İslâm dîni fıkhî mezhepleri; İslam coğrafyasında dînî bölünmeleri ifade etmekle birlikte bu bölünmelerin başlangıcı dînî değil, siyâsî ve sosyal bölünmelerden oluşmaktadır.
Günümüzde İslam toplumunda fıkıh ve İslam hukuku konusunda anlayış, yöntem ve uygulama açısından farklı düşüncelere sahip mezhepler bulunur. Bu mezheplerin başlıcaları şunlardır:
1- Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ'at (sünnî) itikadında olanların "" diye adlandırdıkları dört büyük fıkıh mezhebi ve kurucuları:
- Hanefî mezhebi - Ebu Hanife (699-767)
- Mâlikî mezhebi - Mâlik bin Enes (712-795)
- Şâfî'î mezhebi - Şafii (767-820)
- Hanbelî mezhebi - Ahmed bin Hanbel (780-855)
2- Şî'a itikadında olanların takip ettiği fıkıh mezhepleri:
- Ca'ferî fıkhı,
- İsmâîliyye mezhebi,
- Zeydîyye mezhebi.
3- Hâricîler'in günümüze kadar ulaşan mezhebi:
- İbâdiyye mezhebi.
4- Diğer bağımsız fıkıh mezhepleri ve âlimleri
Bu mezheplerden Sünnî İslam inanışında yaygın olanları Malikî, Hanefî, Şafiî ve Hanbelî mezhepleridir. Bu nedenle bu dört mezhebe zaman zaman dört büyük fıkıh mezhebi denmiştir.
Tarihsel İslam mezhepleri
İlk dönemlerde Ali ile Muaviye arasındaki savaş ve İslam toplumundaki bölünme Sünnilik, Şiîlik ve Haricilik şeklinde ilk mezhepsel ayrışmayı beraberinde getirmiştir.
Erken dönemlerde değişik İslam şehirlerinde, bu şehirlerin adıyla anılan fıkıh okulları bulunmaktaydı. Şam (Evzâ'i), Kufe, Basra, Medine okulları bunlardan bazılarıdır. Daha sonra Irak okulu Hanefi, Medine okulu ise Maliki mezhepleri olarak konsolide olmuş, Şafii, Hanbeli, Zahiri, Evzâ'i, Leysî, Sevrî ve Taberî mezhepleri daha sonra ortaya çıkmışlardır. Ve bu fıkhi mezheplerden son Dördü günümüze ulaşamamıştır.
Daha sonra İnanç etrafında yapılan tartışmalarla inanç (itikad) mezhepleri de ortaya çıkmıştır.
Sünniler günümüzde inanç açısından Maturidilik ve Eşarilik, fıkhi açıdan da Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbelî mezheplerine bağlıdırlar. Bu dört mezhepten ilki olan Hanefi mezhebi itikad olarak Maturidiliğe diğer üç mezhep ise Eşariliğe bağlıdırlar. Bu mezhepler dışında, Sünnilik'te olan icma-i ümmete, kıyasa ve re'ye başvurulmasını kabul etmeyen, her sorunun çözümünü yalnızca Kur'an'da, Sünnette, sahabe ve tabiunun görüş ve uygulamalarında arayan bir grup daha vardır. Bunlar; Selefiyye veya Selefiyyun (geçmişe bağlılar) olarak anılır.
Şiîlerin günümüzde bağlı olduğu en büyük fırka ise İmamiyye (Caferiyye) dir. Bunun dışında sayıları az olmakla birlikte Zeydiyye ve İsmailîyye fırkaları da günümüze ulaşmıştır.
Haricilerin ise günümüze ulaşmış olan tek fırkası İbadiyye'dir.
Ehl-i Sünnet
Sünni fıkıh mezhepleri
Fıkhî açıdan Sünni mezhepler 4 tanedir. Bunlar:
- Hanefi mezhebi: İmam Ebu Hanife'nin adını taşıyan mezheptir.
- Şafii mezhebi: İmam Şafii'nin adını taşıyan mezheptir.
- Maliki mezhebi: İmam-ı Malik'nin adını taşıyan mezheptir.
- Hanbelî mezhebi: İmam Ahmed İbni Hanbel'nin adını taşıyan mezheptir.
Bu dört fıkhi mezhep arasında uygulama ve ibadetlerde bazı farklılıklar görülür.
Şiîlik
- Câferîlik: İmâm Câʿfer-i Sâdık'ın adını taşıyan mezheptir.
- Zeydîlik: İmâm ʿAlî Zeynu'l-ʿÂbi Dîn'in oğlu Zeyd bin Ali'nin adını taşıyan mezheptir.
- İsmâilîlik: İmâm Câʿfer-i Sâdık'ın büyük oğlu imam ʾİsmâʿîl bin Câʿfer el-Mûbarek'in adını taşıyan mezhep.
Haricîlik
Ali ve Muaviye arasında sürdürülen savaşlar ve mücadelelerde Hâricîler üçüncü grup olarak ortaya çıkmışlardır. Siyasi, itikadi veya tarihi bazı ihtilaflar nedeniyle Hâricîler kendi içlerinde de çeşitli gruplara ayrılmışlardır. Bu grupların bazıları İslam dininin temel akide kaidelerini takip ederken, bazıları İslam dininin itikadi prensiplerinden ayrılarak İslam dairesi dışı ilan edilmiş ve İslam dinin dışında incelenmiştir. Fakat bu grupların da temelleri Haricilere ve İslam dinine dayanır.
Harici grupların başlıcaları
İslam dışı kabul edilenler
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islam dini fikhi mezhepleri Islam cografyasinda dini bolunmeleri ifade etmekle birlikte bu bolunmelerin baslangici dini degil siyasi ve sosyal bolunmelerden olusmaktadir Gunumuzde Islam toplumunda fikih ve Islam hukuku konusunda anlayis yontem ve uygulama acisindan farkli dusuncelere sahip mezhepler bulunur Bu mezheplerin baslicalari sunlardir 1 Ehl i Sunnet ve l Cema at sunni itikadinda olanlarin diye adlandirdiklari dort buyuk fikih mezhebi ve kuruculari Hanefi mezhebi Ebu Hanife 699 767 Maliki mezhebi Malik bin Enes 712 795 Safi i mezhebi Safii 767 820 Hanbeli mezhebi Ahmed bin Hanbel 780 855 2 Si a itikadinda olanlarin takip ettigi fikih mezhepleri Ca feri fikhi Ismailiyye mezhebi Zeydiyye mezhebi 3 Hariciler in gunumuze kadar ulasan mezhebi Ibadiyye mezhebi 4 Diger bagimsiz fikih mezhepleri ve alimleri Zahiri mezhebi Bu mezheplerden Sunni Islam inanisinda yaygin olanlari Maliki Hanefi Safii ve Hanbeli mezhepleridir Bu nedenle bu dort mezhebe zaman zaman dort buyuk fikih mezhebi denmistir Tarihsel Islam mezhepleriFikhi mezheplerin cografi dagilimi Ilk donemlerde Ali ile Muaviye arasindaki savas ve Islam toplumundaki bolunme Sunnilik Siilik ve Haricilik seklinde ilk mezhepsel ayrismayi beraberinde getirmistir Erken donemlerde degisik Islam sehirlerinde bu sehirlerin adiyla anilan fikih okullari bulunmaktaydi Sam Evza i Kufe Basra Medine okullari bunlardan bazilaridir Daha sonra Irak okulu Hanefi Medine okulu ise Maliki mezhepleri olarak konsolide olmus Safii Hanbeli Zahiri Evza i Leysi Sevri ve Taberi mezhepleri daha sonra ortaya cikmislardir Ve bu fikhi mezheplerden son Dordu gunumuze ulasamamistir Daha sonra Inanc etrafinda yapilan tartismalarla inanc itikad mezhepleri de ortaya cikmistir Sunniler gunumuzde inanc acisindan Maturidilik ve Esarilik fikhi acidan da Hanefi Safii Maliki ve Hanbeli mezheplerine baglidirlar Bu dort mezhepten ilki olan Hanefi mezhebi itikad olarak Maturidilige diger uc mezhep ise Esarilige baglidirlar Bu mezhepler disinda Sunnilik te olan icma i ummete kiyasa ve re ye basvurulmasini kabul etmeyen her sorunun cozumunu yalnizca Kur an da Sunnette sahabe ve tabiunun gorus ve uygulamalarinda arayan bir grup daha vardir Bunlar Selefiyye veya Selefiyyun gecmise baglilar olarak anilir Siilerin gunumuzde bagli oldugu en buyuk firka ise Imamiyye Caferiyye dir Bunun disinda sayilari az olmakla birlikte Zeydiyye ve Ismailiyye firkalari da gunumuze ulasmistir Haricilerin ise gunumuze ulasmis olan tek firkasi Ibadiyye dir Ehl i SunnetSunni fikih mezhepleri Fikhi acidan Sunni mezhepler 4 tanedir Bunlar Hanefi mezhebi Imam Ebu Hanife nin adini tasiyan mezheptir Safii mezhebi Imam Safii nin adini tasiyan mezheptir Maliki mezhebi Imam i Malik nin adini tasiyan mezheptir Hanbeli mezhebi Imam Ahmed Ibni Hanbel nin adini tasiyan mezheptir Bu dort fikhi mezhep arasinda uygulama ve ibadetlerde bazi farkliliklar gorulur SiilikCaferilik Imam Caʿfer i Sadik in adini tasiyan mezheptir Zeydilik Imam ʿAli Zeynu l ʿAbi Din in oglu Zeyd bin Ali nin adini tasiyan mezheptir Ismaililik Imam Caʿfer i Sadik in buyuk oglu imam ʾIsmaʿil bin Caʿfer el Mubarek in adini tasiyan mezhep HaricilikAli ve Muaviye arasinda surdurulen savaslar ve mucadelelerde Hariciler ucuncu grup olarak ortaya cikmislardir Siyasi itikadi veya tarihi bazi ihtilaflar nedeniyle Hariciler kendi iclerinde de cesitli gruplara ayrilmislardir Bu gruplarin bazilari Islam dininin temel akide kaidelerini takip ederken bazilari Islam dininin itikadi prensiplerinden ayrilarak Islam dairesi disi ilan edilmis ve Islam dinin disinda incelenmistir Fakat bu gruplarin da temelleri Haricilere ve Islam dinine dayanir Islam daki baslica kollara ve ekollere bakis Harici gruplarin baslicalari Ezarika Necedat Acaride Sufriyye IbadiyyeIslam disi kabul edilenler Meymuniyye YezidiyyeAyrica bakinizFikih Kelam Islam dini siyasi mezhepleri Islam dini itikadi mezhepleri