Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeki Cuma Camii, 1900-1914 yıllarında yapılmış tarihi-mimari bir camidir. Azerbaycan'ın Şeki kentindeki Yukarı Baş Devlet Tarihi-Mimari Koruma Alanı topraklarında yer almaktadır.
| Cuma Camii | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Şeki, Azerbaycan |
| Kuruluşu | 1900-1914 |
Cami, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarih ve 132 sayılı kararı ile yerel öneme sahip taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edilmiştir.
7 Temmuz 2019'da "Şeki'nin tarihi merkezi, Han Sarayı ile birlikte" UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı. Şeki'nin tarihi merkezinde yer alan Cuma camisi de Dünya Mirasları arasında yer almaktadır.
Hakkında
Şeki Cuma camii 1900-1914 yıllarında Şeki'nin Tabakhane mahallesinde inşa edilmiştir. Cami, yanındaki medrese ve Yer altı hamamı ile birlikte külliye olarak inşa edilmiştir. Taşa kazınmış tarihe göre caminin inşaatının 1914 yılında ilave bir balkon, hücre ve minare yapılmasıyla tamamlandığı söylenebilir. Daha sonra caminin yanına bir medrese yapılmıştır. Medrese caminin balkonuna bağlıdır.
Sovyet işgali sırasında
Sovyet işgalinden sonra 1928'den itibaren resmi bir hızla dinle mücadele etmeye başladılar. Azerbaycan KP MK, o yılın Aralık ayında, birçok cami, kilise ve sinagogu eğitici amaçlı kulüplerin bütçesine vermek için karar aldı. Eğer 1917'de Azerbaycan'da 3.000 cami varsa, 1927'de bu sayı 1.700'e, 1933'te ise 17'ye düştü.
Şeki Cuma Camii'nin minaresi de işgalden sonra yıkıldı. Caminin binası spor okulu olarak kullanılmıştır. Binayı spor salonuna uyarlamak için mescidin iç balkonu yıkılmıştır.
1988 yılında caminin binası yanmıştır. 1989 yılında camide ölçü çalışmaları yapılmış ve restorasyon projesi hazırlanmıştır. Caminin hariminde yapılan kazılarda revak tarafındaki iç duvarın yeri bulunmuş ve bu duvarla birlikte iç revak restore edilmiştir. Daha sonra yığma örgü ile kapatılan pencereler açılarak ölçü çizgilerine göre restore edilmiştir. Projeye göre iç kısma 4 büyük sütun yerleştirildi ve caminin mihrabı restore edildi.
Bağımsızlıktan sonra
Caminin minaresi arşivde bulunan bir fotoğrafa dayanarak restore edildi ve temelinden kubbesine kadar 28.5 metre yüksekliğe yeniden inşa edildi. Minare restore edilerek 1991 yılında tamamlandı.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarihli 132 numaralı kararıyla cami yerel taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edildi.
Şeki'nin tarihi bölgesi 2001 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne aday gösterildi. 7 Temmuz 2019'da "Hanalı Şeki Tarihi Merkezi" UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi. Karar, Bakü Kongre Merkezi'nde yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi'nin 43. toplantısında alındı. Tarihi Şeki Merkezi'nde bulunan Şeki Cuma Camii de Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir.
1993 yılında Şeki İcra Hakimiyyəti başkanı Çingiz Efendiyev'in direktifiyle Şeki İslam Məktəbi burada faaliyete başladı. Mektep 1996 yılında Adalet Bakanlığı'na kaydedildi. Burada öğrenciler dini ve laik eğitim alıyorlar.
Mimari özellikleri
Yerel inşaat malzemeleri, nehir taşları ve pişmiş tuğlalar caminin inşasında kullanıldı. Plana göre, taş ve ahşap bölmelerle bölünmüş kemerli sütunlu bir salon vardı ve bu büyük çatının kaplanmasına izin veriyordu. On direkli minber ahşaptan yapılmıştı. 28.5 metre yüksekliğindeki minare, cami binasından birkaç metre uzakta inşa edildi. Üst kısmı daralan minare, tuğla oymaları ve kabartma desenleri ile süslenmiştir.
Caminin içi sadedir. İbadet yeri, hücreleri medrese olarak kullanılmaktadır. Cami kompleksi "N" şeklinde olup iki katlıdır. İkinci katta kadınlar için bir dua salonu bulunmaktadır. Ana cephe tuğla oymaları ile süslenmiştir.
Galeri
Kaynakça
- ^ "Помощь в реставрации исторических памятников/Мечеть "Джума"". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ a b c d (Azerice). sheki.heritage.org.az. Archived from the original on 15 Aralık 2022. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ Arif Yunusov (2004). Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. s. 78. ISBN . 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2023.
- ^ (PDF) (Azerice). mct.gov.az. 2 Ağustos 2001. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2022.
- ^ (İngilizce). unesco.org. 2019. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ (Azerice). Amerikanın Səsi. 7 Temmuz 2019. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
Dış bağlantılar
- Şəki Cuma Camii 17 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Şəki Cuma Camii - 19. yüzyıl ve İslam koleji 17 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seki Cuma Camii 1900 1914 yillarinda yapilmis tarihi mimari bir camidir Azerbaycan in Seki kentindeki Yukari Bas Devlet Tarihi Mimari Koruma Alani topraklarinda yer almaktadir Cuma CamiiYerel adKonumSeki AzerbaycanKurulusu1900 1914 Cami Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu nun 2 Agustos 2001 tarih ve 132 sayili karari ile yerel oneme sahip tasinmaz tarihi ve kulturel anitlar listesine dahil edilmistir 7 Temmuz 2019 da Seki nin tarihi merkezi Han Sarayi ile birlikte UNESCO Dunya Mirasi Listesi ne alindi Seki nin tarihi merkezinde yer alan Cuma camisi de Dunya Miraslari arasinda yer almaktadir HakkindaSeki Cuma camii 1900 1914 yillarinda Seki nin Tabakhane mahallesinde insa edilmistir Cami yanindaki medrese ve Yer alti hamami ile birlikte kulliye olarak insa edilmistir Tasa kazinmis tarihe gore caminin insaatinin 1914 yilinda ilave bir balkon hucre ve minare yapilmasiyla tamamlandigi soylenebilir Daha sonra caminin yanina bir medrese yapilmistir Medrese caminin balkonuna baglidir Sovyet isgali sirasinda Sovyet isgalinden sonra 1928 den itibaren resmi bir hizla dinle mucadele etmeye basladilar Azerbaycan KP MK o yilin Aralik ayinda bircok cami kilise ve sinagogu egitici amacli kuluplerin butcesine vermek icin karar aldi Eger 1917 de Azerbaycan da 3 000 cami varsa 1927 de bu sayi 1 700 e 1933 te ise 17 ye dustu Seki Cuma Camii nin minaresi de isgalden sonra yikildi Caminin binasi spor okulu olarak kullanilmistir Binayi spor salonuna uyarlamak icin mescidin ic balkonu yikilmistir 1988 yilinda caminin binasi yanmistir 1989 yilinda camide olcu calismalari yapilmis ve restorasyon projesi hazirlanmistir Caminin hariminde yapilan kazilarda revak tarafindaki ic duvarin yeri bulunmus ve bu duvarla birlikte ic revak restore edilmistir Daha sonra yigma orgu ile kapatilan pencereler acilarak olcu cizgilerine gore restore edilmistir Projeye gore ic kisma 4 buyuk sutun yerlestirildi ve caminin mihrabi restore edildi Bagimsizliktan sonra Caminin minaresi arsivde bulunan bir fotografa dayanarak restore edildi ve temelinden kubbesine kadar 28 5 metre yukseklige yeniden insa edildi Minare restore edilerek 1991 yilinda tamamlandi Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu nun 2 Agustos 2001 tarihli 132 numarali karariyla cami yerel tasinmaz tarihi ve kulturel anitlar listesine dahil edildi Seki nin tarihi bolgesi 2001 yilindan bu yana UNESCO Dunya Mirasi Listesi ne aday gosterildi 7 Temmuz 2019 da Hanali Seki Tarihi Merkezi UNESCO Dunya Mirasi Listesi ne dahil edildi Karar Baku Kongre Merkezi nde yapilan UNESCO Dunya Mirasi Komitesi nin 43 toplantisinda alindi Tarihi Seki Merkezi nde bulunan Seki Cuma Camii de Dunya Mirasi Listesi ne dahil edilmistir 1993 yilinda Seki Icra Hakimiyyeti baskani Cingiz Efendiyev in direktifiyle Seki Islam Mektebi burada faaliyete basladi Mektep 1996 yilinda Adalet Bakanligi na kaydedildi Burada ogrenciler dini ve laik egitim aliyorlar Mimari ozellikleriYerel insaat malzemeleri nehir taslari ve pismis tuglalar caminin insasinda kullanildi Plana gore tas ve ahsap bolmelerle bolunmus kemerli sutunlu bir salon vardi ve bu buyuk catinin kaplanmasina izin veriyordu On direkli minber ahsaptan yapilmisti 28 5 metre yuksekligindeki minare cami binasindan birkac metre uzakta insa edildi Ust kismi daralan minare tugla oymalari ve kabartma desenleri ile suslenmistir Caminin ici sadedir Ibadet yeri hucreleri medrese olarak kullanilmaktadir Cami kompleksi N seklinde olup iki katlidir Ikinci katta kadinlar icin bir dua salonu bulunmaktadir Ana cephe tugla oymalari ile suslenmistir GaleriKaynakca Pomosh v restavracii istoricheskih pamyatnikov Mechet Dzhuma 5 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2022 a b c d Azerice sheki heritage org az Archived from the original on 15 Aralik 2022 Erisim tarihi 15 Aralik 2022 KB1 bakim Uygun olmayan url link Arif Yunusov 2004 Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman s 78 ISBN 9952 8052 0 9 5 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Nisan 2023 PDF Azerice mct gov az 2 Agustos 2001 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2022 Ingilizce unesco org 2019 18 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 Azerice Amerikanin Sesi 7 Temmuz 2019 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 Dis baglantilarSeki Cuma Camii 17 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seki Cuma Camii 19 yuzyil ve Islam koleji 17 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde