Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ak Saruman (3. Çağ 1000–3019, Orta Dünya’da 2019 yıl boyunca yaşadı) 3. Çağ’da, Orta Dünya’ya Valar’ın Temsilcisi olarak gelen ilk sihirbaz, diğer bir adla Istari’dir (Istari büyücü kelimesinin başka bir karşılığıdır). Ak Divan’ın başıdır. Sindarin’deki adı, “Yetenekli İnsan” manasına gelen, Curunír’dir.
| Saruman | |
|---|---|
J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde karakter  Peter Jackson'ın Yüzüklerin Efendisi film üçlemesinde Saruman. | |
| Unvanı/Diğer adı | Curumo, Curunír, Renkli, Yüzük Yapıcısı, Ak, Ak El, Bilge, Sharkey |
| İsminin anlamı | Hüner adamı |
| Irkı | Maia |
| Silahı | Uruk-hai ırkı |
| Doğum tarihi | Eru (Tanrı) tarafından dünya yaratılmadan önce yaratıldı. |
| Ölüm tarihi | 3 Kasım, Üçüncü çağ 3019 (kitap), 3 Mart, Üçüncü çağ 3019 (film) (Filmde İki Kule bölümünde sırtından bıçaklanarak öldürülse de kitapta, yüzük yok edilip Hobitler evlerine döndükten sonra yardımcısı Grima Solucandil tarafından boğazı kesilerek öldürülmüştür.) |
| Ülkesi | Isengard |
| Yüzük Kardeşliği İki Kule Kralın Dönüşü Silmarillion Unfinished Tales | |
Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği ve Yüzüklerin Efendisi: İki Kule filmlerinde Saruman'ı Sir Christopher Lee canlandırmıştır.
Tarihçe
Valinor’da, Manwë tarafından bir divan toplandı. Bu muhtemelen, 2. Çağ’ın ortalarında, güç yüzüklerinin yaratımından kısa bir zaman sonraydı. Divan esnasında Orta Dünya’ya beş temsilci gönderilmesine karar verildi. Gönderilecek olanlar, ”güçlü, Sauron’a denk, yine de güçten yoksun ve ete kemiğe bürünmüş” olmalıydı – yani Istari veya Sihirbazlar.
Gönderilenlerden biri, Valinor’da Curumo, Sindarin’de Curunír olarak bilinen Saruman’dı. Kendisi aynı zamanda Aulë’nin oldukça kuvvetli bir Maia’sıydı (tıpkı bir zamanlar Sauron’un da olduğu gibi). Aulë, Eru’nun ırkları yaratmasını bekleyemeden kendi ırkını yaratan Vala’dır. Başka bir deyişle cüceleri yaratan güçtür). Maiar da tıpkı Valar gibi insanın melek formlarıdır, sadece daha düşük versiyonlarıdır. İkisi birlikte (Maiar ve Valar) Ainur’dur (tekili Ainu) ve Arda’nın, yani dünyanın, yaratımından önce vardırlar.
Saruman, Manwë tarafından gönderilecek takımdaki gönüllülerden biriydi ve aynı zamanda Mithrandir’den (Gandalf) sonrakidir. Saruman’ın Gandalf’a karşı olan kıskançlığı burada bile baş göstermişti. Varda (Manwë’nin eşi), Gandalf’ı üçüncü Istari, sihirbaz olarak gösterdiğinde Saruman’ın içinde neden kendisi üçüncü olarak seçilmedi diye bir fırtına kopmuştu. Saruman Radagast’ı kendinden aşağı görmesine rağmen kendisiyle gelmesi için zorlamıştı.
Orta Dünya'ya Gelişi
Birçok öyküye göre, Saruman Mithlond’a (Boz Limanlar), Eriador’un batısına, bir gemiyle yalnız başına vardı. Bu varış yaklaşık 3. Çağ’ın 1000 yılında gerçekleşmiştir ve yalnızca bir Sindarin elfi olan Círdan Saruman’ın kimliğini ve kökenini biliyordu.
Burada iki kısa ama birbirinden biraz farklı hikâye vardır. Bunlardan ilki Curumo’nun (Saruman’ın), Aiwendil’i (Radagast’ı) yanına Yavanna ona yalvardığı için aldığıdır. İkinci hikâyeye göre ise, “Curumo’nun (Saruman) Aiwendil’i (Radagast) yanına, Yavanna’nın eşi Aulë onu buna mecbur ettiği için” yanına aldığını söyler. (Yarım kalmış Öyküler, Bölüm dört, Kısım II: Istari).
Saruman, tıpkı kendisinden önce buraya gelen iki mavi sihirbazın (yani Alatar ve Pallando’nun) yaptığı gibi ilk olarak Orta Dünya’nın doğusuna gitti. 1500 yıl sonra ise Sauron Dol Guldur’de yeninden güçlendiği sırada yönünü batıya çevirdi.
3. Çağ’ın yaklaşık 2463 yılında Ak Divan ilk kez kurulduğunda Saruman divana başçılık yapacak kişi olarak seçildi. O zaman bile Saruman, Sauron’un yeniden güçleneceğini sezmişti ve gücüne karşı içinde büyük bir arzu ve kıskançlık baş gösterdi. Özellikle de Tek Yüzük’e karşı. Tesadüfen bu yıl aynı zamanda Gollum’un Tek Yüzük’ü bulduğu aynı yıldı.
Ak Divan'ın Başına Gelmesi
3. Çağ’ın 2759 yılında Gondor’un o zamanki Vekilharcı olan Beren, Isengard halkasında bulunan Orthanc Kulesini karargâh olarak kullanması için Saruman’ın emrine verdi. Böylece Saruman, Batı’nın hür halklarının savunması için önemli bir nokta olmuş oldu. Orthanc’da, bir Palantír’e, yani 7 kadim görme taşından birine rastladı ancak bu bilgiyi gizli tuttu, özellikle de Ak Divan’dan. Daha sonraki zamanlarda da taşı kullandığını gizleyerek Divan’a ihanet edecekti.
3. Çağ’ın 2850 yılında, Gandalf Dol Guldur’a girdi ve şeytani varlık Sauron’un dönüşünü doğruladı. Saruman’ın tavsiyesiyle Ak Divan, Dol Guldur’a saldırmama kararı aldı. Bu olayla birlikte Gandalf ilk kez, Saruman’ın Tek Yüzük üzerinde bir hâkimiyet arzusu olduğuna dair şüphelendiğini gösterdi.
Saruman’ın Divan’ın Dol Guldur’ saldırmasını engellemesinin arkasındaki gerçek stratejisi, Sauron’un gücünü toplamasına devam etmesine izin vermek ve bu sayede Tek Yüzük’ün kendisini ortaya çıkarmasını sağlamaktı. Bu noktada, Saruman yüzüğü ilk olarak kendinin ele geçirmeye gücünün yeteceğini umuyordu. Kısa süre içinde, Sauron’un yüzüğün bulunabileceği yerler hakkında beklediğinden daha fazla şey bildiğini fark etti ve 3. Çağ’ın 2941 yılında nihayet Sauron’a karşı Dol Guldur’a bir saldırı düzenlenmesine razı oldu. (Bu noktada Sauron, Mordor’a geri çekildi ve 5 Ordular Muharebesi yaşandı.).
Görülen o ki ya bu zamanlarda ya da yüzük-bilimine dair olan çalışmaları başarıya ulaşmadan kısa zaman önce Saruman, Noldor’lu Eregion’un yeteneğinin bir kısmını taklit etmeyi başardı ve kendi güç yüzüğünü yarattı. Muhtemelen bu yüzüğü güçlerini artırmak için kullandı ve sesinin de gücü ile birlikte çok daha büyük bir büyücüye dönüştü. Ancak görünen o ki, Saruman’ın yüzüğü, Tek Yüzük şöyle dursun, Elflerin Üç Yüzüğü kadar bile güçlü değildi.
Sauron Dol Guldur’u terk etti, yeniden ortaya çıktı ve Mordor’da hükümdarlığını başlatarak kendini tamamen açığa çıkardı. Mordor’da, Minas Ithil (ya da sonraki adı ile Minas Morgul)’de ele geçirdiği palantír sayesinde Saruman ile temas kurmayı başardı. Gandalf’a duyduğu aşırı kıskançlık ve gittikçe büyüyen gururu ile kibri, palantír vasıtası ile Düşman tarafından çarpıtıldı, sonunda Saruman, Sauron’un bir hizmetkârı haline geldi. Yine de gizliden gizliye Tek Yüzük’ü kendisi için ele geçirmeyi umuyordu.
Yüzük Savaşı
Yaklaşık olarak bu zamanlarda, Rohan’ı kontrol etme teşebbüsleri adına Saruman, Kral Théoden’in akıl danışmanı olan Solucandil Gríma’nın sadakatini satın aldı. Böylece Gríma, Sauron’un artan güçlerine karşı hiçbir şey yapmama konusunda kralı ikna etmeye ve ona bu yönde tavsiyeler vermeye başladı. Eğer ertesi yıl Gandalf bu olaya el atmayıp, Kral Théoden’e sağ kolunun gerçek yüzünü göstermeseydi ve kralı tekrar eski, sağlıklı haline döndürmeseydi Saruman ve Solucandil’in bu ihaneti Rohan ordusunun gücünü büyük ölçüde zayıflatacaktı.
Gandalf, Tek Yüzük’ün keşfedişini ve yüzüğün yerini kendisine iletinceye kadar Saruman gerçek niyetini açığa vurmadı. Gandalf bu bilgiyi kendisine aktardığında ise Saruman ona, Sauron ile olan anlaşmasını itiraf etti ve Sauron’a katılmadıkları takdirde yitirmeye mahkûm olduklarını dile getirdi. Kendini “Renkli Saruman” olarak ilan etti ve Gandalf kendisine katılmayı reddettiğinde onu Isengard’da hapsetti. Daha sonra Gandalf kaçmayı başardı ve Elrond’un Divanı’nda Saruman ile arasında geçenleri anlattı. Böylece Saruman’ın ihaneti Ak Divan’ın geri kalanı tarafından da bilinir oldu.
Saruman çok geçmeden Cadı-Kral Isengard’a geldiğinde yalan söyleyerek yeni efendisi Sauron’a da ihanet eder. Sauron, birkaç yıl önce yüzüğü bulan Baggins’i ve onun yurdu olan Shire’ı araması için Nazgûl’u göndermişti. Saruman, Shire hakkında hiçbir şey bilmiyormuş gibi davrandı. Ancak daha sonra Nazgûl, onun gönderdiği Shire ajanlarından birini yakaladı. Böylelikle Saruman iki taraf tarafından yakalanmış ve hain olarak damgalanmıştı. Bu andan sonra Saruman Tek Yüzük’ü ele geçirmek için tüm gücünü ve imkânlarını ortaya koymaya başladı.
Saruman zaman yitirmeden Rohan’a saldırı planlarına, Kral’ın oğlu olan Théodred’i öldürme girişimlerine, Shire’dan kaçan Frodo Baggins’i yakalamak için ajanlarını göndermeye ve Frodo ve arkadaşlarının Gondor’a doğru izleyebileceği muhtemel yollara akıncı takımları yollamaya başladı. İronik olarak bu akıncı takımlarından biri Peregrin Took ile Meriadoc Brandybuck’ı yakalayarak ikiliyi tam zamanında, Entleri harekete geçirmeleri için Fangorn Ormanı’na taşıdı. Gandalf, Saruman’ın bu sıralarda yüzük kaybolmadan önce onu taşıyan Isildur’un kalıntılarını da bulduğundan ve onları da yok ettiğinden şüpheleniyordu.
Saruman’ın Shire’a kurduğu şebeke Frodo Baggins’i ele geçirmeyi başaramadı, kısmen de olsa tek başarılı olan akıncıları Éomer tarafından durdurdu, Gandalf Rohanlıları zafere götürdü ve Entler Isengard’ın hakimiyetini ele geçirdi. Tamamen yenildiğinin farkında olan Saruman yaptıkları yüzünden pişmanlık duymayı ve af dilemeyi düşünse de son anda bundan da caydı. Hâlâ kaçabileceğine dair biraz umudu vardı ve bu ufacık umut kırıntısı bile yok etmeye çalıştığı kişilerin ellerinde alay konusu olmaktan çok daha iyi görünüyordu gözüne. Gandalf ve Théoden’i davasına katmak için son bir çaba daha sarf etti ancak başaramadı; asası kırıldı ve Istari arasından kovuldu.
Gandalf’ın esareti sırasında Saruman Orclardan, Doğudöllerinden ve Uruk-hai’larden oluşan ordusunu kurmaya başlamıştı. Ta ki Gandalf ve Entler gelip Isengard’ı yok edinceye dek… Eğer işler daha yavaş gelişmiş olsaydı ya da Gandalf doğru zamanda doğru yerlerde olmasaydı Solucandil, Rohan üzerinde tam bir hakimiyet kurabilir ve böylece Rohan esareti altına girebilir veya yok edilebilirdi.
Saruman planlarında başarılı olamadı çünkü Gandalf’ın kaçışı yüzünden hamlelerini çabucak ve acele ile gerçekleştirmek zorunda kaldı, onları mükemmelleştirmek için yeterli zamanı yoktu. Saruman kendisini halen “düşmemiş” olarak görürken Gandalf’ı kendi yanına çekeceğine gerçekten de inanmıştı ve Gandalf onu reddettiğinde ise kendini ihanete uğramış gibi sezdi. Emyn Arnen’de yüzüğü kendisi için ele geçirmeyi başaramaması planlarını daha da fazla bozdu çünkü artık Mordor tarafından da bir hain olarak görünecekti.
Yüzük Savaşı’nın son kısımlarında saf dışı bırakılan Saruman, sesinin büyüsünün de yardımıyla Entleri kendisini bırakmaları yönünde ikna etti. Ardından ajanı Lotho Torbaköylü-Baggins sayesinde denetimini ele geçirdiği Shire’a gitti. Son günlerini Sharkey takma adı ile burada kurdu bir haydut çetesini yöneterek geçirdi. 3. Çağ’ın 3019 yılında Frodo ve arkadaşları Shire döndü ve buradaki harekâtlarına son verdi. Solucandil, Saruman’a ihanet etti ve onu bıçaklayarak öldürdü.
Bir Maia olan Saruman gerçekten ölmedi elbette ancak ruhu şeklini yitirdi. Tıpkı Númenor’un düşüşü sırasında ve Son İttifak’taki yenilgisinden sonra Sauron’un da yitirmiş olduğu gibi… Gövdesini yitirdiğinde ruhu Mandos’a gitmeliydi, tüm Elfler, insanlar ve diğerleri öldüklerinde gidecekleri salonlara… Ama salonlara gidişi engellendi ve belki de (Tek Yüzük’ün yok edilişinin ardından tıpkı Sauron gibi) Orta-Dünya üzerinden güçsüz ve amaçsızca dolaşmaya mahkûm edildi.
Nitelikleri
Saruman kara saçlı, ihtiyar bir adam görünümündeydi. Üçüncü Çağ’ın sonlarında saçının ve sakalının büyük çoğunluğu beyaza dönmüştü. Sahip olduğu tek kara saç dudaklarının ve kulaklarının çevresindekilerdi. Uzun boylu, uzun suratlı ve derin, karanlık gözlere sahip bir adamdı. Ak bir cüppe giyerdi. Daha sonraları cübbesini o yürüdükçe renk değiştiren başka bir tane ile değiştirdi.
Gerçekte o ne bir insan ne de çoğu kişinin şüphelendiği gibi bir Elf değildi. Aksine, ete kemiğe bürünmüş bir Maia idi, bir Istar. Ölümsüz ve oldukça güçlü bir varlıktı ancak bu güçleri ne kadar kullanabileceği sınırlandırılmıştı. En belirgin güçleri sesi ve irfanıydı.
İnsanlar tarafından kendisine verilen isim, Saruman, Rohan lisanındadır. Tolkien’in çalışmalarında İngilizce, Westron diline yani Ortak Lisan’a denk gelirken bu lisanın atası olan Anglosakson İngilizcesi ise Rohan lisanına tekabül etmektedir. (Tıpkı Sayın Erkal’ın Ortak Lisan için modern Türkçeyi, Elf Lisanı için Osmanlıcayı, Rohan Lisanı için ise Orta Asya Türkçesi kullanması gibi…) Tolkien, Anglosakson kökenli olan ve “skill / yetenek” ya da “cunning / kurnaz” manasına gelen serau kelimesini kullanmıştır. Bir dilbilimci olan Tolkien’in, bu adın aynı zamanda gerçek bir tarihi kişi olan ve adının manası “divanının başkanı” manasına gelen Jaruman ile olan benzerliğinin farkında olması da mümkündür. Saruman’ın Westron dilindeki adı ise bilinmemektedir.
Elfler arasındaki adı Curunír, genellikle “Ak” manasına gelen 'Lân' (veya Glân) takısıyla birlikte kullanılırdı. Valinor’daki adı Curumo ise Quenya Lisanı’ndaki orijinal adıdır. Sindarin Lisanı erkeklik belirten –mo takısı olmadığından bu takı Quenya’da olmayan –ndir ile değiştirilmiştir (Curumo – Curunír).
Kişiliği
Aslında Saruman görünüş ve huy olarak Gandalf’a benzemektedir. Ancak Gandalf’ın aksine Saruman kibirlidir. Kendisini Istari arasında en güçlü kişi olarak görürdü ve Boz Radagast’ı açık bir şekilde küçümserdi. Aptal da değildi (her ne kadar Radagast’ın öyle olduğunu düşünse de), Gandalf’ın gücünü fark etmişti ve kısa süre içinde onu dengi olarak görmeye başlamıştı. Daha sonra ise acı içinde, aslında kendisinden bile üstün olduğunu da fark etti. Gandalf’ı kıskanmaya ve Gandalf’ın aleyhine çalıştığına inanmaya başladı. Böylece asıl kendisi Gandalf’a ve Ak Divan’ın geri kalanına karşı çalışmaya başladı.
Büyük bir ihtimalle Saruman, başlangıçta görevine sadıktı ve Sauron’u durdurmak amacı güdüyordu. Ancak gururu ve kibri (aynı zamanda Boz Gezgin’e duyduğu kıskançlık) onu hizmet ettiği davaya karşı bir haine çevirdi. İhaneti aniden değildi, zamanla yavaş yavaş büyüdü ve sonunda kendisini başka bir yol izleyemeyeceğine dair ikna etti ve artık yaptıklarının geri dönüş olmayacağına inandı. İçine düştüğü bu durumdan en çok Gandalf’ı sorumlu tuttu ve bu hatalı inanışı onu hatalarından kurtulmaktan alıkoydu. Çünkü suçlaması gereken kişi yalnızca kendisiydi ama o buna inanmayı reddediyordu.
Siyasi İlişkileri
İnsan Irkıyla İlişkileri
Tolkien, Saruman için “en çok insanlar arasında dolaştı.” demiştir. Her zaman güç aradı ve Üçüncü Çağ’daki en güçlü krallıklar insanların ellerindeydi.
Orta-Dünya’nın doğusuna yaptığı yolculuklar hakkında hiçbir kayıt bulunmaz. Ancak batıya döndüğünde bir süre Gondor’un bir hizmetkârı olarak çalıştığı bilinir. Bu süre içerisinde dönemin Gondor Vekilharcı olan Beren tarafından kendisine Orthanc’ın anahtarları teslim edildi ve kulenin kolcusu olarak atandı.
İleriki yıllarda Saruman, herhangi bir hüküm (ya da Gondor’dan gelen bir itiraz) olmadan Orthanc kulesinin kendisine ait olduğunu iddia eder. Yine de hâlâ Gondor ve Rohan’a sadıktır. Bu zaman zarfında Minas Tirith arşivlerindeki parşömen ve kitapları uzun uzun incelemiş ve çalışmalar yapmıştır.
İhanete başladığı zamanlarda bile planlarını gerçekleştirebilmek için insanlardan faydalanmıştır. Ne de olsa Saruman hilelerin efendisiydi ve eski garezleri kolaylıkla yeni bir nefrete dönüştürebiliyordu.
Doğudölleri ordusunda kendilerine yer bulmuşlardı ve büyük bir olasılıkla bu adamlardan kimileri Uruk-hai ordusunun yaratılışı sürecinde de yer almıştı. Doğudöllerinin, “Saman kafalar” gelmeden uzun süre önce Rohan düzlüklerinde yaşadığı ve başçıları Freca’nın Miğfer tarafından öldürüldüğü eski öykülerde anlatılanlardır.
Solucandil Gríma, Saruman’ın planlarında hayati bir yere iye idi. Yaşlanan Kral Théoden’in danışmanı olan Gríma gizliden gizliye kralın kuzeni olan Éowyn’i arzulamaktaydı. Ancak Éowyn onu reddetmişti. Solucandil’in mi Saruman’a yanaştığı yoksa tam tersinin mi olduğu kesin değildir. Ancak kesin olan bir şey vardır ki Saruman, Solucandil’i kralı zayıflatması, diğer danışmanlarda hatta kendi tebaasına bile yabancılaştırması için kullanmıştır. Ta ki Grima, Rohan’ın asıl başçısı olana dek…
Elflerle İlişkileri
Saruman bir zamanlar Elfler ile iyi geçinirdi ve Sauron’a karşı birleşmiş bir öbek Elf ve Istari’den oluşan Ak Divan’a başçı olarak seçilmişti.
Bununla birlikte Saruman Üçüncü Elf Güç Yüzüğü olan Narya’nın Gemi yapımcısı Círdan tarafından Gandalf’a verildiğini de biliyordu. Bu Gandalf’a karşı olan kıskançlığını daha da körükledi ve Elflere karşı kin duymaya başladı.
Elfler, Saruman’ın Orta-Dünya’nın batısındaki etkinlikleri sırasında göz ardı edildi. Onların ülkeleri az ve gizliydi ve kimi harika güçler barındırsalar bile bunları Saruman’ın ilginç ya da kullanışlı bulacağı şekilde göz önüne çıkartmak gibi bir alışkanlıkları da yoktu. Aynı zamanda Elfleri bükmek ve manipule etmek diğer ırklara göre daha zordu.
Karargâhı olan Isengard, bir Elf krallığı olan Lothlórien’e çok yakın olmasına rağmen Saruman onlarla yok denecek kadar az temas kurmuştu. İhanetinden sonra ise Galadriel’e asla güvenmediğini ve Gandalf’ın kendisine karşı hazırladığı planlarda ona yardım ettiğinden şüphelendiğini açıkça ifade etmişti.
Özet olarak Saruman, Elferle çok az ilgilenmiş ve onlardan çok az faydalanmıştır.
Diğer Sihirbazlarla İlişkileri
Saruman, Valinor’dan ayrılırken her ne kadar bundan nefret etse de Yavanna’nın isteği üzerine Radagast’ı da yanına eş olarak aldı. Yine de Orta-Dünya’ya ilk olarak ve yalnız başına varmayı başardı. Kısa bir süre sonra diğer iki Mavi Büyücü (Alatar ve Pallando) ile Doğu’ya gitti ve tek başına döndü. Ithryn Luin (Elflerin deyimi ile Mavi Büyücüler) Düşman’ın iradesine karşı Doğu’da pek çok müthiş iş başarmış olabilirler. Yazgıları hakkında bilinen şeyler pek azdır.
Saruman onu sürekli küçümsemesine rağmen Radagast kendisine gayet iyi (ve olaylardan tamamen habersiz) şekilde hizmet etti. Saruman her ne kadar Gandalf’a “Ona biçtiğim rolü oynayacak kadar aklı varmış.” dese de (Gandalf’ı Isengard’a gitmeye ikna ederek) Radagast aslında daha fazlasını yaptı. Saruman’ın (ve de Gandalf’ın) isteği üzerine kuşları Saruman’a ve Gandalf’a haber taşımaları için görevlendirdi. Bu yolla hem Saruman oldukça kıymetli şeyler gördü hem de Gandalf, Orthanc’in tepesindeki esaretinden kurtuldu. Dürüst ve soylu Radagast, Yavanna’nın kendisine verdiği göreve sadık kalmış ve Orta-Dünya’daki kuşları ve hayvanları (örneğin kartalları) kullanarak Sauron’a karşı olan mücadelede oldukça önemli bir rol oynamıştır.
Saruman, her zaman Gandalf’ı kıskandı ve onun kendisinden kimi sırları sakladığına inandı. Aslında bu şüphelerinde tamamen haksız da sayılmazdı zira Gandalf, Bilbo’nun yüzüğü hakkındaki bilgilerini ve şüphelerini kendisinden saklı tutmuştu. Gandalf aynı zamanda Narya’yı da bir sır olarak saklamıştı.
Gandalf da Saruman’ın Tek Yüzük’ü kendisi için ele geçirmek istediğinden şüpheleniyordu. Hatta Ak Divan’ın bir toplantısında bu şüphesini hafiften belli etmişti. Gandalf, piposunun dumanı ile neredeyse dokunulacak kadar somut olan yine de sonunda dağılıp giden dokuz küçük duman halka ve bir tane de büyük halka oluşturmuş ve bununla Saruman’ın Tek’i kendisi için istemesinin sonucunu sembolize etmişti.
Genel olarak Saruman, Gandalf’ı kendisinin tek dengi olarak gördü ve ona korku ile karışık bir saygı duydu (her ne kadar saygısını göstermese de). Her zaman Gandalf’ın yaptıklarını dikkatle izledi. Hatta Shire’a gönderdiği ajanları sayesinde öğrendiği pipo içme alışkanlığını bile ondan kaptı.
Olaylar iyice ortaya çıkmaya başladığında ise Gandalf’ı kendisi için bir müttefik olarak gördü. Muhtemelen bu Saruman için sadece siyasi bir durum değil aynı zamanda duyduğu saygı, yoldaşlık sezgisi ve paylaştıkları yazgı gibi sebepler ifade ediyordu. Bir ihtimalle de Sauron’un tek hizmetkârı pozisyonunda olmaktan korkuyordu.
Şüphesiz Saruman, Gandalf’a göre daha güçlüydü. Narya yüzüğüne sahip olmasına rağmen bile Gandalf onu yenememiş ve Orthanc kulesinde esir olmuştu. Kitapta Saruman’ın güçlerini yitirdiğine ya da Gandalf’ın güçlerinin arttığına dair bir metin bulunmamaktadır. Ancak Gandalf, “Ak Gandalf” olarak döndüğünde Saruman’ı sadece iradesi ile çağırabilmiş, huzurunda zorla tutabilmiş ve tek bir sözü ile asasını kırabilmiştir (tüm bunların Saruman’ın sahip olması gereken güçleri temsil ediyor olması muhtemeldir).
Saruman birkaç kez gururunu bir kıyıya atmaya ve Gandalf’tan yardım istemeye yaklaşmıştır. Buna en yakın olduğu zaman, Yüzük-Hayaletleri’nin (Shire’a olan yolculukları sırasında) Isengard’a uğradıkları ve Gandalf’ın halen kulede esir tutulduğu andır. O an Saruman içinde bulunduğu durumun farkına varmış ve Gandalf’dan özür dilemek için harekete geçmiştir. Ancak bulduğu tek şey esirinin çoktan kaçmış olduğudur.
Orklarla İlişkileri ve Uruk-Hai Irkını Yaratması
Saruman, Ork gücünün büyük çoğunluğunu muhtemelen Puslu Dağlar üzerindeki kabilelerden hatta belki de Moria’dan almıştır.
Isengard’da Ork üretmiş hatta insan-ork karışımı kırmalar üretip Uruk-hai birliklerini oluşturmuştur. Görünüşe göre bu amaçla Orkları insan eti ile beslemiştir.
Uruk-hai ordusu daha ağır, daha güçlü ve güneşe dayanıklı olmak gibi özelliklerinin yanı sıra büyük bir disiplin ve sonsuz bağlılık da göstermektedir. Uruk-hai ve insanlar arasında Ork görünümlü, çeşitli dereceleri olan orta sınıflar da vardır. Bu sınıflar Merry ve Pippin tarafından Saruman’ın normal ordusunun bir parçası olarak belirlenmiştir (ele geçirildikleri zamanı hatırlayarak).
Saruman’ın hizmetkârları onu hem Isengard’da hem de Shire’da “Sharkey” olarak adlandırmıştır. Bu muhtemelen Kara Lisan'da “yaşlı adam” manasına gelen sharku sözünün bir çeşit uyarlamasıdır. Saruman sözün manasından habersizdir (Gandalf ise dili iyi bildiğinden manasını bilir). Belki de bu adın kendi adının Ork dilindeki söylenişi olarak algılamıştır. Bunun manası ise Orkların Saruman’ı gerektiği kadar ciddiye almadıklarıdır.
Entlerle Olan İlişkileri
Saruman, Isengard’a yerleştikten kısa bir süre sonra Entler ile temas kurmuştur. Entlerin en yaşlısı olan Ağaçsakal onu buyur etmiş ve ormana girişini serbest kılmıştır.
Saruman aynı zamanda Entlerin hatırlayabildikleri kadar eski zamanları öğrenebilmek için Ağaçsakal’a danışmıştır. Saruman bu iyiliği karşılıksız bırakmış, sadece dinlemekle yetinmiştir.
Entler, Saruman’ın ihanetini önceden görmüş ve bu konu hakkında oldukça endişelenmişlerdir. Özellikle de Saruman’ın Orcları Fangorn’un kıyısındaki ağaçları ocaklarında kullanmak için (veya bazen hiç sebep bile yokken) kesmeye başladıkları zamanlarda…
Entlerin bazı şeylerin nasıl olması gerektiğine dair bir düzen duyguları olduğu da görülmektedir. İnsan ve Orcların melezleştirilmesi onları bir nebze de olsa alarma geçirmiş, Saruman’ın endişelenmesi gereken düşmanları arasına yenisini katmıştır. Aynı zamanda bu endişeleri Saruman’ın ihanetinin de sebebidir zira Entlere göre Istari, özel sorumluluklara sahip olmalıydı.
Saruman Entleri ve Fangorn’u endişe duymaksızın ve sonuçlarını düşünmeden kullanmıştır. Entlerin yeteneklerini ve harekete geçtiklerinde kazandıkları azimlerini açık bir şekilde yanlış yargılamıştır.
Saruman, bunu kullanışlı bulduğu zamanlarda Entlerin düşünce yapısını anlama yeteneğine açıkça sahiptir. Çünkü Ağaçsakal ile sadece konuşarak kendisini Orthanc’deki esaretinden kurtarmayı başarmıştır - Entler canlıların kafese kapatılmasından hoşlanmazlar.
Hobbitlerle İlişkileri
Gandalf’ın onlara duyduğu özel ilgiyi fark edene kadar Hobbit ırkı ve onların ülkeleri Saruman’ın ilgisini hiç çekmemiştir.
Gandalf’ın işlerine duyduğu gizli ilgi sebebiyle Hobbitlere ve Shire’a giderek daha fazla odaklanmaya başlamıştır. Kısa bir süreliğine oraya gizlice seyahat etmiş ve diyarın haritalarını çıkartmıştır. Gandalf bunun farkındadır fakat o zamanlar bu onu sadece eğlendirmiştir.
Gizlice pipo içmeye başlamıştır. Tütün ihtiyacını karşılamak için Isengard ile Shire arasında bir alış-veriş başlatmış, parasının gücü ve yaratabileceği bozulma ilgisini çekmiştir. Ajanlarının bazıları gizlilikle Shire’a girmiştir, bazılarının varlığı ise Gandalf ve Kolcular tarafından bilinmektedir.
Hobbitlere karşı olan nefreti Gandalf’ın onlara gösterdiği dikkatten ve bu dikkati Saruman’a ya da onun planlarına göstermediğinden kaynaklanıyor olabilir. Hobbitlerin Tek Yüzük’ü Gandalf ile birlikte kendisinden sakladıklarını öğrendiğinde ise nefretinin büyümüş olduğu kesindir.
Bu bilgiyi öğrenmesi ve Yüzük-tayflarının Yüzük Taşıyıcısı’nı bulmak için Shire ile Ayrıkvadi arasında avlanmasının sebep olduğu ani aciliyet, bölgedeki aktivitelerini arttırmasına sebep oldu.
Daha sonra Isengard’daki hükümdarlığının Entlerin ellerinde (ya da dallarında) son bulmasından dolayı ortalığı ayağa kaldıran Peregrin Took ve Meriadoc Brandybuck’ı suçlamış da olabilir.
Sauron’un düşüşünden sonra Saruman Entlerin elinden kurtuldu ve Shire’a giderek burada oluşturduğu haydut şebekesinin başına geçti. Derhal yıkım işlemlerine başladı, hava kirliliği yarattı, cinayetler işletti, yangınlar başlattı ve sebepsiz yere ağaçları kestirdi. Bunu Gandalf’a karşı son bir darbe olarak düşünüyordu. Aynı zamanda evini yerle bir eden Hobbitlerin her şey bittikten sonra huzurlu yuvalarına dönmeleri fikrine katlanamıyordu. Özellikle de Hobbitler kendi evinin yıkımına neden olduktan sonra…
Bu son çabaları da bir Hobbit Ayaklanması ile son buldu ve Frodo Baggins’i öldürmeye çalışmasına rağmen hayatı bağışlandı. O anda Frodo’ya gerçekten de saygı duydu ve bu oldukça kısa ömürlü oldu.
Valar ve Maiar ile olan ilişkileri
Saruman, Manwë buna karşı gelse de Orta –Dünya’ya gitmeye oldukça hevesliydi. Ölümünden sonra Valinor’a dönmesi engellendi. Ayrıca yeniden hayata dönmesine de izin verilmedi ve bir duman haline gelip yok oldu. Saruman gibi Aulë’nin bir Maia’sı olan Sauron onu hem kendisine hayran bıraktı hem de korkuttu. Kibrinin boyutu en üstlerde iken Saruman, Sauron’un yerini yeni bir Karanlık Lord olarak almayı düşündü fakat sonunda kendini çok daha büyük bir ruh ile karışırken buldu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ak Saruman 3 Cag 1000 3019 Orta Dunya da 2019 yil boyunca yasadi 3 Cag da Orta Dunya ya Valar in Temsilcisi olarak gelen ilk sihirbaz diger bir adla Istari dir Istari buyucu kelimesinin baska bir karsiligidir Ak Divan in basidir Sindarin deki adi Yetenekli Insan manasina gelen Curunir dir SarumanJ R R Tolkien in kurgusal Orta Dunya evreninde karakter Peter Jackson in Yuzuklerin Efendisi film uclemesinde Saruman Unvani Diger adiCurumo Curunir Renkli Yuzuk Yapicisi Ak Ak El Bilge SharkeyIsminin anlamiHuner adamiIrkiMaiaSilahiUruk hai irkiDogum tarihiEru Tanri tarafindan dunya yaratilmadan once yaratildi Olum tarihi3 Kasim Ucuncu cag 3019 kitap 3 Mart Ucuncu cag 3019 film Filmde Iki Kule bolumunde sirtindan bicaklanarak oldurulse de kitapta yuzuk yok edilip Hobitler evlerine dondukten sonra yardimcisi Grima Solucandil tarafindan bogazi kesilerek oldurulmustur UlkesiIsengardBahsedildigi kitap lar Yuzuk Kardesligi Iki Kule Kralin Donusu Silmarillion Unfinished Tales Yuzuklerin Efendisi Yuzuk Kardesligi ve Yuzuklerin Efendisi Iki Kule filmlerinde Saruman i Sir Christopher Lee canlandirmistir TarihceValinor da Manwe tarafindan bir divan toplandi Bu muhtemelen 2 Cag in ortalarinda guc yuzuklerinin yaratimindan kisa bir zaman sonraydi Divan esnasinda Orta Dunya ya bes temsilci gonderilmesine karar verildi Gonderilecek olanlar guclu Sauron a denk yine de gucten yoksun ve ete kemige burunmus olmaliydi yani Istari veya Sihirbazlar Gonderilenlerden biri Valinor da Curumo Sindarin de Curunir olarak bilinen Saruman di Kendisi ayni zamanda Aule nin oldukca kuvvetli bir Maia siydi tipki bir zamanlar Sauron un da oldugu gibi Aule Eru nun irklari yaratmasini bekleyemeden kendi irkini yaratan Vala dir Baska bir deyisle cuceleri yaratan guctur Maiar da tipki Valar gibi insanin melek formlaridir sadece daha dusuk versiyonlaridir Ikisi birlikte Maiar ve Valar Ainur dur tekili Ainu ve Arda nin yani dunyanin yaratimindan once vardirlar Saruman Manwe tarafindan gonderilecek takimdaki gonullulerden biriydi ve ayni zamanda Mithrandir den Gandalf sonrakidir Saruman in Gandalf a karsi olan kiskancligi burada bile bas gostermisti Varda Manwe nin esi Gandalf i ucuncu Istari sihirbaz olarak gosterdiginde Saruman in icinde neden kendisi ucuncu olarak secilmedi diye bir firtina kopmustu Saruman Radagast i kendinden asagi gormesine ragmen kendisiyle gelmesi icin zorlamisti Orta Dunya ya GelisiBircok oykuye gore Saruman Mithlond a Boz Limanlar Eriador un batisina bir gemiyle yalniz basina vardi Bu varis yaklasik 3 Cag in 1000 yilinda gerceklesmistir ve yalnizca bir Sindarin elfi olan Cirdan Saruman in kimligini ve kokenini biliyordu Burada iki kisa ama birbirinden biraz farkli hikaye vardir Bunlardan ilki Curumo nun Saruman in Aiwendil i Radagast i yanina Yavanna ona yalvardigi icin aldigidir Ikinci hikayeye gore ise Curumo nun Saruman Aiwendil i Radagast yanina Yavanna nin esi Aule onu buna mecbur ettigi icin yanina aldigini soyler Yarim kalmis Oykuler Bolum dort Kisim II Istari Saruman tipki kendisinden once buraya gelen iki mavi sihirbazin yani Alatar ve Pallando nun yaptigi gibi ilk olarak Orta Dunya nin dogusuna gitti 1500 yil sonra ise Sauron Dol Guldur de yeninden guclendigi sirada yonunu batiya cevirdi 3 Cag in yaklasik 2463 yilinda Ak Divan ilk kez kuruldugunda Saruman divana bascilik yapacak kisi olarak secildi O zaman bile Saruman Sauron un yeniden guclenecegini sezmisti ve gucune karsi icinde buyuk bir arzu ve kiskanclik bas gosterdi Ozellikle de Tek Yuzuk e karsi Tesadufen bu yil ayni zamanda Gollum un Tek Yuzuk u buldugu ayni yildi Ak Divan in Basina Gelmesi3 Cag in 2759 yilinda Gondor un o zamanki Vekilharci olan Beren Isengard halkasinda bulunan Orthanc Kulesini karargah olarak kullanmasi icin Saruman in emrine verdi Boylece Saruman Bati nin hur halklarinin savunmasi icin onemli bir nokta olmus oldu Orthanc da bir Palantir e yani 7 kadim gorme tasindan birine rastladi ancak bu bilgiyi gizli tuttu ozellikle de Ak Divan dan Daha sonraki zamanlarda da tasi kullandigini gizleyerek Divan a ihanet edecekti 3 Cag in 2850 yilinda Gandalf Dol Guldur a girdi ve seytani varlik Sauron un donusunu dogruladi Saruman in tavsiyesiyle Ak Divan Dol Guldur a saldirmama karari aldi Bu olayla birlikte Gandalf ilk kez Saruman in Tek Yuzuk uzerinde bir hakimiyet arzusu olduguna dair suphelendigini gosterdi Saruman in Divan in Dol Guldur saldirmasini engellemesinin arkasindaki gercek stratejisi Sauron un gucunu toplamasina devam etmesine izin vermek ve bu sayede Tek Yuzuk un kendisini ortaya cikarmasini saglamakti Bu noktada Saruman yuzugu ilk olarak kendinin ele gecirmeye gucunun yetecegini umuyordu Kisa sure icinde Sauron un yuzugun bulunabilecegi yerler hakkinda beklediginden daha fazla sey bildigini fark etti ve 3 Cag in 2941 yilinda nihayet Sauron a karsi Dol Guldur a bir saldiri duzenlenmesine razi oldu Bu noktada Sauron Mordor a geri cekildi ve 5 Ordular Muharebesi yasandi Gorulen o ki ya bu zamanlarda ya da yuzuk bilimine dair olan calismalari basariya ulasmadan kisa zaman once Saruman Noldor lu Eregion un yeteneginin bir kismini taklit etmeyi basardi ve kendi guc yuzugunu yaratti Muhtemelen bu yuzugu guclerini artirmak icin kullandi ve sesinin de gucu ile birlikte cok daha buyuk bir buyucuye donustu Ancak gorunen o ki Saruman in yuzugu Tek Yuzuk soyle dursun Elflerin Uc Yuzugu kadar bile guclu degildi Sauron Dol Guldur u terk etti yeniden ortaya cikti ve Mordor da hukumdarligini baslatarak kendini tamamen aciga cikardi Mordor da Minas Ithil ya da sonraki adi ile Minas Morgul de ele gecirdigi palantir sayesinde Saruman ile temas kurmayi basardi Gandalf a duydugu asiri kiskanclik ve gittikce buyuyen gururu ile kibri palantir vasitasi ile Dusman tarafindan carpitildi sonunda Saruman Sauron un bir hizmetkari haline geldi Yine de gizliden gizliye Tek Yuzuk u kendisi icin ele gecirmeyi umuyordu Yuzuk SavasiYaklasik olarak bu zamanlarda Rohan i kontrol etme tesebbusleri adina Saruman Kral Theoden in akil danismani olan Solucandil Grima nin sadakatini satin aldi Boylece Grima Sauron un artan guclerine karsi hicbir sey yapmama konusunda krali ikna etmeye ve ona bu yonde tavsiyeler vermeye basladi Eger ertesi yil Gandalf bu olaya el atmayip Kral Theoden e sag kolunun gercek yuzunu gostermeseydi ve krali tekrar eski saglikli haline dondurmeseydi Saruman ve Solucandil in bu ihaneti Rohan ordusunun gucunu buyuk olcude zayiflatacakti Gandalf Tek Yuzuk un kesfedisini ve yuzugun yerini kendisine iletinceye kadar Saruman gercek niyetini aciga vurmadi Gandalf bu bilgiyi kendisine aktardiginda ise Saruman ona Sauron ile olan anlasmasini itiraf etti ve Sauron a katilmadiklari takdirde yitirmeye mahkum olduklarini dile getirdi Kendini Renkli Saruman olarak ilan etti ve Gandalf kendisine katilmayi reddettiginde onu Isengard da hapsetti Daha sonra Gandalf kacmayi basardi ve Elrond un Divani nda Saruman ile arasinda gecenleri anlatti Boylece Saruman in ihaneti Ak Divan in geri kalani tarafindan da bilinir oldu Saruman cok gecmeden Cadi Kral Isengard a geldiginde yalan soyleyerek yeni efendisi Sauron a da ihanet eder Sauron birkac yil once yuzugu bulan Baggins i ve onun yurdu olan Shire i aramasi icin Nazgul u gondermisti Saruman Shire hakkinda hicbir sey bilmiyormus gibi davrandi Ancak daha sonra Nazgul onun gonderdigi Shire ajanlarindan birini yakaladi Boylelikle Saruman iki taraf tarafindan yakalanmis ve hain olarak damgalanmisti Bu andan sonra Saruman Tek Yuzuk u ele gecirmek icin tum gucunu ve imkanlarini ortaya koymaya basladi Saruman zaman yitirmeden Rohan a saldiri planlarina Kral in oglu olan Theodred i oldurme girisimlerine Shire dan kacan Frodo Baggins i yakalamak icin ajanlarini gondermeye ve Frodo ve arkadaslarinin Gondor a dogru izleyebilecegi muhtemel yollara akinci takimlari yollamaya basladi Ironik olarak bu akinci takimlarindan biri Peregrin Took ile Meriadoc Brandybuck i yakalayarak ikiliyi tam zamaninda Entleri harekete gecirmeleri icin Fangorn Ormani na tasidi Gandalf Saruman in bu siralarda yuzuk kaybolmadan once onu tasiyan Isildur un kalintilarini da buldugundan ve onlari da yok ettiginden supheleniyordu Saruman in Shire a kurdugu sebeke Frodo Baggins i ele gecirmeyi basaramadi kismen de olsa tek basarili olan akincilari Eomer tarafindan durdurdu Gandalf Rohanlilari zafere goturdu ve Entler Isengard in hakimiyetini ele gecirdi Tamamen yenildiginin farkinda olan Saruman yaptiklari yuzunden pismanlik duymayi ve af dilemeyi dusunse de son anda bundan da caydi Hala kacabilecegine dair biraz umudu vardi ve bu ufacik umut kirintisi bile yok etmeye calistigi kisilerin ellerinde alay konusu olmaktan cok daha iyi gorunuyordu gozune Gandalf ve Theoden i davasina katmak icin son bir caba daha sarf etti ancak basaramadi asasi kirildi ve Istari arasindan kovuldu Gandalf in esareti sirasinda Saruman Orclardan Dogudollerinden ve Uruk hai larden olusan ordusunu kurmaya baslamisti Ta ki Gandalf ve Entler gelip Isengard i yok edinceye dek Eger isler daha yavas gelismis olsaydi ya da Gandalf dogru zamanda dogru yerlerde olmasaydi Solucandil Rohan uzerinde tam bir hakimiyet kurabilir ve boylece Rohan esareti altina girebilir veya yok edilebilirdi Saruman planlarinda basarili olamadi cunku Gandalf in kacisi yuzunden hamlelerini cabucak ve acele ile gerceklestirmek zorunda kaldi onlari mukemmellestirmek icin yeterli zamani yoktu Saruman kendisini halen dusmemis olarak gorurken Gandalf i kendi yanina cekecegine gercekten de inanmisti ve Gandalf onu reddettiginde ise kendini ihanete ugramis gibi sezdi Emyn Arnen de yuzugu kendisi icin ele gecirmeyi basaramamasi planlarini daha da fazla bozdu cunku artik Mordor tarafindan da bir hain olarak gorunecekti Yuzuk Savasi nin son kisimlarinda saf disi birakilan Saruman sesinin buyusunun de yardimiyla Entleri kendisini birakmalari yonunde ikna etti Ardindan ajani Lotho Torbakoylu Baggins sayesinde denetimini ele gecirdigi Shire a gitti Son gunlerini Sharkey takma adi ile burada kurdu bir haydut cetesini yoneterek gecirdi 3 Cag in 3019 yilinda Frodo ve arkadaslari Shire dondu ve buradaki harekatlarina son verdi Solucandil Saruman a ihanet etti ve onu bicaklayarak oldurdu Bir Maia olan Saruman gercekten olmedi elbette ancak ruhu seklini yitirdi Tipki Numenor un dususu sirasinda ve Son Ittifak taki yenilgisinden sonra Sauron un da yitirmis oldugu gibi Govdesini yitirdiginde ruhu Mandos a gitmeliydi tum Elfler insanlar ve digerleri olduklerinde gidecekleri salonlara Ama salonlara gidisi engellendi ve belki de Tek Yuzuk un yok edilisinin ardindan tipki Sauron gibi Orta Dunya uzerinden gucsuz ve amacsizca dolasmaya mahkum edildi NitelikleriSaruman kara sacli ihtiyar bir adam gorunumundeydi Ucuncu Cag in sonlarinda sacinin ve sakalinin buyuk cogunlugu beyaza donmustu Sahip oldugu tek kara sac dudaklarinin ve kulaklarinin cevresindekilerdi Uzun boylu uzun suratli ve derin karanlik gozlere sahip bir adamdi Ak bir cuppe giyerdi Daha sonralari cubbesini o yurudukce renk degistiren baska bir tane ile degistirdi Gercekte o ne bir insan ne de cogu kisinin suphelendigi gibi bir Elf degildi Aksine ete kemige burunmus bir Maia idi bir Istar Olumsuz ve oldukca guclu bir varlikti ancak bu gucleri ne kadar kullanabilecegi sinirlandirilmisti En belirgin gucleri sesi ve irfaniydi Insanlar tarafindan kendisine verilen isim Saruman Rohan lisanindadir Tolkien in calismalarinda Ingilizce Westron diline yani Ortak Lisan a denk gelirken bu lisanin atasi olan Anglosakson Ingilizcesi ise Rohan lisanina tekabul etmektedir Tipki Sayin Erkal in Ortak Lisan icin modern Turkceyi Elf Lisani icin Osmanlicayi Rohan Lisani icin ise Orta Asya Turkcesi kullanmasi gibi Tolkien Anglosakson kokenli olan ve skill yetenek ya da cunning kurnaz manasina gelen serau kelimesini kullanmistir Bir dilbilimci olan Tolkien in bu adin ayni zamanda gercek bir tarihi kisi olan ve adinin manasi divaninin baskani manasina gelen Jaruman ile olan benzerliginin farkinda olmasi da mumkundur Saruman in Westron dilindeki adi ise bilinmemektedir Elfler arasindaki adi Curunir genellikle Ak manasina gelen Lan veya Glan takisiyla birlikte kullanilirdi Valinor daki adi Curumo ise Quenya Lisani ndaki orijinal adidir Sindarin Lisani erkeklik belirten mo takisi olmadigindan bu taki Quenya da olmayan ndir ile degistirilmistir Curumo Curunir KisiligiAslinda Saruman gorunus ve huy olarak Gandalf a benzemektedir Ancak Gandalf in aksine Saruman kibirlidir Kendisini Istari arasinda en guclu kisi olarak gorurdu ve Boz Radagast i acik bir sekilde kucumserdi Aptal da degildi her ne kadar Radagast in oyle oldugunu dusunse de Gandalf in gucunu fark etmisti ve kisa sure icinde onu dengi olarak gormeye baslamisti Daha sonra ise aci icinde aslinda kendisinden bile ustun oldugunu da fark etti Gandalf i kiskanmaya ve Gandalf in aleyhine calistigina inanmaya basladi Boylece asil kendisi Gandalf a ve Ak Divan in geri kalanina karsi calismaya basladi Buyuk bir ihtimalle Saruman baslangicta gorevine sadikti ve Sauron u durdurmak amaci guduyordu Ancak gururu ve kibri ayni zamanda Boz Gezgin e duydugu kiskanclik onu hizmet ettigi davaya karsi bir haine cevirdi Ihaneti aniden degildi zamanla yavas yavas buyudu ve sonunda kendisini baska bir yol izleyemeyecegine dair ikna etti ve artik yaptiklarinin geri donus olmayacagina inandi Icine dustugu bu durumdan en cok Gandalf i sorumlu tuttu ve bu hatali inanisi onu hatalarindan kurtulmaktan alikoydu Cunku suclamasi gereken kisi yalnizca kendisiydi ama o buna inanmayi reddediyordu Siyasi IliskileriInsan Irkiyla Iliskileri Tolkien Saruman icin en cok insanlar arasinda dolasti demistir Her zaman guc aradi ve Ucuncu Cag daki en guclu kralliklar insanlarin ellerindeydi Orta Dunya nin dogusuna yaptigi yolculuklar hakkinda hicbir kayit bulunmaz Ancak batiya dondugunde bir sure Gondor un bir hizmetkari olarak calistigi bilinir Bu sure icerisinde donemin Gondor Vekilharci olan Beren tarafindan kendisine Orthanc in anahtarlari teslim edildi ve kulenin kolcusu olarak atandi Ileriki yillarda Saruman herhangi bir hukum ya da Gondor dan gelen bir itiraz olmadan Orthanc kulesinin kendisine ait oldugunu iddia eder Yine de hala Gondor ve Rohan a sadiktir Bu zaman zarfinda Minas Tirith arsivlerindeki parsomen ve kitaplari uzun uzun incelemis ve calismalar yapmistir Ihanete basladigi zamanlarda bile planlarini gerceklestirebilmek icin insanlardan faydalanmistir Ne de olsa Saruman hilelerin efendisiydi ve eski garezleri kolaylikla yeni bir nefrete donusturebiliyordu Dogudolleri ordusunda kendilerine yer bulmuslardi ve buyuk bir olasilikla bu adamlardan kimileri Uruk hai ordusunun yaratilisi surecinde de yer almisti Dogudollerinin Saman kafalar gelmeden uzun sure once Rohan duzluklerinde yasadigi ve bascilari Freca nin Migfer tarafindan olduruldugu eski oykulerde anlatilanlardir Solucandil Grima Saruman in planlarinda hayati bir yere iye idi Yaslanan Kral Theoden in danismani olan Grima gizliden gizliye kralin kuzeni olan Eowyn i arzulamaktaydi Ancak Eowyn onu reddetmisti Solucandil in mi Saruman a yanastigi yoksa tam tersinin mi oldugu kesin degildir Ancak kesin olan bir sey vardir ki Saruman Solucandil i krali zayiflatmasi diger danismanlarda hatta kendi tebaasina bile yabancilastirmasi icin kullanmistir Ta ki Grima Rohan in asil bascisi olana dek Elflerle Iliskileri Saruman bir zamanlar Elfler ile iyi gecinirdi ve Sauron a karsi birlesmis bir obek Elf ve Istari den olusan Ak Divan a basci olarak secilmisti Bununla birlikte Saruman Ucuncu Elf Guc Yuzugu olan Narya nin Gemi yapimcisi Cirdan tarafindan Gandalf a verildigini de biliyordu Bu Gandalf a karsi olan kiskancligini daha da korukledi ve Elflere karsi kin duymaya basladi Elfler Saruman in Orta Dunya nin batisindaki etkinlikleri sirasinda goz ardi edildi Onlarin ulkeleri az ve gizliydi ve kimi harika gucler barindirsalar bile bunlari Saruman in ilginc ya da kullanisli bulacagi sekilde goz onune cikartmak gibi bir aliskanliklari da yoktu Ayni zamanda Elfleri bukmek ve manipule etmek diger irklara gore daha zordu Karargahi olan Isengard bir Elf kralligi olan Lothlorien e cok yakin olmasina ragmen Saruman onlarla yok denecek kadar az temas kurmustu Ihanetinden sonra ise Galadriel e asla guvenmedigini ve Gandalf in kendisine karsi hazirladigi planlarda ona yardim ettiginden suphelendigini acikca ifade etmisti Ozet olarak Saruman Elferle cok az ilgilenmis ve onlardan cok az faydalanmistir Diger Sihirbazlarla Iliskileri Saruman Valinor dan ayrilirken her ne kadar bundan nefret etse de Yavanna nin istegi uzerine Radagast i da yanina es olarak aldi Yine de Orta Dunya ya ilk olarak ve yalniz basina varmayi basardi Kisa bir sure sonra diger iki Mavi Buyucu Alatar ve Pallando ile Dogu ya gitti ve tek basina dondu Ithryn Luin Elflerin deyimi ile Mavi Buyuculer Dusman in iradesine karsi Dogu da pek cok muthis is basarmis olabilirler Yazgilari hakkinda bilinen seyler pek azdir Saruman onu surekli kucumsemesine ragmen Radagast kendisine gayet iyi ve olaylardan tamamen habersiz sekilde hizmet etti Saruman her ne kadar Gandalf a Ona bictigim rolu oynayacak kadar akli varmis dese de Gandalf i Isengard a gitmeye ikna ederek Radagast aslinda daha fazlasini yapti Saruman in ve de Gandalf in istegi uzerine kuslari Saruman a ve Gandalf a haber tasimalari icin gorevlendirdi Bu yolla hem Saruman oldukca kiymetli seyler gordu hem de Gandalf Orthanc in tepesindeki esaretinden kurtuldu Durust ve soylu Radagast Yavanna nin kendisine verdigi goreve sadik kalmis ve Orta Dunya daki kuslari ve hayvanlari ornegin kartallari kullanarak Sauron a karsi olan mucadelede oldukca onemli bir rol oynamistir Saruman her zaman Gandalf i kiskandi ve onun kendisinden kimi sirlari sakladigina inandi Aslinda bu suphelerinde tamamen haksiz da sayilmazdi zira Gandalf Bilbo nun yuzugu hakkindaki bilgilerini ve suphelerini kendisinden sakli tutmustu Gandalf ayni zamanda Narya yi da bir sir olarak saklamisti Gandalf da Saruman in Tek Yuzuk u kendisi icin ele gecirmek istediginden supheleniyordu Hatta Ak Divan in bir toplantisinda bu suphesini hafiften belli etmisti Gandalf piposunun dumani ile neredeyse dokunulacak kadar somut olan yine de sonunda dagilip giden dokuz kucuk duman halka ve bir tane de buyuk halka olusturmus ve bununla Saruman in Tek i kendisi icin istemesinin sonucunu sembolize etmisti Genel olarak Saruman Gandalf i kendisinin tek dengi olarak gordu ve ona korku ile karisik bir saygi duydu her ne kadar saygisini gostermese de Her zaman Gandalf in yaptiklarini dikkatle izledi Hatta Shire a gonderdigi ajanlari sayesinde ogrendigi pipo icme aliskanligini bile ondan kapti Olaylar iyice ortaya cikmaya basladiginda ise Gandalf i kendisi icin bir muttefik olarak gordu Muhtemelen bu Saruman icin sadece siyasi bir durum degil ayni zamanda duydugu saygi yoldaslik sezgisi ve paylastiklari yazgi gibi sebepler ifade ediyordu Bir ihtimalle de Sauron un tek hizmetkari pozisyonunda olmaktan korkuyordu Suphesiz Saruman Gandalf a gore daha gucluydu Narya yuzugune sahip olmasina ragmen bile Gandalf onu yenememis ve Orthanc kulesinde esir olmustu Kitapta Saruman in guclerini yitirdigine ya da Gandalf in guclerinin arttigina dair bir metin bulunmamaktadir Ancak Gandalf Ak Gandalf olarak dondugunde Saruman i sadece iradesi ile cagirabilmis huzurunda zorla tutabilmis ve tek bir sozu ile asasini kirabilmistir tum bunlarin Saruman in sahip olmasi gereken gucleri temsil ediyor olmasi muhtemeldir Saruman birkac kez gururunu bir kiyiya atmaya ve Gandalf tan yardim istemeye yaklasmistir Buna en yakin oldugu zaman Yuzuk Hayaletleri nin Shire a olan yolculuklari sirasinda Isengard a ugradiklari ve Gandalf in halen kulede esir tutuldugu andir O an Saruman icinde bulundugu durumun farkina varmis ve Gandalf dan ozur dilemek icin harekete gecmistir Ancak buldugu tek sey esirinin coktan kacmis oldugudur Orklarla Iliskileri ve Uruk Hai Irkini Yaratmasi Saruman Ork gucunun buyuk cogunlugunu muhtemelen Puslu Daglar uzerindeki kabilelerden hatta belki de Moria dan almistir Isengard da Ork uretmis hatta insan ork karisimi kirmalar uretip Uruk hai birliklerini olusturmustur Gorunuse gore bu amacla Orklari insan eti ile beslemistir Uruk hai ordusu daha agir daha guclu ve gunese dayanikli olmak gibi ozelliklerinin yani sira buyuk bir disiplin ve sonsuz baglilik da gostermektedir Uruk hai ve insanlar arasinda Ork gorunumlu cesitli dereceleri olan orta siniflar da vardir Bu siniflar Merry ve Pippin tarafindan Saruman in normal ordusunun bir parcasi olarak belirlenmistir ele gecirildikleri zamani hatirlayarak Saruman in hizmetkarlari onu hem Isengard da hem de Shire da Sharkey olarak adlandirmistir Bu muhtemelen Kara Lisan da yasli adam manasina gelen sharku sozunun bir cesit uyarlamasidir Saruman sozun manasindan habersizdir Gandalf ise dili iyi bildiginden manasini bilir Belki de bu adin kendi adinin Ork dilindeki soylenisi olarak algilamistir Bunun manasi ise Orklarin Saruman i gerektigi kadar ciddiye almadiklaridir Entlerle Olan Iliskileri Saruman Isengard a yerlestikten kisa bir sure sonra Entler ile temas kurmustur Entlerin en yaslisi olan Agacsakal onu buyur etmis ve ormana girisini serbest kilmistir Saruman ayni zamanda Entlerin hatirlayabildikleri kadar eski zamanlari ogrenebilmek icin Agacsakal a danismistir Saruman bu iyiligi karsiliksiz birakmis sadece dinlemekle yetinmistir Entler Saruman in ihanetini onceden gormus ve bu konu hakkinda oldukca endiselenmislerdir Ozellikle de Saruman in Orclari Fangorn un kiyisindaki agaclari ocaklarinda kullanmak icin veya bazen hic sebep bile yokken kesmeye basladiklari zamanlarda Entlerin bazi seylerin nasil olmasi gerektigine dair bir duzen duygulari oldugu da gorulmektedir Insan ve Orclarin melezlestirilmesi onlari bir nebze de olsa alarma gecirmis Saruman in endiselenmesi gereken dusmanlari arasina yenisini katmistir Ayni zamanda bu endiseleri Saruman in ihanetinin de sebebidir zira Entlere gore Istari ozel sorumluluklara sahip olmaliydi Saruman Entleri ve Fangorn u endise duymaksizin ve sonuclarini dusunmeden kullanmistir Entlerin yeteneklerini ve harekete gectiklerinde kazandiklari azimlerini acik bir sekilde yanlis yargilamistir Saruman bunu kullanisli buldugu zamanlarda Entlerin dusunce yapisini anlama yetenegine acikca sahiptir Cunku Agacsakal ile sadece konusarak kendisini Orthanc deki esaretinden kurtarmayi basarmistir Entler canlilarin kafese kapatilmasindan hoslanmazlar Hobbitlerle Iliskileri Gandalf in onlara duydugu ozel ilgiyi fark edene kadar Hobbit irki ve onlarin ulkeleri Saruman in ilgisini hic cekmemistir Gandalf in islerine duydugu gizli ilgi sebebiyle Hobbitlere ve Shire a giderek daha fazla odaklanmaya baslamistir Kisa bir sureligine oraya gizlice seyahat etmis ve diyarin haritalarini cikartmistir Gandalf bunun farkindadir fakat o zamanlar bu onu sadece eglendirmistir Gizlice pipo icmeye baslamistir Tutun ihtiyacini karsilamak icin Isengard ile Shire arasinda bir alis veris baslatmis parasinin gucu ve yaratabilecegi bozulma ilgisini cekmistir Ajanlarinin bazilari gizlilikle Shire a girmistir bazilarinin varligi ise Gandalf ve Kolcular tarafindan bilinmektedir Hobbitlere karsi olan nefreti Gandalf in onlara gosterdigi dikkatten ve bu dikkati Saruman a ya da onun planlarina gostermediginden kaynaklaniyor olabilir Hobbitlerin Tek Yuzuk u Gandalf ile birlikte kendisinden sakladiklarini ogrendiginde ise nefretinin buyumus oldugu kesindir Bu bilgiyi ogrenmesi ve Yuzuk tayflarinin Yuzuk Tasiyicisi ni bulmak icin Shire ile Ayrikvadi arasinda avlanmasinin sebep oldugu ani aciliyet bolgedeki aktivitelerini arttirmasina sebep oldu Daha sonra Isengard daki hukumdarliginin Entlerin ellerinde ya da dallarinda son bulmasindan dolayi ortaligi ayaga kaldiran Peregrin Took ve Meriadoc Brandybuck i suclamis da olabilir Sauron un dususunden sonra Saruman Entlerin elinden kurtuldu ve Shire a giderek burada olusturdugu haydut sebekesinin basina gecti Derhal yikim islemlerine basladi hava kirliligi yaratti cinayetler isletti yanginlar baslatti ve sebepsiz yere agaclari kestirdi Bunu Gandalf a karsi son bir darbe olarak dusunuyordu Ayni zamanda evini yerle bir eden Hobbitlerin her sey bittikten sonra huzurlu yuvalarina donmeleri fikrine katlanamiyordu Ozellikle de Hobbitler kendi evinin yikimina neden olduktan sonra Bu son cabalari da bir Hobbit Ayaklanmasi ile son buldu ve Frodo Baggins i oldurmeye calismasina ragmen hayati bagislandi O anda Frodo ya gercekten de saygi duydu ve bu oldukca kisa omurlu oldu Valar ve Maiar ile olan iliskileri Saruman Manwe buna karsi gelse de Orta Dunya ya gitmeye oldukca hevesliydi Olumunden sonra Valinor a donmesi engellendi Ayrica yeniden hayata donmesine de izin verilmedi ve bir duman haline gelip yok oldu Saruman gibi Aule nin bir Maia si olan Sauron onu hem kendisine hayran birakti hem de korkuttu Kibrinin boyutu en ustlerde iken Saruman Sauron un yerini yeni bir Karanlik Lord olarak almayi dusundu fakat sonunda kendini cok daha buyuk bir ruh ile karisirken buldu