur Onal in da katilmasi ile yuzlerce yabanci pop sarkisina Turkce sozler yazilarak plaklar dolduruldu Bu sekilde aralarinda Ajda Pekkan Alpay Ertan Anapa nin da oldugu onlarca sarkici ulke capinda unlu oldular Talep o kadar fazlaydi ki bu iki soz yazari daha da ileri giderek sarkilarin orijinal bestecilerini ve yorumcularini Turkiyeye getirterek kendi bestelerine Turkce sozler yazarak bizzat kendilerine plak doldurttular Bunlar arasinda Adamo Marc Aryan Johnny Hallyday Peppino di Capri Mina ve Patricia Carli gibi Avrupa nin taninmis sarkicilari da vardi Avrupali sarkicilarin kendi sarkilarini kirik bir Turkceyle soylemeleri insanlara o denli sempatik gelmisti ki ayni aranjmanlari seslendiren Turk sarkicilar da tipki onlar gibi kirik bir Turkce kullanmaya basladilar Ornegin aranjmanini Fecri Ebcioglu nun yaptigi Her Yerde Kar Var i kendi bestecisi Salvatore Adamo nasil bozuk bir Turkce ile soylediyse ayni aranjmani Ajda Pekkan da tipki onun gibi bozuk bir aksanla soylemisti Aranjman akiminin modasinin bu iki oncusu Fecri Ebcioglu ve Sezen Cumhur Onal a bir sure sonra Fikret Senes ve Ulku Aker 1970 lerde de katildi Uzun yillar bu alanda sadece bu isimler vardi Bu isimlerin yazdiklari Turkce sozlerle plak yapilmis bircok sarki orijinallerinden daha basarili olmustur basarinin payi bazen duzenlemede bazen de yazilan basarili Turkce sozlere aittir Kimler Geldi Kimler Gecti Memleketim Son Verdim Kalbimin Isine Bu Ne Dunya Sev Kardesim orijinal versiyonunun onune gecmis olan sarkilardan bazilaridir Sezen Cumhur Onal a gore Kamuran Akkor icin sozlerini yazdigi Ask Eski Bir Yalan adli aranjmani sarkinin orijinali olan Enrico Macias in den daha fazla satmisti Gonul Yazar Nesrin Sipahi Gonul Akkor ve Inci Cayirli gibi Turk muziginin taninmis isimleri de bir zamanlar aranjman soylemislerdi Hatta Ahmet Sezgin Orhan Sener ve Ayla Buyukataman in da aranjman plaklari vardir Ayrica bakinizFecri Ebcioglu Sezen Cumhur Onal Turk pop muzigiKaynakca Dilmener Naim Bak Bir Varmis Bir Yokmus Istanbul Iletisim Yayinlari Mart 2006 3 baski ISBN 975 05 0149 7 Sezen Cumhur la Gecmisten Bugune 3 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2008 http www thy com tr tr corporate skylife article aspx mkl 524 yalin URL 22 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2008 Milliyet 19 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Nisan 2023 9 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2008 Eylul de Gel Alpay Nazikioglu Dogan Kitapcilik 2004 ISBN 9752932460 1969 tarihli Ajda Pekkan Fecri Ebcioglu Sunar adli LP in arka kapagindaki yazi Regal Plak LRZT 706 14 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2008 Nostaljilerden Demetler 11 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2008 http www donence724 com ybtr detay asp 21 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde yeni bir aranjmanlar listesi