Dedegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Dedegül | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Dedegül Dedegül'ün Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Merkez |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1788 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 173 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Eski adı Dadaguli'dir. Gürcüce bir yer adı olan Dadaguli (დადაგული), "yanmış", "yanıklı" anlamına gelir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Dada Gul / Dede Gül (ددە كول) olarak girmiştir. Bu yer adı zaman içinde değişime uğrayıp Dede Gül / Dedegül'e (دەده كول) dönüşmüştür.
Yerleşim, 16. yüzyılın ortasında Osmanlılar Gürcülerden ele geçirdiğinde büyük bir köydü. Köyün nüfusu 45 haneden (tahmini 225/270 kişi) oluşuyordu. Vergi vermekle yükümlü olarak Parşevan, Gogina, Revaz, Laşkara, Papuna, İvane, Davit, Goça gibi erkek adları kaydedilmiş, her hane ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal deftere göre, Ardahan-i Büzürg livasında Güney nahiyesine bağlı bir köydü.
Üç yüzyılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğinde kalan yerleşim, 93 Harbi sonucunda Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Rus idaresinin Dadagül (Дадагюль) adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasında (uçastok) yer alan Değirmendere nahiyesinin bir köyüydü. 1886 yılı tespitine göre köyde, tamamı Türk olarak kaydedilmiş olan 310 kişi yaşıyordu ve nüfus açısından Değirmendere köyünden sonra bu nahiyenin ikinci büyük köyüydü.
Rus idaresi sırasında Ardahan bölgesini gezmiş olan Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında köyde 40 hanede 599 Müslüman Gürcü'nün yaşadığından ve yıkıntı halinde bir kiliseden söz etmiştir. Ne var ki bu kiliseden günümüze bir iz kalmamıştır.
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Rus idaresinin son bulmasının ardından bir süre bağımsız Gürcistan’ın sınırları içinde kalan yerleşim, Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı. 1928 tarihli köy listesinde “Dede Gül” olarak kaydedilmiş olan köy, bu tarihte Kars vilayeti içinde Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı. 1992 yılında Ardahan ilçesi il olunca, Dedegül de bu ilin merkez ilçesi köyü haline geldi.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 12 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 173 |
2021 | 175 |
2020 | 180 |
2019 | 184 |
2018 | 181 |
2017 | 172 |
2016 | 170 |
2015 | 170 |
2014 | 180 |
2013 | 185 |
2012 | 188 |
2011 | 182 |
2010 | 189 |
2009 | 192 |
2008 | 196 |
2007 | 195 |
2000 | 254 |
1990 | 320 |
1985 | 407 |
Kaynakça
- ^ "Dedegul, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Dedegül Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "დადაგული" kelimesinin anlamı
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 436". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 436; II. Cilt (1941), s. 427". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, Sayı: 220.
- ^ Tao-Klarceti – Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 191, .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Dedegül, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dedegul Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur DedegulKoyArdahan in konumuDedegulDedegul un Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1788 mNufus 2022 Toplam173Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceEski adi Dadaguli dir Gurcuce bir yer adi olan Dadaguli დადაგული yanmis yanikli anlamina gelir 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine Dada Gul Dede Gul ددە كول olarak girmistir Bu yer adi zaman icinde degisime ugrayip Dede Gul Dedegul e دەده كول donusmustur Yerlesim 16 yuzyilin ortasinda Osmanlilar Gurculerden ele gecirdiginde buyuk bir koydu Koyun nufusu 45 haneden tahmini 225 270 kisi olusuyordu Vergi vermekle yukumlu olarak Parsevan Gogina Revaz Laskara Papuna Ivane Davit Goca gibi erkek adlari kaydedilmis her hane ispenc vergisi vermekle yukumlu kilinmisti 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli mufassal deftere gore Ardahan i Buzurg livasinda Guney nahiyesine bagli bir koydu Uc yuzyili askin bir sure Osmanli egemenliginde kalan yerlesim 93 Harbi sonucunda Carlik Rusyasi nin eline gecti Rus idaresinin Dadagul Dadagyul adiyla kaydettigi yerlesim Ardahan sancaginin okrug Ardahan kazasinda ucastok yer alan Degirmendere nahiyesinin bir koyuydu 1886 yili tespitine gore koyde tamami Turk olarak kaydedilmis olan 310 kisi yasiyordu ve nufus acisindan Degirmendere koyunden sonra bu nahiyenin ikinci buyuk koyuydu Rus idaresi sirasinda Ardahan bolgesini gezmis olan Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli 1917 yilinda koyde 40 hanede 599 Musluman Gurcu nun yasadigindan ve yikinti halinde bir kiliseden soz etmistir Ne var ki bu kiliseden gunumuze bir iz kalmamistir Birinci Dunya Savasi ndan sonra Rus idaresinin son bulmasinin ardindan bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kalan yerlesim Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Turkiye ye birakildi 1928 tarihli koy listesinde Dede Gul olarak kaydedilmis olan koy bu tarihte Kars vilayeti icinde Ardahan kazasinin Yalnizcam nahiyesine bagliydi 1992 yilinda Ardahan ilcesi il olunca Dedegul de bu ilin merkez ilcesi koyu haline geldi CografyaKoy Ardahan il merkezine 12 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1732021 1752020 1802019 1842018 1812017 1722016 1702015 1702014 1802013 1852012 1882011 1822010 1892009 1922008 1962007 1952000 2541990 3201985 407Kaynakca Dedegul Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Dedegul Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 დადაგული kelimesinin anlami Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 436 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 760 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 436 II Cilt 1941 s 427 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 7 Ekim 1917 Sayi 220 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 191 ISBN 9789941478178 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Dis baglantilarDedegul Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft