Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Coğrafi bilgi sistemi (CBS); Dünya üzerindeki karmaşık sosyal, ekonomik, çevresel vb. sorunların çözümüne yönelik mekana/konuma dayalı karar verme süreçlerinde kullanıcılara yardımcı olmak üzere, büyük hacimli coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, yönetimi, mekansal analizi, sorgulaması ve sunulması fonksiyonlarını yerine getiren donanım, yazılım, personel, coğrafi veri ve yöntem bütünüdür.
CBS genel bir kavram olup, çeşitli kullanım alanlarına ve tematik konulara yönelik olarak geliştirilen CBS uygulamaları vardır. Bu CBS uygulamaları, Kent Bilgi Sistemi, Orman Bilgi Sistemi, Karayolları Bilgi Sistemi, Arazi Bilgi Sistemi, Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS), Lojistik Bilgi Sistemi, İç Güvenlik Bilgi Sistemi, Araç İzleme Bilgi Sistemi, Trafik Bilgi Sistemi, Kampüs Bilgi Sistemi, Deprem Bilgi Sistemi, Harita Bilgi Sistemi vb. şekilde adlandırılırlar.
CBS, kavramsal bir sınıflamada hiyerarşik olarak öncelikle Sistem, sonra Bilgi Sistemi kategorisi altında yer alır. İşlevsel bir sınıflamada ise CBS, öncelikle Teknoloji, sonra Bilgi Teknolojisi altında yer alır.
Coğrafi bilgi sistemi, coğrafya, haritacılık ve bilgisayar bilimleri ile ilgili bir teknoloji olup Coğrafi Veri Altyapısı bileşenlerinden Bilgi Teknolojileri kapsamında yer alır.Görsel tabanlı verilerin işlenip amaca uygun kullanılmasında olanak sağlar.
Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), İngilizce Geographical Information Systems (GIS) ifadesinin Türkçeye çevrilmiş hali olup kullanıcıların çok farklı disiplinlerden olması nedeniyle, bu kavram da değişik şekillerde tanımlanmaktadır. Özellikle CBS'nin dünyada konumsal bilgi ile ilgilenen kişi, kurum ve kuruluşlar arasında geniş bir merak uyandırması, gelişmelerdeki hızlı değişiklikler, özellikle ticari beklentiler, farklı uygulama ve fikirler, CBS'nin standart bir tanımının yapılmasına henüz izin vermemiştir. CBS, bazı araştırmacılara göre konumsal bilgi sistemlerin tümünü içeren ve coğrafi bilgiyi irdeleyen bir bilimsel kavram, bazılarına göre; konumsal bilgileri dijital yapıya kavuşturan bilgisayar tabanlı bir araç, bazılarına göre de; organizasyona yardımcı olan bir veri tabanı yönetim sistemi olarak nitelendirilmektedir. Buna göre en genel haliyle CBS tanımı aşağıdaki şekildedir;
"Coğrafi Bilgi Sistemleri; konuma dayalı gözlemlerle elde edilen grafik ve grafik-olmayan bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir."
Zamansal Coğrafi Bilgi Sistemi (ZCBS) Coğrafi varlıkların gerek grafik gerekse grafik olmayan konumsal bilgilerinde zamanla meydana gelen değişimleri izleyebilen ve analiz edebilen coğrafi bilgi sistemidir.
Kullanım alanları
CBS teknolojisi bilimsel araştırmalar, kaynak yönetimi, varlık yönetimi, alt yapılar (doğalgaz, elektrik, su, vb.), arkeoloji, çevresel etki değerlendirmesi, peyzaj mimarlığı, kentsel planlama, kartografya, kriminoloji, coğrafi tarih, pazarlama, lojistik, maden haritalama, haritacılık, tarım (ekili tarım alanlarının tespiti ve toplam mahsulün hesaplanması), askeri uygulamalar, hava, deniz ve kara trafiği izleme (araç takip sistemleri), meteoroloji, arama kurtarma ve diğer amaçlar için kullanılabilir. Örneğin, CBS doğal afetlerde acil müdahaleleri kolaylaştırmak için hesaplamalar yapmaya olanak tanır. CBS yeni sulak alanların bulunmasında ve bu alanların korunmasında kullanılabilir. CBS bazı şirketler tarafından avantaj sağlaması amacıyla yeni pazar alanları bulmak için kullanılabilir.
Daha genel manada CBS, analizler yapma imkânı sunan ve bu analiz sonuçlarına göre doğru kararlar vermeyi kolaylaştıran bir sistemdir.
Tarihi
Coğrafi bilgi sistemleri ilk olarak Roger Tomlinson'un öncü çalışmaları sayesinde ortaya çıkmıştır. Tomlinson 1963'te ilk bilgisayar destekli haritalama işlemini gerçekleştirmiştir.
 | Coğrafî terim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cografi bilgi sistemi CBS Dunya uzerindeki karmasik sosyal ekonomik cevresel vb sorunlarin cozumune yonelik mekana konuma dayali karar verme sureclerinde kullanicilara yardimci olmak uzere buyuk hacimli cografi verilerin toplanmasi depolanmasi islenmesi yonetimi mekansal analizi sorgulamasi ve sunulmasi fonksiyonlarini yerine getiren donanim yazilim personel cografi veri ve yontem butunudur Cografi Bilgi Sistemi nin sema halinde gosterimi CBS genel bir kavram olup cesitli kullanim alanlarina ve tematik konulara yonelik olarak gelistirilen CBS uygulamalari vardir Bu CBS uygulamalari Kent Bilgi Sistemi Orman Bilgi Sistemi Karayollari Bilgi Sistemi Arazi Bilgi Sistemi Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi TAKBIS Lojistik Bilgi Sistemi Ic Guvenlik Bilgi Sistemi Arac Izleme Bilgi Sistemi Trafik Bilgi Sistemi Kampus Bilgi Sistemi Deprem Bilgi Sistemi Harita Bilgi Sistemi vb sekilde adlandirilirlar CBS kavramsal bir siniflamada hiyerarsik olarak oncelikle Sistem sonra Bilgi Sistemi kategorisi altinda yer alir Islevsel bir siniflamada ise CBS oncelikle Teknoloji sonra Bilgi Teknolojisi altinda yer alir Cografi bilgi sistemi cografya haritacilik ve bilgisayar bilimleri ile ilgili bir teknoloji olup Cografi Veri Altyapisi bilesenlerinden Bilgi Teknolojileri kapsaminda yer alir Gorsel tabanli verilerin islenip amaca uygun kullanilmasinda olanak saglar Cografi bilgi sistemleri CBS Ingilizce Geographical Information Systems GIS ifadesinin Turkceye cevrilmis hali olup kullanicilarin cok farkli disiplinlerden olmasi nedeniyle bu kavram da degisik sekillerde tanimlanmaktadir Ozellikle CBS nin dunyada konumsal bilgi ile ilgilenen kisi kurum ve kuruluslar arasinda genis bir merak uyandirmasi gelismelerdeki hizli degisiklikler ozellikle ticari beklentiler farkli uygulama ve fikirler CBS nin standart bir taniminin yapilmasina henuz izin vermemistir CBS bazi arastirmacilara gore konumsal bilgi sistemlerin tumunu iceren ve cografi bilgiyi irdeleyen bir bilimsel kavram bazilarina gore konumsal bilgileri dijital yapiya kavusturan bilgisayar tabanli bir arac bazilarina gore de organizasyona yardimci olan bir veri tabani yonetim sistemi olarak nitelendirilmektedir Buna gore en genel haliyle CBS tanimi asagidaki sekildedir Cografi Bilgi Sistemleri konuma dayali gozlemlerle elde edilen grafik ve grafik olmayan bilgilerin toplanmasi saklanmasi islenmesi ve kullaniciya sunulmasi islevlerini butunluk icerisinde gerceklestiren bir bilgi sistemidir Zamansal Cografi Bilgi Sistemi ZCBS Cografi varliklarin gerek grafik gerekse grafik olmayan konumsal bilgilerinde zamanla meydana gelen degisimleri izleyebilen ve analiz edebilen cografi bilgi sistemidir Kullanim alanlariCBS teknolojisi bilimsel arastirmalar kaynak yonetimi varlik yonetimi alt yapilar dogalgaz elektrik su vb arkeoloji cevresel etki degerlendirmesi peyzaj mimarligi kentsel planlama kartografya kriminoloji cografi tarih pazarlama lojistik maden haritalama haritacilik tarim ekili tarim alanlarinin tespiti ve toplam mahsulun hesaplanmasi askeri uygulamalar hava deniz ve kara trafigi izleme arac takip sistemleri meteoroloji arama kurtarma ve diger amaclar icin kullanilabilir Ornegin CBS dogal afetlerde acil mudahaleleri kolaylastirmak icin hesaplamalar yapmaya olanak tanir CBS yeni sulak alanlarin bulunmasinda ve bu alanlarin korunmasinda kullanilabilir CBS bazi sirketler tarafindan avantaj saglamasi amaciyla yeni pazar alanlari bulmak icin kullanilabilir Daha genel manada CBS analizler yapma imkani sunan ve bu analiz sonuclarina gore dogru kararlar vermeyi kolaylastiran bir sistemdir TarihiCografi bilgi sistemleri ilk olarak Roger Tomlinson un oncu calismalari sayesinde ortaya cikmistir Tomlinson 1963 te ilk bilgisayar destekli haritalama islemini gerceklestirmistir Cografi terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz