Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dayanışma, solidarizm veya solidarite; bir topluluğu oluşturan gruplar veya sınıflar arasında psikolojik bir birlik duygusu yaratan duygu, düşünce ve ortak çıkarlarla birbirlerine karşılıklı olarak bağlanmasıdır. Sınıf işbirliği savunur ve sınıf çatışmasını reddeder.Kolektivizmden farklı olarak dayanışmacılık, bireyleri reddetmez ve bireyleri toplumun temeli olarak görür. Toplum içindeki sosyal ilişkilerden yararlanarak insanların birbirlerine bağlı olduğunu savunur. Terim sosyal bilimlerde, özellikle sosyolojide ve psikolojide yaygın olarak kullanılır.
Dayanışma, Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi'nin 6 koşulundan 4. olanıdır. Her 20 Aralık, Uluslararası İnsani Dayanışma Günü olarak kutlanır. Biyoetik ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 13.maddesi dayanışmaya ayrılmıştır.
Dayanışmanın ortaya çıkış biçimleri toplumdan topluma değişiklik gösterir. İlkel toplumlarda kan bağı ve akrabalık ilişkileri üzerine kurulu iken, daha gelişmiş ve karmaşık toplumlarda sosyal dayanışmanın birçok değişik kaynağı olabilir.
Sosyolojide kullanımı
Durkeim'a göre dayanışma
Emile Durkeim'e göre iş bölümü bir toplum içinde düzenlemeyi ve istikrarı sağlayan bir işleve sahiptir. İş bölümünün gerçek işlevi iki ya da daha fazla kişi arasında bir dayanışma duygusu yaratmaktır ve görevler ve sorumluluklarda bir uzmanlaşma gerektirdiği için maddi nitelikte bir toplumsal olgudur.
Dayanışma toplumsal dayanışmanın biçimi toplumların özelliklerine göre değişir. Durkheim, toplumsal dayanışmanın gelişmemiş toplumlarda "mekanik dayanışma", gelişmiş toplumlarda ise "organik dayanışma" şeklinde ortaya çıktığını belirtir.
Mekanik Dayanışmacı Toplum
İş bölümünün oldukça sınırlı ve farklılaşmanın fazla olmadığı geleneksel ve sanayi öncesi toplumlarda görülür. Bu tür toplumlarda bireyler birbirlerinden çok farklılaşmamışlardır. Aynı değerlere sahip oldukları, aynı duyguları paylaştıkları, aynı kutsal inancı paylaştıkları için toplumsal yapıları kendi içinde tutarlıdır. Bireyler benzer etkinliklerde bulundukları için bireysel eylem kendiliğinden kolektif kimliğe dönüşür. Bu toplumlarda kolektif bilinç egemendir. Bu kolektif bilinç Durkheim'e göre o toplumda yaşayanların ortak inanç ve duygularına karşılık gelir ve toplumun ahlaki bir temelde kavranmasını sağlar. Bu kolektif bilincin içeriğini önemli ölçüde dinsel fikirler oluşturur.
Durkheim'a göre mekanik dayanışmaya dayalı toplumlarda cezalandırıcı hukuk uygulanır. Herkesin kabul ettiği ortak değer sistemine karşı yapılan bir davranış, ortak ahlaka karşı işlenmiş bir suç olarak kabul edilip şiddetle cezalandırılır. Örneğin Tanrıya veya tanrılara karşı yapılan bir saygısızlık kişinin dilinin kesilmesi ile cezalandırılır.
Organik Dayanışmacı Toplum
Durkheim'e göre işbölümünün ve farklılaşmanın gelişmiş olduğu modern toplumlarda organik dayanışma ortaya çıkar. Bu toplumların sanayisi gelişmiştir ve nüfusları da yüksektir. Geleneksel toplumlardaki benzerliğe dayalı dayanışmanın yerini, farklılaşmaya dayanan organik dayanışma alır. Bireyler benzer değildir ve farklı oldukları için bir konsensüs oluşturmak zorunda kalırlar. Geleneksel bir toplumda bir aile kendi kendine yetebilirken, modern bir toplumda varlığını sürdürebilmek için fırınca, kasap, öğretmen, doktor, polis vb. birçok uzmanlaşmış hizmete ihtiyaç duyar. Bu yüzden de toplumun bütünlüğü insanların uzmanlaşması ve diğer uzmanlık hizmetlerine ihtiyaç duymaları ile sağlanır.
Durkheim'e göre bu toplumlarda kolektif bilinç geleneksel toplumlardaki önemini sürdüremez. Bireyler kolektif bilincin kıskacından kurtulur ve bireyselliğini ve kişiliğini daha rahat ortaya koyar. Modern toplumlarda insanlar daha çok bir araya gelir, ama bunun nedeni kolektif bilinç değil, birbirlerine duydukları ihtiyaçlarıdır.
Organik dayanışmanın olduğu toplumlarda hukuk da değişir ve onarıcı ve iade edici hukuk gelişir. Bu toplumlarda ortak değerlere karşı işlenen suçlar şiddetle cezalandırılmaz. Kişinin verdiği zararı karşılaması, yani tazmin etmesi istenir. Organik dayanışmalı toplumlarda ortak ahlaki değerler sınırlı olduğu için işlenen suça toplumdan duygusal bir tepki vermesi beklenmez. İşlenen suça karşı hukuk uygulanmasından tüm toplum değil, mahkemeler, güvenlik güçleri ve iade edici kurumlar sorumludur. Toplumdaki artan uzmanlaşma ile tutarlı şekilde toplumsal hukuk da uzmanlaşır.
Atatürk'e göre dayanışma
Dayanışmacılık, Atatürk İlkelerine "halkçılık" olarak geçmiştir. Halkçılık, Mustafa Kemal tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Partisi'nin programında şu şekilde tanımlanmıştır: "Bizim için insanlar yasa önünde tamamen eşit muamele görmek zorundadır. Sınıf, aile, fert arasında bir ayrım yapılamaz. Biz, Türkiye halkını çeşitli sınıflardan oluşan bir bütün olarak değil, sosyal yaşamın gereksinimlerine göre çeşitli mesleklere sahip olan bir toplum olarak görmekteyiz." Fakat kolektivizm ile karıştırılmamalıdır, Atatürk'ün burada bahsettiği "halkçılık", sol ülkelerin kullandığı toplumcu bir ideoloji değildir ve bireycilik ile ters değildir. Atatürk'ün halkçılığı, 1935 CHP programında ve Atatürk'ün Medeni Bilgiler kitabında bahsedildiği üzere sınıfların ortak dayanışması üzerine kurulu solidarizmi ve toplumsal ayrımcılığın (din, dil, ırk vb.) bitirildiği egaliteryenizmi savunur.
Atatürk aynı zamanda solidarite (dayanışma) için şunları söylemiştir: "Bütün insanlar, bir sosyal bedenin üyeleridir ve bu sebeple birbirine bağlıdırlar. Bu karşılıklı bağ, herkesi diğerinin yükümlülüğüne de karıştırır."
Kaynakça
- ^ TDK sözlüğü, dayanışma maddesi 18 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ a b Merriam Webster, http://www.merriam-webster.com/dictionary/solidarity 8 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ . 27 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2018 – The Free Dictionary vasıtasıyla.
- ^ Boston, 677 Huntington Avenue; Ma 02115 +1495‑1000 (2 Ekim 2018). . Health and Human Rights Journal (İngilizce). 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
- ^ Adamiak, Stanisław; Chojnacka, Ewa; Walczak, Damian (1 Aralık 2013). "Social Security in Poland – cultural, historical and economical issues". Copernican Journal of Finance & Accounting. 2 (2): 11-26. doi:10.12775/cjfa.2013.013
![image]()
. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. - ^ Union, the European. "Charter of Fundamental Rights of the European Union - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (İngilizce). 26 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ "Universal Declaration on Bioethics and Human Rights". 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f Klasik Sosyoloji Tarihi, sf. 95, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları Ders Kitabı
- ^ Medeni Bilgiler. Toplumsal Dönüşüm Yayınları. 1930. s. 107.
- ^ Medeni Bilgiler. Toplumsal Dönüşüm Yayınları. 1930. ss. 101-102.
- ^ Medeni Bilgiler. Toplumsal Dönüşüm Yayınları. 1931. s. 107.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dayanisma solidarizm veya solidarite bir toplulugu olusturan gruplar veya siniflar arasinda psikolojik bir birlik duygusu yaratan duygu dusunce ve ortak cikarlarla birbirlerine karsilikli olarak baglanmasidir Sinif isbirligi savunur ve sinif catismasini reddeder Kolektivizmden farkli olarak dayanismacilik bireyleri reddetmez ve bireyleri toplumun temeli olarak gorur Toplum icindeki sosyal iliskilerden yararlanarak insanlarin birbirlerine bagli oldugunu savunur Terim sosyal bilimlerde ozellikle sosyolojide ve psikolojide yaygin olarak kullanilir Yukari kalkan yumruk isci hareketlerinde kullanilan bir dayanisma simgesidir Dayanisma Avrupa Birligi Temel Haklar Bildirgesi nin 6 kosulundan 4 olanidir Her 20 Aralik Uluslararasi Insani Dayanisma Gunu olarak kutlanir Biyoetik ve Insan Haklari Evrensel Bildirgesi nin 13 maddesi dayanismaya ayrilmistir Finlandiya nin Helsinki kentindeki 2022 Rusya nin Ukrayna yi isgali sirasinda Ukrayna ile dayanisma amaciyla Ukrayna bayraginin renkleriyle aydinlatildi Dayanismanin ortaya cikis bicimleri toplumdan topluma degisiklik gosterir Ilkel toplumlarda kan bagi ve akrabalik iliskileri uzerine kurulu iken daha gelismis ve karmasik toplumlarda sosyal dayanismanin bircok degisik kaynagi olabilir Sosyolojide kullanimiDurkeim a gore dayanisma Emile Durkeim e gore is bolumu bir toplum icinde duzenlemeyi ve istikrari saglayan bir isleve sahiptir Is bolumunun gercek islevi iki ya da daha fazla kisi arasinda bir dayanisma duygusu yaratmaktir ve gorevler ve sorumluluklarda bir uzmanlasma gerektirdigi icin maddi nitelikte bir toplumsal olgudur Dayanisma toplumsal dayanismanin bicimi toplumlarin ozelliklerine gore degisir Durkheim toplumsal dayanismanin gelismemis toplumlarda mekanik dayanisma gelismis toplumlarda ise organik dayanisma seklinde ortaya ciktigini belirtir Mekanik Dayanismaci Toplum Is bolumunun oldukca sinirli ve farklilasmanin fazla olmadigi geleneksel ve sanayi oncesi toplumlarda gorulur Bu tur toplumlarda bireyler birbirlerinden cok farklilasmamislardir Ayni degerlere sahip olduklari ayni duygulari paylastiklari ayni kutsal inanci paylastiklari icin toplumsal yapilari kendi icinde tutarlidir Bireyler benzer etkinliklerde bulunduklari icin bireysel eylem kendiliginden kolektif kimlige donusur Bu toplumlarda kolektif bilinc egemendir Bu kolektif bilinc Durkheim e gore o toplumda yasayanlarin ortak inanc ve duygularina karsilik gelir ve toplumun ahlaki bir temelde kavranmasini saglar Bu kolektif bilincin icerigini onemli olcude dinsel fikirler olusturur Durkheim a gore mekanik dayanismaya dayali toplumlarda cezalandirici hukuk uygulanir Herkesin kabul ettigi ortak deger sistemine karsi yapilan bir davranis ortak ahlaka karsi islenmis bir suc olarak kabul edilip siddetle cezalandirilir Ornegin Tanriya veya tanrilara karsi yapilan bir saygisizlik kisinin dilinin kesilmesi ile cezalandirilir Organik Dayanismaci Toplum Durkheim e gore isbolumunun ve farklilasmanin gelismis oldugu modern toplumlarda organik dayanisma ortaya cikar Bu toplumlarin sanayisi gelismistir ve nufuslari da yuksektir Geleneksel toplumlardaki benzerlige dayali dayanismanin yerini farklilasmaya dayanan organik dayanisma alir Bireyler benzer degildir ve farkli olduklari icin bir konsensus olusturmak zorunda kalirlar Geleneksel bir toplumda bir aile kendi kendine yetebilirken modern bir toplumda varligini surdurebilmek icin firinca kasap ogretmen doktor polis vb bircok uzmanlasmis hizmete ihtiyac duyar Bu yuzden de toplumun butunlugu insanlarin uzmanlasmasi ve diger uzmanlik hizmetlerine ihtiyac duymalari ile saglanir Durkheim e gore bu toplumlarda kolektif bilinc geleneksel toplumlardaki onemini surduremez Bireyler kolektif bilincin kiskacindan kurtulur ve bireyselligini ve kisiligini daha rahat ortaya koyar Modern toplumlarda insanlar daha cok bir araya gelir ama bunun nedeni kolektif bilinc degil birbirlerine duyduklari ihtiyaclaridir Organik dayanismanin oldugu toplumlarda hukuk da degisir ve onarici ve iade edici hukuk gelisir Bu toplumlarda ortak degerlere karsi islenen suclar siddetle cezalandirilmaz Kisinin verdigi zarari karsilamasi yani tazmin etmesi istenir Organik dayanismali toplumlarda ortak ahlaki degerler sinirli oldugu icin islenen suca toplumdan duygusal bir tepki vermesi beklenmez Islenen suca karsi hukuk uygulanmasindan tum toplum degil mahkemeler guvenlik gucleri ve iade edici kurumlar sorumludur Toplumdaki artan uzmanlasma ile tutarli sekilde toplumsal hukuk da uzmanlasir Ataturk e gore dayanisma Dayanismacilik Ataturk Ilkelerine halkcilik olarak gecmistir Halkcilik Mustafa Kemal tarafindan kurulan Cumhuriyet Halk Partisi nin programinda su sekilde tanimlanmistir Bizim icin insanlar yasa onunde tamamen esit muamele gormek zorundadir Sinif aile fert arasinda bir ayrim yapilamaz Biz Turkiye halkini cesitli siniflardan olusan bir butun olarak degil sosyal yasamin gereksinimlerine gore cesitli mesleklere sahip olan bir toplum olarak gormekteyiz Fakat kolektivizm ile karistirilmamalidir Ataturk un burada bahsettigi halkcilik sol ulkelerin kullandigi toplumcu bir ideoloji degildir ve bireycilik ile ters degildir Ataturk un halkciligi 1935 CHP programinda ve Ataturk un Medeni Bilgiler kitabinda bahsedildigi uzere siniflarin ortak dayanismasi uzerine kurulu solidarizmi ve toplumsal ayrimciligin din dil irk vb bitirildigi egaliteryenizmi savunur Ataturk ayni zamanda solidarite dayanisma icin sunlari soylemistir Butun insanlar bir sosyal bedenin uyeleridir ve bu sebeple birbirine baglidirlar Bu karsilikli bag herkesi digerinin yukumlulugune de karistirir Kaynakca TDK sozlugu dayanisma maddesi 18 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Merriam Webster http www merriam webster com dictionary solidarity 8 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 27 Ocak 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2018 The Free Dictionary vasitasiyla Boston 677 Huntington Avenue Ma 02115 1495 1000 2 Ekim 2018 Health and Human Rights Journal Ingilizce 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2021 Adamiak Stanislaw Chojnacka Ewa Walczak Damian 1 Aralik 2013 Social Security in Poland cultural historical and economical issues Copernican Journal of Finance amp Accounting 2 2 11 26 doi 10 12775 cjfa 2013 013 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2021 Union the European Charter of Fundamental Rights of the European Union Wikisource the free online library en wikisource org Ingilizce 26 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2023 Universal Declaration on Bioethics and Human Rights 17 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 a b c d e f Klasik Sosyoloji Tarihi sf 95 Acik Ogretim Fakultesi Yayinlari Ders Kitabi Medeni Bilgiler Toplumsal Donusum Yayinlari 1930 s 107 Medeni Bilgiler Toplumsal Donusum Yayinlari 1930 ss 101 102 Medeni Bilgiler Toplumsal Donusum Yayinlari 1931 s 107