Darani (Gürcüce: დარანი; okunuşu: "darani"), tarihsel Gürcü coğrafyasında Orta Çağ'da yaygın olarak görülen yeraltı yapısıdır. Tükçede daran olarak bilinir. Gürcü dilinde sadece yeraltındaki yapıya değil, kayadaki oyuğa da darani denir.
Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan ve günümüzde Türkiye sınırları içinde bulunan Tao-Klarceti bölgesinde de çok sayıda darani bulunuyordu. Bunların bir bölümü bugüne ulaşmıştır.
Daraniler genel olarak iri taşlardan toprağın altında inşa ediliyor ve yaygın biçimde birkaç koladan oluşuyordu. Bu kollardan biri genellikle bir su kaynağına uzanıyordu. Bazı daranlarda bu kol yüzlerce metre uzanıyordu. Daraninin bazı kolları ormana, komşu köye veya bir kaleye bağlanıyordu. Daranların tarihsel işlevleri bilinmediği için ve birkaç tanesinin günümüzdeki kullanım biçimine bakılarak bu yeraltı yapıları "buzhane", "depo", "mahzen" gibi adlarla anılmaktadır.
Bir tehlike karşısında kalınca insanlar daraniye sığınıyordu. Bu şekilde bir yerden başka bir yere ulaşmak mümkün olabiliyordu. Darani aracılığıyla düşman saldırılarını gözetlemek, hatta düşmana ani baskınlar düzenlemek de mümkün oluyordu. Gürcistan'da Samtshe-Cavaheti bölgesinde Orta Çağ'dan kalma daranlar bulunmaktadır. Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde kalan Agara köyü yakınlarında, Yukarı Mtogvi ve Vardzia'daki daranlar örnek olarak verilebilir.
Tao-Klarceti bölgesinde çok sayıda daran örneği günümüze ulaşmıştır. Şavşat ilçesinde Otluca köyünde Sataplia Daranı, Narman ilçesinde Yanıktaş köyünde Ekrek Daranı, Yusufeli ilçesinde Demirkent köyünde Erkinis Daranı, Posof ilçesinde Gürarmut köyünde Kapani Daranı, Artvin'in merkez ilçesinde Pırnallı köyünde Hantsta Daranı, Ardanuç ilçesinde Konaklı köyünde Hertvisi Daranı, İspir ilçesinde Sırakonak köyünde Hodaçur Daranı, Ardanuç ilçesinde Peynirli köyünde Kaptahori Daranı gibi yeraltı yapıları günümüze ulaşmıştır. Tao-Klarceti bölgesinde başka köylerde de daran kalıntıları bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "დარანი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 55 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Sakartvelo - Ansiklopedi, Tiflis, 2012, II. Cilt, s. 317.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 21, 34, 61, 298 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 163-166. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Darani Gurcuce დარანი okunusu darani tarihsel Gurcu cografyasinda Orta Cag da yaygin olarak gorulen yeralti yapisidir Tukcede daran olarak bilinir Gurcu dilinde sadece yeraltindaki yapiya degil kayadaki oyuga da darani denir Orta Cag da Gurcistan in bir parcasi olan ve gunumuzde Turkiye sinirlari icinde bulunan Tao Klarceti bolgesinde de cok sayida darani bulunuyordu Bunlarin bir bolumu bugune ulasmistir Daraniler genel olarak iri taslardan topragin altinda insa ediliyor ve yaygin bicimde birkac koladan olusuyordu Bu kollardan biri genellikle bir su kaynagina uzaniyordu Bazi daranlarda bu kol yuzlerce metre uzaniyordu Daraninin bazi kollari ormana komsu koye veya bir kaleye baglaniyordu Daranlarin tarihsel islevleri bilinmedigi icin ve birkac tanesinin gunumuzdeki kullanim bicimine bakilarak bu yeralti yapilari buzhane depo mahzen gibi adlarla anilmaktadir Bir tehlike karsisinda kalinca insanlar daraniye siginiyordu Bu sekilde bir yerden baska bir yere ulasmak mumkun olabiliyordu Darani araciligiyla dusman saldirilarini gozetlemek hatta dusmana ani baskinlar duzenlemek de mumkun oluyordu Gurcistan da Samtshe Cavaheti bolgesinde Orta Cag dan kalma daranlar bulunmaktadir Ahaltsihe Belediyesi sinirlari icinde kalan Agara koyu yakinlarinda Yukari Mtogvi ve Vardzia daki daranlar ornek olarak verilebilir Tao Klarceti bolgesinde cok sayida daran ornegi gunumuze ulasmistir Savsat ilcesinde Otluca koyunde Sataplia Darani Narman ilcesinde Yaniktas koyunde Ekrek Darani Yusufeli ilcesinde Demirkent koyunde Erkinis Darani Posof ilcesinde Gurarmut koyunde Kapani Darani Artvin in merkez ilcesinde Pirnalli koyunde Hantsta Darani Ardanuc ilcesinde Konakli koyunde Hertvisi Darani Ispir ilcesinde Sirakonak koyunde Hodacur Darani Ardanuc ilcesinde Peynirli koyunde Kaptahori Darani gibi yeralti yapilari gunumuze ulasmistir Tao Klarceti bolgesinde baska koylerde de daran kalintilari bulunmaktadir Ayrica bakinizMukeri Darani Sataplia DaraniKaynakca დარანი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt ISBN 0 9535878 3 5 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 55 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Sakartvelo Ansiklopedi Tiflis 2012 II Cilt s 317 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 21 34 61 298 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 163 166 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9