Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Danimarka direniş hareketi (Danca: Modstandsbevægelsen), II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından gerçekleştirilen Danimarka'nın işgalinin ardından oluşturulan partizan kuvvetlerle işgali sonlandırmaya amaçlayan direniş hareketi.
Oluşumu
Norveç'in istilası sırasında Norveç'e gönderilen ültimatomun benzeri Danimarka'ya da yollandı. Danimarka, Norveç'in aksine ültimatoma boyun eğdi ve Almanlar direniş görmeden Danimarka’yı 9 Nisan 1940'ta işgal etti. Danimarka'da günlük hayat işgalden sonra da değişmedi. Hatta Almanlar, Danimarka hükümetinin ve ordusunun mevcudiyetini sürdürmesi konusunda anlaşmaya bile vardı. Çünkü Danimarkalılar, Almanlar'a karşı direnmemişti. Ayrıca Almanlar Danimarkalıları Aryan kabul etmeleri buna etkendi.
Almanlar, Sovyetler Birliği'ni işgal etmeye başladıkları zaman işgal altındaki devletlerde bulunan komünist partileri kapatırdı. Bundan Danimarka Komünist Partisi'de olumsuz yönde etkilenecekti. Almanlar, Danimarka hükümetine uyarıda bulunarak Danimarka Komünist Partisi'ni kapatmasını istedi. Danimarka polisi üyelerini tutuklama kararı verdi. Bunun üzerine Komünist parti üyeleri kaçarak yeraltına girdi ve burada ilk direniş hareketini oluşturdu.
Direniş
Komünistler Ekim 1942'de "Ülke ve İnsanlar" adlı bir gazete çıkarmaya başladılar ve kısa zaman içerisinde ülke genelinde yaygın olarak dağıtıldı. Gazete günde 120.000 tane bastı. 1943 yılların başında sabotaj eylemleri planlamaya başladı.
1942-1943 yılında direniş hareketleri yavaşta olsa başlamıştı. Bu direniş hareketi sabotaj eylemleri şeklinde gerçekleşti. Çeşitli partizan gruplar İngilizler ile temas kurmayı başardı. Bunun sonucunda İngilizler paraşütle silah dağıttı.
İlk eylem ise komünist bir örgütlenme olan tarafından gerçekleşti. İngilizler'den alınan silahlarla harekete geçen sekiz öğrenci Aalborg'da sabotaj eylemi gerçekleştirdi.
Almanlar Danimarka'yı 'e dahil etmek için zorlaması üzerine Kopenhag'da başta olmak üzere diğer illerde protesto olayları patlak verdi.
Almanya'ya sempati duyan çok az Danimarkalı vardı. 1943 parlamento seçimlerinde Danimarka Nasyonal Sosyalist İşçi Partisi büyük bir yenilgi aldı.
1943 Ağustos ayında bu direniş hareketlerden dolayı Almanlar Danimarka hükûmetinden direniş eylemlerinin sona erdirilmesi için yeni taleplerde bulundu. Danimarka hükûmeti yeni talepleri yerine getirmeyi reddederek üç yıllık Alman işgalinin ardından istifa etti. Almanlar hükûmeti devraldıktan sonra "Nihai Çözüm"ü uygulamaya giriştiler.
Yahudileri kurtarma operasyonu
Almanlar, 1943 yazında, Müttefik askerlerinin ilerlemesiyle diğer işgal altındaki ülkelerdeki gibi Yahudileri toplama kamplarında yok etme kararını aldı. Buna da "Nihai Çözüm" diyorlardı.
Danimarka'da herhangi bir sürgün hareketi başlatmayan Almanlar buradaki Yahudileri de yok edecekti. Ancak burada işler farklı işledi. Danimarkalı direnişçiler, diğer işgal edilen ülkelere göre farklı bir başarıya imza attı. Birçoğu Yahudi olmayan partizanlar, kendi topraklarındaki Yahudi vatandaşları kurtardı. Bir Alman diplomat olan Georg Ferdinand Duckwitz, 28 Eylül 1943'te Almanya'nın Nihai çözüm adı verdiği planla Yahudileri yok edeceğini ve bunu yapmak için Yahudilerin Danimarka dışına çıkarılacağını Danimarkalı direnişçilere söyledi. Bunun üzerine Danimarkalı direnişçiler çabuk davranarak, Yahudileri deniz yoluyla mültecileri kabul eden ve tarafsız İsveç'e kaçırmaya başladı. Balıkçılar 7.200 kadar Danimarka'da yaşayan Yahudi'yi İsveç'e taşıdı. Bunun yanında Yahudi olmayan ama Yahudi ailesine yakın 680 aile bireyde bu yollarla İsveç'e gitti.
Danimarkalı direnişçilerin Yahudileri kurtarma operasyonu eşi benzeri yoktu. Çünkü Danimarka tümüyle seferber olmuş kendi milletinden olmayan bir milleti kurtarmıştı. Yine de tamamen başarılı değildi. Yaklaşık 500 Danimarka Yahudisi Bohemya'daki Theresienstadt gettosuna sevk etti. Danimarkalılar'ın ısrarcı protestoları belki de onları işgal edilmiş Polonya'daki ölüm merkezlerine gönderilmekten kurtardı. Ve 500 Yahudi'den sadece 50'si öldü.
Direnişin bilançosu
Savaşın boyunca Danimarka'da düzenlenen direniş hareketi sonucunda Alman askeri, muhbir ya da Gestapo olan toplam 400 kişi öldürüldü.
Buna karşılık partizanlar eylemlerde, cezaevinde, Nazi toplama kamplarında ya da yürütülen mahkemeler sonucunda 850 üyesini kaybetti.
Önde gelen üyeleri
- Christer Lyst Hansen
- Mogens Sis
- Flemming Muus
- Monica Wichfeld
- Varinka Wichfeld-Muus
- Niels Eberhard Petersen
- Ove Kampman
- Poul Kristian Brandt Rehberg
- Poul Bruun
- Marius Fiil
- Niels Fiil
- Jørgen Kieler
- Thomas Sneum
- Jørgen Haagen Schmith (Citronen)
- Bent Faurschou-Hviid (Flammen)
- John Noel Møller
- Jorgen Garip Lorenzen
- Sven Fage-Pedersen
- David Schultz
- Kim Malthe-Bruun
Kaynakça
- ^ (1947). Rapport fra Stutthof [Report from Stutthof] (Danca). Gyldendal. 170 pages.
- ^ The Rescue of Danish Jews 5 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jewish Virtual Library, Retrieved 17 April 2008.
- ^ UNITED STATES HOLOCAUST MEMORIAL MUSEUM. "RESCUE IN DENMARK". 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2015.
- Per Eilstrup, Lars Lindeberg: De så de ske under Besættelsen. Forlaget Union, Copenhagen, 1969.
- Resistance in Western Europe, edited by Bob Moore, p. 105.
- H.M. Lunding (1970), Stemplet fortroligt, 3rd edition, Gyldendal, pp. 68–72. (Danish)
- Bjørn Pedersen: Jubel og glæde. (Danish) Retrieved 21 April 2008.
- Jerry Voorhis, “Germany and Denmark: 1940-45,” Scandinavian Studies 44:2 (1972) p. 183.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Danimarka direnis hareketi Danca Modstandsbevaegelsen II Dunya Savasi sirasinda Almanya tarafindan gerceklestirilen Danimarka nin isgalinin ardindan olusturulan partizan kuvvetlerle isgali sonlandirmaya amaclayan direnis hareketi source source source source OlusumuNorvec in istilasi sirasinda Norvec e gonderilen ultimatomun benzeri Danimarka ya da yollandi Danimarka Norvec in aksine ultimatoma boyun egdi ve Almanlar direnis gormeden Danimarka yi 9 Nisan 1940 ta isgal etti Danimarka da gunluk hayat isgalden sonra da degismedi Hatta Almanlar Danimarka hukumetinin ve ordusunun mevcudiyetini surdurmesi konusunda anlasmaya bile vardi Cunku Danimarkalilar Almanlar a karsi direnmemisti Ayrica Almanlar Danimarkalilari Aryan kabul etmeleri buna etkendi Almanlar Sovyetler Birligi ni isgal etmeye basladiklari zaman isgal altindaki devletlerde bulunan komunist partileri kapatirdi Bundan Danimarka Komunist Partisi de olumsuz yonde etkilenecekti Almanlar Danimarka hukumetine uyarida bulunarak Danimarka Komunist Partisi ni kapatmasini istedi Danimarka polisi uyelerini tutuklama karari verdi Bunun uzerine Komunist parti uyeleri kacarak yeraltina girdi ve burada ilk direnis hareketini olusturdu DirenisKomunistler Ekim 1942 de Ulke ve Insanlar adli bir gazete cikarmaya basladilar ve kisa zaman icerisinde ulke genelinde yaygin olarak dagitildi Gazete gunde 120 000 tane basti 1943 yillarin basinda sabotaj eylemleri planlamaya basladi 1942 1943 yilinda direnis hareketleri yavasta olsa baslamisti Bu direnis hareketi sabotaj eylemleri seklinde gerceklesti Cesitli partizan gruplar Ingilizler ile temas kurmayi basardi Bunun sonucunda Ingilizler parasutle silah dagitti Ilk eylem ise komunist bir orgutlenme olan tarafindan gerceklesti Ingilizler den alinan silahlarla harekete gecen sekiz ogrenci Aalborg da sabotaj eylemi gerceklestirdi Almanlar Danimarka yi e dahil etmek icin zorlamasi uzerine Kopenhag da basta olmak uzere diger illerde protesto olaylari patlak verdi Almanya ya sempati duyan cok az Danimarkali vardi 1943 parlamento secimlerinde Danimarka Nasyonal Sosyalist Isci Partisi buyuk bir yenilgi aldi 1943 Agustos ayinda bu direnis hareketlerden dolayi Almanlar Danimarka hukumetinden direnis eylemlerinin sona erdirilmesi icin yeni taleplerde bulundu Danimarka hukumeti yeni talepleri yerine getirmeyi reddederek uc yillik Alman isgalinin ardindan istifa etti Almanlar hukumeti devraldiktan sonra Nihai Cozum u uygulamaya giristiler Yahudileri kurtarma operasyonuAlmanlar 1943 yazinda Muttefik askerlerinin ilerlemesiyle diger isgal altindaki ulkelerdeki gibi Yahudileri toplama kamplarinda yok etme kararini aldi Buna da Nihai Cozum diyorlardi Danimarka da herhangi bir surgun hareketi baslatmayan Almanlar buradaki Yahudileri de yok edecekti Ancak burada isler farkli isledi Danimarkali direnisciler diger isgal edilen ulkelere gore farkli bir basariya imza atti Bircogu Yahudi olmayan partizanlar kendi topraklarindaki Yahudi vatandaslari kurtardi Bir Alman diplomat olan Georg Ferdinand Duckwitz 28 Eylul 1943 te Almanya nin Nihai cozum adi verdigi planla Yahudileri yok edecegini ve bunu yapmak icin Yahudilerin Danimarka disina cikarilacagini Danimarkali direniscilere soyledi Bunun uzerine Danimarkali direnisciler cabuk davranarak Yahudileri deniz yoluyla multecileri kabul eden ve tarafsiz Isvec e kacirmaya basladi Balikcilar 7 200 kadar Danimarka da yasayan Yahudi yi Isvec e tasidi Bunun yaninda Yahudi olmayan ama Yahudi ailesine yakin 680 aile bireyde bu yollarla Isvec e gitti Danimarkali direniscilerin Yahudileri kurtarma operasyonu esi benzeri yoktu Cunku Danimarka tumuyle seferber olmus kendi milletinden olmayan bir milleti kurtarmisti Yine de tamamen basarili degildi Yaklasik 500 Danimarka Yahudisi Bohemya daki Theresienstadt gettosuna sevk etti Danimarkalilar in israrci protestolari belki de onlari isgal edilmis Polonya daki olum merkezlerine gonderilmekten kurtardi Ve 500 Yahudi den sadece 50 si oldu Direnisin bilancosuSavasin boyunca Danimarka da duzenlenen direnis hareketi sonucunda Alman askeri muhbir ya da Gestapo olan toplam 400 kisi olduruldu Buna karsilik partizanlar eylemlerde cezaevinde Nazi toplama kamplarinda ya da yurutulen mahkemeler sonucunda 850 uyesini kaybetti Onde gelen uyeleriChrister Lyst Hansen Mogens Sis Flemming Muus Monica Wichfeld Varinka Wichfeld Muus Niels Eberhard Petersen Ove Kampman Poul Kristian Brandt Rehberg Poul Bruun Marius Fiil Niels Fiil Jorgen Kieler Thomas Sneum Jorgen Haagen Schmith Citronen Bent Faurschou Hviid Flammen John Noel Moller Jorgen Garip Lorenzen Sven Fage Pedersen David Schultz Kim Malthe BruunKaynakca 1947 Rapport fra Stutthof Report from Stutthof Danca Gyldendal 170 pages The Rescue of Danish Jews 5 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jewish Virtual Library Retrieved 17 April 2008 UNITED STATES HOLOCAUST MEMORIAL MUSEUM RESCUE IN DENMARK 3 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2015 Arsivlenmis kopya 8 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2015 Per Eilstrup Lars Lindeberg De sa de ske under Besaettelsen Forlaget Union Copenhagen 1969 Resistance in Western Europe edited by Bob Moore p 105 H M Lunding 1970 Stemplet fortroligt 3rd edition Gyldendal pp 68 72 Danish Bjorn Pedersen Jubel og glaede Danish Retrieved 21 April 2008 Jerry Voorhis Germany and Denmark 1940 45 Scandinavian Studies 44 2 1972 p 183